Δρ. Νικόλαος Λάος
Φιλόσοφος – Σύμβουλος Νοοπολιτικής,
Business Intelligence Expert
www.urilluminati-spoui.com
Ο κορωνοϊός ως ευκαιρία συγκέντρωσης κεφαλαίου
Οι δισεκατομμυριούχοι των Η.Π.Α. αύξησαν τον πλούτο τους κατά περίπου είκοσι τοις εκατό, ήτοι κατά περίπου 584 δισεκατομμύρια δολάρια, από την εκκίνηση της κρίσης του κορωνοϊού, στις 18 Μαρτίου 2020, έως τις αρχές του Ιουνίου του 2020, ενώ στην ίδια χρονική περίοδο περίπου 45,5 εκατομμύρια Αμερικανοί ήταν άνεργοι, και επιδεινώθηκαν η οικονομική αστάθεια και η οικονομική ανισότητα στις Η.Π.Α.
Σύμφωνα με αναλύσεις και στοιχεία του Forbes, μεταξύ της 18ης Μαρτίου 2020, που θεωρείται, κατά προσέγγιση, η ημερομηνία εκκίνησης της επιβολής του «shutdown» (δηλαδή, της επιβολής μιας σειράς ομοσπονδιακών και πολιτειακών περιορισμών στις Η.Π.Α.) λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, έως τις 17 Ιουνίου 2020, η συνολική καθαρή οικονομική θέση των 640 και πλέον δισεκατομμυριούχων των Η.Π.Α. ενισχύθηκε από 2,948 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 3,531 τρισεκατομμύρια δολάρια· πηγή:
https://docs.google.com/spreadsheets/d/19S8KnscL4jyFML1YVX7Avwk0gl5OA7dK2kWH5VUjKj4/edit#gid=0
Επί πλέον, από τις 18 Μαρτίου 2020, όταν το Forbes δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του για τον πλούτο των δισεκατομμυριούχων, οι Η.Π.Α., εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού, απέκτησαν 29 καινούργιους δισεκατομμυριούχους, αυξάνοντας τον αριθμό τους από 614 σε 643.
Όπως φαίνεται στο Πίνακα Ι, οι πέντε κορυφαίοι δισεκατομμυριούχοι των Η.Π.Α., δηλαδή, ο Jeff Bezos, ο Bill Gates, ο Mark Zuckerberg, ο Warren Buffett και ο Larry Ellison, στο προαναφερθέν χρονικό διάστημα (τρίμηνο ειδικών μέτρων για την κρίση του κορωνοϊού), αύξησαν συνολικώς τον πλούτο τους κατά 101,7 δισεκατομμύρια δολάρια, ή κατά 26%.
Πίνακας Ι
Στον Πίνακα ΙΙ, πάντοτε με βάση τα στοιχεία του Forbes, βλέπετε, ενδεικτικώς, δώδεκα Αμερικανούς δισεκατομμυριούχους οι οποίοι υπερδιπλασίασαν τον οικονομικό τους πλούτο μέσα στο τρίμηνο του «shutdown» λόγω του κορωνοϊού:
Πίνακας ΙΙ
Μέσα στο τρίμηνο του «shutdown» για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού (18 Μαρτίου – 17 Ιουνίου 2020), περίπου εξακόσιοι δισεκατομμυριούχοι αύξησαν τον πλούτο τους κατά ένα συνολικό ποσό που υπερβαίνει το ποσό που θα χρειάζονταν όλοι μαζί οι κυβερνήτες των πολιτειών των Η.Π.Α. για να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τις υπηρεσίες που παρέχουν στους περίπου 330 εκατομμύρια κατοίκους των Η.Π.Α. Επίσης, ένα ακόμη σημαντικό συγκριτικό στατιστικό στοιχείο είναι το εξής: μέσα στο προαναφερθέν τρίμηνο, περίπου εξακόσιοι δισεκατομμυριούχοι αύξησαν τον πλούτο τους κατά ένα συνολικό ποσό που είναι περίπου το διπλάσιο από το συνολικό ποσό των εφάπαξ επιδομάτων που προσέφερε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Η.Π.Α. σε εκατόν πενήντα εκατομμύρια Αμερικανούς. Είναι σαφές ότι, στην εποχή του κορωνοϊού, η καπιταλιστική ολιγαρχία ενισχύει τη συγκέντρωση του κεφαλαίου σε βάρος των αρχών της ελεύθερης αγοράς και της μεσαίας τάξης.
Η κρίση του κορωνοϊού απέδειξε και επιδείνωσε τις οικονομικές αναποτελεσματικότητες, τους πολιτικούς κινδύνους και την κοινωνική αδικία που απορρέουν από το καπιταλιστικό σύστημα των Η.Π.Α., ενώ συγχρόνως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο στενός κύκλος του συστήματος εξουσίας του αντιμετωπίζουν τα πολιτικά τους αξιώματα ως ευκαιρίες για να διεξάγουν ακόμη επικερδέστερες (για τους ιδίους) business, συγχέουν την έννοια της οικονομικής ανάπτυξης με την έννοια της χρηματιστηριακής μεγέθυνσης, παρέχουν φοροαπαλλαγές στους υπερπλουσίους ενισχύοντας τις ολιγοπωλιακές και μονοπωλιακές τάσεις του αμερικανικού καπιταλισμού και τον καρτελισμό, και εφοδιάζουν το καπιταλιστικό σύστημα των Η.Π.Α. με περισσότερα στοιχεία και μέσα κρατικής καταστολής, αστυνομοκρατίας και μιας ιδιόμορφης νεοφασιστικής πολιτικής κουλτούρας (βλ. και Madeleine Albright, Fascism: A Warning, New York: HarperCollins, 2018).
Γενικώς, για να διαχειριστεί τις συνέπειες των εσωτερικών αντιφάσεών του και ειδικότερα την αστάθεια και την ανισότητα που παράγει, ο καπιταλισμός μεταχειρίζεται την πολιτική του καρότου και του μαστιγίου: ως «καρότο», ο καπιταλισμός χρησιμοποιεί τον Κεϊνσιανισμό, δηλαδή, μια πολιτική αναδιανομής εισοδήματος, την οποία, συνήθως, προωθούν κεντροαριστερά/σοσιαλδημοκρατικά πολιτικά κόμματα, εξαγοράζοντας τη συγκατάθεση μεγάλου μέρους των κοινωνικών μαζών προς το καπιταλιστικό σύστημα μέσω δημοσίων δαπανών (χρηματοδοτώντας την ιδιωτική κατανάλωση και το «κράτος πρόνοιας»)· ως «μαστίγιο», ο καπιταλισμός (ιδίως σε φάσεις που υπάρχουν μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα που απαγορεύουν μια κεϊνσιανή πολιτική) χρησιμοποιεί έναν τύπο φασισμού ή κάποια στοιχεία του φασισμού, επικαλούμενος λόγους εθνικής ή/και δημόσιας ασφάλειας, προκειμένου, μέσω του φόβου και της βίας, αλλά και μέσω της επίκλησης του «πατριωτισμού» (στο πλαίσιο της νεοτερικής μυθολογίας του έθνους-κράτους), να αποσπάσει τη συγκατάθεση μεγάλου μέρους των κοινωνικών μαζών προς το καπιταλιστικό σύστημα χωρίς καν να προσφέρει οικονομικά ανταλλάγματα ή ακόμη και υπό ένα πρόγραμμα κρατικώς επιβεβλημένης λιτότητας (στο πλαίσιο μιας μονεταριστικής συνταγής σταθεροποιητικής οικονομικής πολιτικής).
Στον Πίνακα ΙΙΙ, βλέπετε το πώς μεταβλήθηκε η οικονομική θέση δεκατριών ακόμη μεταξύ των τριάντα κορυφαίων Αμερικανών δισεκατομμυριούχων μέσα στο τρίμηνο του «shutdown» λόγω του κορωνοϊού (18 Μαρτίου – 17 Ιουνίου 2020):
Πίνακας ΙΙΙ
Συστημική Ανάλυση
Κατ’ αρχήν, πρέπει να διακρίνουμε την έννοια του «καπιταλισμού» από την έννοια της «ελεύθερης αγοράς»: ο καπιταλισμός είναι το σύστημα που βασίζεται στην κυριαρχία και στην κατοχύρωση της ελευθερίας του κεφαλαίου, ενώ η ελεύθερη αγορά σημαίνει, ευρύτερα, έναν ελεύθερο κοινωνικό χώρο. Ο καπιταλισμός, παρέχοντας και εξασφαλίζοντας μόνο στο κεφάλαιο τις ελευθερίες που η ελεύθερη αγορά παρέχει και εξασφαλίζει σε όλους τους πολιτικούς, οικονομικούς και γενικώς κοινωνικούς παράγοντες, οδηγεί στην αυτονόμηση της χρηματοοικονομικής από την πολιτική οικονομία και σε φαινόμενα καρτελισμού, ολιγοπωλίων και μονοπωλίων, δηλαδή, είναι φορέας εγγενών αναποτελεσματικοτήτων. Εξ ου και ο καπιταλισμός ενέχει σοβαρές αντιφάσεις και αντιμετωπίζει περιοδικώς προβλήματα.
Ας θυμηθούμε, λ.χ., τη δεκαετία του 1930, όταν, εξαιτίας μιας μεγάλης καπιταλιστικής ύφεσης, εκδηλώθηκε η εξής αντίφαση: Αμερικανοί αγρότες έχυναν μεγάλες ποσότητες γάλακτος στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για τη δυσμενή οικονομική τους κατάσταση, ενώ συγχρόνως πολλοί άλλοι Αμερικανοί διαμαρτύρονταν ότι δεν είχαν αρκετό γάλα ούτε καν για να ταΐσουν τα παιδιά τους. Μια ελεύθερη, αποτελεσματική (άρα και τίμια) αγορά θα έφερνε αυτές τις δύο πλευρές (προσφορά γάλακτος και ζήτηση γάλακτος) σε μια ορθολογική και τίμια σχέση αλληλεπίδρασης και εμπορικής συναλλαγής μεταξύ τους, αλλά το ιδρυμένο καπιταλιστικό σύστημα οδήγησε και τις δύο αυτές πλευρές στη δυστυχία και στον παραλογισμό της δεκαετίας του 1930. Παρομοίως, σήμερα, ο αμερικανικός καπιταλισμός οδηγεί στον εξής παραλογισμό και στην εξής συστημική αναποτελεσματικότητα: από τη μια πλευρά, υπάρχουν περίπου σαράντα εκατομμύρια άνεργοι Αμερικανοί και άλλα περίπου σαράντα εκατομμύρια Αμερικανοί που έχουν επισφαλείς θέσεις εργασίας και πλήττονται από το γεγονός ότι συγγενείς τους και φίλοι τους είναι ήδη άνεργοι, και, από την άλλη πλευρά, συμβαίνει ένα χρηματιστηριακό «boom», δηλαδή, μια σημαντική μεγέθυνση του αμερικανικού χρηματιστηριακού συστήματος. Ας λάβουμε, μάλιστα, υπόψη μας ότι περίπου το δέκα τοις εκατό (10%) των Αμερικανών κατέχει περίπου το ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) των μετοχών που διαπραγματεύονται στο αμερικανικό χρηματιστηριακό σύστημα.
Ας θυμηθούμε, επίσης, στις Η.Π.Α., το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών (National Bureau of Economic Research) και άλλους θεσμούς που δημιουργήθηκαν για να διαχειριστούν την αστάθεια του καπιταλισμού, δηλαδή, τους οικονομικούς του κύκλους, καθώς, κατά μέσο όρο, κάθε τέσσερα έως επτά έτη, ο αμερικανικός καπιταλισμός εισέρχεται σε μια φάση πτωτικής πορείας, κρίσης ή ύφεσης, και, συχνά, όπως, λ.χ., μετά από την εκδήλωση της κρίσης του 2009, η κρίση διαρκεί περισσότερο από όσο η ανοδική διόρθωση ή/και είναι εντονότερη από ό,τι η ανοδική διόρθωση. Η κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού ουσιαστικώς επιδεινώνει και καθιστά σαφέστερη την εγγενή αστάθεια και αναποτελεσματικότητα του ιδρυμένου καπιταλιστικού συστήματος. Η Federal Reserve, όπως και η Κεντρική Τράπεζα των Η.Π.Α. πριν από τη FED, ήταν μια προσπάθεια διαχείρισης των εγγενών αντιφάσεων και αναποτελεσματικοτήτων του καπιταλισμού (κυρίως των επιχειρηματικών κύκλων και της οικονομικής ανισότητας του καπιταλιστικού συστήματος), αλλά, τελικώς, η FED, όπως και μια σειρά άλλων αμερικανικών κρατικών θεσμών, καταλήφθηκε από εκείνες ακριβώς τις καπιταλιστικές δυνάμεις τις οποίες είχε την ευθύνη να εποπτεύει και να ρυθμίζει. Εξ ου και η FED έφθασε να γίνεται ο διασώστης διεφθαρμένων και αναποτελεσματικών τραπεζών και χρηματοοικονομικών εταιρειών και να αγοράζει ακόμη και εταιρικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, κατά παράβαση της θεωρίας της ελεύθερης οικονομικής αγοράς, ωθώντας έτσι την αμερικανική οικονομία προς την κατεύθυνση ενός συστήματος χρηματοοικονομικού φασισμού, που κάνει ακόμη και συντηρητικούς, αστούς οικονομολόγους και πολιτικούς να έχουν εφιάλτες (βλ. Richard W. Rahn, «Financial Fascism», CATO Institute, April 28, 2010: https://www.cato.org/publications/commentary/financial-fascism). Η κρίση του κορωνοϊού βοηθεί τις μάζες, αλλά και κάθε άνθρωπο με επαρκώς αναπτυγμένες αναλυτικές και αντιληπτικές ικανότητες, να συνειδητοποιήσουν ότι το ιδρυμένο καπιταλιστικό σύστημα επιφέρει δύο οικονομικές πανδημίες: την πανδημία της αναποτελεσματικότητας και την πανδημία της κυκλικής αστάθειας. Εξ ου και απαιτούνται λύσεις και αλλαγές στο επίπεδο του συστήματος καθ’ εαυτό, και όχι απλώς διαχειριστικές προτάσεις.
Για μια συστημική και πολυπρισματική (πολιτική, οικονομική, πολιτιστική και, γενικότερα, πνευματική) μελέτη και αντιμετώπιση τόσο του προσκηνίου όσο και του παρασκηνίου του ιστορικού γίγνεσθαι, και για μια εναλλακτική υπαρξιακή στρατηγική πρόταση, μπορείτε να διαβάσετε το καινούργιο βιβλίο του Δρ. Νικόλαου Λάου με τίτλο Εγχειρίδιο Διδασκάλων (ISBN: 978-618-84514-5-2, Κεντρική Διάθεση: Εκδόσεις της Νέας Διάστασης: https://www.newdimension.gr/dida/).
