Η εκάστοτε εξέλιξη και ένταξη ενός χρηματοοικονομικού εργαλείου γίνεται μέσα σε βάθος χρόνου με επαρκής στοιχεία και την ανάλυση αυτών. Οι δεκαετείς επιτυχία των κρυπτονομισμάτων έχουν τραβήξει την προσοχή των ακαδημαϊκών και των τραπεζιτών για να ασχοληθούν όλο και περισσότερο με αυτά. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν συνειδητοποιήσει πια τις προοπτικές δημιουργίας ενός ψηφιακού νομίσματος και τις δυνατότητες που προσφέρει (CBDC:central bank digital currency). Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τα κυριότερα σημεία της έρευνας που έχουν διεξαχθεί για τα πλεονεκτήματα και τους φόβους ύπαρξης ενός CBDC.
Αρχικά ένα CBDC θα μπορούσε να λειτουργήσει α) μεταξύ των τραπεζών για άμεσα διατραπεζικά δάνεια, β) σε συγκεκριμένες μη τραπεζικές εταιρίες (π.χ. ασφαλιστικές) και γ) σαν τραπεζοομόλογα για ένα επιπρόσθετο χρηματοοικονομικό εργαλείο. Επιπλέον σε δεύτερη φάση θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα CBDC για αγοροπωλησίες μεγάλων αποθεμάτων σε μεταπωλητές, διαδικασία που δεν αλλάζει ιδιαίτερα, και σαν ανταλλακτικό μέσο γενικού σκοπού. Οι τρόποι προσέγγισης για ένα CBDC γενικής χρήσεως είναι με την μορφή λογαριασμών καταθέσεων στην κεντρική τράπεζα ή σαν ένα ψηφιακό συναλλαγματικό μέσο.
- Η προσέγγιση των λογαριασμών καταθέσεων ουσιαστικά στον μέσο χρήστη θα είναι ένας λογαριασμός απευθείας στην κεντρική τράπεζα όπου θα τον διαχειρίζεται μέσω εφαρμογών από το διαδίκτυο. Η κεντρική τράπεζα με την υλοποίηση μιας τέτοιας ιδέας από περίπου 10.000 λογαριασμούς θα φτάσει στα 300 με 500 εκατομμύρια. Από τεχνολογικής άποψης ενώ δεν είναι κάτι εξελιγμένο, ο όγκος του μπορεί να αποτελέσει πρόκληση. Εδώ οι υπόλοιπες τράπεζες μπορούν να αποτελέσουν ένα υποστηρικτικό ρόλο τόσο στο κομμάτι των υπηρεσιών όσο και στην συντήρηση ενός τέτοιου συστήματος. Σκοπός αυτής της ιδέας είναι η καλύτερη διαχείριση του χρηματοοικονομικού συστήματος, η μείωση των προμηθειών και η καλύτερη εποπτεία για παράνομες διακινήσεις χρημάτων (AML: anti-money laundry)
- Υπό άλλη μορφή, η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ψηφιακό νόμισμα που θα συμπεριφέρεται περισσότερο σαν τα ρευστά διότι θα παρέχει ανωνυμία και θα υποστήριζε περισσότερο μία αποκεντρωμένη (από τις τράπεζες) διαχείριση.
Στην συνέχεια θα δούμε πως μπορεί να επωφεληθεί η ευρωπαϊκή ένωση από την υλοποίηση ενός CBDC
- Αποτελεσματικότερες αγοραπωλησίες λιανικής: η ύπαρξη ενός CBDC θα βοηθήσει τον τομέα αφού θα μειώσει τα κόστη από τα επιτόκια αφού ο διαμεσολαβητής θα είναι η κεντρική τράπεζα και όχι οι εμπορικές.
- Παρεμπόδιση παράνομων πληρωμών: αυτός ο τομέας χωράει συζήτηση αφού με τον 1ο προαναφερθέν τρόπο καταπολεμούνται οι παράνομες συναλλαγές αλλά εποπτεύονται ακόμη περισσότερα προσωπικά δεδομένα
- Καταπολέμηση του στασιμοπληθωρισμού με την επιβολή αρνητικών επιτοκίων: σύμφωνα με μια χρηματοοικονομική άποψη, σε έναν κόσμο με μόνο ψηφιακά χρήματα οι εκάστοτε αρχές θα μπορούν να παίρνουν ισχυρότερες νομισματικές αποφάσεις για να αποφευχθούν οικονομικές υφέσεις
- Περισσότεροι μηχανισμοί στήριξης της οικονομίας: έχοντας επιπρόσθετα εργαλεία στα χέρια μας, μπορούμε να εφαρμόσουμε αποτελεσματικότερες νομισματικές πολιτικές αφού θα είμαστε σε θέση να βλέπουμε άμεσα τα αποτελέσματα αυτών των αποφάσεων. Έτσι θα βοηθήσει στην σταθεροποίηση του επιχειρηματικού κύκλου. Επίσης υποστηριχτές της λογικής ‘’helicopter drops’’, κοινώς προώθηση νεοσύστατων χρημάτων στους πολίτες θα υποστηρίξουν την ύπαρξη ενός CBDC αφού θα είναι πιο εφικτή μια τέτοια ιδέα.
- Βελτίωση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και μείωση του ηθικού κινδύνου λόγω της υποβάθμισης των τραπεζών: η έρευνα των Dyson και Hodgson (2016) αναφέρει πώς όταν τα χρήματα συσσωρεύονται απευθείας στην κεντρική τράπεζα από ιδιώτες, ιδιωτικές εταιρίες και μη τραπεζικά ιδρύματα θα μειώσουν σημαντικά την συγκέντρωση ρευστότητας και τον πιστωτικό κίνδυνο στα συστήματα πληρωμών. Άρα σε περιόδους οικονομικής αστάθειας μειώνεται επαρκώς ο κίνδυνος πτώχευσης μιας τράπεζας κολοσσού. Σε γενικά πλαίσια, ο αποτελεσματικότερος έλεγχος από την κεντρική τράπεζα σημαίνει ασφάλεια σε περιόδους κρίσεων, μείωση του ρίσκου και των προμηθειών.
Οφείλουμε να κάνουμε και μια αναφορά και στους κανονισμούς AML & CFT. Το AML είναι κανονισμός αποτροπής του ξεπλύματος χρήματος από εγκληματικές πράξεις (κλοπή, δωροδοκία, εξαπάτηση…) ενώ το CFT( counter financing terrorism) αφορά την πηγή των χρημάτων σε μια επιχείρηση. Τα πρώτα χρόνια των κρυπτονομισμάτων δυστυχώς αναπτύχθηκε πολύ η παρανομία χρησιμοποιώντας τα διότι ακόμη οι τράπεζες και γενικά οι φορείς χλεύαζαν μια τέτοια ιδέα. Όμως άπαξ και εντάξει η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα το ψηφιακό νόμισμα θα μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε καλύτερα τα θέματα παράνομων χρηματικών διακινήσεων λόγω της φύσης του κρυπτονομίσματος .
Όλα αυτά που έχουν αναφερθεί παραπάνω ακούγονται πολλά υποσχόμενα αλλά δεν πρόκειται να γίνουν στο άμεσο μέλλον. Αυτό δεν πρέπει να μας αγχώνει διότι σημασία έχει που οι ίδιοι οι φορείς κάνουν όλο και περισσότερες έρευνες γύρω από το αντικείμενο. Στα επίπεδα εφαρμογής μια τέτοιας ιδέας θα πρέπει πρώτα να πραγματοποιηθούν κλιμακωτά στάδια για μια εγγυημένη εφαρμογή και ανάπτυξη.
