Η Τοσκάνη (Toscana) είναι περιφέρεια της κεντρικής Ιταλίας. Η συνολική της έκταση είναι 23.000 τετρ. χιλ. και ο πληθυσμός 3.610.556 κάτοικοι. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη είναι η Φλωρεντία. Η Τοσκάνη είναι γνωστή για τα τοπία της και την πολιτιστική κληρονομιά της. Έξι τοποθεσίες της έχουν κηρυχθεί από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς: το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας (1982), το ιστορικό κέντρο της Σιένα (1995), η πλατεία του καθεδρικού ναού της Πίζας (1987), το ιστορικό κέντρο του Σαν Τζιμινιάνο (San Gimignano) (1990), το ιστορικό κέντρο Πιέντσα (Pienza) (1996) και η Βαλ ντ’ Όρτσια (Val d’Orcia) (2004).
Ιστορία
Στην αρχαιότητα η Τοσκάνη ονομαζόταν Τουσκία ή Ετρουρία. Κατακτήθηκε αρχικά από τους Ρωμαίους και ακολούθησαν οι Οστρογότθοι, οι Βυζαντινοί, οι Λομβαρδοί.
Η Τοσκάνη θεωρείται τόπος γεννήσεως της ιταλικής Αναγέννησης και η καλλιτεχνική κληρονομιά της περιλαμβάνει δημιουργίες της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής και της γλυπτικής, συγκεντρωμένες στις δωδεκάδες των μουσείων στις κωμοπόλεις αλλά και πόλεων πέρα από την περιοχή. Ίσως τα πιο γνωστά είναι τα Ουφίτσι και το Μπαρτζέλλο (Bargello) στη Φλωρεντία.
Η Τοσκάνη ήταν ο τόπος γεννήσεως του Λεονάρντο ντα Βίντσι, του Μικελάντζελο και του Ντάντε Αλιγκέρι («ο πατέρας της ιταλικής γλώσσας»).
Το 1569 η Τοσκάνη, ενώ πρώτα ήταν χωρισμένη σε πόλεις-κράτη, ενώθηκε απ’τους Μέδικους σ’ ένα μεγάλο δουκάτο. Το 1807 η Τοσκάνη έγινε βασίλειο της Ετρουρίας. Το 1807 ενώθηκε με τη γαλλική αυτοκρατορία και χαρίστηκε στην αδελφή του Μεγάλου Ναπολέοντα, Ελίζα. Μέχρι την ενοποίηση της Ιταλίας το 1859 αποτελούσε, ως Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης, ανεξάρτητο κράτος.
Γεωγραφία
Το υπέδαφός της περιέχει σίδηρο, λιγνίτη, υδράργυρο, μάρμαρο, αλάβαστρο. Το έδαφος είναι εύφορο για καλλιέργειες. Διαρρέεται από τα ποτάμια Άρνο, Ομβρόνε, Τίβερη, Τσετσίνα. Το έδαφός της είναι γενικά λοφώδες. Οι πεδιάδες της αποτελούν κατά βάση την κοιλάδα του Άρνου. Στα ανατολικά της υψώνονται τα τοσκανικά Απέννινα.
Συνορεύει βορειοδυτικά με την Εμίλια-Ρομάνια και τη Λιγουρία, ανατολικά με την Ούμπρια και την περιφέρεια Μάρκε, νότια με το Λάτιο, ενώ δυτικά βρέχεται από τη Λιγουρική θάλασσα και το Τυρρηνικό πέλαγος.
Η Τοσκάνη αποτελείται από 10 επαρχίες:
Αρέτσο (Arezzo)
Γκροσσέτο (Grosseto)
Λιβόρνο (Livorno)
Λούκα (Lucca)
Μάσσα-Καρράρα (Massa-Carrara)
Πίζα (Pisa)
Πιστόια (Pistoia)
Πράτο (Prato)
Σιένα (Siena)
Φλωρεντία (Firenze)
Τα μέρη που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε
Υπάρχει ένα μέρος στην Ιταλία που καταφέρνει και αποτυπώνει όλη την κλασική ομορφιά της.
Η αριστοκρατική Τοσκάνη, περνάει «ξυστά» από κάθε τουριστικό στερεότυπο, με τα μεσαιωνικά τοπία, τις απέραντες κοιλάδες, τα καταπράσινα πανύψηλα κυπαρίσσια, την αυθεντική «επαρχιώτικη» ομορφιά της και θυμίζει αναγεννησιακό πίνακα από αυτούς που συναντάμε στους διαδρόμους διάσημων ευρωπαϊκών μουσείων.
Αποτελεί περιφέρεια της κεντρικής Ιταλίας, χωρίζεται σε δέκα διαφορετικές περιοχές και στα εδάφη της υπάρχουν έξι τοποθεσίες που έχουν ανακηρυχθεί Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ακριβώς επειδή ο χρόνος δεν είναι ποτέ αρκετός ή με το μέρος του ταξιδιώτη φτάνοντας στην Τοσκάνη, παρακάτω έχουμε ετοιμάσει μία λίστα με τα πέντε πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε μόλις βρεθείτε εκεί.
Η Αυλή των Θαυμάτων
Ή αλλιώς, Campo dei Miracoli που θα έλεγαν και οι γείτονές μας οι Ιταλοί. Η παραμυθένια «Αυλή» βρίσκεται στην περιοχή της Πίζα και περιλαμβάνει το πιο γνωστό και ομώνυμο αξιοθέατο, τον κεκλιμένο πύργο. Σύμφωνα με ιστορικούς, το διάσημο καμπαναριό -γιατί περί αυτού πρόκειται- άρχισε να χτίζεται το 1173 και ολοκληρώθηκε κάπου το 1350. Παρότι ήδη από τη δημιουργία του τρίτου ορόφου η Πίζα είχε αρχίσει να γέρνει, οι εργασίες συνεχίστηκαν για την ολοκλήρωσή της. Εκτός από τον πύργο, στην Αυλή υπάρχουν επίσης το Βαπτιστήριο, ο Καθεδρικός και το Κάμπο Σάντο. Μην παραλείψετε πριν φύγετε να απολαύσετε έναν ατελείωτο περίπατο στις ακτές της.
Σιένα
Μία από τις περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα εδάφη της Τοσκάνης είναι και η Σιένα. Το ιστορικό της κέντρο είναι ένα από τα σημεία που έχουν ανακηρυχθεί σε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και όχι άδικα. Η πόλη των ιπποτών βρίσκεται σε υψόμετρο 322μ. και έχει 17 γειτονιές που έχουν πάρει το όνομα κάποιου αντικειμένου ή κάποιου ζώου. Εκεί θα συναντήσεις τη διάσημη Piazza Del Campo, μία από τις μεγαλύτερες μεσαιωνικές πλατείες που σφύζει κάθε μέρα από κόσμο.
Στο ίδιο σημείο βρίσκεται το γοτθικό Palazzo Pubblico, o πύργος του Torre del Magnia και το στολίδι της πόλης, ο Καθεδρικός Ναός Duomo di Siena, που στο εσωτερικό του υπάρχουν έργα τέχνης του Μιχαήλ Άγγελου και του Ντονατέλο. Λίγα χιλιόμετρα πιο έξω, βρίσκεται και η Cortona, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Τοσκάνης, γνωστότερη από την αμερικανικής παραγωγής ταινία, «Under the Tuscan Sun» (2003). Επιπλέον, ανάμεσα στη Σιένα και τη Φλωρεντία βρίσκεται η περιοχή Chianti. Οι ατελείωτοι αμπελώνες που υπάρχουν στο εσωτερικό του είναι και ο λόγος που παράγει μία από τις πιο φημισμένες ετικέτες κρασιών παγκοσμίως.
San Gimignano
Οι λέξεις γι’ αυτή τη μικρή αλλά εξαιρετικά δημοφιλή μεσαιωνική πόλη πραγματικά περισσεύουν. Είναι μία από τις επαρχίες της Σιένα και βρίσκεται σε 324μ. υψόμετρο. Στο εσωτερικό της πόλης συναντάμε αιωνόβια κτήρια γοτθικού και ρομαντικού ρυθμού, όπως τους 14 πύργους που έχουν απομείνει από τους 72 που είχε συνολικά στο παρελθόν. Είναι από τα πιο όμορφα και αναγνωρίσιμα σημεία της Τοσκάνης εξαιτίας του έντονα παραδοσιακού και μεσαιωνικού χαρακτήρα του. Αξίζει να επισκεφθείτε την Piazza della Cisterna, την κεντρική πλατεία της περιοχής και την Piazza Duomo με το επιβλητικό Palazzo Comunale του 13ου αιώνα.
Viareggio
Το «καλοκαιρινό» Viareggio, βρίσκεται στην παραθαλάσσια πλευρά της Τοσκάνης και δεν θυμίζει πολύ τις περιοχές που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Μπορεί ένα μεγάλο τμήμα της πλούσιας ιστορίας του να χάθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως διασώζονται αρκετά σημεία ορόσημα της πόλης και έτσι η ιδιαίτερη art nouveau αρχιτεκτονική του παραμένει «ζωντανή».
Ωστόσο, τα 10 χιλιόμετρα λευκής άμμου που διαθέτει, την κάνουν έναν από τους ιδανικούς καλοκαιρινούς ευρωπαϊκούς προορισμούς και σε συνδυασμό με το καρναβάλι της που «κλέβει» την παράσταση εδώ και 144 χρόνια, απογειώνουν τη φήμη του σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Φλωρεντία, η πιο εντυπωσιακή
από τις εντυπωσιακές ιταλικές πόλεις
Το λίκνο της ιταλικής Αναγέννησης είναι μία παραμυθένια πόλη ανείπωτης ομορφιάς και υψηλής τέχνης που προκαλεί κάθε φορά εκστατικό δέος στον επισκέπτη.
Κι αν η πλειοψηφία συνηθίζει να επισκέπτεται τη Ρώμη, το Μιλάνο και τη Βενετία, υπάρχει μία άλλη πόλη που άπαξ και χαθείς στα πλακόστρατα σοκάκια και τις πλατείες για να ανακαλύψεις τους θησαυρούς της θα θέλεις να επιστρέφεις ξανά και ξανά. Η Φλωρεντία είναι ένας τόπος ευλογημένος από κάθε άποψη: φυσικού τοπίου, αρχιτεκτονικής, γαστρονομίας, τέχνης – ιδίως, αυτής. Για να ακριβολογούμε είναι το λίκνο της ιταλικής Αναγέννησης.
Έτσι, την αποκαλούν. Μία παραμυθένια πόλη, η πιο παραμυθένια της Ιταλίας με την ανείπωτη ομορφιά και την υψηλή τέχνη που τη χαρακτηρίζουν να προκαλεί κάθε φορά εκστατικό δέος στον επισκέπτη.
Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που μπορεί να βιώσει κάτι σαν κρίση πανικού από το θαύμα της ομορφιάς που αντικρίζει μπροστά του και δεν ξέρει πώς να το διαχειριστεί.
Η εκστατική -κυριολεκτικά- ομορφιά της Φλωρεντίας
Για να καταλάβεις για το πόσο μοναδικά γοητευτική είναι η Φλωρεντία, αρκεί να μάθεις το εξής, που μπορεί βασικά ήδη να το γνωρίζεις: είναι η μοναδική πόλη στον κόσμο που έχει συνδεθεί με ένα σύνδρομο που προκαλεί ψυχοσωματικά συμπτώματα και αποτελεί μυστήριο για την ιατρική κοινότητα.
Πρόκειται για το σύνδρομο Stendhal, μία έντονη ψυχοσωματική αντίδραση που έχει εμφανιστεί σε ανθρώπους οι οποίοι αντίκρισαν για πρώτη φορά το αδιανόητο κάλλος της Φλωρεντίας και των αναγεννησιακών εκθεμάτων που φιλοξενούνται στις γκαλερί, τα μουσεία και τις πινακοθήκες της πόλης.
«Ένιωθα έκσταση στην ιδέα και μόνο της επίσκεψής μου στη Φλωρεντία. Με είχε κυριεύσει ένα δυνατό ρίγος στην καρδιά, το αίμα είχε παγώσει μέσα μου και ενώ περπατούσα φοβόμουν διαρκώς ότι θα σωριαστώ στο έδαφος», έγραψε το 1817 ο Γάλλος συγγραφέας Marie-Henri Beyle, γνωστός με το ψευδώνυμο Stendhal, θαυμάζοντας την ομορφιά της περίφημης Basilica di Santa Croce (Βασιλικής του Τιμίου Σταυρού).
Πιο πρόσφατα, το 2018, ένας άντρας ο Carlo Olmastroni ενώ στεκόταν μπροστά από τη «Γέννηση της Αφροδίτης», το θρυλικό έργο του Botticelli στην Γκαλερί Uffizi ένιωσε ξαφνικά να χάνει τον κόσμο κάτω από τα πόδια του, σαν να παθαίνει καρδιακή προσβολή: βίωσε ταχυπαλμία, ίλιγγο και «ένα είδος έκστασης» που τον οδήγησε στο νοσοκομείο.
Παρόλο που οι ψυχίατροι έχουν συζητήσει εδώ και πολύ καιρό αν υπάρχει πραγματικά το σύνδρομο αυτό, καταλήγουν στο ότι η τεράστια συγκέντρωση σπουδαίας τέχνης στη Φλωρεντία είναι μια αιτία που μπορεί να προκαλέσει τέτοια προβλήματα, καθώς ειδικά για τους λάτρεις της τέχνης, η συγκίνηση είναι τεράστια και έντονη.
Δικαίως, μιας και μιλάμε για μία πόλη που το ιστορικό της κέντρο (έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO) είναι σαν να είναι πλασμένο από τους αγγέλους της Αναγέννησης και σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος σε εκείνη την ιστορική περίοδο που γέννησε αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά θαύματα.
Γκαλερί, μουσεία, καθεδρικοί ναοί, γέφυρες
Η Φλωρεντία, η πρωτεύουσα της Τοσκάνης που βρίσκεται επί του ποταμού Άρνου, προσφέρει μία μοναδική καλλιτεχνική εμπειρία – πρωτόγνωρη, υπέρτατη.
Γίνεται αντιληπτή σε όλο της το μεγαλείο από τη στιγμή που θα ανέβεις στους κήπους Bardini. Από εκεί θα δεις την πόλη από ψηλά να μοιάζει με ένα ζωντανό έργο τέχνης του Da Vinci ή του Botticelli.
Τρία από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της Φλωρεντίας είναι η γκαλερί Uffizi, το μουσείο Palazzo Vecchio και η Galleria dell’Accademia (η πινακοθήκη της Ακαδημίας).
Η πρώτη αποτελεί σημείο αναφοράς για την αναγεννησιακή τέχνη του 16ου και του 17ου αιώνα, με έργα των Βotticelli, Leonardo, Raffello, Michelangelo και Caravaggio, μεταξύ άλλων να δεσπόζουν στους χώρους της, το δεύτερο (κάποτε στέγαζε την κυβέρνηση της πόλης) είναι το πιο λαοφιλές μουσείο της Φλωρεντίας και η τρίτη περιλαμβάνει στη συλλογή της το αυθεντικό άγαλμα του διάσημου Δαβίδ του Michelangelo (η ρέπλικα βρίσκεται στο Palazzo Vecchio, ενώ ένα μπρούτζινο αντίγραφο δεσπόζει στην πλατεία του Μιχαήλ Άγγελου).
Από τα άχαστα μουσεία είναι επίσης και δύο με καταβολές από τον κόσμο της μόδας: το μουσείο Gucci που άνοιξε το 2011 και το Salvatore Ferragamo που χρονολογείται από το 1995.
Μία επίσκεψη που επιβάλλεται είναι αυτή στον Καθεδρικό Ναό Santa Maria Del Fiore (Αγία Μαρία των Λουλουδιών), ο οποίος είναι το σύμβολο της Φλωρεντίας. Παρομοίως και μία βόλτα, πρωινή ή βραδινή στο Ponte Vecchio, την παλιά γέφυρα της πόλης και ένα από τα πιο ρομαντικά μέρη στην Ευρώπη, όπου μπορείς να κάνεις και βαρκάδα στον ποταμό Αρνό κατά τη δύση του ηλίου.
Κι αυτά είναι μόνο μερικά από τα πραγματικά αμέτρητα αξιοθέατα της Φλωρεντίας που μακάρι να μπορούσες να τα γνωρίζεις όλα από κοντά. Γι’ αυτό, ένα ταξίδι ποτέ δεν είναι αρκετό.
Πίτσα, πάστα, spritz και μισελενάτη κουζίνα
Η Φλωρεντία, όπως και κάθε πόλη της Ιταλίας, είναι ένα απίθανος γαστρονομικός προορισμός.
Θα απολαύσεις από παραδοσιακές αφράτες ομελέτες με αγκινάρες, πίτσα και πάστα, μέχρι bistecca alla fiorentina (ένα πολύ μεγάλο T-bone από μοσχάρια chianina, σπάνια ράτσα της Ιταλίας που συναντάται κυρίως στην περιφέρεια της Τοσκάνης), ribollita (σούπα λαχανικών), αυθεντικό τιραμισού και πιάτα με τρία αστέρια Michelin.
Μέσα στο μουσείο Gucci βρίσκεται το Gucci Osteria, το εστιατόριο που ηγείται ο Massimo Bottura, από τους διασημότερους σεφ στον κόσμο και ιδιοκτήτης του Osteria Francescana στη Μόντενα που έχει κερδίσει τρία αστέρια Michelin.
Τι θα πιεις;
Θα αρκεστούμε στα ντόπια κρασιά που είναι εξαιρετικά, στα δροσερά spritz και στα γλυκόπιοτα aperitivo που ανοίγουν την όρεξη.
