ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ – ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί αιτία θανάτου για περισσότερες από 500.000 γυναίκες κάθε χρόνο παγκοσμίως. Τα στατιστικά στοιχεία από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη δείχνουν ότι 1 στις 8 γυναίκες θα εμφανίσει καρκίνο του μαστού σε κάποια  στιγμή της ζωής της.

Το 15% των νέων προσβολών ετησίως αφορά γυναίκες κάτω των 40 ετών.

Τα τελευταία 40 χρόνια έχει παρατηρηθεί διεθνώς αύξηση της συχνότητας του καρκίνου του μαστού. Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο εμφανίζονται 4.500 νέα περιστατικά και σε πάνω από 35% των ασθενών  ο καρκίνος είναι οιστρογόνο-εξαρτώμενος.

Η έγκαιρη διάγνωση βοηθά στην ευκολότερη αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο καρκίνος του μαστού στα πρώιμα στάδια είναι ιάσιμος  με την κατάλληλη θεραπεία.

Η επιστημονική κοινότητα αντιλαμβανόμενη εδώ και χρόνια την πολύτιμη προσφορά της πρόληψης έχει ρίξει μεγάλο βάρος των προσπαθειών της στον προληπτικό έλεγχο.

Καρκίνος μαστού

• Ο καρκίνος του μαστού δημιουργείται όταν συμβεί μετάλλαξη στα κύτταρα των λοβίων που παράγουν γάλα ή συνηθέστερα στους γαλακτοφόρους πόρους που μεταφέρουν το γάλα στη θηλή
• Οι περισσότεροι καρκινικοί όγκοι αναπτύσσονται στην περιοχή γύρω από το κέντρο του μαστού
• Είναι σχετικά σπάνια η ανάπτυξη καρκινικού όγκου στο λίπος ή σε μη-αδενικούς ιστούς του μαστού

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

1. Το πιο σύνηθες προειδοποιητικό στοιχείο του καρκίνου του μαστού: συμπαγές ογκίδιο που συνήθως δε μπορεί να μετακινηθεί και μπορεί να πονάει ή όχι
2. Έκκριση ορώδους ή αιμορραγικού υγρού από τη θηλή. Η θηλή μπορεί να εμφανίζει εισολκή (να είναι στραμμένη προς τα μέσα) ή να βγάζει σκουρόχρωμο υγρό
3. Το δέρμα πάνω από τον όγκο μπορεί να μοιάζει με φλούδα πορτοκαλιού ή να παρουσιάζει εσοχές (κοιλότητες) στις περιοχές που έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος
4. Η αλλαγή στο σχήμα ή την εξωτερική εμφάνιση του μαστού χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα κακοήθεια

• Άλγος στο μαστό
• Έκκριμα από τη θηλή
• Μη ψηλαφητό μόρφωμα μαστού (τυχαίο εύρημα)
• Ψηλαφητό μόρφωμα στο μαστό «τριπλή δοκιμασία»:

1. κλινική εξέταση (ψηλάφηση από ειδικό ιατρό)
2. απεικονιστικός έλεγχος (μαστογραφία, υπερηχογράφημα ή και τα δύο)
3. παρακέντηση (σε κυστικά μορφώματα) ή βιοψία

Αυτοεξέταση μαστών

-1^ο βήμα στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού

-Από την ηλικία των 20 ετών

-Ανακάλυψη οζιδίων μεγέθους 0,5-1 εκ.

-Ψηλάφηση των μαστών από την ίδια τη γυναίκα

• Ψηλάφηση των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων
• Κάθε μήνα (10΄-15΄)
• Μετά το τέλος της εμμήνου ρύσεως (8^η ημέρα από την αρχή της περιόδου)
• Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες: μία φορά το μήνα π.χ. την 1^η του μηνός

Η αλλαγή στο μέγεθος ή στην υφή του μαστού ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΝΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟ

Μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα άλλων καταστάσεων

• Αλλαγές στον ιστό του μαστού που συμβαίνουν φυσιολογικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του καταμήνιου κύκλου
• Καλοήθεις βλάβες όπως κύστεις, ινοαδενώματα κ.α.
• Η αυτοεξέταση των μαστών βοηθάει,

ΑΛΛΑ όχι όσο η μαστογραφία>

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ

Μέθοδος Screening εξετάζοντας τον γενικό πληθυσμό, προσπαθούμε να εντοπίσουμε τη νόσο σε υποκλινικά στάδια. Στόχος της πρόληψης είναι να εντοπίσουμε τον καρκίνο πριν γίνει  ανιχνεύσιμος

• Αναδεικνύει μη ψηλαφητούς όγκους
• Αναδεικνύει αξιόπιστα τις αποτιτανώσεις
• Διαδοχικές εξετάσεις μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους και να εντοπισθούν διαφορές
• Πρώτη μαστογραφία: 35 ετών («μαστογραφία αναφοράς»)
• Επόμενη μαστογραφία: 40 ετών
• Στη συνέχεια κάθε χρόνο
• Διενέργεια κατά την 8^η έως την 14^η ημέρα του κύκλου
• Κρατάμε τις παλιές μαστογραφίες (δυνατή η σύγκριση με τις προηγούμενες)
• Σε γυναίκες 50-59 ετών ελαττώθηκε 25-35% η θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού
• Απεικονίζονται και οι δύο μαστοί
• Δύο λήψεις στον κάθε μαστό
  • MLO
  • CC
• Συμπληρωματικές λήψεις π.χ. λυχνία στις 90^Ο (εάν χρειάζονται)
• Μεγεθυντικές λήψεις (καλύτερη ανάδειξη μικροαποτιτανώσεων)
• Εντοπιστικές λήψεις – συχνά συνδυάζονται με μεγεθυντικές λήψεις (καλύτερη συμπίεση μικρής περιοχής)
• Χρήση ακτίνων Χ
• Αναλογική μαστογραφία
• Ψηφιακή μαστογραφία (FFDM-Full Field Digital Mammography)
  • Ανώτερη της αναλογικής
• Υψηλή διακριτική ικανότητα ( =Καλύτερη ανάλυση)
• Δυνατότητα επεξεργασίας της εικόνας (αντίθεση, φωτεινότητα, μεγέθυνση)
• Χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας
• Σημαντικό πλεονέκτημα: η ανάδειξη των αποτιτανώσεων

Συνοψίζοντας….. 

• Πρωτογενής πρόληψη: αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων (αλκοόλ, κάπνισμα κλπ.), ισορροπημένη διατροφή και άσκηση
• Δευτερογενής πρόληψη: αυτοεξέταση μαστών μηνιαίως, κλινική εξέταση-ψηλάφηση από ειδικό ιατρό, screening
• Μαστογραφία: εξέταση εκλογής
• Ετήσιος έλεγχος με μαστογραφία για γυναίκες >40 ετών
• Συμπληρωματικός έλεγχος με U/S ή MRI ή βιοψία
• Πρόληψη→Υποκλινικό στάδιο→Θεραπεία 90%

ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ
ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΑΣΤΟΥ
Γ.Ν.Α. «Γ.ΓΕΝΝΗΜΜΑΤΑΣ»