Women of Influence

 

Ζώντας την εποχή των ανατροπών και βλέποντας τη συνεχιζόμενη εξέλιξη των γυναικών σε ηγετικές θέσεις στο Ελληνικό Επιχειρηματικό Γίγνεσθαι η Ναυτιλιακή & Οικονομική free press εφημερίδα Maritime Economies παρουσιάζει ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ με θέμα : «WOMEN OF INFLUENCE» στο οποίο δόθηκαν προς απάντηση οι ερωτήσεις που ακολουθούν:

1.Υπάρχουν συγκεκριμένοι κλάδοι επιχειρήσεων στους οποίους μπορούν να ηγηθούν γυναίκες managers;

2.Ποια η θέση της γυναίκας στην σύγχρονη κοινωνία;

3.Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις επιχειρηματικές προκλήσεις τον 21^ο αιώνα;

4.Η συνεχιζόμενη κρίση μπορεί να επηρεάσει το μέλλον των υγιών επιχειρήσεων;

 

ΝΤΟΡΑ ΜΠΙΤΣΑ ΚΕΜΟΥ

1. Δε νομίζω πως υπάρχουν συγκεκριμένοι κλάδοι. Οι γυναίκες σήμερα ηγούνται σε ένα ευρύ επιχειρησιακό φάσμα, πολιτική, ναυτιλία, τεχνολογία, τράπεζες, ΜΜΕ, οικονομία. Κυρίως στο εξωτερικό έχουμε ένα σωρό παραδείγματα. Η σύγχρονη γυναίκα θα πρέπει να βρει την απαραίτητη ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική της ζωή, την οικογένειά της και την καριέρα. είναι βέβαιο πως μία σύγχρονη γυναίκα μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία, ακόμη κι αν δεν τα κάνει όλα τέλεια. Βέβαια, το μέγιστο θέμα που έχει να αντιμετωπίσει μία σύγχρονη γυναίκα στη χώρα μας είναι η αμφισβήτηση, η οποία παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Το διακύβευμα είναι να καταφέρει να υπερκεράσει το εμπόδιο της αμφισβήτησης και των απαρχαιωμένων νοοτροπιών. Αν τα καταφέρει, με το σπαθί της γίνεται απόλυτα αποδεκτή και θεωρείται και επί του πρακτέου ισότιμη από τους άνδρες συναδέλφους της.  Εκτιμώ πως η ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής παίζει σημαντικό ρόλο στην «αναρρίχηση» και την εξέλιξη μίας σύγχρονης γυναίκας στο σκληρό σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι αξίες, η επιμονή, οι στόχοι η σκληρή δουλειά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προσωπική μας πορεία. Έστω κι αν μόλις 1 στις 5 επιχειρήσεις στην Ελλάδα διοικείται από γυναίκες managers, παρ’ όλ΄αυτά τα νούμερα δείχνουν ότι οι εταιρείες με επικεφαλής το αδύναμο φύλο έχουν καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με την κερδοφορία τους, ακόμη και μέσα στην κρίση. Παρά τις θετικές επιδόσεις, οι μεγάλες εταιρείες στην Ελλάδα, με τζίρους πάνω από τα 50 εκατ. ευρώ, παραμένουν …απόρθητες από τις γυναίκες, αφού στη συντριπτική τους πλειονότητα, σε ποσοστό 92%, διοικούνται από άντρες.

Τα συμπεράσματα δικά σας. Ένας σύγχρονος manager, ανεξάρτητα από το χώρο τον οποίο υπηρετεί, θα πρέπει να κάνει πολύ συχνά την αυτοκριτική του και να μη φείδεται αυστηρότητας απέναντι στον εαυτό του, καθώς με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει αρχικά να μάθει σε σημαντικό βαθμό τα δικά του όρια και κατά συνέπεια θα μπορέσει να αναπτύξει τους μηχανισμούς εκείνους που θα του επιτρέψουν να διοικήσει αποτελεσματικά, αποδοτικά και κυρίως ισόνομα έναν οργανισμό.

2. Η Ελληνίδα σήμερα είναι τελείως διαφορετική από εκείνη των προηγούμενων δεκαετιών, όπου οι μορφωμένες και επαγγελματικά επιτυχημένες γυναίκες αποτελούσαν εξαίρεση. Αν κοιτάξετε γύρο σας, θα δείτε, πως σήμερα η γνώση, η επιδεξιότητα, ο δυναμισμός, η ανεξαρτησία δεν αποτελούν πλέον χαρακτηριστικά μόνο των ανδρών. Σήμερα έχουμε αποφασιστικό λόγο και ρόλο στην κοινωνία. Έχουμε τη γνώση, τη διαίσθηση, την ψυχή, την ευαισθησία.

Αντιμετωπίζοντας το ερώτημα «καριέρα ή οικογένεια», σήμερα εμείς οι γυναίκες επιλέγουμε να ασχοληθούμε και με τα δύο.  Νιώθουμε υπερήφανες για όλα όσα έχουμε κατακτήσει. Και πραγματικά έχουμε πετύχει πολλά.  Τίποτα δεν μας χαρίστηκε. Έχουμε έναν ρόλο πολυδιάστατο, στον οποίο ανταποκρινόμαστε με δυναμισμό αλλά και με μεγάλη επιτυχία.  Παραμένοντας η ψυχή της οικογένειας, η σύγχρονη Ελληνίδα είναι ταυτόχρονα σύζυγος-σύντροφος, μητέρα που μεταφέρει με αγάπη αρχές και αξίες στα παιδιά της, αλλά και επιτυχημένη επαγγελματίας. Διεκδικήσαμε και πετύχαμε τα δικαιώματα μας. Το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική του εκλέγειν και εκλέγεστε, το δικαίωμα στη μόρφωση, το δικαίωμα στην εργασία, την ισότητα, την οικονομική χειραφέτηση και τόσα άλλα. Δικαιώματα που, κατά την γνώμη μου, έπρεπε να είναι δεδομένα και όχι να έχουμε αγωνιστεί τόσο πολύ για να τα αποκτήσουμε.

Η γυναίκα κατάφερε να κυνηγήσει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της και έτσι να προσφέρει στην κοινωνία και στον εαυτό της. Μετέχει ενεργά στα κοινά. Πρωταγωνιστεί στη ζωή και έχει καταλάβει σημαντικές θέσεις στο δημόσιο βίο, στη πολιτική και γενικότερα σε θέσεις κύρους. Ανταποκρίνεται επάξια σε όλους τους ρόλους, ξεχωρίζει και διακρίνεται. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς κ.ο.κ. Στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί σε όλα αυτά και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία, συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται.  Η ανάγκη που προβάλλεται, είναι η γυναίκα να κρατήσει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούνται ανάμεσα στις υποχρεώσεις της ως μητέρας και νοικοκυράς, από τη μία και ως εργαζόμενης, από την άλλη. Είμαστε ο συνδετικός κρίκος που κρατά ενωμένη την οικογένεια, πολυμελής ή μονογονεϊκή. Έχουμε πολλές υποχρεώσεις, που ξεκινούν από νωρίς το πρωί και τελειώνουν αργά το βράδυ.  Υποχρεώσεις του σπιτιού, την προετοιμασία και την φροντίδα των παιδιών μας, το τόσο απαραίτητο παιχνίδι μαζί τους, την στήριξή τους στη μελέτη και βεβαίως τις επαγγελματικές μας υποχρεώσεις. Στηρίζουμε την οικογένεια οικονομικά, συμμετέχουμε ενεργά στην αγορά εργασίας και στην παραγωγική διαδικασία.

3. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες και ιδιαίτερα οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι η διατήρηση ισορροπίας μεταξύ προσωπικής ζωής και επαγγελματικής. Οι επιχειρηματίες και ιδιαίτερα οι γυναίκες προσπαθούν να τα κάνουν όλα από μόνοι τους. Για αυτό πρέπει να διαλέξουν προσεκτικά τα άτομα που θα τις στηρίξουν και να διαμοιράσουν ανάλογα τις ευθύνες. Ποτέ της δεν υστερούσε η γυναίκα σε σχέση με τον άντρα σε θέματα επιχειρηματικότητας. Πάντα υπήρχαν γυναίκες σε επιχειρήσεις και είχαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή τους, δεν είχαν όμως ιδρυτικό ρόλο ή διευθυντικές ευθύνες.  Νέες μορφές έκφρασης και επιχειρηματικότητας κάνουν τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους, με τις γυναίκες να αποτελούν βασικούς πρωταγωνιστές των εξελίξεων. Οι νέες αυτές μορφές γυναικείας επιχειρηματικότητας βρίσκουν την έκφρασή τους μέσω startups, συνεταιρισμών, κοινωνικών επιχειρήσεων και δράσεων εξασφαλίζοντας υψηλό εισόδημα και λαμπρές ευκαιρίες καριέρας.

Ιδέες γύρω από τις τέχνες και τις επιστήμες, μετουσιώνονται και στο τιμόνι τους βρίσκονται δυναμικές και δραστήριες γυναίκες, που επενδύουν χρόνο και χρήμα σε νέα εγχειρήματα. Τουριστικές και εμπορικές επιχειρήσεις, ιατρικές εγκαταστάσεις, υπηρεσίες εκπαίδευσης, startups που σχετίζονται με την τεχνολογία και χρησιμοποιούν στο έπακρο τις δυνατότητές της, ενημερωτικά blogs, sites ποικίλου περιεχομένου, ηλεκτρονικά περιοδικά, εταιρείες marketing, διοργανώσεις εκδηλώσεων είναι μερικές από τις δραστηριότητες με τις οποίες καταπιάνονται οι γυναίκες στη χώρα μας σήμερα. Η γυναικεία επιχειρηματικότητα είναι ένας τομέας που γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη στο εξωτερικό και η συζήτηση γύρω από αυτόν διεξάγεται εδώ και χρόνια, αλλά μόλις τα τελευταία χρόνια έκανε την εμφάνιση της στην Ελλάδα. Ωστόσο τα μέχρι στιγμής δείγματα είναι θετικά και το μέλλον προβλέπεται ακόμη πιο δημιουργικό και ελπιδοφόρο. Οι λόγοι είναι πολλοί και σχετίζονται αρχικά με την ψυχοσύνθεση και τις ικανότητες των γυναικών, καθώς διαθέτουν ισχυρή θέληση,  συναισθηματική νοημοσύνη, οργανωτικότητα, δυνατό ένστικτο, κοινωνική υπευθυνότητα, ουσιαστικές διαπροσωπικές ικανότητες, αλλά και την απαραίτητη ευελιξία που απαιτείται στον χώρο των επιχειρήσεων. Οι προκλήσεις για όλους είναι ίδιες. Υπευθυνότητα, καινοτομία, σωστός σχεδιασμός και αποφασιστικότητα καθορίζουν το αποτέλεσμα.

4. Τόσο οι νέες όσο και οι παλιές επιχειρήσεις αισθάνονται τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης. Πιστεύω πως πρέπει να βελτιστοποιήσουν τις εσωτερικές τους επιχειρηματικές διαδικασίες, ώστε να έχουν τη δυνατότητα μιας πιο ευέλικτης προσαρμογής στην αγορά. Κυρίως, οι νέες επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την έξοδο μερικών ανταγωνιστών από την αγορά και έτσι να ενδυναμώσουν τη θέση τους στην αγορά. Εδώ ανήκει η αξιοποίηση της διαθεσιμότητας εξειδικευμένων στελεχών, η οποία προκύπτει από την έξοδο αυτών των επιχειρήσεων. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η διατήρηση της θέσης τους στην αγορά. Αυτό σημαίνει εξασφάλιση των πωλήσεων και απόκτηση νέων πελατών.

Επίσης, η εξασφάλιση της χρηματοδότησης της επιχείρησης και η προσαρμογή των οργανωτικών δομών της στις απαιτήσεις της οικονομικής κρίσης αποτελούν σημαντικές παραμέτρους. Οι πιο ευέλικτες οργανωτικές δομές θα οδηγήσουν στην εντατικοποίηση της εξασφάλισης των πελατών και στην καλύτερη παροχή εξυπηρετήσεων προς τους πελάτες.  Σχετικά με τις παλιές επιχειρήσεις, η προσαρμογή στη νέα δομή κινήτρων των πελατών, η μείωση του κόστους και η υποκίνηση των στελεχών είναι σημαντικοί παράγοντες.  Σε ό, τι αφορά τις νέες επιχειρήσεις, καθοριστικοί παράγοντες είναι οι καινοτόμες προσεγγίσεις της αγοράς και οι συνεργασίες. Οι στρατηγικές συμμαχίες με άλλες επιχειρήσεις παρέχουν τη δυνατότητα της επίτευξης μεγαλύτερης χρηματοοικονομικής ευχέρειας και ρευστότητας για την αντιμετώπιση της κρίσης.  Για όλες, όμως, τις επιχειρήσεις η εξασφάλιση της ρευστότητας και η εντατικοποίηση της επεξεργασίας της αγοράς με την ανάπτυξη νέων προϊόντων και προσφορών υπηρεσιών είναι σημαντικοί παράγοντες, κάτι που απαιτεί, όμως, λόγω της οικονομικής κρίσης, προσαρμογή του συνολικού επιχειρηματικού μοντέλου. Επίσης, η επέκταση σε νέους επιχειρηματικούς τομείς, η διοίκηση της σχέσης με τους πελάτες, η εξασφάλιση της ποιότητας σε σχετικά χαμηλές τιμές και η αύξηση των ιδίων κεφαλαίων (λιγότερο ξένα κεφάλαια) αποτελούν σημαντικές προϋποθέσεις. Επίσης, η νομοθεσία πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τα επιχειρηματικά ενδιαφέροντα και να στηρίζει την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Το σύνθημα μας είναι πως δεν έχει κρίση η έμπνευση. Μέσα από την κρίση μπορούν να αναδυθούν ευκαιρίες, αρκεί να τις αδράξουμε.

 

Dr. Iliana Christodoulou-Varotsi

 

1. While there are clearly numerous sectors lacking women at leadership roles, I believe that women managers could lead in any business sector when their skills, knowledge and charisma are recognized. This means working in harmony in teams where duties and opportunities are equally shared between members regardless of the gender, leaving stereotypes behind.

Not only women tend to be good communicators and can convey the vision of their organisation to their teams – teams which consist of both men and women; women also tend to be hard working individuals and take more risks at present. I think these features clearly bring women closer to leadership roles.

From my perspective as Lloyd’s Maritime Academy Course Director and Industry Trainer, I see more and more women at managerial positions from the shipping industry working on their leadership skills. Through lifelong learning, women learners enhance their knowledge, skills and confidence and realize the benefits of networking.

2. Nowadays, women have a complex and demanding role – most probably this has always been the case: in random order, as mothers, spouses/ partners, or professionals. In my opinion, women in occidental societies have an important role to play in sharing core values with younger generations and giving support to their family and communities. But women are also eager at present for their development as individuals. Contrary to the past, where women were defined only through service, nowadays women pursue personal achievements too, and give back to the community in varied ways.  In my opinion, this is a great thing.

3. Business challenges  during the 21^st century will create opportunities to those who will understand the changes in the world while being ready to use with acumen tools for creating value.

There will be many drivers around such as population growth, digitalization, artificial intelligence, consolidations, societal demands in relation to the environment or human rights. In shipping, for example, we have been experiencing important changes that will be more visible in the near future in relation to unmanned shipping.

I anticipate that those who will grasp opportunities will also need to seek solutions to numerous challenges. To name but a few on the global level: red tape, inconsistent or overlapping regulatory constraints, transparency of the public sector, effectiveness of human communication, the risk of unemployment, barriers to business or innovation, protection against natural catastrophes, the risk of cyber attacks…

I feel that business success will belong to those who will not only rely on technology but will also understand, and use with respect the human factor underpinning any technological achievement.

4. Not only the current crisis is national, it also has an international component and origin. Shipping had not been spared the crisis, and even though many sectors are now recovering, there is still pressure. It suffices to have a look at the financing of shipping companies by banks or at freight rates in many sectors.

While continued financial crisis has the potential to adversely impact healthy businesses, viewing the future with a practical mind and moral strength is the only option I can think of.

I take lessons from Ulysses. Wasn’t he a troubleshooter? Hasn’t he given us a legacy on resilience? These are great tools nowadays for any person or entity in business seeking to stand out with success

 

 

Χρυσούλα–Βασιλική Πατρικίου

1. Επιχείρηση- Ηγεσία- Γυναίκα- Manager. Τέσσερις λέξεις με σημείο αναφοράς τη γυναίκα. Σκεφτόμουν πως πριν από μερικές δεκαετίες (ή και μερικά χρόνια) μία τέτοια ερώτηση θα φάνταζε ασυνήθιστη, παράλογη, ίσως και προκλητική. Σήμερα, οι λέξεις αυτές είναι σαφώς πιο ‘εύπεπτες’ καθώς η σύγχρονη γυναίκα επιχειρεί, διοικεί, καινοτομεί, πρωτοπορεί με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, εμπνέει με τις αξίες και καθοδηγεί με το όραμα της. Δεν είναι απλά “η γυναίκα.” Η δράση και η επιτυχία της στο να κατακτήσει σημαντική θέση στον παγκόσμιο επιχειρησιακό στίβο δεν ανάγεται πλέον στο φύλο της, αλλά στις ικανότητες και δεξιότητες της, στη δυναμική της και στην πολυδιάστατη προσωπικότητά της ως Άνθρωπος.

Θεωρώ πως το ζήτημα που θα πρέπει να μας αφορά δεν έγκειται στο να αξιολογήσουμε τη δυνατότητα μιας ισχυρής γυναίκας ή ενός ισχυρού άνδρα –αντίστοιχα- να ηγηθεί σε συγκεκριμένους κλάδους. Αφορά αποκλειστικά στην αξιολόγηση ανθρώπων ικανών, με δυναμική και κριτική σκέψη, ταπεινό πνεύμα και αυτοπειθαρχία. Η ηγεσία, άλλωστε ως όρος δεν περιγράφει μια θέση και σίγουρα δεν αφορά συγκεκριμένους κλάδους, αλλά μία ανθρώπινη ικανότητα χωρίς τίτλους ή ονομασίες. Μία μορφή τέχνης που γοητεύει, εμπνέει και προσανατολίζει σε κάτι σπουδαίο. Κυρίως όμως η ηγεσία είναι μια στάση, μια προσωπική επιλογή ευθύνης και δέσμευσης απέναντι στους ανθρώπους.

Σημαντικό είναι βέβαια να τονίσουμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι κλάδοι που απαιτούν συγκεκριμένα προσόντα, δεξιότητες και ικανότητες, εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Συνεπώς, ο άνθρωπος -είτε άντρας είτε γυναίκα- που πληροί τις προϋποθέσεις και καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αντίστοιχου κλάδου πιστεύω πως μπορεί να ηγηθεί. Άλλωστε, η διοίκηση των επιχειρήσεων δεν έχει σχέση με το να περνάμε απλά το χρόνο μας μετρώντας και αξιολογώντας δεδομένα, αλλά με την επιλογή των κατάλληλων ανθρώπων στις ανάλογες θέσεις.

Οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν –εκ φύσεως- διαφορετικές προσεγγίσεις που διαμορφώνουν την επαγγελματική τους ταυτότητα. Καμία από αυτές τις εναλλακτικές προσεγγίσεις δεν είναι σωστή ή λανθασμένη, απλά είναι διαφορετικές και το διαφορετικό είναι καλό! Αν, λοιπόν, πρέπει να αναφερθούμε σε ένα ‘πλεονέκτημα’ των γυναικών managers είναι ότι απλά διαθέτουν ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης, συναίσθησης, έκφρασης εργασιακών εμπειριών και συνεπώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο διαφορετικά. Αυτό, ειδικά στον τομέα των επιχειρήσεων, οδηγεί σε διαφορετικές οπτικές, εναλλακτικές στρατηγικές, ευέλικτα μοντέλα διοίκησης και στυλ ηγεσίας. Θεμελιώδη στοιχεία που συνθέτουν μια ποικιλόμορφη επιχείρηση που καινοτομεί και διαφοροποιείται στην αγορά.

2. Εκτιμώ, πως ο κάθε άνθρωπος κατακτά τη θέση που επιθυμεί να έχει στην κοινωνία. Και αναφέρω σκόπιμα τη λέξη ‘κατακτά’ γιατί κάθε μορφή κατάκτησης απαιτεί μάχη και καθημερινό αγώνα.

Ακούω συχνά να περιγράφεται η αυξανόμενη παρουσία των γυναικών στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι ως τάση, ως trend της εποχής. Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Δεν είναι τάση. Είναι εξέλιξη. Μία εξέλιξη της ίδιας της ανθρώπινης φύσης. Επιπλέον, αν θέλαμε να επισημάνουμε ένα κοινό χαρακτηριστικό στη ζωή των σημαντικότερων ανθρώπων παγκοσμίως, ανάμεσα στους πιο χαρισματικούς ηγέτες, επιστήμονες, ερευνητές, σε όλους αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους που άλλαξαν τον κόσμο, αυτό σίγουρα δεν θα ήταν το φύλο τους.

Η γυναίκα διαχρονικά έχει υποστεί διακρίσεις και έχει στερηθεί θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Οι σύγχρονες, ωστόσο, πολιτισμένες κοινωνίες μέσω κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών δράσεων και κινημάτων ενέπνευσαν σταδιακά την εσωτερική της απελευθέρωση. Η γυναίκα της σύγχρονης κοινωνίας έχει ξεκινήσει ένα ταξίδι αποκαλύψεων· oρίζει την ταυτότητα της, καθορίζει τους ρόλους της, αναγνωρίζει τις ικανότητες της, ξεδιπλώνει τον χαρακτήρα της, αναπτύσσει την προσωπικότητάς της και κυρίως επιβάλει την αυθεντικότητα της ως Άνθρωπος.

Η γυναίκα σήμερα έχει την ελευθερία – όσο ποτέ άλλοτε- να έχει τη θέση που επιθυμεί στη σύγχρονη κοινωνία. Οι επιλογές είναι σχεδόν άπειρες. Εξαιρετικό σαν ιδέα επίφοβο σαν πράξη, καθώς η απεριόριστη ελευθερία των επιλογών υπονομεύει πολλές φορές την υπέρβαση των ορίων και τη διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ των ανθρώπινων σχέσεων. Η προσωπικότητα είναι το ανεκτίμητο εργαλείο που μας προσφέρει την ελευθερία να δημιουργούμε, να διαμορφώνουμε και να αναπτύσσουμε την παρουσία μας στην κοινωνία. Όμως ταυτόχρονα μας προσδίδει και την απόλυτη ευθύνη για τις επιλογές που κάνουμε, τις αποφάσεις που λαμβάνουμε και τους ρόλους που επιτελούμε.

Έχει ειπωθεί ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι τόσο αντίθετες μεταξύ τους και φαίνεται ότι προέρχονται από διαφορετικούς πλανήτες. Ένας ισχυρισμός που συνεχίζει να διασκεδάζει αλλά ταυτόχρονα να προκαλεί. Θα αναφέρω ένα χαρακτηριστικό τίτλο βιβλίου του Gray John «Άνδρες από τον Άρη, γυναίκες από την Αφροδίτη» (Men are from Mars, Women are from Venus, 1992), που σημείωσε εκατομμύρια πωλήσεις, προκαλώντας πολυάριθμες παρωδίες με την εσκεμμένη υπερβολή του. Αν και ο τίτλος παραπλανά για το περιεχόμενο, ο συγγραφέας με κωμικό τρόπο προσπαθεί να πείσει το αναγνωστικό κοινό πως ενώ οι άνδρες και οι γυναίκες είναι σίγουρα διαφορετικοί είναι όμως και ολοκληρωτικά συμβατοί.

Οι αντωνυμίες «εμείς» και «αυτοί/αυτές» συμβολίζουν αυτήν την ανθρώπινη τάση, ανδρών-γυναικών να δημιουργούν εντάσεις και συγκρούσεις. Για να μπορέσουν να διευκολύνουν την απελευθέρωση τους και να αξιοποιήσουν την ανθρώπινη πολυμορφία και οι δύο πλευρές πρέπει να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες που θα τους επιτρέψουν, ανεξάρτητα από το φύλο τους, να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν τις δικές τους πολύτιμες, μοναδικές αξίες και δεξιότητές προάγοντας το θαύμα του ανθρώπινου παράγοντα μέσα σε ένα κόσμο που συνεχώς εξελίσσεται.

3. Αρχικά θα πρέπει να ορίσουμε ποιες είναι οι επιχειρηματικές προκλήσεις του 21^ο αιώνα. Προσωπική εκτίμηση είναι ότι η τεχνολογία είναι η επιχειρηματική πρόκληση που χρήζει σήμερα ιδιαίτερης προσοχής. Και φυσικά δεν αναφέρομαι στην ίδια την τεχνολογία. Η τεχνολογία από μόνης της είναι ουδέτερη· είναι ένα αποτέλεσμα εφαρμογής της επιστημονικής γνώσης. Αυτό που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα είναι η διαχείρισή της, η εφαρμογή της  και κατ’ επέκταση ο αντίκτυπος της τεχνολογικής (ψηφιακής) κουλτούρας στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Αυτό που προκαλεί κυρίως το δικό μου ενδιαφέρον είναι η στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις και θα καθορίσει την εξέλιξη της  δυναμικής σχέσης: ανθρώπινο κεφάλαιο- τεχνολογία.

Ομολογώ ότι με προβληματίζει το γεγονός ότι οι περισσότεροι επικεντρώνονται στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παράγει η τεχνολογία και στις αλλαγές που έχει επιφέρει σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, στον τρόπο που εργαζόμαστε, που επικοινωνούμε, που ενημερωνόμαστε, που ταξιδεύουμε. Βλέπουμε τα αποτελέσματα, όχι όμως τις επιδράσεις.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως οι άνθρωποι βρίσκονται πίσω από κάθε μορφή τεχνολογίας, είτε μιλάμε για αυτόνομα πλοία, για ανθρωπόμορφα ρομπότ,  για ρομποτική ιατρική ή ρομποτική δημοσιογραφία. Ένας άνθρωπος, που αναπτύσσει προσωπικές δεξιότητες (soft skills), εκπαιδεύεται, δοκιμάζεται, μελετά και μαθαίνει (knowledge–worker & learning –worker) μπορεί να διαχειριστεί τεχνολογικά εργαλεία με σύνεση και κρίση. Είναι το ‘πρότυπο’ ανθρώπου -αν μου επιτρέπεται ο όρος- που έχει κατακτήσει την ικανότητα να καθορίζει όρους, όρια και κανόνες. Γιατί πολύ απλά, αυτός ο Άνθρωπος δύναται να διαχειριστεί τις επερχόμενες προκλήσεις και να τις αντιμετωπίσει ως ευκαιρίες, θα αναζητήσει τις λύσεις πίσω από τα προβλήματα, θα αναγνωρίσει τον κίνδυνο πριν γίνει απειλή, θα λάβει τις σωστές αποφάσεις  και θα καθορίσει την πορεία των πραγμάτων.

Πιστεύω πολύ στον ανθρώπινο παράγοντα, στη μοναδικότητα και στη δυναμική του κάθε ατόμου. Αυτή η διαχρονική πίστη μου στον Άνθρωπο με οδήγησε και στη δημιουργία της potentia. Με τους συνεργάτες μου, αυτό που συμβουλεύουμε τους πελάτες μας που δραστηριοποιούνται κυρίως σε κρίσιμα εργασιακά περιβάλλοντα, όπως η Ναυτιλία,  είναι να επενδύουν συνεχώς και ουσιαστικά στο ανθρώπινο κεφάλαιο (human capital) ώστε να μπορούν να διαχειριστούν τις επερχόμενες προκλήσεις.

Με αναφορά στην τεχνολογία, εκτιμώ πως η κάθε επιχείρηση θα πρέπει να την αντιμετωπίσει ως καθρέφτη. Αν θέλει να καθρεφτίζει την κερδοσκοπία, αν θέλει να καθρεφτίζει την περιβαλλοντική ή κοινωνική της ευθύνη, αν θέλει να καθρεφτίζει τους ανθρώπους της, τότε θα καθρεφτίζει αυτά.

Θα ολοκληρώσω τη σκέψη μου με μία φράση του Steve Jobs:  «Η τεχνολογία δεν είναι τίποτα. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να έχετε πίστη στους ανθρώπους, ότι είναι καλοί και έξυπνοι, και αν τους δώσετε εργαλεία, θα κάνουν υπέροχα πράγματα με αυτά» («Technology is nothing. What’s important is that you have a faith in people, that they’re basically good and smart, and if you give them tools, they’ll do wonderful things with them. » Steve Jobs)

4. Η κρίση είναι μία έννοια που χρησιμοποιείται για να περιγράψει συνθήκες οι οποίες συγκροτούν το αίσθημα μιας γενικότερης απειλής, μιας παθολογικής κατάστασης που έχει ξεφύγει από τα φυσιολογικά όρια μέσα στα οποία θα έπρεπε αυτή να κινείται. Οι επιπτώσεις της κρίσης για μια επιχείρηση δεν αφορούν όμως μόνο στο μικρόκοσμο της αλλά και στο ευρύτερο πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό πλαίσιο, αφού ‘επιχείρηση’ και ‘κοινωνία’ βρίσκονται σε αμοιβαία αλληλεπίδραση. Θεωρώ αναγκαίο, λοιπόν, να κατανοήσουμε πως η κρίση είναι μια κατάσταση που δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί παθητικά και εγωκεντρικά, αλλά ενεργητικά και ολιστικά.

Λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς την υγιή επιχείρηση θα έθετα δύο ερωτήματα-προβληματισμούς από τα οποία μπορούμε να αξιολογήσουμε τον βαθμό ‘ανθεκτικότητας’ και ‘ετοιμότητας’ της επιχείρησης σε κατάσταση (συνεχιζόμενης) κρίσης: Σε ποιες προληπτικές ενέργειες αντιμετώπισης πιθανών κρίσεων έχει προβεί η επιχείρηση από την ίδρυση της κιόλας; Ποιες είναι οι στρατηγικές αντιμετώπισης κρίσεων;

Σχετικά με τις προληπτικές ενέργειες, μια επιχείρηση διαμορφώνει και διατηρεί  ένα υγιές εσωτερικό περιβάλλον όταν -ως όλον- πιστεύει στο όραμα του ιδρυτή (ηγέτη), όταν επενδύει συνεχώς σε πόρους και σε ανθρώπινο κεφάλαιο, όταν αναγνωρίζει τα δυνατά και αδύνατα σημεία της, όταν διαχειρίζεται τις απειλές ως ευκαιρίες, όταν γνωρίζει τους στόχους και τον προσανατολισμό της, όταν επενδύει σε έρευνα και ανάπτυξη. Ένα απλό και σαφές παράδειγμα αποτελεί το ανθρώπινο σώμα. Ένας υγιής ανθρώπινος οργανισμός με ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, υγιές σώμα και πνεύμα είναι λιγότερο πιθανό να προσβληθεί από ασθένειες, ή και αν συμβεί είναι ικανό να ανταπεξέλθει με περισσότερες πιθανότητες να το ξεπεράσει. Το σημαντικό είναι ότι θα έχουμε φροντίσει εμείς οι ίδιοι για αυτό με προληπτικές ενέργειες, πχ. σωματική άσκηση, υγιεινή διατροφή, τόνωση πνευματικής ευεξίας κλπ.

Μια υγιής επιχείρηση, αντίστοιχα, έχει προβλέψει και έχει διαμορφώσει ένα δυναμικό εσωτερικό περιβάλλον και έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό οργανισμό ικανό να αντιμετωπίσει αναπόφευκτες απειλές και προκλήσεις. Βασική προϋπόθεση η υγιής ηγεσία. Έχει παρατηρηθεί ότι οι υγιείς επιχειρήσεις δεν στελεχώνουν γιγάντιες στατικές προσωπικότητες για να διοικήσουν. Επιλέγουν ηγέτες και διευθυντικά στελέχη που δεν επιδιώκουν να χτίσουν το δικό τους ΕΓΩ, αλλά να αναπτύξουν το ΕΜΕΙΣ του οργανισμό.

Όσων αφορά τις στρατηγικές αντιμετώπισης της κρίσης, υπάρχουν επιχειρήσεις που παραμένουν παθητικές και επικεντρώνονται σε αυτό που θα έπρεπε να έχει κάνει η αγορά, ο κλάδος, το σύστημα κλπ παρά στο τι θα μπορούσαν να κάνουν οι ίδιες. Οι συνειδητοποιημένες –υγιείς- επιχειρήσεις δεν έχουν χρόνο να παίξουν αυτό το παιχνίδι της κατηγορίας και μοιρολατρίας. Αντίθετα έχουν προβλέψει και έχουν επενδύσει στα μέσα και στα εργαλεία που θα επιφέρουν άμεσες λύσεις χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι βγαίνουν αλώβητες. Είναι αυτές όμως που θα σημειώσουν τις λιγότερες απώλειες. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός, πως δεν είναι λίγα τα παραδείγματα επιχειρήσεων που χρειάστηκε να μεσολαβήσει μια κρίση για να βρουν τη ταυτότητα τους, ή να θρέψει και να ενθαρρύνει την ανάπτυξή τους.

Εκτιμώ ότι στο μέλλον η εξέλιξη των επιχειρήσεων στη διαχείριση κρίσεων έγκειται στις συνέργειες και στις συνθέσεις ομάδων με ανθρώπους που σκέπτονται διαφορετικά. Σε άτομα ικανά, με καινοτόμες ιδέες που θα παράγουν αξία για τις ίδιες τις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα για την κοινωνία. Άνθρωποι σκεπτόμενοι που θα προσφέρουν ευφυείς λύσεις μετάβασης από το τί προσφέρουμε, στο πώς και στο γιατί προσφέρουμε. Εστίαση, δηλαδή, στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή καινοτόμων επιχειρηματικών – ανθρωποκεντρικών μοντέλων και όχι τόσο σε καινοτόμα προϊόντα/υπηρεσίες.

Αναφέρομαι σε ένα μετασχηματισμό των επιχειρήσεων που απαιτεί ειδικό, λεπτό χειρισμό και ‘γυναικείο χέρι’ θα τολμούσα να πω. Η γυναίκα manager, που είναι χαρισματική –εκ φύσεως- στην εφαρμογή μετασχηματιστικής ηγεσίας (transformational leadership) εκτιμώ πως μπορεί να διατελέσει καταλυτικό ρόλο και η συμβολή της θα είναι καθοριστική ώστε η επαναστατική αυτή αλλαγή στη μορφή, στο σκοπό και στη λειτουργία της επιχείρησης να γίνει αρμονικά και επιτυχημένα.

 

ιουλια μητριανου

1. Δεν θεωρώ, ότι οι γυναίκες μπορούν να ηγηθούν μόνο σε συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων. Μπορούν να ανταπεξέλθουν –εξίσου καλά με τους άνδρες- σε αρκετούς κλάδους της οικονομίας και των επιχειρήσεων, γεγονός που άλλωστε αποδεικνύεται περίτρανα σήμερα και από την ύπαρξη αρκετών επιτυχημένων γυναικών manager που ηγούνται στις 500 μεγαλύτερες (σε κύκλο εργασιών) εταιρίες της Ελλάδας και διαπρέπουν διαχρονικά.

Η πολυπραγμοσύνη, η επιμονή στη λεπτομέρεια, η ισορροπία στις διαφορετικές αρμοδιότητες, το πνεύμα συνεργασίας, η δημοκρατία, το ένστικτο ηγεσίας, είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν τη γυναικεία υπεροχή στο τιμόνι των επιτυχημένων επιχειρήσεων.

Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω, ότι σε μια χώρα όπως είναι η Ελλάδα που δοκιμάζεται από την κρίση και σε μια αγορά που αποζητά διεξόδους, οι επιχειρήσεις οφείλουν να αξιοποιήσουν καλύτερα το πολύτιμο κεφάλαιο που λέγεται Γυναίκες. Να εκσυγχρονίσουν την κουλτούρα τους και να θεσπίσουν προγράμματα, που θα αναπτύξουν το γυναικείο ταλέντο και θα το εξελίξουν στην κορυφή της ιεραρχίας.

2. Σήμερα, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία έχει αλλάξει σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα, διεκδικεί όλα όσα θέλει να πετύχει και το κυριότερο μπορεί και στέκεται στα πόδια της. Είναι περισσότερο δυναμική και αυτόνομη, αναλαμβάνει πολλαπλούς ρόλους, ενώ η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία έχουν ανέλθει σημαντικά στις προτεραιότητές της. Γεγονός, που άλλωστε αποτυπώνεται και από την επιτυχημένη παρουσία και συμμετοχή της στην πολιτική, στις επιχειρήσεις, στη ναυτιλία, στον επιστημονικό τομέα κ.α.

3. Αναμφίβολα, η χώρα μας πρέπει να προχωρήσει μπροστά με υγιή και βιώσιμο τρόπο. Να απελευθερώσει δημιουργικές δυνάμεις και να αλλάξει το κλίμα και την ψυχολογία της αγοράς. Χρειάζεται μια δημιουργική αναγέννηση, ισχυρή ανάπτυξη και περισσότερη ανταγωνιστικότητα.

Στη βάση αυτής της λογικής, η χώρα μας θα πρέπει να επιδιώξει τη δημιουργία εταιρειών υψηλής απόδοσης (high impact), που από μόνες τους θα μπορούν πολλαπλασιαστικά να δημιουργήσουν πολλές περισσότερες θέσεις εργασίας. Εταιρείες εξωστρεφείς, που θα βλέπουν την παγκοσμιοποίηση ως μια ευκαιρία και όχι ως μια απειλή. Εταιρείες, που θα προάγουν την καινοτομία και θα αξιοποιούν αποτελεσματικά ένα υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο κεφάλαιο. Εταιρείες, που θα ενσωματώνουν στις στρατηγικές τους αποφάσεις λειτουργίες τεχνολογικά και ψηφιακά προηγμένες, προκειμένου να μπορούν να πετύχουν στη σύγχρονη επιχειρηματική τάξη πραγμάτων του 21ου αιώνα και με αυτόν τον τρόπο να χαρακτηριστούν ως “Ιδανικές Επιχειρήσεις”.

4. Αναμφίβολα η κρίση επηρεάζει αρνητικά το μέλλον των υγιών επιχειρήσεων. Σήμερα, οι επιχειρήσεις στραγγαλίζονται από την εξοντωτική φορολογία και τις παράλογες εισφορές και η κοινωνία φτωχοποιείται. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών συνεχώς μειώνεται, η οικονομική δραστηριότητα, η απασχόληση και η εγχώρια κατανάλωση παραμένουν ασθενικές, ενώ η υπερχρέωση παγιώνεται, εξαιτίας της υπερφορολόγησης και της οικονομικής στασιμότητας.

Σήμερα, -σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα της κρίσης- έχουμε ανάγκη από την καλή επιχειρηματικότητα, αυτήν που βάζει υψηλούς στόχους, φροντίζει τους εργαζόμενους, προστατεύει το περιβάλλον και αντιλαμβάνεται την επιχειρηματική δράση ως κάτι περισσότερο από το απλό κέρδος. Αυτή η επιχειρηματικότητα πρέπει να στηριχθεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά. Με επιχειρήσεις, που θα είναι στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης και που θα βρίσκουν τη θέση τους σε μία παγκόσμια αγορά και οικονομία η οποία αλλάζει ταχύτατα. Όμως, για να γίνουν αυτό χρειάζεται ανάπτυξη.

Είναι, λοιπόν, επιτακτική η ανάγκη ανασχεδιασμού της οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Γι’ αυτό και οι όποιες πρωτοβουλίες και πολιτικές υιοθετηθούν και εφαρμοστούν, θα πρέπει να βασίζονται σε:

• Λιγότερους φόρους και δαπάνες.
• Σταθερό φορολογικό σύστημα.
• Περικοπή των δαπανών που λειτουργούν αντιαναπτυξιακά, στερώντας πόρους και κίνητρα από την οικονομία.
• Άμεση κατάργηση όλων των διατάξεων που εμποδίζουν την επιχειρηματικότητα και τον υγιή ανταγωνισμό.
• Κίνητρα για ανάπτυξη και υγιή επιχειρηματικότητα.
• Ευέλικτη δημόσια διοίκηση και διαρθρωτικές αλλαγές για τη διαμόρφωση του νέου παραγωγικού μοντέλου.
• Πρόσβαση στα εργαλεία χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ).

Μόνον έτσι θα κινητοποιηθούν οι παραγωγικές δυνάμεις και θα σταλεί θετικό μήνυμα στους πιθανούς επενδυτές. Πρέπει η οικονομία μας να αποκτήσει το χαμένο δυναμισμό της. Έχει ανάγκη από επενδύσεις που θα φέρουν νέες, ποιοτικές και καλύτερα αμειβόμενες δουλειές.

 

ΣΟΦΙΑ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ

 

1. Η ισορροπία είναι άμεσα συνυφασμένη με την επιτυχία. Κρατώντας τις ισορροπίες μεταξύ των φύλλων στον επαγγελματικό χώρο, η ανέλιξη της γυναίκας σε ηγετικές θέσεις επιτυγχάνεται ομαλότερα. Οι άνδρες συνεργάτες είναι σε θέση να κρίνουν ορθολογικά τους λόγους που η εκάστοτε γυναίκα φέρει ηγετικό ρόλο και σε κλίμα συνεργασίας να μπορέσει να ηγηθεί.

Προσωπικά και έχοντας, παρόλο το νεαρό της ηλικίας μου, μια πολυετή πείρα στον επιχειρηματικό κλάδο και στις οικογενειακής φύσης εταιρείες, όντας η τέταρτη πλέον γενιά της Μυστακίδης Τουρς μπορώ να πιστοποιήσω πως δεν υπάρχουν κλάδοι στους οποίους είτε οι άνδρες είτε οι γυναίκες μπορούν να ηγηθούν καλύτερα. Καλύτερα ηγείται ο εργαζόμενος που θέτοντας στόχους, παραμερίζοντας τα ποικίλα εμπόδια που εμφανίζονται.Συνεπώς, πιο δυνατός και αφοσιωμένος στον τελικό στόχο, και με το βλέμμα προς το μέλλον, κάθε μέρα δίνει μια μεγαλύτερη μάχη από αυτή της προηγούμενης. Επομένως, αν με ρωτάτε σε ποιόν κλάδο η γυναίκες μπορούν να ηγηθούν, η απάντησή μου είναι παντού! Αρκεί να πιστέψουν πως μπορούν και με αγάπη να αφοσιωθούν! Γιατί η διαρκής επιτυχία δεν έρχεται από τη μία μέρα στην άλλη.

2. Προερχόμενη από μια οικογένεια που στο κομμάτι του επιχειρείν, της επέκτασης και της επιχειρηματικότητας το γυναικείο φύλλο έπαιζε ανέκαθεν καθοριστικό ρόλο, διακρίνω ένα σεβαστό ποσοστό μείωσης της επιφυλακτικότητας έναντι των γυναικών του 21^οu αιώνα. Από την εποχή της προγιαγιάς μου και ακούγοντας τις εμπειρίες μιας γυναίκας πρότυπο για εμένα, της γιαγιάς μου, που μπόρεσε να επιβληθεί κερδίζοντας το σεβασμό πριν 40 χρόνια στη Μέση Ανατολή, αναγνωρίζω πως τα πράγματα στο σήμερα είναι αρκετά πιο ευνοϊκά και ελπιδοφόρα. Όντας ενεργοποιημένη στο τμήμα του Μάρκετινγκ και των πωλήσεων καταλήγω στο συμπέρασμα πως το τελικό αποτέλεσμα απορρέει από την προσωπικότητα. Το πιστεύω μου είναι πως αν και πολύ καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν, τα στερεότυπα συνεχίζουν να κυριαρχούν, σε άλλους κλάδους/λαούς λιγότερο σε άλλους περισσότερο. Γι’αυτό το λόγο, εμείς οι γυναίκες δεν θα πρέπει να πτοούμαστε από αυτό, καθώς όταν γνωρίζουμε τις δυνατότητες μας μπορούμε να κερδίσουμε και τον πιο επιφυλακτικό συνεργάτη, ανεξαρτήτου καταγωγής.

3. Όσες περισσότερες είναι οι προκλήσεις τόσο περισσότερα και τα στοιχεία που τροφοδοτούν την ανάπτυξή. Ένας κλάδος δίχως προκλήσεις & ανταγωνισμό οδηγείται προς το τέλμα καθώς δεν υπάρχει η ανησυχία της απώλειας και της έμπνευση για το καλύτερο. Στο δυτικό κόσμο και στην Ελλάδα του 21 ^ου αιώνα τα άλματώδη βήματα στην τεχνολογία, οι νέες δυνατότητες και ευκαιρίες που προέκυψαν μέσω αυτής όσο και οι δυσκολίες που εμφανίστηκαν λόγο της συνεχούς οικονομικής κρίσης, την τελευταία δεκαετία, οδηγούν σε μια αναγκαία αναβάθμιση των διοικητικών πρακτικών και της βελτίωσης των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, εφόσον η επιχείρηση στοχεύει να παραμείνει υγιής. Επομένως ο όρος Επιχειρηματική Ευφυΐα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο για την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Επομένως, μέσω αυτοάσεις και μελλοντικά συμβάντα. Επομένως μέσω αυτού του πνευματικού εργαλείου κάθε κλάδος ενός οργανισμού μπορεί να μαθαίνει, να σκέφτεται αφαιρετικά, να προβλέπει τάσεις και μελλοντικά συμβάντα. Και έτσι να σχεδιάζει και να καινοτομεί ώστε να κάνει τη διαφορά και να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις και σε περιβάλλοντα με οικονομική αβεβαιότητα.

4. Αυτή είναι και η ανησυχία που βιώνει ο καθένας από εμάς καθημερινά. Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση επηρέασε σημαντικά τα οικονομικά μεγέθη των ελληνικών επιχειρήσεων οδηγώντας τες σ’ ένα αβέβαιο μέλλον. Το συνεχές μεταβλητό φορολογικό σύστημα, η μη ουσιαστική αύξηση βασικού μισθού και η αβεβαιότητα ξένων επενδυτών για τη χώρα μας, οδηγούν (όσο αφορά την υποχώρηση των επιχειρηματικών και καταναλωτικών δεικτών) σε ένα ντόμινο δυσμενών εξελίξεων, την Ελλάδα. Επομένως, μόνο μέσω μίας διαφορετικής οικονομικής πολίτικης, με μεγαλύτερη σταθερότητα, το μέλλον των μέχρι τώρα υγιών, κυρίως μικρομεσαίων, επιχειρήσεων εμφανίζεται ελπιδοφόρο και με δυνατότητες ανάπτυξης.

 

Despoina Xynou

1. I don’t believe that any business sectors should be exclusive to either men or a woman because such a system runs counter to gender inclusion and further inculcates gender bias. Moreover, I firmly believe that leadership qualities are not a matter of gender but a matter of aptitude. What is significant is that recent studies are confirming generic differences in leadership styles. Multi-tasking, productivity, consistency, managerial skills and the ability to adapt to new situations are the main characteristics of working women and these lead us to climb the corporate ladder. Organisations headed by women report greater team cohesion, more inclusive communication and more co-operative learning in challenging situations caused by conflict, functional diversity and relocation. This is because women put emphasis on collegiality and bonding. We have inherent qualities of empathy and emotional connection and more than focusing on competition we focus on team-work to better ourselves, others and our work. I also believe that we are better listeners. All this helps to create stronger and more motivated teams. There are studies demonstrating that companies with more women in executive positions attained significantly higher profitability on average than those with low representation. Having said this, I don’t think that all female leaders radiate such abilities or that male leaders lack them. Besides such skills can be taught and I feel that with the right training any organisation can nurture an atmosphere of belonging and where everyone learns from each other. Gender parity in the top management level can lead to thriving enterprises.

2. Women in today’s society have certainly gained power and influence when compared to the women of yesterday. We have easier access to positions of power carrying substantial decision-making authority and our success in attaining leadership positions speaks volumes. Having said that, there is still far to go until a complete balance between the genders is achieved. According to the Global Gender Gap Report 2018, issued by the World Economic Forum, when it comes to political and economic leadership there is still a long way to go to reduce gender gaps. Although it is fair to say that women, in the broadest sense have more freedom, this is not true in all cases because prejudice persists.

Women are an integral part of today’s society, and we no longer lag behind men in most study areas and occupations. Gender pay inequalities have been narrowing across the world. However, recent studies provide evidence that the gender pay gap exists because of motherhood. The studies note that childless women have earnings that are quite similar to men’s salaries, while mothers experience a significant wage gap.

I strongly believe that women’s inherent qualities allow for a full-time career and a family at the same time. Women are increasingly taking the reins in more and more companies worldwide and they have established their position as business leaders.

The achievements of women in the maritime industry, particularly in leadership roles, have been very well noted and the recruitment of more women has been encouraged. Despite ingrained stereotypes, there is a growing number of professional women in the maritime industry. The position of women in our society cannot be generalised as throughout the world women receive different amounts of respect. There has been a change but there is still room in eliminating inequality.

3. We live in rapidly changing times, especially for businesses, there are new opportunities, however, there are also new challenges. Globalisation, technology, borderless business environment, workforce diversity, compliance with all new regulations entering into force, are just a few of the challenges businesses face. Recognising and overcoming the difficulties is essential for the growth of every enterprise. Flexibility, adaptability, training of employees, reorganisation, updating procedures and policies, amongst others, should assist companies to overcome the challenges and also grow and develop. Creativity and welcoming changes will help entrepreneurs to shape this new business landscape.

4. Enterprises which act upon the opportunities and possibilities for change through innovation in the current volatile and uncertain business environment, will not only survive but they will successfully compete and even flourish in fluctuating economic conditions. Innovation i.e. being able to come up with new ideas to keep operations, products and services fresh is one of the keys to any successful business. In our firm, we quickly realised that in the current day economic scenario, innovation has become a major factor which leads to success and that out-of-the-box-thinking is important to generate new value and also sustain your business. At Gauci Maistre – Xynou (GMX Law Firm) innovation is at the centre of our way of doing things, in our corporate functions, business models and processes. Law firms must learn to innovate to remain competitive, survive in the ever-changing marketplace and ensure that the client’s professional needs are met.

 

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΛΩΡΟΥ

1. Για να αντιστρέψω την ερώτησή σας, κατά την άποψή μου, δεν υπάρχουν κλάδοι επιχειρήσεων στους οποίους ΝΑ ΜΗΝ μπορούν να ηγηθούν γυναίκες managers. Η διοίκηση και η ηγεσία, ανεξαρτήτως κλάδου, αποτελούν τομείς δράσης στους οποίους αυτό που μετρά δεν είναι το φύλο, αλλά η προσωπικότητα, το μεράκι, το ταλέντο, το όραμα και η διάθεση για σκληρή εργασία. Αυτές οι ιδιότητες μπορούν να ενυπάρχουν τόσο σε έναν άνδρα όσο και σε μια γυναίκα. Οι γυναίκες, μάλιστα, είναι τόσο εκπαιδευμένες λόγω των πολλαπλών ρόλων με τους οποίους έχουν επιφορτιστεί, στο multitasking, ώστε η πολύπλοκη  διαδικασία της ηγεσίας συχνά να αποτελεί έναν τομέα δράσης εξαιρετικά κατάλληλο για αυτές.

2. Αν και η θέση της γυναίκας έχει βελτιωθεί αισθητά στη σύγχρονη κοινωνία, δυστυχώς υπάρχουν ακόμα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν προκειμένου αυτή να προσεγγίζεται, ιδίως στον επαγγελματικό στίβο, όχι με άξονα και βάση το φύλο, αλλά με βάση τις ικανότητές της. Ιδίως στην Ελλάδα ακόμα υπάρχουν κατάλοιπα διαχωρισμού των εργαζομένων σε άνδρες και γυναίκες, ως προς την αμοιβή αλλά και την επαγγελματική εξέλιξη, με τις γυναίκες να μην αμείβονται τόσο όσο οι άνδρες και να εργάζονται περισσότερες ώρες από αυτούς. Παράλληλα, το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι «παραδοσιακά» ακόμα οι σχεδόν μοναδικές υπεύθυνες στη συνείδηση των κοινωνών, ιδίως στις χώρες του Νότου, με το καθήκον της ανατροφής των τέκνων, ενώ παράλληλα προσπαθούν να ελιχθούν και εξελιχθούν στον εργασιακό χώρο χωρίς την κατάλληλη κρατική υποστήριξη της μητρότητας, αποτελεί τροχοπέδη στην εμπέδωση μιας ουσιαστικής ισότητας μεταξύ των φύλων, η οποία θα πρέπει να εδράζεται στην πραγματική ισότητα των ευκαιριών στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη ανδρών και γυναικών, με την υποστήριξη του μητρικού ρόλου και την ενίσχυση του πατρικού ρόλου και της πατρικής ευθύνης στην ανατροφή των τέκνων.

3. Οι επιχειρηματικές προκλήσεις έχουν κάποια διαχρονικά χαρακτηριστικά, όπως  την ικανότητα του επιχειρηματία να αφουγκράζεται την κοινωνία, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κοινού προς το οποίο απευθύνεται η επιχείρησή του, τα «κενά» και τις ευκαιρίες της αγοράς, να οραματίζεται και να καινοτομεί. Τον 21^ο αιώνα, δεδομένης της ανάπτυξης της διεθνούς διαδικτύωσης μέσω της έκρηξης της τεχνολογίας, οι επιχειρήσεις βρίσκονται μπροστά στην πρόκληση να αντιμετωπίσουν υπερεθνικά και διεθνή περιβάλλοντα, γεγονός που δίνει την έμφαση στην πληροφορία και την εκμετάλλευση της τεχνολογίας για την αμεσότητα της ροής της και την γρήγορη ανάδραση μεταξύ επιχείρησης και περιβάλλοντος. Η πολυπλοκότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την επιτάχυνση της ροής της πληροφορίας, απαιτεί τη δημιουργία ευέλικτων επιχειρηματικών δομών, που θα είναι σε θέση να λειτουργούν «στο άκρο του χάους», αξιοποιώντας τις τελευταίες εξελίξεις στο management, που αντιπαραβάλλει στις σκληρές δομές και ιεραρχίες του παρελθόντος την οριζόντια, δικτυακή δομή της επιχείρησης, ώστε να επιτυγχάνει αυτή τη μέγιστη ταχύτητα και προσαρμογή σε ένα ολοένα μεταλλασσόμενο περιβάλλον.

4. Αναμφίβολα, η παγκόσμια οικονομική κρίση αποτελεί μια συνεχιζόμενη πρόκληση για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι υγιείς επιχειρήσεις  μπορούν να την αντιμετωπίσουν ως μια πρόκληση για συνεχή προσαρμογή και επέκταση, ανταποκρινόμενες στις επιταγές των καιρών για εξορθολογισμό των δαπανών τους και ανοιγόμενες σε νέες δράσεις, την ανάγκη και τη δυνατότητα για τις οποίες γεννά ακριβώς η ίδια η κρίση. Το κλειδί και πάλι είναι η έννοια της ορθής αντίληψης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ορθής ανταπόκρισης σε αυτό.

 

 Paillette Palaiologou

1. Σταθερή μου θέση είναι ότι το φύλο δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία ενός ηγετικού στελέχους επιχείρησης, ανεξαρτήτως κλάδου. Τα χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου manager είναι πολλά, μεταξύ των οποίων  οι αποτελεσματικές ικανότητες οργάνωσης και διοίκησης όπως αυτές εφαρμόζονται στην καθημερινότητα της επιχείρησης, η ικανότητα γρήγορης λήψης αποφάσεων καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων, χαρακτηριστικά που δεν άπτονται του φύλου αλλά της προσωπικότητας του εκάστοτε manager.

2. Η θέση της γυναίκας έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ήδη από τη δεκαετία του 1970 & 1980 οι γυναίκες ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς της αγοράς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας θεωρείται απολύτως δεδομένη, με παρουσία σε όλους τους κλάδους, ασκώντας ακόμη και επαγγέλματα που θεωρούνταν μέχρι πρότινος αμιγώς ανδροκρατούμενα.

3. Μια επιχείρηση, προκειμένου να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις που προβάλουν στα επιχειρηματικά δρώμενα του 21ου αιώνα θα πρέπει, κατά τη γνώμη, μου να στοχεύσει σε δύο βασικά πράγματα: Πρώτον, στην ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού της, προσφέροντας περιβάλλον επαγγελματικής ασφάλειας και προοπτικών ώστε οι εργαζόμενοι  – η καρδία της επιχείρησης – να είναι ικανοποιημένοι και να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην πρόοδο της. Δεύτερον, στην παρουσίαση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών που καλύπτοντας τις ανάγκες των πελατών ή των υποψήφιων πελατών της επιχείρησης δημιουργούν το απαραίτητο συγκριτικό πλεονέκτημα που θα της διασφαλίσει όχι μόνο τη βιωσιμότητα αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρίας.

4. Η οικονομική κρίση που βιώνουμε την τελευταία δεκαετία τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εγχώριο επίπεδό έχει προκαλέσει σημαντικές αλλαγές τόσο στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς όσο και στη λειτουργία των ίδιων των επιχειρήσεων.

Η αδυναμία χρηματοπιστωτικής ικανότητας, η μείωση της ζήτησης & η αύξηση της ανεργίας έχουν σαν αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να έχουν κλείσει αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν στο νέο οικονομικό περιβάλλον, ενώ άλλες αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας τα οποία προσπαθούν να ξεπεράσουν με περικοπές εξόδων είτε άμεσες (παραδείγματος χάριν μείωση προσωπικού) είτε έμμεσα με αναδιάρθρωση του τρόπου λειτουργίας τους και εξορθολογισμό των εξόδων τους.

Οι υγιείς επιχειρήσεις φυσικά αντιμετωπίζουν κι εκείνες σημαντικά προβλήματα λόγω της οικονομικής κρίσης των οποίων ωστόσο τα δυσάρεστα αποτελέσματα μπορούν – με σωστή διαχείριση – να περιοριστούν στο ελάχιστο όπως παραδείγματος χάριν σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της επιχείρησης συγκριτικά με τον αναμενόμενο ρυθμό υπό συνθήκες υγιούς αγοράς. Επιτυγχάνοντας μια επιχείρηση να διατηρήσει έστω και μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης ή έστω σταθερότητα μέσα σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον ουσιαστικά δημιουργεί τις προϋποθέσεις να αναπτυχθεί ως επιθυμεί όταν παρέλθει η οικονομική κρίση και η αγορά περάσει στον επόμενο οικονομικό κύκλο της ανάκαμψης.

 

 

Δανάη Μπεζαντάκου

1. Κάθε κλάδος και κάθε πεδίο απασχόλησης έχει κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα και ιδιαιτερότητες βάση των οποίων οι άνθρωποι διαλέγουν αν θα ασχοληθούν με αυτόν ή όχι. Επαναλαμβάνω λοιπόν, οι άνθρωποι επιλέγουν. Δεν κάνω τον διαχωρισμό άντρες ή γυναίκες, καθώς το να είναι κάποιος καλός και επιτυχημένος στη δουλειά του, δεν εξαρτάται από το φύλο του, αφού η επιχειρηματικότητα παρότι είναι γένους θηλυκού,  δεν έχει φύλο.

Είναι όμως γεγονός ότι οι γυναίκες και οι άνδρες είναι διαφορετικά προγραμματισμένοι. Από έρευνες έχει προκύψει ότι οι γυναίκες είναι πιο οργανωτικές, δε ρισκάρουν αν δεν είναι σίγουρες για το επιτυχημένο αποτέλεσμα, σε αντίθεση με τους άντρες που τείνουν να είναι πιο αυθόρμητοι και να ρισκάρουν ευκολότερα. Αυτό με λίγα λόγια σημαίνει ότι οι γυναίκες μπορούν να ανελιχθούν σε θέσεις και τμήματα που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των οικονομικών, το chartering και τα logistics, με τις πωλήσεις και το marketing, καθώς από τη φύση τους έχουν πειθώ και μπορούν να προωθήσουν τα προτερήματα των υπηρεσιών και των προϊόντων μιας επιχείρησης  αλλά και να διευρύνουν τις δημόσιες σχέσεις της εταιρείας . Ένας επίσης τομέας που μπορούν οι γυναίκες να διαπρέψουν είναι ο τουρισμός – και το αναφέρω έχοντας προσωπική άποψη επειδή δραστηριοποιούμαι σε αυτόν. Βασικά του χαρακτηριστικά είναι η φιλοξενία, η φροντίδα των «καλεσμένων» και η δημιουργία εμπειριών που θα τους μείνουν αξέχαστες. Τι από αυτά δεν μπορεί να κάνει μια γυναίκα;;

2. Είναι πραγματικότητα ότι η γυναίκα σήμερα έχει εδραιώσει τη θέση της στην σύγχρονη κοινωνία. Θέτει συνεχώς υψηλότερους στόχους, αναλαμβάνει υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις, συμμετέχει στα κοινά και στην πολιτική και διαπρέπει σε πεδία δράσης που παραδοσιακά ήταν ανδροκρατούμενα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο κλάδος της ναυτιλίας όπου τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των γυναικών που αναλαμβάνουν τα ηνία των Εταιρειών  διαρκώς αυξάνεται.

3. Άντρες και γυναίκες, θα πρέπει να χαρτογραφούμε τις υπάρχουσες συνθήκες που επικρατούν στον κλάδο που εργαζόμαστε αλλά και στο γενικότερο μικρο & μάκρο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψιν τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να  αναγνωρίζουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά μας, να δρούμε ομαδικά, να είμαστε ευέλικτοι και να προσπαθούμε να προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές αλλά να μη φοβόμαστε να καινοτομήσουμε,  να κάνουμε αυτό που αγαπάμε, εκεί που είμαστε με αυτά που έχουμε. Μια πολύ βασική πρόκληση για τη ναυτιλία αλλά και για όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας, είναι η δημιουργία της νέας γενιάς που θα στελεχώσει τις επιχειρήσεις μας. Στους νέους  χρειάζεται να δοθούν ευκαιρίες, καθοδήγηση, αλλά και να μεταλαμπαδευτεί το πνεύμα και η τεχνογνωσία που μας κρατάει στην πρώτη θέση παγκοσμίως. Κάτι που γίνεται όλο και πιο δύσκολο, αν αναλογιστεί κανείς τόσο τις επιπτώσεις του δημογραφικού προβλήματος με τη μείωση των γεννήσεων, όσο και τον αριθμό των νέων επιστημόνων που μεταναστεύουν στο εξωτερικό.

4. Αν οι επιχειρήσεις δεν λάβουν τα μέτρα τους, είναι κάτι παρα πάνω από λογικό να επηρεαστούν. Πιο ευάλωτες φυσικά είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ένας τρόπος να αποφευχθεί αυτό είναι οι συνέργειες. Επιχειρήσεις του ιδίου αντικειμένου, θα πρέπει να συνεργάζονται ώστε έχοντας μεγαλύτερη δυναμική να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Μια επιχείρηση σήμερα για να παραμείνει βιώσιμη σε ένα περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει και βάλλεται λόγω της οικονομικής κρίσης, της φορολογίας, της νομοθεσίας και των κανονισμών, θα πρέπει να αναπτύσσει μια δομημένης στρατηγικής, να έχει γνώση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται, να παρακολουθεί τις εξελίξεις της τεχνολογίας και να τις χρησιμοποιεί προς όφελός της. Θα πρέπει ποτέ να μην επαναπαύεται και να ψάχνει πάντα  νέους τρόπους που θα την πάνε ένα βήμα παραπέρα.

 

Δέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου

1. Αν κοιτάξετε σχεδόν σε όλους τους κλάδους επιχειρήσεων, θα δείτε έναν αυξανόμενο αριθμό επιτυχημένων γυναικών που είναι managers ή επικεφαλείς εταιρειών. Αυτό που θα διαπιστώσετε επίσης, είναι ότι ο αριθμός δεν είναι ίσος με τους άντρες ακόμη κι αν οι αναλογίες βελτιώνονται. Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν τομείς που είναι «καταλληλότεροι» για να ηγηθούν γυναίκες. Υπάρχουν όμως κλάδοι που θεωρούνται ανδροκρατούμενοι και υπάρχουν στερεότυπα που κάνουν την ανέλιξη των γυναικών πιο δύσκολη στους κλάδους αυτούς. Μιλώντας για τη ναυτιλία είναι γενικά αποδεκτό ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης στη προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων, οποιουδήποτε φύλου. Προσπαθώντας λοιπόν να αντιμετωπίσουμε ένα τέτοιο πρόβλημα θα ήταν απερισκεψία να παραβλέψουμε μια ομάδα ικανών και εκπαιδευμένων υποψηφίων, τις γυναίκες. Ο μόνος γνώμονας διάκρισης θα πρέπει να είναι οι ικανότητες και η καταλληλόλητα του κάθε υποψήφιου και όχι το φύλο ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό.

2. Οι γυναίκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία οικονομικής αξίας, σε κάθε οικονομία, είτε αναπτυγμένη είτε αναπτυσσόμενη. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ένας οργανισμός με 30% γυναίκες ηγέτες μπορεί να προσθέσει έως και 6 ποσοστιαίες μονάδες στο καθαρό περιθώριο κέρδους του. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι στη κοινωνία γενικότερα υπάρχει αλλαγή λόγω των αυξημένων απαιτήσεων για σεβασμό και ίσες ευκαιρίες. Ναι, υπάρχουν αναπτυσσόμενες χώρες όπου τα κορίτσια έχουν περισσότερες ευκαιρίες από πριν για να αποκτήσουν καλύτερη παιδεία, ισάξια με τα αγόρια, και κοντά στο επίπεδο των αναπτυγμένων χωρών. Αυτό που χρειαζόμαστε όμως, είναι να έχουμε μια κοινωνία που να μπορεί να προωθήσει αλλαγές για να δημιουργήσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Κι αυτό συμβαίνει, και έχουμε ενδείξεις ότι επιταχύνεται. Πολλοί πιστεύουν ότι διανύουμε την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και μέσα από αυτή την τεράστια αλλαγή υπάρχουν αυξημένες ευκαιρίες για τις γυναίκες σ’ ένα μεταβαλλόμενο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον.

3. Οι επιχειρήσεις εξελίσσονται, οι προκλήσεις όμως εμφανίζονται όταν άλλες επιχειρήσεις αναπτύσσονται πριν από τη δική σου και έχουν ένα εμπορικό ή ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με πελάτες που εκτιμούν τις βελτιωμένες υπηρεσίες. Υπάρχουν τρεις βασικές επιχειρηματικές προκλήσεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία: Η μια είναι η ψηφιοποίηση πληροφοριών, δεδομένων και ροών επικοινωνίας λόγω της ταχύτερης δορυφορικής σύνδεσης. Η δεύτερη είναι οι κανονισμοί για το περιβάλλον, και η τρίτη είναι οι κοινωνικές αλλαγές που ωθούν τη διαφανή ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των δικαιωμάτων των γυναικών, της ισότητας και της πολυπολιτισμικότητας. Αυτές οι τρεις προκλήσεις δημιουργούν σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία και στην επιχειρηματική ζωή, κυρίως στον τομέα της ναυτιλίας και των μεταφορών. Γενικότερα, η τεχνολογία εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς και η συνδεσιμότητα μεταξύ πλοίου και στεριάς έχει φτάσει σε ψηλά επίπεδα φέρνοντας έτσι το πλοίο στο γραφείο και το αντίστροφο. Καθώς βρισκόμαστε ακόμα στο στάδιο των αλλαγών, το οποίο προϋποθέτει μια συνεχή κίνηση και ανακατάταξη διαδικασιών, τόσο ενδοεπιχειρησιακά όσο και σαν βιομηχανία σε γενικότερο επίπεδο, πιστεύω ότι όλοι οδηγούμαστε σε επανεξέταση του επιχειρησιακού μας μοντέλου και των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων μας. Θα πρέπει να αναμένουμε αλλαγές σε παραδοσιακά επαγγέλματα και τη δημιουργία νέων τα οποία ίσως να μην έχουμε ορίσει ακόμα.

4. Ναι, μπορεί, αλλά ακόμη κι αν δεν υπήρχε κρίση, η ταχεία βιομηχανική αλλαγή μπορεί να έχει αντίκτυπο, καθώς και η γεωπολιτική αστάθεια ή αβεβαιότητα. Από την πλευρά της τεχνολογίας, αν οι εταιρείες δεν ενημερώνονται για τις νέες ψηφιακές λύσεις, και φυσικά για τους κινδύνους στον κυβερνοχώρο, τότε κινδυνεύουν. Έχουμε ήδη βοηθήσει πελάτες μας να κατασκευάσουν ειδικά κέντρα  υποστήριξης στόλου (digital control rooms) που συνδέουν το πλοίο με τη ξηρά και με τον ιδιοκτήτη. Αυτή είναι μόνο μια ματιά στο μέλλον, αλλά δείχνει ήδη την ανάγκη μεγαλύτερης κατανόησης των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων της ψηφιακά βελτιωμένης τεχνολογικής αλλαγής. Τα μειονεκτήματα είναι σαφώς ο αυξημένος κίνδυνος στον κυβερνοχώρο και η ανάγκη να βρεθούν οι κατάλληλα εκπαιδευμένοι άνθρωποι για τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται. Το γεωπολιτικό περιβάλλον σε διεθνές επίπεδο αποτελεί επίσης έναν πιθανό οικονομικό κίνδυνο για τη ναυτιλία, που είναι μια πραγματικά παγκόσμια βιομηχανία. Οι διαιρετικές πολιτικές που επιδιώκουν στην ανάκαμψη του εθνικισμού, οι αυξημένοι εμπορικοί δασμοί και η αναθεώρηση μονομερών και διμερών συμφωνιών δημιουργούν μεγάλη αβεβαιότητα.

 

Maria Mavroudi

1. Από την εμπειρία μου στους κλάδους της Ναυτιλίας και του Τουρισμού, δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιον τύπο επιχείρησης  στον οποίο οι γυναίκες δεν θα μπορούσαν να αριστεύσουν. Ενδεχομένως να υπάρχουν κλάδοι όπου τα εμπόδια είναι μεγαλύτερα, αλλά τα εμπόδια υπάρχουν για να ξεπερνιούνται.

Ειδικά στον κλάδο της Ναυτιλίας, παλαιότερα δεν υπήρχαν αρκετές γυναίκες και ειδικά σε ηγετικές θέσεις, με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο της έλλειψης προτύπων. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει: υπάρχουν γυναίκες που διαπρέπουν στον χώρο και δείχνουν στα νέα κορίτσια ότι μπορούν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους –κι ότι και αξίζει τον κόπο να το κάνουν. Εγώ προσωπικά είχα την τύχη να βρίσκομαι δίπλα σε δυναμικές γυναίκες και να μάθω πολλά πράγματα που με βοήθησαν να προχωρήσω.

Παραμερίζοντας τον παράγοντα του φύλου, θεωρώ ότι για να καταφέρει κάποιος να διακριθεί στον επιχειρηματικό στίβο απαιτείται πολύ σκληρή δουλειά και καθοδήγηση από τους σωστούς ανθρώπους, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Το πιο σημαντικό για έναν άνθρωπο, ανεξαρτήτως φύλου, είναι να κάνει αυτό που αγαπά και να είναι διατεθειμένος/η να ψάξει, να μάθει και να δουλέψει σκληρά. Η απόρριψη και η απογοήτευση είναι μέρος της διαδικασίας, αλλά το θέμα είναι να είναι κανείς συγκεντρωμένος και αποφασισμένος στο στόχο και όλα τα υπόλοιπα έρχονται με υπομονή και επιμονή. Τίποτα δεν είναι εύκολο, όλα κερδίζονται και θα έλεγα ότι η μαγεία είναι να βρίσκεις τρόπους να βλέπεις τα εμπόδια ως ευκαιρίες. Αυτή άλλωστε είναι και η μαγεία του επιχειρείν.

2. Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους. Παρόλα αυτά είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα, δεν έχει εξαλειφθεί η πατριαρχική αντίληψη στη δόμηση της κοινωνίας. Η πλήρης και ουσιαστική ισότητα γυναικών και ανδρών δεν έχει επιτευχθεί ακόμα ούτε στην κατάκτηση υψηλόβαθμων θέσεων ούτε σε μισθολογικό επίπεδο.

Παρόλα αυτά, με την κρίση που βιώνει η χώρα από το 2008, αντί να γίνουν βήματα ώστε να βελτιωθεί η θέση της γυναίκας, τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Σύμφωνα με τον δείκτη ισότητας των φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (European Institute for Gender Equality – EIGE), η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στα θέματα ισότητας φύλου συγκεντρώνοντας 50 βαθμούς, ενώ στην πρώτη θέση βρίσκεται η Σουηδία με 82.60 βαθμούς. Μάλιστα η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος-μέλος που τη δεκαετία 2005-2015 επιδείνωσε τις επιδόσεις της σε τρεις τομείς:

• στην πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους και την οικονομική κατάσταση των γυναικών και ανδρών (-1,2 μονάδες),
• στην κατάσταση της υγείας, την υγιεινή συμπεριφορά και την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας (-1,5 μονάδες) και
• στην κατανομή του χρόνου που αφιερώνεται στη φροντίδα και στην οικιακή εργασία και τις κοινωνικές δραστηριότητες στον χρόνο (-1,5 μονάδες).

Το νόμισμα όμως έχει δύο όψεις. Από τη μια μεριά δεν υπάρχει ίση αντιμετώπιση και από την άλλη πλευρά υπάρχουν περιπτώσεις όπου γυναίκες περιμένουν ηπιότερη αντιμετώπιση λόγω  φύλου, γεγονός που είναι εξίσου λάθος. Έχουμε και εμείς οι γυναίκες αντίστοιχα ευθύνη στο πώς αντιμετωπίζουμε καταστάσεις και στο πώς αντιδρούμε. Το θέμα είναι να υπάρχει σωστή αντιμετώπιση και να αξιολογείται ο καθένας, είτε γυναίκα, είτε άντρας απ’ το αποτέλεσμα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γυναίκες πληρώνονται λιγότερο για τον ίδιο ρόλο, αν και έχουν τα ίδια προσόντα και τις ίδιες ικανότητες. Η μεγαλύτερη πρόκληση που καλούμαστε να διαχειριστούμε είναι ότι επανειλημμένα πρέπει να αποδείξουμε πολλά παραπάνω από τους συναδέλφους μας. Τίποτα δε σου χαρίζεται.

Η ναυτιλία αποτελεί μια ιδανική επιλογή για τις γυναίκες στις μέρες μας, γιατί η Ελλάδα στον τομέα αυτό ήταν και είναι πάντα πρωτοπόρα. Τα ακαδημαϊκά προσόντα, η ευφυία, η προσαρμοστικότητα, η πολυπραγμοσύνη και το ταμπεραμέντο συντελούν ώστε η γυναίκα να ανεβαίνει σήμερα σε θέσεις που λίγα χρόνια πριν φάνταζαν άπιαστο όνειρο. Έχει να διανυθεί ακόμα πολύς δρόμος, εμπόδια να ξεπεραστούν, αλλά ειδικά στον τομέα της ναυτιλιακής ασφάλισης η τάση είναι ανοδική και γυναίκες διαπρέπουν σε θέσεις ευθύνης.

Η γυναικεία αλληλεγγύη, η ύπαρξη σωματείων και θεσμών που στηρίζουν την γυναικεία επιχειρηματικότητα, όπως η WISTA Hellas στον χώρο της ναυτιλίας, που έχω την τιμή να είμαι μέλος, συντελούν ώστε να διευκολύνεται η εξάλειψη των περιορισμών, η άρση των εμποδίων και γενικά η αναβάθμιση των γυναικών.

3. Βαδίζουμε σε ένα μέλλον όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις, η τεχνητή νοημοσύνη, η αξιολόγηση της πληροφορίας και η διαχείριση των δεδομένων μεγάλου όγκου είναι το ζητούμενο. Οι αλλαγές που πραγματοποιούνται σε οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο καθώς και σε επίπεδο αγορών είναι άνευ προηγουμένου. Οι εταιρίες επενδύουν σε πιο ευέλικτες δομές για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των εξόδων τους, διαθέτουν καλά αντανακλαστικά, προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα και επιζητούν άρτια καταρτισμένα άτομα σε βασικές θέσεις. Παράλληλα, καλλιεργείται μια  κουλτούρα που αγκαλιάζει τις αλλαγές με στόχο την καλύτερη ανταπόκριση στις προκλήσεις του μέλλοντος. Οι αλλαγές είναι τόσο γρήγορες που μόνο οι ευέλικτοι οργανισμοί θα καταφέρουν να επιζήσουν. Το χθεσινό παράλογο αποτελεί τη σημερινή λογική και οι ηγέτες του σήμερα πρέπει να είναι διορατικοί και διατεθειμένοι να ρισκάρουν. Οι συνεχείς αλλαγές προκαλούν πιεστικές προκλήσεις στις δομές των εργασιακών χώρων, ειδικά κατά τις εξαγορές και συγχωνεύσεις.

Μιλώντας σε προσωπικό επίπεδο από την εμπειρία μου με την ενασχόλησή μου με την ξενοδοχειακή μου μονάδα, το Kallichoron Art Boutique Hotel στην Αστυπάλαια, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο κλάδος του Τουρισμού βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και οι επερχόμενες αλλαγές θα είναι πολλές και συνεχόμενες. Τα τελευταία χρόνια ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιούμε τα ταξίδια μας, αλλά και οι προορισμοί που επιλέγουμε, έχουν αλλάξει σε σημαντικό βαθμό, κάτι που αναμφίβολα οφείλεται στην τεχνολογική εξέλιξη.

Σύμφωνα με το ερευνητικό κέντρο Pew, στην Generation Z ανήκουν όσοι γεννήθηκαν μετά το 1996, δηλαδή τα παιδιά που βίωσαν την παγκόσµια οικονοµική κρίση, η οποία ξέσπασε το 2008, και κλήθηκαν να αντιµετωπίσουν σηµαντικά προβλήµατα που «γέννησε» η παγκοσµιοποίηση. Μπορεί να είναι η γενιά που μεγάλωσε μέσα στα social media και τα smartphones και να ταυτίζεται με την χρήση του διαδικτύου, αλλά είναι αυτή που προτιμά την ανθρώπινη επαφή. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις εκτιμήσεις αναμένεται να διαταράξει το εργασιακό περιβάλλον, τις αγοραστικές τάσεις και τις κοινωνικές δομές, αφού η σχέση τους µε το χρήµα είναι πολύ πιο «έξυπνη» σε σχέση µε τους προκατόχους τους, είναι περισσότερο πραγματιστές, θέλουν να µαθαίνουν διαρκώς για να εξελίσσονται, επεξεργάζεται πολλές πληροφορίες µαζί µε τεράστια ταχύτητα και έχει έντονες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ευαισθησίες. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, λοιπόν, το γεγονός ότι η Generation Z (δηλαδή, η δημογραφική ομάδα που διαδέχεται τους Millennials) κάνει διαφορετικές επιλογές σε ό,τι αφορά στις ταξιδιωτικές της προτιμήσεις.

Όμως οι Generation Z αποτελεί ένα μέρος των αλλαγών. Το Διαδίκτυο και η τεχνολογία, έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση των επιλογών των ταξιδιωτών στο σύνολό τους. Τα δεδομένα στον τουρισμό αλλάζουν και κινούνται με γοργούς ρυθμούς και με «όχημα» τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ταχύτητα της πληροφορίας είναι ασύλληπτη! Σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά στις ταξιδιωτικές προτιμήσεις διαδραματίζουν οι φιλικές πρακτικές προς το περιβάλλον και η κοινωνική συνείδηση που επιδεικνύουν οι τουριστικές επιχειρήσεις. Από την άλλη μεριά, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και το ασταθές χρηματοοικονομικό και φορολογικό περιβάλλον δημιουργούν αβεβαιότητα. Συνεπώς, απαιτείται συνεχής αξιολόγηση των παραμέτρων που επηρεάζουν την κερδοφορία της επιχείρησης, ώστε να μπορέσει η επιχείρηση να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο.

Αντίστοιχα, αλλάζει και η  δομή της ναυτιλιακής αγοράς, με  συστηματικές προσπάθειες για την εφαρμογή των διεθνών κανονισμών με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, την διαχείριση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, την κυβερνοασφάλεια και την προστασία της πληροφορίας, κάτι που αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της ναυτιλιακής αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, στον κλάδο των ναυτασφαλίσεων, βλέπουμε ήδη κάποιες μεγάλες ασφαλιστικές εταιρίες να παρουσιάζουν ειδικές πλατφόρμες με σκοπό να αυτοματοποιηθεί η διαδικασία ασφάλισης κινδύνων. Ο ρόλος του μεσίτη αλλάζει αντίστοιχα, με τον μεσίτη να αποκτά συμβουλευτικό ρόλο.

Η εφευρετικότητα και η ευφυΐα φαίνεται να αποτελούν τα απαραίτητα εφόδια ιδιαίτερα σε μια «καπριτσιόζα παγκόσμια οικονομία» όπως αυτή του 21ου αιώνα!

4. Προφανώς, μια συνεχιζόμενη κρίση επηρεάζει την κερδοφορία, αλλά και την βραχυχρόνια βιωσιμότητα  μιας επιχείρησης. Η οικονομική κρίση που άρχισε στις ΗΠΑ το 2008 με την κατάρρευση της τράπεζας Lehman Brothers και εξαπλώθηκε σιγά σιγά σε όλο τον κόσμο είχε τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην σύγχρονη οικονομική ιστορία μετά το μεγάλο Κραχ του 1929, και πάλι στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, η κρίση πήρε την μορφή της κρίσης χρεών με αποτέλεσμα τη μείωση της ρευστότητας στην αγορά, την έλλειψη εμπιστοσύνης από τους επενδυτές και τη δημιουργία μίας κατάστασης ανασφάλειας στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, με τεράστιο αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία. Το πάγωμα των επενδύσεων, η αύξηση της ανεργίας σε συνδυασμό με την κρατική υπερφορολόγηση μείωσε την ρευστότητα του μέσου καταναλωτή, άρα και την κατανάλωση.

Η οικονομική κρίση αρχικά λειτουργεί αποτρεπτικά στο επιχειρείν. Επειδή, όμως, πάντα υπάρχουν ποικίλες ανθρώπινες ανάγκες, η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία για ανθρώπους που έχουν πρωτοποριακές, καινοτόμες ιδέες και καλύπτουν υπαρκτές ανάγκες. Η κρίση όμως κρύβει και ευκαιρίες γι’ αυτό και πρέπει να σκεφτόμαστε δημιουργικά. Οι άνθρωποι που αγαπούν την επιτυχία είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν. Αυτή είναι η αφετηρία για την οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα. Δίνεις όλο σου το είναι, εξαντλείς την φαντασία και την δημιουργικότητά σου, ξεπερνάς τον εαυτό σου, χωρίς να υπολογίζεις χρόνο, χρήμα, προσπάθεια για να κάνεις με πολλή αγάπη και μεράκι το όνειρό σου πραγματικότητα. Όπως ακριβώς στον έρωτα, με κίνδυνο να τα χάσεις όλα, αλλά και που ποτέ δεν είσαι χαμένος.

Προσωπικά πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να πετύχει τους στόχους του όταν το θέλει πολύ. Και μην ξεχνάτε: η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς!

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΑΠΤΑΚΗ

Είναι προφανές ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν σημειωθεί τεράστιες αλλαγές στην απασχόληση των γυναικών: Από την εποχή που η γυναίκα για να βγει από το σπίτι έπρεπε υποχρεωτικά να συνοδεύεται από άντρα, έχουμε περάσει στην πληρωμένη εργασία και τη (θεωρητική) ισότητα στην απασχόληση. Έχουμε πλέον γυναίκες προέδρους, ανώτατα στελέχη, ακόμα και γυναίκες σε καθαρά «ανδρικά» επαγγέλματα.

Εξακολουθεί όμως και υπάρχει η αντίφαση της χαμηλότερα αμειβόμενης γυναικείας εργασίας. Ακόμα δε και σε περιπτώσεις όπου η γυναίκα αμείβεται το ίδιο με τον άνδρα σε αντίστοιχη θέση, τα δικαιώματα της γυναίκας είναι πολύ λιγότερο προστατευμένα σε σχέση με του άνδρα.

Επίσης οι γυναίκες σπάνια ανεβαίνουν στην ιεραρχία των επιχειρήσεων και στο δημόσιο και αυτό φυσικά αντικατοπτρίζεται και στην πολιτική ζωή. Οι γυναίκες στο «δυτικό» κόσμο ναι μεν εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο αλλά σε θέσεις κλειδιά θα βρούμε παραδοσιακά άνδρες! Αρχηγοί κρατών, κοινοβουλίων, δημοτικές αρχές, συνήθως αποτελούνται από >80% ανδρικό πληθυσμό. Στην Ελλάδα το ποσοστό των γυναικών δημάρχων (μόλις 16 στους 325) είναι λιγότερο από 5%! Ίδια εικόνα και στη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση δηλαδή στις περιφέρειες.

Οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934, και πάλι, όχι όλες αλλά μόνο όσες είχαν συμπληρώσει το 30ο έτος και είχαν απολυτήριο Δημοτικού. Εκείνη τη χρονιά θεωρήθηκε τόσο επαναστατική η συγκεκριμένη αλλαγή, που οι γυναίκες δεν πήγαν καν στις κάλπες να ψηφίσουν! Κάτω από το 1/5 των εγγεγραμμένων γυναικών προσήλθαν στις κάλπες!

Σχεδόν ένας αιώνας πέρασε για να να φτάσουν στην κάλπη οι Ελληνίδες, έχοντας κατακτήσει πλήρως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Αυτό δείχνει καθαρά ότι η συντηρητική αντίληψη πως «η γυναίκα δεν κάνει για όλα» είχε τόσο πολύ διεισδύσει στην κοινωνία, που και οι ίδιες οι γυναίκες την είχαν ενστερνιστεί! Η απουσία πολιτικής «φωνής» είναι κρίσιμη γιατί εκεί που ουσιαστικά λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις, ψηφίζονται νόμοι και χαράζονται σημαντικές στρατηγικές, απουσιάζει η γυναικεία φωνή! Οι νόμοι φτιάχνονται από άντρες και προφανώς λειτουργούν υπέρ των ανδρών!! Καμία έκπληξη!

Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στις επιχειρήσεις και στα ανώτερα κλιμάκια μεγάλων οργανισμών: Μπορεί νομοθετικά η ισότητα να είναι κατοχυρωμένη αλλά στην πράξη ακόμα και οι ίδιες οι γυναίκες συντελούν στη μη εφαρμογή της!

Αυτό προφανώς οφείλεται στη γενικευμένη πίεση που δέχεται η γυναίκα εργαζόμενη μέσα στην κοινωνία. Θεωρητικά της αναγνωρίζεται το δικαίωμα να δουλεύει κι εκείνη όπως ο άνδρας, αλλά θεωρείται αυτονόητο ότι θα πρέπει ταυτόχρονα να φροντίζει και το σπίτι και τα παιδιά, αφού αυτός ο ρόλος είναι «ταυτισμένος» με τη γυναικεία της φύση. Επομένως αρκετές γυναίκες, κάτω από την πίεση των πολλαπλών υποχρεώσεων, βάζουν ΟΙ ΙΔΙΕΣ φρένο στην επαγγελματική τους ανέλιξη, επιβεβαιώνοντας έτσι τη στρεβλή άποψη ότι η γυναίκα δεν κάνει για στέλεχος.

Εννοείται ότι όσο χαμηλότερες είναι οι κοινωνικές δομές σε μια χώρα, τόσο αυτή η πρακτική είναι πιο διαδεδομένη. Σε χώρες όπως οι Σκανδιναβικές, Αυστραλία, Καναδάς όπου οι κοινωνικές παροχές είναι υψηλές και το κράτος φροντίζει για ένα μέρος από τις οικογενειακές υποχρεώσεις της γυναίκας (παιδικοί σταθμοί, σχολεία, διευκολύνσεις σε νέες μητέρες και μονογονεϊκές οικογένειες, κοινωνικές δομές κλπ), οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων να απασχοληθούν στην εργασία τους όχι μόνο τυπικά και διεκπεραιωτικά αλλά σε ανώτερο επίπεδο και να εξελιχθούν ως στελέχη και να ανέβουν στην ιεραρχία και τη διοίκηση.

Τι γίνεται όμως με τη δυσπιστία που υπάρχει από το ανδρικό φύλο σχετικά με τις ικανότητες της γυναίκας;; Η αλήθεια είναι ότι αν ρωτήσεις «επίσημα» κάποιους άνδρες, θα ισχυριστούν ότι οι γυναίκες δεν είναι σε κανέναν τομέα κατώτερες από τους άνδρες. Στην πράξη όμως άλλα ισχύουν!

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η εξής αντίφαση: Οι γυναίκες συνήθως «προηγούνται» σε σχέση με τους άνδρες στον τομέα της εκπαίδευσης: Καλύτεροι βαθμοί, πρωτιές και διακρίσεις στα σχολεία και στα πανεπιστήμια. Αυτό γιατί δεν αντανακλάται αντίστοιχα στην αγορά εργασίας;;

Όσο για το ποιοι κλάδοι είναι πιο «φιλικοί» για γυναίκες Managers:

Σύμφωνα με έρευνα της  εταιρείας Challenger, Gray & Christmas (εταιρεία που ειδικεύεται στην υποστήριξη στελεχών επιχειρήσεων που εγκαταλείπουν θέσεις εργασίας που κατείχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, προετοιμάζοντάς τους για νέους τομείς), το 2017, σε 1000 θέσεις απερχόμενων CEOs, ανάμεσα στα στελέχη που προσλήφθηκαν, το ποσοστό των γυναικών ήταν μόνο 18,5%! Υπήρχαν όμως τομείς όπως Δημόσιο / ΜΚΟ, Οικονομικά / Νοσοκομεία, όπου το ποσοστό των γυναικών πλησίαζε το 45%. Υπάρχουν φυσικά και οι παραδοσιακοί τομείς όπως μόδα, τουρισμός, εμπόριο, εκπαίδευση όπου οι γυναίκες σε θέσεις στελεχών πλησιάζουν σε ποσοστό το αντίστοιχο των ανδρών.

Επιχειρηματικές προκλήσεις τον 21^ο αιώνα:

Είναι γνωστό ότι η 4^η βιομηχανική επανάσταση δημιουργεί στην αγορά εργασίας τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες.

Η εκπαίδευση των μηχανών, η επιστήμη των δεδομένων και η Τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία, την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας.

Η πρόκληση τώρα για τη χώρα μας είναι να τρέξει με ρυθμούς που θα της επιτρέψουν να καλύψει το κενό και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της ψηφιακής εποχής.

Η πρόκληση μάλιστα βρίσκεται, όχι μόνο στην προσπάθεια απόκτησης νέων δεξιοτήτων, αλλά και στην αλλαγή της κουλτούρας που ξεκινάει πρώτα απ’ όλα από την οικογένεια και την εκπαίδευση. Οι μαθητές του σήμερα θα ασχοληθούν στο μέλλον με επαγγέλματα τα οποία δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουν.

Υπάρχει επίσης η εκτίμηση ότι ο 1 στους 2 εργαζόμενους χαμηλής εξειδίκευσης θα καταργηθεί, επομένως, έως το 2025 το 50% των ανθρώπων που σήμερα απασχολούνται σε τέτοιες θέσεις εργασίας, θα πρέπει να μετεκπαιδευτούν.
Τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας λένε ότι ως το 2020-2022, 150 εκατ. άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους, ενώ 300 εκατ. νεοεισερχόμενοι δεν θα βρίσκουν εργασία. Παράλληλα έχουμε και την επέλαση των ρομπότ, που θα έχει ως αποτέλεσμα να χαθούν κοντά 800 εκατ. θέσεις εργασίας (το 1/5 του σημερινού παγκόσμιου εργατικού δυναμικού). Αυτές βέβαια οι θέσεις εργασίας δε θα χαθούν – απλά θα μετατοπιστούν!

Όλοι συμφωνούν ότι στην Ελλάδα η Δημόσια διοίκηση δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη για τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή. Αντίστοιχα οι ιδιωτικές επιχειρήσεις εκδηλώνουν μια κινητικότητα και μια ανησυχία, κάποιες δείχνουν προθυμία να υιοθετήσουν τεχνολογίες και διαδικασίες που θα διευκολύνουν την ένταξη, όμως απουσιάζουν ΕΝΤΕΛΩΣ τα οργανωμένα πλάνα που θα υποδεχτούν τη νέα εποχή με πραγματική στρατηγική και όχι σκόρπιες τουφεκιές.

Η ευθύνη της πολιτείας βρίσκεται αφ’ ενός στην προετοιμασία του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της ενσωμάτωσης εξειδικευμένων μαθημάτων νέων τεχνολογιών ακόμα και από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και μέσω του επανασχεδιασμού των προγραμμάτων σπουδών των ανώτερων και ανώτατων σχολών στην κατεύθυνση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης. Αντίστοιχα οι επιχειρήσεις πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η απασχόληση επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης στους τομείς των νέων τεχνολογιών, είναι μονόδρομος και όχι πολυτέλεια. Οι επιχειρήσεις που θα επιβιώσουν θα είναι αυτές που θα υποδεχτούν τη νέα εποχή με δοκιμασμένο πλάνο, στελέχη και νέα κουλτούρα.

Τέλος το δημόσιο πρέπει να διευκολύνει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και επενδύσεων στους τομείς των νέων τεχνολογιών, να επιμορφώνει τα στελέχη του και όχι να αντιστέκεται και να κωλυσιεργεί, από το φόβο μήπως «έρθουν τα ρομπότ και μας πάρουν τη δουλειά».

 

ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

1. Οι απαιτήσεις καθώς και η εξέλιξη της κοινωνίας ώθησαν και επέβαλλαν στις γυναίκες να αναζητήσουν εργασία και σε χώρους ανδροκρατούμενους άβατους και δύσκολους. Το κατόρθωσαν, ξεχώρισαν και  καθιερώθηκαν.  Τούτο είναι αποτέλεσμα της εκπαίδευσης τους,  την οποία αποκτούν συνεχώς αλλά και της αλλαγής νοοτροπίας των κοινωνιών.

2. Όλα τα μεγάλα Λόμπυ, πολιτικά και κοινωνικά έχουν και Γυναίκες. Επομένως  στο πολιτισμένο κόσμο δεν υπάρχουν επαγγελματικά Ταμπού.  Οι Γυναίκες είναι αποδεκτές και χαίρουν Σεβασμό.  Ένα θέμα όμως το όποιο φέρνει συγκρούσεις και δυσχεραίνει την άνοδο  των Γυναικών επαγγελματικά είναι το απαιτητικό και εξαντλητικό εργασιακό ωράριο σε συνδυασμό με την Μητρότητα. Εδώ χρειάζεται η Μέριμνα της πολιτείας μέσα από τις κοινωνικές της δομές, να βοηθήσει τη μητέρα –  εργαζομένη. Και βεβαία η κατανόηση από πλευράς εργοδοτών.

3. Στις επιχειρηματικές προκλήσεις πρέπει να υπάρχει εξωστρέφεια και συνέπεια. Συνεργασίες με τους καλύτερους για τα καλύτερα αποτελέσματα.  Ανοικτοί ορίζοντες, γνώσεις και δράσεις, στο ελληνικό και παγκόσμιο γίγνεσθαι.

4. Οι οικονομίες ποια είναι Παγκοσμιοποιημένες και τα Ελληνικά μυαλά κυριαρχούν παντού. Οι σκοτεινές διαπλοκές δεν θα πρέπει να έχουν θέση. Οι οικονομικές κρίσεις επηρεάζουν τις επιχειρήσεις αρνητικά,  εννίοτε όμως και θετικά. Αν όμως οι επιχειρήσεις από μονές τους είναι θωρακισμένες και με σχεδιασμό, μπορούν να ανταπεξέλθουν της οποιαδήποτε κρίσης. Χρειάζεται θωράκιση, χρηστή διοίκηση και στρατηγική, γιατί πια οι πόλεμοι είναι Οικονομικοί. Αισιοδοξία,  Γνώση  και ανοικτά μυαλά. Ας διδαχτούμε από την Ελληνική  Ναυτιλία που όπως λένε « μπορεί να αρρωσταίνει αλλά δεν πεθαίνει.