Το μηνιαίο περιοδικό για τον τουρισμό HELLAStour βλέποντας τα πολύ θετικά στοιχεία της φετινής τουριστικής σεζόν, σε συνδυασμό με την προσπάθεια διεύρυνσης της τουριστικής περιόδου, απευθύνθηκε στους πλέον ειδικούς, ζητώντας τους να απαντήσουν στις δύο παρακάτω ερωτήσεις:
Σοφία Ζαχαράκη
Υφυπουργός Τουρισμού
«Παρά τις δυσκολίες, ο ελληνικός τουρισμός φέτος ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες»
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Καταρχάς υπάρχει το δεδομένο της χρονιάς ως έχει εξελιχθεί μέχρι τώρα. Και από τα στοιχεία προκύπτει με σαφήνεια ότι η Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες, ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες. Ξεκινήσαμε τη χρονιά με πολλές αβεβαιότητες που επιδεινώθηκαν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων, -ενεργειακής πληθωριστικής, και μέχρι πρόσφατα πανδημικής- ο ελληνικός τουρισμός δείχνει την ανθεκτικότητα και την ισχύ του.
Με σχέδιο και επιμονή, ο ελληνικός τουρισμός άντεξε το 2020, ανέκαμψε το 2021, και το 2022 πάει για μία χρονιά ρεκόρ. Τα αποτελέσματά μας για φέτος φτάνουν και κατά περίπτωση ξεπερνούν αυτά του 2019, που ήταν το τελευταίο έτος ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Τον Ιούνιο – τελευταίο μήνα για τον οποίο έχουμε πλήρη στοιχεία από την τράπεζα της Ελλάδος για τα έσοδα-, έχουμε ξεπεράσει κατά 60 εκατομμύρια την επίδοση του 2019.
Οι αφίξεις τον Ιούλιο και τον Αύγουστο κινήθηκαν σε υψηλότατα επίπεδα, με 1 εκ. αεροπορικές αφίξεις ανά εβδομάδα. Χωρίς να υποτιμούμε ζητήματα που υπάρχουν και μας απασχολούν, που αφορούν τη βιωσιμότητα και την ισορροπία της τουριστικής ανάπτυξης, μπορούμε να πούμε ότι μέχρι στιγμής όχι απλά επιτυγχάνουμε αλλά υπερβαίνουμε τον στόχο. Ταυτόχρονα, για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές, προοιωνίζοντας επίτευξη και του στοιχήματος της πολυπόθητης επέκτασης της τουριστικής περιόδου.
Σε αυτό το στοίχημα παίζει ρόλο και η ανάπτυξη περισσότερων επιλογών εναλλακτικού τουρισμού, που βελτιώνουν κατακόρυφα την ποιότητα, ισορροπία και βιωσιμότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
Αποτελεί συνειδητή προτεραιότητά μας η περαιτέρω ενίσχυση μορφών όπως ο γαστρονομικός τουρισμός και αγροτουρισμός, ο καταδυτικός, ο ορεινός, ο θρησκευτικός, ο τουρισμός ευεξίας. Έχουν άλλωστε πρωταγωνιστικό ρόλο στο ταμείο ανάκαμψης με έργα άνω των 100 εκ. €, αλλά και στον ευρύτερο σχεδιασμό του Υπουργείου, με δράσεις για εξειδικευμένες μορφές όπως ο οινοτουρισμός, ο ποδηλατικός ή ο οικοτουρισμός.
Η προσπάθεια για έναν τουρισμό σε όλη τη χώρα και σε όλο το έτος, ήδη αποφέρει καρπούς. Είναι όμως και ένα στοίχημα διαρκείας, το οποίο μπορούμε να κερδίσουμε και θα κερδίσουμε.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Σε έναν τόσο ρευστό παγκόσμιο σκηνικό όπως αυτό στο οποίο ζούμε, είναι σκόπιμο να αποφεύγουμε τις προβλέψεις. Αυτό που έχει σημασία είναι η διαρκής προσπάθεια για την ανάδειξη των πολλών πλεονεκτημάτων της χώρας και στον τομέα του τουρισμού, ώστε κάθε χρόνο να βελτιώνουμε τις επιδόσεις μας. Αντλώντας λοιπόν πολύτιμα διδάγματα από μία επιτυχή διαχείριση σε μία διετία συνεχών διεθνών κρίσεων, θέτουμε ήδη τα θεμέλια για τον ελληνικό τουρισμό της επόμενης χρονιάς, αλλά και του μέλλοντος εν γένει.
Με εφαλτήριο την πολύ καλή φετινή χρονιά, θα συνεχίσουμε στην πορεία που έχουμε ήδη ξεκινήσει: δημιουργία περισσότερων επιλογών τουρισμού, δρομολόγηση έργων τουριστικών υποδομών μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης – τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, μονοπάτια, καταδυτικά πάρκα, ιαματικές πηγές κ.ά.
Παράλληλα θα εντείνουμε τις επαφές μας με διεθνείς παράγοντες του τουρισμού και άλλες χώρες-εταίρους, συνεχίζοντας τις πολύ επιτυχημένες συνεργασίες που έχουμε ήδη εγκαινιάσει.Έχουμε μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, όπως το ζήτημα της έλλειψης προσωπικού που αποτελεί πρόβλημα για όλες τις τουριστικές χώρες. Γι’ αυτό το λόγο αναβαθμίζουμε την τουριστική εκπαίδευση, με σχέδιο για δημιουργία νέας Τουριστικής Ακαδημίας, με βελτίωση των προγραμμάτων των σχολών μας και με το μεγάλο πρόγραμμα αναβάθμισης δεξιοτήτων στον τουρισμό ύψους 46 εκ. μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Παράλληλα είμαστε σε συνεχή επαφή με τα συναρμόδια Υπουργεία και τους φορείς του ιδιωτικού τομέα, για την ταχύτερη δυνατή κάλυψη των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται.
Είναι εξαιρετικά θετικό ότι πλέον η οικονομία μας δημιουργεί πολλές και καλές θέσεις εργασίας και, με πρωταγωνιστή τον τουρισμό, η ανεργία τον Ιούλιο έπεσε σε ιστορικό χαμηλό από 2010. Η δε κυβέρνηση συνολικά, στηρίζει έμπρακτα τους εργαζόμενους, με νέα αύξηση του κατώτατου μισθού το 2023, με μείωση των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και με την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων που δημιουργούν νέες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας.
Μια ακόμη πρόκληση είναι αυτή της βιωσιμότητας. Όσο περισσότερο ο ελληνικός τουρισμός αναπτύσσεται, τόσο περισσότερο μεγαλώνει η ανάγκη για τη διαφύλαξη των χαρακτηριστικών που τον κάνουν τόσο μοναδικό. Γι’ αυτό δίνουμε έμφαση στα κριτήρια βιωσιμότητας σε όλα μας τα έργα και τις επιμέρους δράσεις, ενώ προωθούμε και τη δημιουργία θεσμών βιωσιμότητας όπως το διεθνές κέντρο έρευνας για τον παράκτιο τουρισμό σε συνεργασία με τον ΠΟΤ, το εθνικό παρατηρητήριο βιωσιμότητας και τα αντίστοιχα τοπικά. Ήδη το βλέμμα μας είναι στο 2023 αλλά και στη δεκαετία που ακολουθεί. Σε ένα κόσμο γεμάτο προκλήσεις, ο ελληνικός τουρισμός πρέπει και μπορεί να αδράξει τις ευκαιρίες, διατηρώντας και ενισχύοντας την αυθεντικότητά του. Τα καλά αποτελέσματα της φετινής χρονιάς δεν αποτελούν αφορμή επανάπαυσης, αλλά αντίθετα μας οπλίζουν με δύναμη να συνεχίσουμε την προσπάθεια για την εθνική υπόθεση του ελληνικού τουρισμού.
Ολυμπία Αναστασοπούλου
Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Το brand name της χώρας έχει αναβαθμιστεί παγκοσμίως, η εικόνα μας έχει αλλάξει προς το καλύτερο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε ισχυρό τουριστικό ρεύμα, που δημιουργεί σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μέσω του Τουρισμού.
Φέτος, η τουριστική περίοδος στην Ελλάδα ξεκίνησε νωρίτερα από ποτέ και εργαζόμαστε σκληρά ώστε να ολοκληρωθεί με το τέλος του 2022. Αυτή η διεύρυνση της σεζόν, η χρονική αλλά και χωρική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου δηλαδή, σηματοδοτεί τη μεγέθυνση του τουριστικού μας προϊόντος, που ενισχύει την οικονομία, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, τροφοδοτεί εκατοντάδες επαγγέλματα, ενώ στηρίζει εντέλει τη μέση ελληνική οικογένεια.
Oι προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό είναι ευοίωνες λοιπόν, με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι η θετική πορεία μπορεί να φτάσει και ενδεχομένως να ξεπεράσει, σε αριθμούς τη «χρυσή» χρονιά του 2019.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το α’ εξάμηνο του 2022, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 360,8% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 329,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 84,9% και το 94,7% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019.
Επίσης, από τα προσωρινά στατιστικά στοιχεία της ΥΠΑ για την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων, το εξάμηνο Ιανουαρίου/Ιουνίου του 2022, o συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών ανήλθε στα 22.407.879, παρουσιάζοντας άνοδο (+) 269,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 όπου είχαν διακινηθεί 6.071.559 επιβάτες. Να σημειωθεί ότι η φετινή συνολική επιβατική κίνηση πρώτου εξαμήνου 2022 προσέγγισε το 90,6% της επιβατικής κίνησης του πρώτου εξαμήνου του 2019.
Επιπροσθέτως, τον Ιούλιο της τρέχουσας χρονιάς στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece διακινήθηκαν περί τα 5,912 εκατ. επιβάτες, 11,1% περισσότεροι σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Τα στοιχεία, μάλιστα, που έχουμε τόσο από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών όσο και από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια καταδεικνύουν σημαντικές αυξήσεις από τις βασικές μας αγορές.
Συγκεκριμένα, στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» τον Ιούλιο του 2022 σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 είχαμε 29% περισσότερες αφίξεις από τη Γερμανία, 15% από τη Γαλλία, 4% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 39% από την Ελβετία, 19% από το Ισραήλ, 257% από τη Σερβία και 177% από την Τουρκία.
Στα περιφερειακά αεροδρόμια η εικόνα είναι επίσης εντυπωσιακή: στη Ρόδο, την καρδιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, είχαμε 21% περισσότερους επισκέπτες από τη Βρετανία σε σχέση με το 2019, 24,6% παραπάνω Γερμανούς, 46,4% περισσότερους Γάλλους. Στη Σαντορίνη είχαμε αύξηση 126% των αφίξεων από τη Γαλλία, 64,3% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 77,5% από τη Γερμανία. Στα Χανιά η αύξηση των Βρετανών επισκεπτών, πάντα σε σχέση με το 2019, έφτασε στο 43,2%, των Γερμανών στο 78,3% και των Πολωνών στο 33,8%.
Αλλά και στη Δυτική Ελλάδα τα στοιχεία που διαθέτουμε είναι αρκετά ενθαρρυντικά: στο Άκτιο καταγράψαμε αύξηση 40,4% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 36,2% από την Ιταλία και 30,6% από τη Γερμανία, ενώ στην Κέρκυρα είχαμε 99,3% αύξηση από την Ιταλία, 29,7% από τη Γερμανία και 15% από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος, ο αριθμός προκρατήσεων κρουαζιερόπλοιων για το 2022 στην Ελλάδα αγγίζει τα 4.939 πλοία. Το 2021 στη χώρα μας είχαν αφιχθεί υπόψιν συνολικά 2.064 κρουαζιερόπλοια με 1.418.315 επιβάτες, έναντι 3.979 κρουαζιερόπλοιων με 5.552.384 επιβάτες το 2019.
Τούτων λεχθέντων, η οριστική αποτίμηση θα λάβει χώρα στο τέλος του έτους. Ωστόσο, ευελπιστούμε ότι τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό φέτος μπορεί να φθάσουν τα 20 δισ. ευρώ, έναντι 18,2 δισ. το 2019, φέρνοντας ενδεχομένως ανάπτυξη της τάξεως του 3,2%, ὀπως επισήμανε και στις αρχές Αυγούστου, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Προφανώς είναι ακόμα νωρίς για προβλέψεις όσον αφορά το 2023 και ναι, μεν πρέπει να χαρούμε την επιτυχία που φαίνεται να προδιαγράφεται για την ελληνική τουριστική αγορά, ωστόσο δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε.
Η χώρα μας άλλωστε συμμερίζεται τις ανησυχίες για την τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κατάσταση σχετικά με την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως λόγω των συνεπειών της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία. Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας έχουν οδηγήσει μεταξύ άλλων και σε υψηλότερο και ευρύτερο πληθωρισμό παγκοσμίως από ό,τι αναμενόταν.
Η παγκόσμια, λοιπόν, οικονομία εισέρχεται ήδη σε δεινότερη θέση από ό,τι αναμενόταν και σύμφωνα με διεθνείς προβλέψεις προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 4,4% το 2022 σε σχέση με την ανάπτυξη 5,9% που καταγράφηκε το 2021.
Αυτό που όλοι πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ο αντίκτυπος της εν λόγω σύγκρουσης στην ήδη εύθραυστη και άνιση ανάκαμψη του τουρισμού από την πρόσφατη υγειονομική κρίση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία προσθέτει περαιτέρω πιέσεις σε ένα ήδη δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και αυξάνοντας την επενδυτική αβεβαιότητα.
Η ανθεκτικότητα, λοιπόν, του τουριστικού οικοσυστήματός μας βρίσκεται στο επίκεντρο του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την επόμενη μέρα. Κι αυτό γιατί, αν και είναι αδύνατο να προβλέψουμε από πού θα προέλθει η επόμενη κρίση, είναι σημαντικό να αντλήσουμε διδάγματα από την τρέχουσα περίοδο και να προβούμε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό.
Με λίγα λόγια, τα ρεκόρ είναι ευπρόσδεκτα, ειδικά σε μια πολύ δύσκολη οικονομική και γεωπολιτική συγκυρία.
Η διάρκεια της επιτυχίας όμως, αλλά και η ευρύτερη διάχυση του τουριστικού εισοδήματος, προϋποθέτουν στρατηγική και διαμόρφωση πολιτικών.
Ο Τουρισμός είναι μια εθνική υπόθεση και εργαζόμαστε συστηματικά τόσο για την αναβάθμιση των υποδομών και τη νομοθετική αναμόρφωση, όσο και για την ψηφιοποίηση του τουριστικού προϊόντος και για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα (Upskilling και reskilling).
Με βάση τα ανωτέρω θα κινηθούμε για να επιτύχουμε τους άμεσους και μακροπρόθεσμους στόχους μας, όπως (α) τη χρονική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, (β) τη διάχυση των επισκεπτών μας σε όλη τη χώρα, ειδικά σε νέες και ανεξερεύνητες γωνιές της πατρίδας μας, καθώς και (γ) την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση ποιοτικού τουρισμού με στόχο ένα βιώσιμο, ανθεκτικό, προσβάσιμο, καινοτόμο, «πράσινο» τουριστικό οικοσύστημα.
Παράλληλα, δίνουμε μεγάλη έμφαση στη διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος με την υπέρβαση του κλασικού μοντέλου «θάλασσα και ήλιος», καθώς και στην προώθηση του θεματικού τουρισμού όπως o συνεδριακός (MICE), o θαλάσσιος, o ορεινός, o καταδυτικός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, κ.ά.
Σε τελική ανάλυση, στο υπουργείο Τουρισμού πιστεύουμε ότι με συστηματική και συλλογική δουλειά, μπορούμε να δούμε την Ελλάδα να κατακτά ακόμη υψηλότερη θέση στην κατάταξη μεταξύ των δημοφιλών προορισμών του παγκόσμιου τουρισμού.
Εν μέσω μιας πρωτοφανούς διεθνούς αναταραχής, είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε σε όλα τα πράγματα που μας καθιστούν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον.
Τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα και με επίγνωση των δυσκολιών, αλλά και των δυνατοτήτων μας, καλούμαστε να δράττουμε ανάλογα, μετατρέποντας τις κρίσεις σε ευκαιρίες.
Μάνος Ν. Κόνσολας
Βουλευτής Δωδεκανήσου ΝΔ – Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Πιστεύω ότι η θετική εικόνα δεν αμφισβητείται από κανένα. Αυτή τη στιγμή έχουμε τα στοιχεία του Ιουνίου που δείχνουν αύξηση της τάξεως του 2,3% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2019, αλλά για μένα το στοιχείο που μας γεμίζει αισιοδοξία και δείχνει το στόχο είναι η αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης για τον Ιούνιο κατά 15,9% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2019.
Εκεί πρέπει να στοχεύσουμε, η αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης συνδέεται με την επένδυση στην ποιότητα, στην προσέλκυση επισκεπτών υψηλού εισοδήματος, σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού που προσελκύουν τουρίστες αυτού του εισοδήματος.
Η δυναμική του ελληνικού τουρισμού αλλά και η συμβολή του στην αύξηση του ΑΕΠ είναι δεδομένη. Ο ρυθμός ανάπτυξης 7,7%, από τους υψηλότερους στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως, οφείλεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό.
Εκτιμώ ότι τα τελικά στοιχεία, για το σύνολο της χρονιάς, θα επιβεβαιώσουν ότι ο τουρισμός μας φέτος επέστρεψε στις υψηλές πτήσεις. Η επιβεβαίωση αυτή συνδέεται με ένα και μόνο δείκτη: την αύξηση των εσόδων.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Η Ελλάδα έχει τη δυναμική αλλά και την κεκτημένη ταχύτητα να καταγράψει υψηλές επιδόσεις και το 2023.
Δεν πρέπει, όμως, να υποτιμούμε αστάθμητους παράγοντες, όπως την ενεργειακή κρίση και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας και των ευρωπαϊκών χωρών από τις οποίες προέρχεται η μεγάλη πλειοψηφία των επισκεπτών μας.
Οι επιπτώσεις αυτές, αφορούν και στις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού αφού και γι’ αυτές υπάρχει το υψηλό ενεργειακό κόστος που προκαλεί προβλήματα και απειλεί τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξή τους. Πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις και μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση.
Θα ήταν ευχής έργο η αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης, μια ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση που θα στηρίξει τις οικονομίες αλλά και τα νοικοκυριά σε όλες τις χώρες-μέλη της Ε.Ε.
Γιατί αν η Ευρώπη μπει σε ύφεση τότε αναμφίβολα θα επηρεαστεί και ο τουρισμός.
Θεόδωρος Κόντες
Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιέρας και Φορέων Ναυτιλίας,
Διευθυντής της Εταιρείας MAJESTIC INTERNATIONAL CRUISES INC.
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Διανύουμε μια πολύ καλή χρονιά για τον τουρισμό στην πατρίδα μας, με μια πλήρη επιστροφή ύστερα από μια δύσκολη διετία τις χρονιές 2020-2021 λόγω της πανδημίας. Φθάνοντας λοιπόν στο φθινόπωρο, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο θαλάσσιος τουρισμός εξελίχθηκε κατά πολύ. Ο τομέας της Κρουαζιέρας ανέκαμψε ικανοποιητικά αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα, μέχρι τα τέλη του Αυγούστου είχαμε 2810 προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων σε όλους τους ελληνικούς προορισμούς και διακινήθηκαν περίπου 2.9 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις τουριστών.
Κάνοντας έναν υπολογισμό ότι θα έχουμε έναν καλό Σεπτέμβριο, αλλά και ικανοποιητικούς τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο, ελπίζουμε ότι θα κλείσουμε τη σεζόν του 2022 με συνολικά περίπου 3420 προσεγγίσεις και περίπου 3.5 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις. Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να τα συγκρίνουμε με την εκπληκτική χρονιά του έτους 2019, όπου είχαμε 3979 προσεγγίσεις και πλέον των 5.5 εκατομμυρίων επιβατοαφίξεων, αλλά και με την καταστροφική χρονιά του 2020 με μόνο 210 αφίξεις και 67000 επιβατοαφίξεις, ενώ το 2021 που έγινε μια δειλή επανεκκίνηση μετά από την πλήρη ακινητοποίηση του κλάδου, είχαμε 1957 προσεγγίσεις και 1.32 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις.
Στην αρχή της τουριστικής σεζόν του 2022 και υπολογίζοντας τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό πλοίων με προορισμό την ελληνική επικράτεια και γενικότερα την Ανατολική Μεσόγειο, ίσως να αναμέναμε να φθάσουμε πολύ κοντά στα νούμερα της σεζόν του 2019. Όμως όπως αναφέραμε πιο πάνω, οι τελικές προσεγγίσεις φαίνεται ότι καταλήγουν σε λίγο χαμηλότερα νούμερα, αλλά όσον αφορά τις επιβατοαφίξεις, προβλέπεται να βρίσκονται σε αρκετά χαμηλότερο ποσοστό από το 2019 αφού τα πλοία είχαν και έχουν σχετικά χαμηλότερα νούμερα πληρότητάς τους.
Για τα μεν mega ships υπολογίζουμε πληρότητα περίπου στο 50-60%, για τα δε μικρότερου μεγέθους πλοία προσεγγίζουν σε πληρότητα τα 80-95%.
Όσον αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα, για τη φετινή χρονιά με τα στοιχεία που προαναφέραμε, ελπίζουμε ότι στον τομέα της Κρουαζιέρας με ελληνικούς προορισμούς θα υπερβούμε τα 350 εκατομμύρια €ευρώ το 2022.
Είναι ευχάριστο να παρακολουθούμε την ιδιαίτερα αυξημένη ανάπτυξη γενικά του τουρισμού στη χώρα μας, καθώς και την ιδιαίτερη αύξηση στον θαλάσσιο τουρισμό του yachting, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη θέση από τις χώρες της Μεσογείου το 2021. Υπάρχει μια πρόβλεψη για περαιτέρω αύξηση μέσα στο 2022, ιδιαιτέρως μετά το Νομοσχέδιο για τη μερική απελευθέρωση του καμποτάζ στο yachting.
Βέβαια είναι γεγονός ότι ο θαλάσσιος τουρισμός εδώ και αρκετές δεκαετίες όπως άλλωστε και στη σημερινή εποχή, έχει βοηθήσει τα μέγιστα στην ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας γενικότερα, υπολογίζοντας την τεράστια ακτογραμμή και την πολυνησία με τους πανέμορφους προορισμούς που διαθέτει.
Επανειλημμένα είναι αποδεδειγμένο ότι ένα ποσοστό περίπου του 25% από τους τουρίστες από τον θαλάσσιο τουρισμό, επανέρχονται στη χώρα μας για πολυήμερες διακοπές μετά από σύντομη επίσκεψή τους στη χώρα μας είτε με κάποιο κρουαζιερόπλοιο είτε με yacht.
Έτσι λοιπόν φθάνουμε σε αυτά τα αποτελέσματα μετά την περίοδο της πανδημίας, όμως δυστυχώς λόγω του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, τα δεδομένα άλλαξαν από τα αρχικά αναμενόμενα αποτελέσματα και φυσικά οι αγορές άλλαξαν πορεία από τα δεδομένα, όπως είχαν εμφανιστεί το τελευταίο χρονικό διάστημα. Η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών έσωσε την παρτίδα με την ιδιαίτερα αυξημένη κίνηση και τα οικονομικά οφέλη προς τους τουρίστες λόγω ισχυροποίησης του Δολαρίου προς το Ευρώ.
Βέβαια ίσως χάθηκαν αγορές λόγω της διεθνούς κατάστασης, όπως της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ασίας, αλλά ευτυχώς φαίνεται ότι αυτές υπερκαλύφθησαν από την Αμερική και την Ευρώπη.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Με τον ίδιο τρόπο που εξελίχθηκε η φετινή χρονιά του 2022 με τα εξαιρετικά αποτελέσματα που είχαμε, αναμένεται περαιτέρω αύξηση στον τουρισμό γενικότερα, και φυσικά στον θαλάσσιο τουρισμό μέσα στο 2023.
Οι εξελίξεις του πολέμου στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση είναι οπωσδήποτε μελανά σημεία για τις εξελίξεις του 2023 καθώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει με αρνητικές επιπτώσεις ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι προσπάθειες που γίνονται για την επέκταση της τουριστικής περιόδου λόγω των ευνοϊκών κλιματολογικών συνθηκών στη χώρα μας, αλλά και λόγω της πληθώρας των ιστορικών μνημείων που συνεχώς αναδεικνύονται, καθώς και ο ανταγωνισμός σε κόστος και υπηρεσίες, βρίσκονται προς θετική κατεύθυνση και αναμένουμε να βοηθήσουν περαιτέρω την τουριστική κίνηση ακόμα και κατά τους off season μήνες.
Ο θαλάσσιος τουρισμός και ιδιαίτερα ο τομέας της Κρουαζιέρας προβλέπεται ότι θα βελτιωθεί περαιτέρω το 2023 και για το έτος 2024 αναμένεται η πλήρης επιστροφή στα νούμερα του 2019 και ίσως να τα υπερβούμε κατά ένα μικρό ποσοστό.
Οι προβλέψεις λοιπόν για το 2023 περιμένουμε να κυμανθούν σε καλύτερα επίπεδα ως προς την πληρότητα των πλοίων αγγίζοντας περίπου τα 4.6 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις, αλλά περιμένουμε και μια μικρή άφιξη των προσεγγίσεων στις 3800.
Αναλύοντας τις εξελίξεις στον κλάδο της κρουαζιέρας αλλά και τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι προορισμοί μας, μπορούμε να βελτιώσουμε περαιτέρω τις υπηρεσίες, τις υποδομές στους λιμένες σε όλους τους τομείς με το Berth Allocation να βρίσκεται σε άμεση προτεραιότητα για επίλυση. Ενώ η εξασφάλιση συγκεκριμένης χωρητικότητας τουριστών ανά προορισμό θα βελτιώσει σημαντικά τις υπηρεσίες που θα προσφέρονται στους τουρίστες, αλλά και διατίθοντας κανονικότητα στις τοπικές κοινωνίες.
Φυσικά τα δεδομένα αλλάζουν αφού επηρεάζονται ανάλογα με τις παγκόσμιες εξελίξεις και τη γενικότερη κρίση αλλά και με τις γεωπολιτικές καταστάσεις.
Τα κρίσιμα λοιπόν σημεία συνοψίζονται στα κάτωθι:
- Γεωπολιτικές εξελίξεις λόγω του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου,
- Γεωπολιτικές εξελίξεις στη γενικότερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου,
- Οικονομική κρίση στην Τουρκία,
- Ενεργειακή κρίση με την Ευρώπη να πληρώνει ακριβό τίμημα,
- Εξελίξεις λόγω της πανδημίας και κυρίως σε ό,τι αφορά την αγορά της Ασίας,
Αύξηση των λειτουργικών εξόδων των πλοίων με κορυφαία την αύξηση των καυσίμων, αλλά και τη διαχείριση και έλλειψη πληρωμάτων κυρίως στα ξενοδοχειακά τμήματα των κρουαζιεροπλοίων.
Με την έναρξη του νέου έτους ελπίζουμε ότι θα έχουμε πιο ακριβείς προβλέψεις για το 2023 και για το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η τουριστική σεζόν.
Καπτ. Γεώργιος Κουμπενάς
Πρόεδρος Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) &
Πρόεδρος Επιχειρήσεων “Celestyal Cruises” – Chief Operations Officer (COO) “Celestyal Cruises”
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
H φετινή τουριστική χρονιά για τη χώρα μας δείχνει ότι θα ξεπεράσει τις επιδόσεις του επιτυχημένου 2019 τόσο σε αριθμό προσεγγίσεων όσο και σε έσοδα υπερβαίνοντας ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Η Ελλάδα έδειξε ανθεκτικότητα, ευελιξία και γρήγορα αντανακλαστικά στη διαχείριση της πανδημίας, ενώ σίγουρα η επικοινωνιακή στρατηγική για το brand ‘Ελλάδα’ απέδωσε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ειδικά για την κρουαζιέρα, που το 2022 αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα στην ανάκαμψη του κλάδου, τα μηνύματα είναι πολύ αισιόδοξα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε για τον Πειραιά, ενώ το 2019 που αποτέλεσε μια χρονιά ρεκόρ, είχαμε 622 προσεγγίσεις με 1.098.091 επιβάτες, φέτος αντίστοιχα μόνο μέχρι και το τέλος Αυγούστου είχαμε 417 προσεγγίσεις εκ των οποίων οι περισσότερες αφορούσαν πλοία που έκαναν από-επιβίβαση επιβατών. Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι το 2022 υπήρξε μια σημαντική αύξηση των πλοίων που ξεκινούν από τα Ελληνικά λιμάνια, πολλά εκ των οποίων είναι μικρότερα πλοία, που απευθύνονται σε επιβάτες με υψηλότερα εισοδήματα και τα οποία προσεγγίζουν σε μικρότερους προορισμούς. Τέλος, η πρόβλεψή μας είναι ότι για το 2022 τα έσοδα της εθνικής οικονομίας από την κρουαζιέρα θα είναι υψηλότερα και από αυτά του 2019 (550 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος).
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Οι διεθνείς συγκυρίες αυτή τη στιγμή όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και η αλυσίδα των επιπτώσεων στην καθημερινή μας ζωή, η αύξηση της τιμής της ενέργειας και πρώτων υλών, αλλά και η οικονομική ύφεση στην Ευρώπη σίγουρα μας προβληματίζουν. Γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα για προβλέψεις για την επόμενη χρονιά.
Η εκτίμησή μου είναι ότι θα υπάρξει μία καθυστέρηση για την πλήρη ανάκαμψη της κρουαζιέρας την οποία θα την τοποθετούσα προς το τέλος του 2024 και όχι το 2023. Παρόλα αυτά η ζήτηση και οι κρατήσεις κινούνται σε πολύ καλά επίπεδα και είμαστε αισιόδοξοι ότι η φετινή θετική χρονιά θα συνεχιστεί και το 2023.
Άντζελα Γκερέκου
Πρόεδρος ΕΟΤ
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Είναι γεγονός ότι παρά τις επαναλαμβανόμενες, πρωτοφανείς κρίσεις, που βιώνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο, παρά την απώλεια των αγορών της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ο ελληνικός τουρισμός έχει μια εξαιρετικά καλή πορεία μέσα στο 2022 και αυτό, θέλω να σας πω, φάνηκε από την αρχή της χρονιάς. Κατ’ αρχάς η επίσημη έναρξη σεζόν έγινε ήδη από τον Μάρτιο, νωρίτερα από κάθε άλλη φορά. Επίσης, ξεκινώντας κιόλας από το Α’ εξάμηνο βλέπουμε ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το Α’ εξάμηνο υπολείπεται μόλις κατά 5% περίπου του ’19. Με δεδομένο ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ξέσπασε Φεβρουάριο, καταλαβαίνετε πόσο σημαντικό είναι το παραπάνω στοιχείο. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον Ιούνιο άγγιξαν τα 2,6 δισ. ξεπερνώντας τις αντίστοιχες του 2019.
Οι αφίξεις επιβατών από το εξωτερικό τον Ιούλιο, στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, κινήθηκαν πέρα από κάθε προσδοκία, με την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση να διαμορφώνεται στα 5,127 εκατομμύρια επιβάτες έναντι 4,49 εκατομμυρίων τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν νέο ρεκόρ αφίξεων στα συγκεκριμένα αεροδρόμια και η αύξηση αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξης του 13,9%. Κάνω ειδική αναφορά στα περιφερειακά αεροδρόμια, καθώς θέλω να τονίσω ότι σταθερός και πρωτεύων στόχος του ΕΟΤ είναι η ισόρροπη διασπορά των ταξιδιωτικών ροών, σε όλη την επικράτεια. Η Ελλάδα ήταν 1η και τον Αύγουστο σε όλη την Ευρώπη με 5% περισσότερες εμπορικές πτήσεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Μαζί με το Λουξεμβούργο είμαστε οι μόνες χώρες με θετικό πρόσημο.
Για τους φθινοπωρινούς μήνες, όλες οι ενδείξεις είναι ιδιαίτερα θετικές. Αυτό φαίνεται από τις κρατήσεις και από την κίνηση πιστωτικών καρτών. Επίσης από τα γραφεία εξωτερικού ΕΟΤ έχουμε αιτήματα για επέκταση των επικοινωνιακών πλάνων προβολής της χώρας μας, στις παραδοσιακές αγορές μας.
Επίσης, το ότι στην Ελλάδα πλέον εστιάζουμε και αναπτύσσουμε μορφές θεματικού τουρισμού ενισχύει καταλυτικά την επέκταση της σεζόν. Η Γαστρονομία, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός, ο τουρισμός Ευεξίας, το city break και οι υπόλοιπες ειδικές θεματικές δράσεις, που προβάλουμε πλέον δυνατά, δεν έχουν εποχή.
Θα έλεγα λοιπόν ότι φέτος θα μπορούσαμε να ‘’κάνουμε ταμείο’’ το Δεκέμβρη και όχι τον Οκτώβρη! Και αυτό το ταμείο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και τα έως σήμερα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, θα αγγίξει και ενδεχομένως θα περάσει τα έσοδα του 2019, τα οποία θυμίζω ήταν 18,4 δις. Είναι πολύ πιθανόν ότι φέτος θα αγγίξουμε τα 19 δις ευρώ.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Νομίζω ότι ο χειμώνας και η χρονιά που έχουμε μπροστά μας, με μια τέτοια ενεργειακή και πληθωριστική κρίση που βιώνουμε σε διεθνές επίπεδο, καθιστά διάτρητη κάθε πρόβλεψη. Βλέπετε ο Τουρισμός είναι πάντα ιδιαίτερα ευαίσθητος δέκτης των οικονομικό-κοινωνικών κλυδωνισμών.
Γι’ αυτό προτιμώ να εστιάσω στο τι κάνουμε εμείς μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Οι επιχειρήσεις ορεινών όγκων είναι σίγουρα οι πιο ευάλωτες αυτό τον χειμώνα. Και είμαι βέβαιη πως η Πολιτεία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα στήριξής τους, προκειμένου να επιβιώσουν από το ενεργειακό κόστος. Κάτι που αποτελεί αναγκαιότητα και για το σύνολο του κλάδου βέβαια.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ανέφερε στη ΔΕΘ ότι ‘’ προκειμένου να επεκταθεί η τουριστική περίοδος και τον χειμώνα, θα εγκρίνουμε πρόσθετα κονδύλια. Θα διατεθούν ώστε η Ελλάδα να διαφημιστεί από κοινού με τον ΕΟΤ, με αεροπορικές εταιρείες, με touroperators, για το διάστημα έως τον Μάρτιο του 2023.»
Οι καμπάνιες του ΕΟΤ : GREECE DOES HAVE A WINTER και GREEKEND, για τον ορεινό τουρισμό και τον τουρισμό πόλεων αντίστοιχα, θα συνεχιστούν σταθερά, ώστε η πατρίδα μας να είναι always on επικοινωνιακά.
Όμως, πέρα από τις αναγκαίες οικονομικές ενισχύσεις του κλάδου και το κατάλληλο media mix, αυτό που προέχει είναι να αλλάξουμε εδώ και τώρα νοοτροπίες και αντιλήψεις χρόνων.
Βρισκόμαστε πλέον σε μια νέα εποχή, που τα νερά της είναι ακόμη αχαρτογράφητα… ένα είναι σίγουρο ότι η δημιουργία και εφαρμογή ενός βιώσιμου. αειφόρου μοντέλου ανάπτυξης είναι μονόδρομος και για τον τουρισμό.
Κι αν κάποιος αντιτείνει ότι εν μέσω σφοδρής γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης δεν μπορούμε να μιλάμε για αειφόρες πολιτικές, θα απαντήσω το εξής: ακόμη κι αν τελειώσει αύριο η τραγωδία της Ουκρανίας, κάτι που ευχόμαστε όλοι βέβαια, η ενεργειακή κρίση θα μείνει για καιρό, καθώς πέραν της γεωπολιτικής, η βαθύτερη αιτία που τη γεννά είναι τα διαρκώς μειούμενα ενεργειακά αποθέματα του πλανήτη.
Ενεργειακή αναβάθμιση, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ύδατος, είναι μόνο κάποια από τα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι επιχειρήσεις, με τη βοήθεια της Πολιτείας, προκειμένου να αποφύγουν την εκτίναξη κόστους και κατ’ επέκταση των τιμών των παρεχομένων υπηρεσιών.
Smart tourism πλέον δεν σημαίνει μόνο ψηφιοποιημένες υπηρεσίες, σημαίνει έξυπνη χρήση της ενέργειας.
Αναφέρθηκα στα εξαιρετικά αποτελέσματα που πετύχαμε το ’22. Όμως η φετινή εκτίναξη των τουριστικών ροών ανέδειξε και πάλι, ειδικά στους πιο προβεβλημένους προορισμούς, τις χρόνιες δομικές ανεπάρκειες του συστήματος.
Τα προβλήματα, που γεννά ήδη ο υπερτουρισμός σε συγκεκριμένες περιοχές και υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν και σε άλλες, απαιτούν γενναίες τομές: εδώ και τώρα χωροταξικός σχεδιασμός, φέρουσα ικανότητα προορισμού, επιτάχυνση σύστασης των DMO’s DMMO’s, υιοθέτηση των αρχών της πράσινης και της γαλάζιας οικονομίας, της κυκλικής οικονομίας, ψηφιοποίηση και , όπως ήδη ανέφερα, ενεργειακή αναβάθμιση όλων των τουριστικών επιχειρήσεων. Όλα αυτά, καθώς και μια σειρά από άλλα μέτρα στοιχειοθετούν αυτό που λέμε βιώσιμο, αειφόρο τουριστικό μοντέλο ανάπτυξης και θα πρέπει να εφαρμόζονται οριζόντια σε όλη τη βιομηχανία των ταξιδίων.
Η χώρα πρέπει να επανατοποθετηθεί στο διεθνή χάρτη ως κορυφαίος, αειφόρος προορισμός, που σέβεται το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αυθεντικότητα των Τοπικών Κοινωνιών.
Σε αυτά τα πλαίσια ο ΕΟΤ θα ενισχύσει την ανάδειξη και προβολή αειφόρων προορισμών, σε όλη την Ελλάδα. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση, το μεγάλο στοίχημα και οφείλουμε να το κερδίσουμε. Είμαι βέβαιη πως το 2023 θα είναι χρονιά σταθμός, σε αυτή την κατεύθυνση.
Αλέξανδρος Βασιλικός
Πρόεδρος Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Αναμφίβολα μετά το πρώτο τετράμηνο, οι μήνες που ακολούθησαν μέχρι και σήμερα έχουν θετικό πρόσημο για την πλειοψηφία των προορισμών της χώρας. Κι αυτό αντανακλάται στα δημόσια έσοδα, τα οποία σε αυτή τη συγκυρία έχουν καθοριστική σημασία για τις κρατικές πολιτικές στήριξης της κοινωνίας. Ο τουρισμός σε μια ακόμη δύσκολη στιγμή για την εθνική οικονομία, αποδεικνύεται «αιμοδότης». Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως λύθηκαν τα προβλήματα των ξενοδοχείων. Αντιμετωπίζουμε ένα δυσθεώρητο ενεργειακό κόστος μαζί με τις πληθωριστικές πιέσεις σε όλο το φάσμα των προμηθειών και των λειτουργιών των ξενοδοχείων. Πρέπει επίσης να σκεφτούμε και τις μεγάλες προκλήσεις που φέρνει ο χειμώνας για τα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας, είτε αστικού τύπου, είτε ορεινών προορισμών. Πέρα λοιπόν από κάποια γενικά ποσοτικά μεγέθη πρέπει να σκύψουμε με προσοχή πάνω και από ποιοτικά δεδομένα, τα οποία θα ορίσουν σε τελική ανάλυση το συνολικό ετήσιο αποτέλεσμα το οποίο θα δούμε στα «αποτελέσματα» του κλάδου.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Στο περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας και ρευστότητας που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας, της κλιματικής απειλής, της ενεργειακής κρίσης και του παγκόσμιου πληθωρισμού αλλά και ενός εν εξελίξει πολέμου στην Ευρώπη, δεν υπάρχει χώρος για προβλέψεις. Στο ΞΕΕ, ερευνούμε, καταγράφουμε κι αποτυπώνουμε τεκμηριωμένα τα δεδομένα κάθε συγκυρίας, μέσα από τη συνεργασία μας με το ΙΤΕΠ. Το 2022 είχε κάποια πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Υπήρχε η έντονη επιθυμία του κόσμου να ταξιδέψει καθώς μάλιστα είχε κάνει και αποταμιεύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επιπλέον, πολλοί διεθνείς προορισμοί είτε είναι ακόμη κλειστοί, είτε δημιουργούν μια ανασφάλεια, οπότε και οι Ευρωπαίοι που είναι η βασική αγορά μας παρέμειναν στην Ευρώπη. Αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά δημιούργησαν μια υπερσυσσώρευση ζήτησης για τον ευρωπαϊκό νότο, την οποία ασφαλώς και αξιοποιήσαμε πολύ αποδοτικά. Όμως δεδομένα αλλάζουν. Η ενεργειακή κρίση και η παγκόσμια ακρίβεια πιέζουν ήδη τα εισοδήματα και τις καταθέσεις των ευρωπαϊκών νοικοκυριών. Η επιθυμία για διακοπές και ταξίδια θα βαίνει μειούμενη αφενός γιατί εκφράστηκε ήδη εφέτος και αφετέρου γιατί αλλάζουν εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών στην Ευρώπη και οι προτεραιότητες των Ευρωπαίων. Συνεπώς το περιβάλλον είναι τόσο ρευστό που δεν επιδέχεται την παραμικρή πρόβλεψη και σίγουρα θα ήταν λάθος την εικόνα της πολύ ιδιαίτερης φετινής χρονιάς να την προβάλλουμε αυτόματα και ως εικόνα της επόμενης. Το σημαντικό είναι να ενισχύσουμε την ευελιξία και την προσαρμοστικότητά μας ώστε να ανταποκριθούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην όποια πρόκληση συναντήσουμε.
Περικλής Μπελίτσος
CEO, Neoklasiki Group
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Η φετινή τουριστική χρονιά όσον αφορά στην πληρότητα των ξενοδοχείων ήταν εξαιρετική. Από τον μήνα Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο οι πληρότητες στα ξενοδοχεία ανέρχονταν στα ίδια επίπεδα με αυτά του έτους 2019, η οποία ήταν μία εκπληκτική χρονιά και ο προπομπός για τη χρονιά ρεκόρ που θα ερχόταν το 2020, προοπτική, η οποία τελικά κατέρρευσε λόγω του κορωναϊού.
Όπως φαίνεται από τις κρατήσεις και ο μήνας Οκτώβριος θα έχει ικανοποιητικά ποσοστά επισκεψιμότητας και ευελπιστούμε να υπάρχει κινητικότητα και κατά τους χειμερινούς μήνες.
Στον τομέα της εστίασης η κατανάλωσή ήταν συγκρατημένη κάποιες φορές και αντιφατική σε σχέση με την εικόνα που παρουσίαζε η διαμονή. Πάντως σε γενικές γραμμές και η εστίαση πήγε καλά δεν άγγιξε ωστόσο τα επίπεδα του 2019.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Εκτιμώ ότι οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη διότι αυτή η αστάθεια που έρχεται με την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των αγαθών δεν γνωρίζουμε ούτε πόσο θα κρατήσει, ούτε πόσο θα επηρεάσει τη γενικότερη οικονομική κοινωνική ή τουριστική ζωή. Αυτό θα φανεί «εν τοι πράγμασι». Εάν δεν υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις και τα προβλήματα αυτά ξεπεραστούν άμεσα, τότε θα μπορέσουμε να ευελπιστούμε για ένα καλύτερο 2023.
Κωνσταντίνος Οικονόμου
Διευθύνων Σύμβουλος, Marine Tours
1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;
Η τουριστική απόδοση της Χώρας μας φέτος έχει κατά πολύ υπερβεί ακόμη και τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις.
Ο στόχος της κάλυψης του εδάφους που «χάθηκε» λόγω της πανδημίας, φαίνεται να επιτυγχάνεται πλήρως, με τις εισπράξεις του Κλάδου να θυμίζουν εποχές προ πανδημίας και με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για έσοδα ύψους 20 δις. Ευρώ έως το τέλος της σεζόν.
Ασφαλώς και είναι νωρίς ακόμη για να μπορέσουμε να προβλέψουμε την πορεία που θα ακολουθήσει ο τουρισμός στη χώρα μας κατά το επόμενο έτος, ειδικά μάλιστα εάν ληφθούν υπόψιν οι αστάθμητοι παράγοντες που συνάπτονται με τις τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις σε γεωπολιτικό και υγειονομικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και κρίνοντας από τη σπουδαία τουριστική επιτυχία της Χώρας μας φέτος, δεν μπορούμε παρά να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι για το 2023 και την πορεία του Κλάδου.
2. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;
Η στρατηγική προσέγγισης επισκεπτών για τη νέα χρονιά, βεβαίως, θα καθορίσει και τα επίπεδα ανάπτυξης, ενώ προσωπικά θεωρώ πως η επένδυση σε νέες, high value αγορές, όπως ο θεματικός τουρισμός υψηλού επίπεδου (yachting tourism, golf tourism, etc) έχει τη δυνατότητα να προσδώσει ιδιαίτερα υψηλή προστιθέμενη αξία στην τουριστική βιομηχανία του τόπου μας.
