Γράφει o κ. Γεώργιος Οικονόμου. Δικηγόρος Παρ΄ Αρείω Πάγω, πρόεδρος του American Hellenic Institute στην Ελλάδα
Εχρειάστηκαν 1,800 χρόνια για το ανθρώπινο γένος να αυξηθεί από 250 εκ. σε 1 δισεκατομμύριο στις αρχές της βασιλείας της Βασίλισσας Βικτωρίας το 1837.
Σήμερα, το 2019 έχουμε ξεπεράσει τα 7.6 δις, η κύρια δε αύξηση επετελέσθη μετά το τέλος των μεγάλων πολέμων. H ανθρώπινη παλίρροια ανεβαίνει και η ανθρωπότητα αυξάνεται συνεχώς.
Οι άνθρωποι είναι προσαρμόσιμο είδος. Οι ιδέες, οι εντυπώσεις και τα πιστεύω αλλάζουν άρδην, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες. Από την δεκαετία του 1960 αρχίζει να αλλάζει η αντιμετώπιση της πληθυσμιακής αναπτύξεως η προερχόμενη από την υψηλή γεννητικότητα του τρίτου κόσμου και από την ενθάρρυνση της υπογεννητικότητος έχουμε περάσει στην αποδοχή της ιδέας ότι οι αριθμοί προσδίδουν δύναμη. Σήμερα ένα μεγάλο και ομοιόμορφο έθνος σημαίνει πολιτική ισχύ. Τα έθνη και οι εθνικές ομάδες είναι μία πραγματικότητα και έχουν αυξημένο λόγο στην ιστορία.
Η τυπική δημογραφική αλλαγή που επιτελείται μετά την εκμοντερνοποίηση είναι η ακόλουθη: η βιομηχανοποίηση, η καλύτερη υγιεινή και οι ιατρικές ανακαλύψεις οδηγούν σε μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Ο πληθυσμός φουσκώνει. Η αστικοποίηση όμως καθιστά τις μεγάλες οικογένειες οικονομικά ασύμφορες. Οι αστικοποιημένοι γονείς αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά τους θα ζήσουν περισσότερο και θα ενηλικιωθούν. Εν όψει τούτου και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες, ο πληθυσμός στις δυτικές χώρες σταθεροποιείται προς τα κάτω σε σχετικά μικρή περίοδο.
Η αλλαγή νοοτροπίας έπληξε διάφορους λαούς κατά διαφορετικές περιόδους. Η Βρεταννία ήταν η πρώτη που εθίγει και ακολούθησε η υπόλοιπη Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι του 19ου αιώνα κατάφεραν να εκπέμπουν ισχύ, να έχουν επιρροή και κατακτήσεις σε ξένα εδάφη, ως αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού τους, το πλεόνασμα του οποίου είχαν την δυνατότητα να εξαποστείλουν σε ολόκληρη την υφήλιο. Εάν η Μεγ. Βρεταννία, «εκυβέρνησε το κόσμο», τον έκανε «με το να εξάγει πληθυσμό». Ο πλεονάζων πληθυσμός εβοήθησε στην δημιουργία και την επικράτηση της Βρεταννικής Αυτοκρατορίας.
Το ερώτημα που προκύπτει, παρ’ όλο που η απάντηση είναι αρκετά «επικίνδυνη», είναι: Εάν η Ευρώπη στέλλοντας τον πλεονάζοντα πληθυσμό της στο εξωτερικό, προέβαλλε ισχύ, ασκούσε επιρροή και απαιτούσε εδαφικές παραχωρήσεις, η σημερινή μαζική μετανάστευση από τις αναπτυσσόμενες χώρες προς την Δύση που επιχειρείται τώρα δεν έχει τα ίδια κίνητρα; Μία λογική εξήγηση για την άνοδο της πολιτικής της ταυτότητος και του όλο και αυξανόμενου ρόλου της φυλής στα τρέχοντα θέματα είναι απλά η μαζική μετανάστευση. Οι αριθμοί μεταφράζονται ευθέως σε φωνή και πυγμή.
Η Δύση έχει τώρα φθάσει στην «δεύτερη μετάβαση» – κάτω από το ποσοστό αναπλήρωσης του πληθυσμού – αλλά πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες και εκμοντερνίσθηκαν πολύ αργότερα, συνεχίζουν να αυξάνουν τον πληθυσμό τους, και μάλιστα μέχρι τέτοιου βαθμού που η αύξηση του πληθυσμού στην Βρεταννία του 19ου αιώνα να φαντάζει φτωχική. Επειδή οι πρωτογενείς συντελεστές της χαμηλότερης θνησιμότητος και του αυξανόμενου προσδόκιμου ζωής ήσαν αρχικώς κατακτήσεις της Δύσεως, η Δύση έχει άθελά της θεσμοθετήσει την μείωση του ανθρωποδυναμικού της.
Ακόμη και η Κίνα, παρ’ όλο που δεν έχει εξαγάγει μαζικά πληθυσμό, αλλά δια νόμου είχε θεσμοθετήσει την συρρίκνωση του, έρχεται σήμερα και προσφέρει κίνητρα για την αύξησή του.
Μέχρι σήμερα, η Αφρική δεν ακολουθεί την πεπατημένη. Παρ’ όλο που τα ποσοστά γονιμότητος έχουν μειωθεί, δεν έχουν μειωθεί ανάλογα με το Δυτικό μοντέλο. Επομένως, οι υπολογισμοί των Ηνωμένων Εθνών για τον παγκόσμιο πληθυσμό, ενώ υποτίθεται ότι θα έπρεπε να πλησιάσει σύντομα στο ζενίθ και μετά να αρχίσει να μειώνεται, αντ’ αυτού υπάρχει μία συνεχής ετήσια άνοδος. Το 2050, η Αφρική θα έχει περίπου 2.5 δις και 4.5 δις μέχρι το 2100.
Η Βρεταννία πιστώνεται ότι έχει επιτυχημένα διαδώσει τον πολιτισμό της και την αγγλική ως πρώτη γλώσσα στις χώρες που κατέκτησε, και τα κράτη αυτά παραμένουν – μόλις – τα πλέον πλούσια και τα πλέον οικονομικώς ισχυρά στον πλανήτη. Όμως οι χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου δεν υπόκεινται μόνο σε γενική υποχώρηση και μείωση των κατοίκων τους στην παγκόσμια σκηνή, κυρίως έχουν μειωθεί επικίνδυνα ως εθνική ομάδα μέσα στις ίδιες τις χώρες τους. Οι κοινωνίες τους έχουν γίνει πολυπολιτισμικές. Οι λευκοί της Βρεταννίας υπολογίζεται ότι θα καταστούν μειονότητα γύρω στο 2060. Αρχής γενομένης το 1980, οι λευκοί Ευρωπαίοι κάτοικοι της Καλιφόρνιας περιορίσθηκαν από 70% στο 40% μέσα σε 30 χρόνια.
Και κάτι τελευταίο: Υπάρχει σχέση μεταξύ της κοινωνίας όπου πλειοψηφούν νέοι και της ροπής προς τον πόλεμο. Αντιθέτως, γηραιότεροι πληθυσμοί έχουν την τάση να είναι περισσότερο ειρηνικοί και οι κοινωνίες όπου πλειοψηφούν έχουν λιγότερη εγκληματικότητα. Όλα αυτά δείχνουν ότι ο δυναμισμός της Δύσεως εξέλιπε και ότι οι ανερχόμενες δυνάμεις είναι κυρίως τα κράτη της Αφρικής και τα μουσουλμανικά κράτη που αποτελούνται από νέες ηλικίες έτοιμες να κατακτήσουν τον κόσμο.
