Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Ιδιαίτερα σημαντικό και με ευρύτερες προεκτάσεις ήταν το νέο ταξίδι του υπεξ Νίκου Δένδια στην Αφρικανική ήπειρο την προηγούμενη εβδομάδα. Ο υπεξ είναι ο αρχιτέκτονας των αναβαθμισμένων σε όλα τα επίπεδα σχέσεων της χώρας μας με την Αφρική(και όχι μόνο) και την προώθηση πολυδιάστατων επαφών σε πολιτικό, διπλωματικό, επενδυτικό,εκπαιδευτικό αλλά και στρατιωτικό πλαίσιο. Από την συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη επί δεκαετίες (εξαιρώ κάπως το Μαγκρέμπ) η παρουσία μας ήταν από ανύπαρκτη ως αναιμική. Ο υπεξ έχει αντιληφθεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να εστιάζεται μόνο στις εγγύτατες γεωγραφικές της ζώνες. Είναι σημαντικό να έχει παρουσία σε όλες τις περιοχές του νοτίου ημισφαιρίου της γης (Αφρική,νοτιοανατολική Ασία, Ωκεανία, Ειρηνικός ,Λατινική Αμερική) ως και να παρακολουθεί τις εξελίξεις στον Αρκτικό χώρο και στην μακρινή Ανταρκτική.Για αυτό και η πρόσφατη δεύτερη επίσκεψή του στην Γκάνα και στη Γκαμπόν (δυο κράτη που συμμετέχουν μέχρι τα τέλη του 2023) ως μη μόνιμα μέλη του ΣΑ/ΟΗΕ (τρέχουσα σύνθεση) ήταν ουσιώδης , ως επίσης και στην Ακτή του Ελεφαντοστού (για πρώτη φορά).
Πρώτο: Η Τουρκία επί χρόνια καλλιεργεί πολύ στενές επιχειρηματικές, εκπαιδευτικές και στρατιωτικές σχέσεις με τα πλείστα Αφρικανικά κράτη(στο πρόσφατο παρελθόν έγραψα σειρά μελετών και αναλύσεων για την παρουσία της σε όλες τις ηπείρους ). Με το πολύ πρόσφατα ταξίδι του υπεξ Τσαβούσογλου σε Νότια Αφρική, Ρουάντα, Ζιμπάμπουε, Γκαμπόν και Σάο Τομέ και Πρίνσιπ, οι Τούρκοι ηγέτες (Ερντογάν ,Τσαβούσογλου, Ακάρ και Φιντάν), έχουν επισκεφθεί 41 από τα 54 κράτη της ηπείρου(σε 5 χρόνια). Επίσης διατηρούν 5 μόνιμες στρατιωτικές αποστολές και 26 γραφεία Ακολούθων Άμυνας σε κράτη της Αφρικής (είναι τρίτοι μετά Αμερικανούς και Κινέζους). Έχουν μόνιμη στρατιωτική παρουσία σε Σομαλία, Μάλι και Λιβύη ενώ 10 κράτη της Αφρικής είναι ήδη πελάτες των μη-επανδρωμένων αεροσκαφών “Μπαϊρακτάρ” από τα συνολικά 29 που ήδη τα έχουν ή σύντομα θα τα παραλάβουν (από όλες τις ηπείρους). Σημειώνεται ότι οι Τούρκοι στα πρότυπα των Αμερικανών, Κινέζων, Γάλλων και παλιότερα Ρώσων διοργανώνουν διεθνείς διασκέψεις σε επίπεδο προέδρων -πρωθυπουργών. Τελευταία περίπτωση η σύνοδος ΗΠΑ-Αφρικής πριν τις γιορτές στο Λευκό Οίκο με την συμμετοχή 49 ηγετών από τις 54 χώρες, στις εργασίες της οποίας “κυριάρχησαν” οι υπουργοί εξωτερικών και άμυνας των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και στρατηγός εα Λόιντ ΄Οστιν καθώς και ο αρχηγός της AFRICOM στρατηγός των πεζοναυτών Μάικλ Λάνγκλει (με έδρα τη Στουτγάρδη). Επίσης η Αφρικανική Ένωση συνδέεται με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Δεύτερο: Η Αφρική έχει πολλά και ποίκιλα ενδιαφέροντα γα την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια. Ισλαμικό εξτρεμισμό, πειρατικές επιθέσεις ,διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών από τη Λατινική Αμερική, λαθραλιεία φυλετικές και πολιτιστικές εντάσεις (περιοχή Μεγάλων Λιμνών/Κέρας της Αφρικής), διασυνοριακές διαφορές, ορυκτό πλούτο, και ενώ έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια σε θέματα οικονομικά, πολιτιστικά, κυβερνοασφάλειας,τεχνολογικά κα.(αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η διαφθορά είναι ενδημική). Χαρακτηρίζεται από ασύμμετρες απειλές, δράση μισθοφορικών στρατών, παρουσία Αμερικανικών δυνάμεων (ειδικά των Ειδικών Επιχειρήσεων)- ως και πολλών διακρατικών /πολυεθνικών ασκήσεων-μειωμένη Γαλλική παρουσία (την οποία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι Ρώσοι και οι Τούρκοι). Ορισμένα κράτη έχουν σημαντική επιρροή πχ Νότια Αφρική, Νιγηρία, Κένυα, Μαρόκο κα, ενώ μικρότερα κράτη παραμένουν ιδιαίτερα δραστήρια σε διεθνείς σχέσεις, όπως η Ρουάντα, η Αγκόλα, η Αιθιοπία, η Σενεγάλη κα. Η Νότια Αφρική ανήκει στους BRICSA, η Σενεγάλη προεδρεύει του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, η Μοζαμβίκη είναι μέχρι τέλη του 2024 μη-μόνιμο μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ κα. Επιπλέον πολλά από τα κράτη έχουν ιδιαίτερη “θαλάσσια ευαισθησία” και ο Νίκος Δένδιας στο Αμπιτζάν της Ακτής Ελεφαντοστού το έθιξε. (Δίκαιο της Θάλασσας, Διεθνές Δίκαιο, αντιμετώπιση περιπτώσεων εγκληματιών πολέμου, ειρηνική επίλυση των διαφορών κα). Η επί χρόνια συνεργασία μου με “δεξαμενές σκέψης” κρατών του νοτίου ημισφαιρίου της γης μου επέτρεψε να έχω μία σφαιρική εικόνα σε αυτές τις περιοχές.
Τρίτο: H ανθρωπιστική, θρησκευτική διάσταση που ανέδειξε ο Νίκος Δένδιας ήταν επίσης σημαντική. Έχουμε πολλά δικά μας πλοία που πλέουν στον κόλπο της Γουινέας,άρα μας ενδιαφέρει η ναυτική ασφάλεια (ειδικά σε Νιγηρία, Γκάνα, Γουινέα κα). Δηλαδή να έχουμε την ετοιμότητα συνεργασιών αλλά και αντιμετώπισης πειρατικών ή εγκληματικών επιθέσεων σε λιμάνια ή σε ανοικτή θάλασσα, Παράλληλα η προώθηση του πολύ σημαντικού έργου του Ελληνικού σχολείου του Αγίου Νικολάου στην Άκκρα της Γκάνα με την συνδρομή ιδιωτών και άλλων φορέων.Η χώρα μας είναι σημαντικό να αναπτύξει σχέσεις με κράτη, όπως τη Νότια Αφρική, την Ζιμπάμπουε, την Αιθιοπία,τη Κένυα, το Μαρόκο, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Ρουάντα κα (ήδη ο Νίκος Δένδιας έχει επισκεφθεί κάποιες από αυτές).
Συμπερασματικά η χώρα μας επιτέλους κινείται δυναμικά και προς άλλες γωνιές του πλανήτη. Ήδη έχουν γίνει επί υπουργίας Νίκου Δένδια δυναμικά περάσματα σε μία ήπειρο που δεν είχαμε. Μεταξύ των θεμάτων που θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα είναι οι ειρηνευτικές αποστολές, οι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, η συνδρομή στην στρατιωτική εκπαίδευσή τους (που διαχρονικά διατηρούσαμε με Αφρικανικά κράτη στις παραγωγικές στρατιωτικές μας σχολές κα). Η αρχή έγινε και είναι ώρα για διευρυμένες ενέργειες μας. Και ασφαλώς παρακολούθηση των Τουρκικών και Ρωσικών κινήσεων….
