του Δημητρίου Νικ. Γιακουμάκη
Κλινικός – Πολιτικός Ψυχολόγος
Γνωστικός Επιστήμων Τεχνηκής Νοημοσύνης- Ρομποτικής,
Ομαδικός Αναλυτής- Ψυχοθεραπευτής,
Συμβουλος Ανάπτυξης και Υποστήριξης
BoD Advisor
Ο χρόνος είναι συνθήκη ύπαρξης του ανθρώπου. Εκδηλώνεται με πολλές μορφές και πολλαπλές ποιότητες. Κάθε πλευρά της ζωής μας συνδέεται με μια ξεχωριστή μορφή του: βίωμα, μνήμη, προσδοκία, γιορτή. Ο χρόνος διαποτίζει τη δράση μας και χρωματίζεται από ιδιαίτερα επαναλαμβανόμενα και όμως μεταβαλλόμενα “περάσματα” – τελετουργίες, όπου αποχαιρετάμε μία παρελθοντική κατάσταση και “εμβαπτιζόμαστε” σε μια καινούρια. Τότε ο βιωματικός και ο ψυχολογικός χρόνος απαρτιώνονται με τον θρησκευτικό και τον κοινωνικό, δημιουργώντας μια κοινότητα μέθεξης, ομοιογένειας και συντροφικότητας.
Μια τέτοια τελετουργία αλλαγής-διάβασης συμβαίνει με το πέρασμα από τον Παλιό στο Νέο Χρόνο. Αυτή η ιδιαίτερη στιγμή μετάβασης διατηρεί το γόητρο του τέλους ενός παρελθόντος και τη φρεσκάδα της αρχής μιας νέας ζωής. Σηματοδοτεί την περιοδική αναγέννηση του Χρόνου της Δημιουργίας, την κυκλική αναγέννηση του Χρόνου.Μετά από μία περίοδο καθαρμών (νηστείας, εξομολόγησης) επέρχεται η περίοδος της αναγέννησης, η αποκατάσταση της αρχικής στιγμής στην πληρότητα ενός παρόντος, που δεν έχει κανένα ίχνος ιστορίας, ώστε να αναγεννηθεί ο εαυτός μέσα από την γέννηση του Θείου Βρέφους και την αναγέννηση του “Θρησκευτικού Κόσμου”.
Η περίοδος της εορτής των Χριστουγέννων – Πρωτοχρονιάς είναι εμπλουτισμένη από σύμβολα και πρακτικές που νοηματοδοτούν και χρωματίζουν αυτό το ιδιαίτερο και πολυσήμαντο παρόν.Τα Κάλαντα,η ανταλλαγή των δώρων, ο στολισμός των σπιτιών και της πόλης, ο μυθικός Άγιος Βασίλης, η Βασιλόπιτα και το τυχερό φλουρί, οι ευχές και τα τυχερά παιχνίδια είναι κοινές πρακτικές και βιώματα όλης της Ελληνικής πραγματικότητας, όπου παρελθόν και μέλλον συνυπάρχουν στο παρόν και ανασυνθέτουν μία οικογένεια – κοινωνία συλλογικότητας, συντροφικότητας και αγάπης.
“Επί γης ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία”
Μιλώντας για τα Χριστούγεννα (Παράδοση) και την Ομαδική Ανάλυση θα θέλαμε πρώτ’ απ’ όλα να ξέρουμε κάποιους όρους, να γνωρίζουμε τον κώδικα με τον οποίο θα επικοινωνήσουμε.
Τα Χριστούγεννα είναι μια σύνθετη λέξη η οποία δηλώνει από μόνη της τα συνθετικά της (η του Χριστού γέννα.)
Η λέξη Παράδοση ονομάζει μία διαδικασία, μία ανθρώπινη δραστηριότητα που αναπτύσσεται διαχρονικά, κι όχι κάτι το στατικό. Το ρήμα παραδίδω, απ` το οποίο προέρχεται, δηλώνει μια κατάσταση συμμετοχής και συνεργασίας του παραδίδοντος και του παραλαμβάνοντος.
Η Ομαδική Ανάλυση κατά τον Foulkes δεν είναι Ψυχανάλυση του ατόμου μέσα στην oμάδα, ούτε Ψυχανάλυση της oμάδας. Είναι ανάλυση από την oμάδα, διαμέσου της oμάδας συμπεριλαμβανομένου και του αναλυτή.
Παρ’ όλο που το έδαφος λειτουργίας είναι η ομάδα, τα πρόσωπα διατίθενται προς τον άριστο βαθμό έκπτυξης της προσωπικότητας τους και την ανάδυση της ιδιοπροσωπίας τους, η οποία μέσω της αγάπης, της ελευθερίας και άλλων αρετών εξυψώνει ένα έκαστο και την ομάδα ως όλον. (Kritkou, M. 2000, Menoutis, V. 2000)
Είναι δυνατό, να θεωρήσουμε την παράδοση αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας παρέχει ο ομαδικοαναλυτικός τρόπος. Στην Ομαδική Ανάλυση, η έννοια που αφορά σ’αυτόν τον κοινό τόπο της επικοινωνίας είναι η έννοια της matrix, όπου οι ανθρώπινες σχέσεις (ανταλλαγές) στο πλαίσιο των Χριστουγέννων λειτουργούν στη βάση μιας διευρυμένης matrix.
Κατά τον S. Foulkes, η Matrix παριστά τη μήτρα, το πλαίσιο, το καλούπι της Ομάδας. Όπως ορίζει ο ίδιος, matrix είναι το υποθετικό δίκτυο κάθε επικοινωνίας και σχέσης σε μία δεδομένη Ομάδα.
Η Ομαδική Ανάλυση προσφέρει το χώρο για εξανθρωπισμό της Κοινωνίας, διάλογο, διερεύνηση και κατανόηση των πολιτισμικών παραγόντων.
Κατά τα παραπάνω, μέσα απ`την παράδοση δίνεται η δυνατότητα να λειτουργεί η διεργασία της matrix, να εισπράττεται και να μεταφέρεται από γενιά σε γενιά ως στάση και τρόπος ζωής μέσα από βιωματικές διαδικασίες που λειτουργούν σε μικρές, μεσαίες ή μεγάλες ομάδες, όπως οικογένεια, σχολείο, γειτονιά, ενορία κ.α.
Το πλέγμα των εμπλεκομένων αυτών ομάδων μέσα απ`την παραπάνω διαδικασία δημιουργεί το δίκτυο που απλώνεται και μέσα στην ευρύτερη κοινότητα με την έννοια μιας μεγάλης ομάδας.
Μέσα από το «Δάκρυ Μεταμέλειας», μέσα από την «Ειλικρινή Συγνώμη» και το «Εγκάρδιο Ευχαριστώ» ο άνθρωπος ακουμπά και βιώνει την καθ΄ εικόνα και το καθ΄ ομοίωση του Δημιουργού Του.
Νέο Έτος…Νέοι Στόχοι… Ένας χρόνος πέρασε και σε σύντομο χρονικό διάστημα παραδίδεται η σκυτάλη του χρόνου στο νέο χρόνο. Νέα όνειρα, υψηλότερα και πλατύτερα, νέες προσδοκίες και κυρίως νέοι στόχοι σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο.
Άραγε φτάνει μόνο αυτό; χωρίς τη ψυχική διάθεση, το χαρακτήρα και τη στρατηγική; Φυσικά και όχι. Απαιτούνται κάποιες διεργασίες και γιατί όχι οι σωστοί χειρισμοί στο σωστό χρόνο προκειμένου να οδηγηθούμε σε προσωπικό επίπεδο και να οδηγήσουμε σε συλλογικό επίπεδο στην επιτυχία και στην επίτευξη των στόχων μας ενόψει του νέου έτους. Έτσι, με το τρόπο αυτό η επιτυχία θα είναι απλώς το μέσω της διαδικασίας και όχι το αποτέλεσμα της προσπάθειάς μας. Η δε ευκαιρία προκειμένου να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη αυτών των χαρακτηριστικών κρύβεται στα εξής χαρακτηριστικά:
- Ανακαλύψτε κάτι θετικό – αξιέπαινο- και εκφράστε το στους εαυτούς σας και στα παιδιά σας. Είναι αλήθεια πως άμα δεν αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας καθετί παρουσιάζεται ως βουνό. Πόσο δε στα παιδιά μας.
- Διδαχτείτε και διδάξτε τα παιδιά σας χωρίς να τα κριτικάρετε και να τα κατηγορείτε. Αναλύστε τη συμπεριφορά τους χωρίς να προσωποποιείται τις βολές απέναντι στο ίδιο το παιδί. Εκφράστε τους απλά, ελεύθερα το τι σας ενοχλεί να κάνουν.
- Ενισχύστε τα δυνατά – θετικά- σημεία των εαυτών σας και των παιδιών σας. Το μόνο που μπορείτε να αλλάξετε είσαστε εσείς, η στάση σας και η συμπεριφορά σας. Μη προσπαθείτε να διαμορφώσετε τους άλλους συμπεριλαμβανομένου και των παιδιών σας όπως τα θέλετε εσείς. Αφουγκραστείτε τα «θέλω» σας και παρατηρείστε με προσοχή τις ιδέες τους και τις απαντήσεις τους. Συχνά οι αποκωδικοποίηση των απαντήσεων τους μεταφέρουν μηνύματα που δεν τα είχαμε καν υποψιαστεί.
- Ενισχύστε και ενθαρρύνετέ τα στην αυτοεπιβεβαίωση. Κάθε άνθρωπος που σκέπτεται θετικά για τον εαυτό του βελτιώνει την απόδοσή του και την επίδοσή του με ότι κι αν ασχοληθεί. Καλύτερο επίπεδο αυτοεκτίμησης σημαίνει καλύτερη εικόνα για τον τον εαυτό του. Κάτι τέτοιο θεωρείται παράγοντας που εξασφαλίζει την επιπλέον πρόοδο μας και κατ’ επέκταση την πρόοδο του παιδιού μας.
- Μάθετε τον τρόπο για να χαλαρώνεται και μάθετέ το και στο παιδί σας. Γνωρίζοντάς του το τρόπο με τον οποίο μπορεί να χαλαρώνει κάποιος έχει εξασφαλίσει το κλειδί της κορυφαίας απόδοσης του. Μέσα από τη χαλάρωση το μυαλό καθορίζει και ορίζει καλύτερα τους στόχους του και το σώμα λειτουργεί με μεγαλύτερη ικανότητα. Η χαλάρωση βοηθά στη δίωξη των διαταραχών και στη γρήγορη συγκέντρωση στο θέμα.
- Επιδιώξτε τη μεταξύ σας συγκέντρωση και εκφράστε στα παιδιά σας τα συναισθήματά σας με τρόπο απλό και ειλικρινή. Όταν λειτουργείτε ως πρότυπο απέναντι στα παιδιά σας, στο ν’ ακούνε τις εκφράσεις σας και τα συναισθήματα σας θα μάθουν κι εκείνα να εκφράζουν τους προβληματισμούς τους, τα συναισθήματά τους, τις σκέψεις τους και τις ιδέες τους σε σας.
- Εκφράστε, μοιραστείτε και συμμεριστείτε μαζί τους τα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους.
- Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης. Όταν η συνήθεια σε κάτι παραχωρήσει τη θέση της στη φιλοσοφία τότε η «διαδικασία» στο πως λέμε κάτι είναι πολύ πιο σημαντική απ’ ότι είναι το «περιεχόμενο» δηλαδή στο τι λέμε.
- Υπενθυμίζετε στον εαυτό σας – στο παιδί σας την επιτυχία. Κάνοντας καλό έλεγχο στον καθρέπτη της προσωπικότητας του παιδιού σας του ενισχύεται την πίστη του και την εμπιστοσύνη του με ό,τι κι αν ασχοληθεί. Ενισχύεται και δυναμώνεται το κίνητρό του για την προκείμενη επιτυχία.
- Σωστός προγραμματισμός: το πρώτο βήμα απέναντι στους στόχους μας. Δεν υπάρχουν σύντομα μονοπάτια για την καλύτερη απόδοση των παιδιών. Η επιτυχία είναι το αποτέλεσμα της προοδευτικής εξελικτικής υποστηρικτικής οδού, που βασίζεται κυρίως στην ενθάρρυνση, στην εμψύχωση και στη σκληρή συστηματική δουλεία.
Η κάθε είδους Επικοινωνία με τον Εαυτό μας και με το Παιδί μας είναι Σχέση Μοναδική. Όποτε μιλάμε σημαίνει ότι εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, μοιραζόμαστε τις σκέψεις μας και συμμεριζόμαστε τους άλλους με τρόπο απλό, ειλικρινή και ελεύθερο. Μιλώντας δε με το παιδί μας καλό θα είναι να θυμόμαστε τα παρακάτω:
- Μιλήστε με Αγάπη στο παιδί σας, όταν και όποτε μιλάτε με αυτό.
- Μεταδώστε και μεταφέρετε του το μήνυμα της Αγάπης, της Στοργής, και της Πειθαρχίας.
- Στην περίοδο της Εφηβείας επιδιώκετε και προσπαθήστε να κατανοήσετε το παιδί σας. Υποστηρίξτε το. Ακούστε το σε ό,τι έχει να σας πει όσο ακραίο κι αν είναι αυτό. Στην εφηβεία είναι αποτελεσματικότερη η έμπρακτη υποστήριξη παρά η τυπική συμβουλευτική – κατήχηση.
- Αποφύγετε την «ταμπελοποίηση» και Μη βάζετε ετικέτες στα παιδιά σας. Κάθε φορά που ‘‘στολίζετε’’ τα παιδιά σας με επίθετα μειώνετε η αυτοεκτίμησή τους, ενώ ταυτόχρονα ακυρώνουν και εκμηδενίζουν κάθε προσπάθειά τους.
Είμαστε άνθρωποι και είναι δεδομένο ότι θα κάνουμε Λάθη. Από τα λάθη μας μαθαίνουμε αρκεί να αναλύσουμε και δούμε με αντικειμενικότητα το τι μας οδήγησε στο λάθος. Το αποτέλεσμα (περιεχόμενο) δεν έχει τόση μεγάλη σημασία, όσο η διαδικασία στο πώς να φτάσουμε σ’ αυτό. Ο φόβος για να μην κάνουμε λάθη πολλές φορές μας οδηγεί στο να κάνουμε λάθη.
Η ζωή είναι μία συνεχόμενη μάχη. Κάθε μέρα και ένας αγώνας. Η διαδικασία της μάχης πολλές φορές είναι πιο σημαντική απ’ ότι είναι το αποτέλεσμα της μάχης. Άλλωστε είναι σημαντικό να ξέρεις να αγωνίζεσαι παρά το να κερδίζεις. Οι ‘‘Νικητές’’ πάντα ψάχνουν για λύσεις στα προβλήματά τους, ενώ οι ‘‘Αποτυχημένοι – Χαμένοι- ’’ για δικαιολογίες.
Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας. Δείξτε του πόσο τον αγαπάτε χωρίς να θυσιάζεστε για όλους τους άλλους, παραμελώντας εντελώς τον εαυτό σας. Τοποθετήστε τον εαυτό σας πάνω απ’ όλα. Όταν βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας, υπάρχει κρυφή ελπίδα να βρείτε χρόνο και για τα παιδιά σας. Όσο επικοινωνούμε μαζί τους, τόσο μαθαίνουμε απ’ αυτά κι αυτά απ’ εμάς. Με το τρόπο αυτό η επικοινωνία γίνεται ουσιαστική, ποιοτική και κυρίως ανθρώπινη.
Η επιτυχία σε κάτι απαιτεί υπομονή και επιμονή. Κυρίως δε σεβασμό στο χρόνο.
Όποιος ξέρει να αγωνίζεται, ξέρει και να περιμένει.
Κι όποιος ξέρει να περιμένει ξέρει και να κερδίζει ! ! !
ΚΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ – ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ…..
ΚΑΛΗ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ – ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ! !
