Μαρίνα Χατζημανώλη
Υφυπουργός Ναυτιλίας Κύπρου
Συνέντευξη στον Διονύση Πολίτη
Κυρία Υφυπουργέ είστε τρίτη κατά σειρά από τότε που πρωτοδημιουργήθηκε – τον Μάρτιο 2018 – το Υφυπουργείο Ναυτιλίας Κύπρου. Θέλετε να μας πείτε επιγραμματικά τους άμεσους στόχους σας;
Οι στόχοι μας επικεντρώνονται στα πιο κάτω:
– Διασφάλιση της άμεσης εξυπηρέτησης της ναυτιλιακής βιομηχανίας με τη δημιουργία της μονοθυριδικής εξυπηρέτησης ή αλλιώς του “One-Stop-Shipping Centre”, σε συνεργασία και με άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες έτσι ώστε οι συναλλαγές της ναυτιλιακής βιομηχανίας με το Κράτος να πραγματοποιούνται από ένα σημείο.
– Η υλοποίηση του Νόμου περί Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε) με στόχο την προσέλκυση και εγγραφή πλοίων στο Κυπριακό νηολόγιο.
– Ψηφιοποιήση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών του Υφυπουργείου.
– Προβολή της ναυτιλίας στην Κύπρο και στο εξωτερικό με στόχο την προσέλκυση πλοίων στο Κυπριακό νηολόγιο, την εγκατάσταση εταιρειών στην Κύπρο και την εισδοχή σε νέες αγορές.
– Την ολοκλήρωση και υλοποίηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
– Την ενίσχυση των επιπέδων ασφαλείας των ποντοπόρων Κυπριακών πλοίων και των σκαφών που δραστηριοποιούνται εντός των χωρικών υδάτων της Δημοκρατίας (ακτοπλοϊκά σκάφη και σκάφη αναψυχής).
– Την αποτελεσματική εφαρμογή Διεθνών Συμβάσεων και Ευρωπαϊκών Νομοθετημάτων που αφορούν την κλιματική αλλαγή.
– Την ενίσχυση της συμμετοχής μας σε ευρωπαϊκά ναυτιλιακά φόρα, στο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) και στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) για τη διασφάλιση των συμφερόντων της κυπριακής ναυτιλίας κατά τη διαμόρφωση των διάφορων πολιτικών σε σχέση με τη ναυτιλία.
– Την ενδυνάμωση των σχέσεών μας με άλλα Κράτη για ανταλλαγή απόψεων για θέματα κοινού ενδιαφέροντος καθώς και για διαμόρφωση κοινών προσεγγίσεων σε θέματα ναυτιλιακής πολιτικής.
– Την προώθηση ναυτιλιακών σπουδών και γαλάζιων επαγγελμάτων και την ενίσχυση της συνεργασίας με εκπαιδευτικά ιδρύματα.
– Τη μεταστέγαση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας σε νέο κτίριο.
Έχετε κάνει ειδική αναφορά για το ελκυστικό, για τις ναυτιλιακές εταιρείες, οικονομικό περιβάλλον της Κύπρου. Συγκεκριμένα οι 95 ναυτιλιακές εταιρείες αυξήθηκαν σε 320. Υπάρχουν και κάποια επιπλέον μέτρα που θα λάβετε ώστε να μπορέσετε να αυξήσετε ακόμη περισσότερο αυτό τον αριθμό;
Η Κύπρος αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό σύμπλεγμα που συνδυάζει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νηολόγιο υψηλών προδιαγραφών, το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα στον κόσμο, με μία ανεπτυγμένη επιτόπια ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα ναυτιλιακών και παρεμφερών υπηρεσιών. Με βάση τα τελευταία μας στοιχεία οι εταιρείες που φορολογούνται στο σύστημα φόρου χωρητικότητας υπερβαίνουν στις 350.
Η διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας των εταιρειών που συναλλάσσονται με την Κύπρο είναι ένα από τα κυριότερα πλεονεκτήματα που παρέχονται, στοιχείο το οποίο έχει εκτιμηθεί από τη βιομηχανία, η οποία στηρίζει την οικονομία της χώρας μας.
Η ναυτιλία αποτελεί αναμφίβολα έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και προϋποθέτει ευελιξία για να αναπροσαρμόζουμε και να διατηρούμε την ανταγωνιστικότητά μας.
Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις των τελευταίων γεωπολιτικών εξελίξεων κρίνεται επιβεβλημένη η ανάγκη στοχευμένης προώθησης και προβολής των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η Κύπρος ως ναυτιλιακό κέντρο. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη ετοιμαστεί συγκεκριμένο σχέδιο δράσεων προβολής για το έτος 2023 με απώτερο σκοπό την προσέλκυση νέων εταιρειών στην Κύπρο.
Επιπρόσθετα αντιλαμβανόμενοι τον έντονο διεθνή ανταγωνισμό που επικρατεί τα τελευταία χρόνια, στόχος μας είναι η ενδυνάμωση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων και η διασφάλιση ενός σταθερού επενδυτικού πλαισίου για περαιτέρω ανάπτυξη.
Η παροχή κινήτρων, η διαμόρφωση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για τη διευκόλυνση του επιχειρείν, καθώς επίσης η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών σε εικοσιτετράωρη βάση αποτελούν τον φάρο της πολιτικής μας για την περαιτέρω ανάπτυξη της ναυτιλιακής μας βιομηχανίας.
Δηλώσατε ότι το πιο σημαντικό στοιχείο ενός οργανισμού είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Ποιες θα είναι οι ενέργειές σας, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως το ανθρώπινο δυναμικό του υφυπουργείου ναυτιλίας Κύπρου;
Αναμφίβολα το ανθρώπινο δυναμικό ενός οργανισμού, όπως και του Υφυπουργείου Ναυτιλίας αποτελεί το ακρογωνιαίο λίθο της πετυχημένης αποστολής του. Στόχος και επιδίωξή μου, είναι η μέγιστη αξιοποίηση του ευρέως φάσματος των γνώσεων και ικανοτήτων του εξειδικευμένου προσωπικού του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.
Οι αρμοδιότητες του Υφυπουργείου είναι τέτοιες που είναι απαραίτητες οι εξειδικευμένες γνώσεις, η τεχνογνωσία και εμπειρία που έχει αποκτηθεί σε ένα τόσο ιδιαίτερο και απαιτητικό κλάδο.
Θα πρέπει εδώ να σημειώσω ότι η πρώτη επαφή και συνεργασία που είχα με το προσωπικό, μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις και επιδίωξή μου είναι η δημιουργία ενός κατάλληλου εργασιακού περιβάλλοντος σε όλα τα επίπεδα που να επιτρέπει την καλύτερη απόδοση όλων.
Επίσης θα ήθελα να υπογραμμίσω, ότι πρωταρχικής σημασίας είναι η συνεχής και στοχευμένη εκπαίδευση και ως εκ τούτου είναι σημαντική η δημιουργία ενός πλαισίου παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων.
Πείτε μας τα βασικά βήματα που θα κάνετε για την περαιτέρω ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου.
Ο Κυπριακός εμπορικός στόλος παρουσιάζει σταθερή αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες, παρόλες τις δυσμενείς ενίοτε συγκυρίες και συνεχόμενες προκλήσεις.
Η αναβάθμιση των ναυτιλιακών υπηρεσιών, η ποιοτική εξυπηρέτηση, τα υψηλά επίπεδα ασφάλειας των πλοίων και η εξειδικευμένη γνώση του ανθρώπινου δυναμικού έχουν κατατάξει την κυπριακή σημαία σε μία από τις ποιοτικότερες και ανταγωνιστικότερες σημαίες στον τομέα της ναυτιλίας.
Ακολουθώντας όλα τα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας που προκύπτουν από διεθνείς ναυτιλιακούς και άλλους οργανισμούς η κυπριακή σημαία συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις σημαίες των χωρών που υπάγονται στη «Λευκή Λίστα» των Μνημονίων Συνεννόησης των Παρισίων και του Τόκυο για τους ελέγχους πλοίων.
Το Κυπριακό Νηολόγιο προσφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ελκυστικό σύστημα φορολόγησης, πλήρη προστασία στους χρηματοδότες και τους ενυπόθηκους δανειστές και απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των απολαβών των ναυτικών που υπηρετούν σε κυπριακά πλοία.
Σταθερός στόχος του Υφυπουργείου Ναυτιλίας αποτελεί η διασφάλιση και περαιτέρω ανάπτυξη της ναυτιλίας ως ασφαλούς και βιώσιμης βιομηχανίας και βέβαια η περαιτέρω αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στα πλαίσια αυτά έχουν ήδη τεθεί τα θεμέλια για τη δημιουργία της μονοθυριδικής εξυπηρέτησης ή αλλιώς του “One – Stop – Shipping Centre”, υιοθετώντας ως πρώτο βήμα τον περί της Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε) Νόμο 2022 (Ν. 161(Ι)/2022) καθώς και τη ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών του Υφυπουργείου.
Με την υιοθέτηση της μονοθυριδικής εξυπηρέτησης (One-Stop-Shipping Centre) αναμένεται η απλούστευση των διαδικασιών και η εξυπηρέτηση της ευρύτερης ναυτιλιακής βιομηχανίας ώστε όλες οι σχετικές με τη ναυτιλία συναλλαγές να πραγματοποιούνται από το ίδιο σημείο.
Αναφορικά με την ψηφιοποιήση, μέχρι τον Μάϊο του 2024 , αναμένεται ότι όλες οι υπηρεσίες του Υφυπουργείου Ναυτιλίας θα παρέχονται ψηφιακά.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι πέραν της υιοθέτησης τον Οκτώβριο του 2022 του Νόμου για τη Ναυτιλιακή Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε.) που δεν είναι ακόμη σε ισχύ, άμεση προτεραιότητά μας αποτελεί για τους επόμενους μήνες η ετοιμασία της σχετικής δευτερογενούς νομοθεσίας για την υλοποίηση του εν λόγω Νόμου, καθώς και η ψηφιοποιήση του Μητρώου Ν.Ε.Π.Ε.
Θα ήθελα ωστόσο να υπογραμμίσω ότι, προτεραιότητα για εμάς αποτελεί η συστηματική ανασκόπηση και ανάλυση των πολιτικών μας. Η συνεργασία και η επαφή με την πλοιοκτητική κοινότητα είναι η απαιτούμενη συνθήκη για περαιτέρω βελτίωση και εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών που παρέχουμε.
Στα πλαίσια αυτά έχουν ήδη προγραμματιστεί συγκεκριμένες δράσεις, μεταξύ άλλων συναντήσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, κατά τη διάρκεια των οποίων θα έχω την ευκαιρία να παρουσιάσω το όραμά μας για την Κυπριακή ναυτιλία, αλλά και να συζητηθούν θέματα που απασχολούν την παγκόσμια ναυτιλία γενικότερα.
Ποιες είναι οι συνέργειες Κύπρου – Ελλάδας στη ναυτιλία;
Ο τομέας της ναυτιλίας αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο, δύο ναυτιλιακά κράτη με παράδοση, τα οποία συνδέουν μακραίωνοι ιστορικοί δεσμοί που εδράζονται σε κοινές αξίες και αρχές.
Επομένως, η συνεργασία δεν θα μπορούσε να είναι το λιγότερο από άριστη σε όλα τα επίπεδα.
Οι δύο χώρες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και του Συμβουλίου του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού και στα πλαίσια αυτά, ο συντονισμός και οι συνέργειες είναι απαραίτητα στοιχεία στην προσπάθεια διαφύλαξης της βιωσιμότητας της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Επιπρόσθετα των διμερών σχέσεων, και λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβαλλόμενες και δύσκολες συνθήκες που η παγκόσμια κοινότητα βιώνει, οι δύο χώρες στηρίζουν πρωτοβουλίες και συνεργασίες με άλλες χώρες, προάγοντας γενικότερα τη σταθερότητα και την ασφάλεια.
Θα ήθελα επίσης να σημειώσω τη συνεργασία των δύο χωρών στην επανέναρξη της θαλάσσιας επιβατικής σύνδεσης Κύπρου και Ελλάδας το 2022, ένα έργο το οποίο επιδοτείται και στηρίζεται από την Κυπριακή Κυβέρνηση.
Η Κύπρος είναι μία ναυτιλιακή χώρα έχοντας αναπτυγμένη τη ναυτική και ναυτιλιακή εκπαίδευση. Η παρούσα κατάσταση απαιτεί κάποιες συμπληρωματικές ή ακόμη και νέες ενέργειες;
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει την ευθύνη για τη διοίκηση, την εποπτεία και την παρακολούθηση της εκπαίδευσης και αξιολόγησης των ναυτικών, όπως απαιτείται από τη σχετική Διεθνή Σύμβαση STCW78 όπως έχει τροποποιηθεί.
Η εκπαίδευση και αξιολόγηση των ναυτικών γίνεται από αναγνωρισμένες σχολές ναυτικής εκπαίδευσης, σύμφωνα με το σχετικό Νόμο (Νόμος 27(Ι)/ 2008 όπως τροποποιήθηκε).
Η ναυτική εκπαίδευση είναι τομέας στον οποίο αποδίδεται μεγάλη σημασία καθώς συμβάλλει στη βελτίωση των επιπέδων ασφάλειας των πλοίων αλλά και στην ανταγωνιστικότητα της κυπριακής ναυτιλίας. Το 2022 συνεχίστηκε η αυξητική τάση στον αριθμό των σπουδαστών που φοιτούν στις τρεις αναγνωρισμένες ακαδημίες εμπορικού ναυτικού της Κύπρου.
Το 2022 εγγράφηκαν 57 σπουδαστές στις αναγνωρισμένες ακαδημίες της Κύπρου (43 Κύπριοι) και 28 Κύπριοι σπουδαστές στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού της Ελλάδας.
Συνολικά το 2022 φοιτούσαν 299 Κύπριοι σπουδαστές σε ακαδημίες εμπορικού ναυτικού σε Κύπρο και Ελλάδα.
Επιπλέον το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, για να διευκολύνει και να δώσει περισσότερα κίνητρα στους νέους που θα ακολουθήσουν το ναυτικό επάγγελμα και συγκεκριμένα του αξιωματικού εμπορικού ναυτικού, από το 2017 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου επιχορηγεί την επί πλοίου πρακτική εκπαίδευση και προσφέρει υποτροφίες στους σπουδαστές των αναγνωρισμένων ακαδημιών ναυτικής εκπαίδευση, ύψους μέχρι 400.000 ευρώ.
Η προβολή και η προώθηση του ναυτικού επαγγέλματος αποτελεί μια από τις προτεραιότητές μας, πρώτο επειδή η παγκόσμια ναυτιλία χρειάζεται περισσότερους ικανούς αξιωματικούς εμπορικού ναυτικού, αλλά και επίσης είναι ένα επάγγελμα, θα έλεγα λίγο άγνωστο στην Κυπριακή κουλτούρα εκπαίδευσης.
Εμείς θέλουμε να ενημερώσουμε γονείς, παιδιά, σχολεία και φορείς για τις προοπτικές που έχει το ναυτικό επάγγελμα και γενικότερα τα ναυτιλιακά επαγγέλματα, γιατί νιώθουμε και πιστεύουμε ότι είναι και καθήκον μας αλλά επίσης θα βοηθήσει τη Κυπριακή ναυτιλία γενικότερα.
Επ’ αυτού έχουν προγραμματιστεί εκστρατείες διαφώτισης της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και δράσεις για ενημέρωση/προβολή των σχετικών με τη ναυτιλία επαγγελμάτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας θα συμμετέχει σε εκθέσεις επαγγελματικού προσανατολισμού, ενώ σχετικές δράσεις θα υλοποιηθούν σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας.
Επιπρόσθετα, παρέχεται καθοδήγηση σε τριτοβάθμια ιδρύματα για τη δημιουργία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών που σχετίζονται με τη ναυτιλία, ενώ προωθούνται συνέργειες με ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και τη ναυτιλιακή βιομηχανία γενικότερα.
