WOMEN OF Influence 2023

Επιμέλεια Αφιερώματος: Έφη Κόλλια

Η Ναυτιλιακή συνδρομητική εφημερίδα Maritime Economies αφουγκραζόμενη την αλματώδη άνοδο των γυναικών σε ηγετικές θέσεις στο Ελληνικό επιχειρηματικό γίγνεσθαι, παρουσιάζει ειδικό αφιέρωμα στις  8/3/2023 με θέμα: «Women of Influence» (μετά και την πολύ μεγάλη επιτυχία που είχε το συγκεκριμένο αφιέρωμα που κάναμε στην εφημερίδα στις 21/02/2018,  στις  20/02/2019, στις 19/02/2020, στις 24/02/2021 & στις 9/3/2022), στο οποίο δίνονται προς απάντηση οι ερωτήσεις που ακολουθούν:

1. Πόσο έχει επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία η εισβολή της Ρωσίας, χωρίς ουσιαστικούς λόγους, τον Φεβρουάριο του 2022 στην Ουκρανία η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα; 

2. Ποιοι είναι οι λόγοι, κατά την άποψή σας, του αυξημένου πληθωρισμού ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες; 

3. Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα του 2022 αναφερθήκαμε στις επιπτώσεις που επέφερε η πανδημία του COVID-19.  Τονίσθηκε ότι οδηγηθήκαμε σε νέο τρόπο διοίκησης των εταιρειών που καθιερώθηκε και η εξ αποστάσεως εργασία.  Πιστεύετε ότι θα παραμείνει η εξ αποστάσεως εργασία ή από ανάγκη εφαρμόστηκε προσωρινά; 

4. Στις ημέρες μας υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός γυναικών οι οποίες βρίσκονται στην ηγεσία επιχειρήσεων. Πιστεύετε ότι ασκούν την ηγεσία με επιτυχία, ώστε να συνεχισθεί και σε περισσότερες επιχειρήσεις μελλοντικά;

 

 

1. How much has Russia’s invasion, without substantial reasons, in February 2022 of Ukraine affected the global economy, which continues to this day?

2. What are the reasons, in your opinion, for increased inflation even in developed countries?

3. In this 2022 tribute, we referred to the effects of the COVID-19 pandemic. It was emphasized that we were led to a new way of managing companies that was also introduced remote work. Do you think remote work will remain or out of necessity it was temporarily implemented?

4. Nowadays there are a significant number of women who are in business leadership. Do you think they are exercising leadership successfully so that it can continue in more businesses in the future?

ΣΟΦΙΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ

Υφυπουργός Τουρισμού

1 Η επιρροή στην παγκόσμια οικονομία είναι σημαντική, ειδικά στην επιδείνωση της πληθωριστικής και ενεργειακής κρίσης. Παρόλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι η εισβολή δυνητικά μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στον τουρισμό, ο ελληνικός τουρισμός το 2022 ξεπέρασε κάθε προσδοκία φτάνοντας -και σε κάποιους μήνες μάλιστα ξεπερνώντας- τα έσοδα του 2019, της καλύτερής μας χρονιάς ιστορικά πριν την πανδημία.

Παράλληλα, πετύχαμε και ποιοτική βελτίωση, με την επέκταση της τουριστικής περιόδου και την αύξηση της μέσης διανυκτέρευσης και δαπάνης ανά επισκέπτη.

Παρά τις διαδοχικές και πρωτόγνωρες προκλήσεις της τελευταίας τριετίας λοιπόν, αποδείξαμε ότι ο ελληνικός τουρισμός έχει ακατάβλητες αντοχές και δυνάμεις. Δεδομένου δε, ότι το 2023 έχει ξεκινήσει με ιδιαίτερα θετικούς οιωνούς, με αύξηση στις αεροπορικές αφίξεις της τάξης του 3% τον Ιανουάριο σε σχέση με το 2019 και του 76% σε σχέση με το 2022, προετοιμαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις και οργανωμένο σχέδιο για μία χρονιά που ο ελληνικός τουρισμός θα φτάσει ακόμα πιο ψηλά.

2 Η αύξηση του πληθωρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ένα φαινόμενο στενά συνδεδεμένο με τις πρωτοφανείς κρίσεις, τις οποίες βιώσαμε την τελευταία τριετία. Οπωσδήποτε έπαιξε ρόλο η επιδείνωση της κρίσης στην αγορά ενέργειας ιδιαίτερα μετά την εισβολή. Υπήρχαν βέβαια και προγενέστερα προβλήματα που ανάγονται στη διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της πρωτοφανούς δοκιμασίας της πανδημίας.

Όμως, παραμένω αισιόδοξη για το μέλλον. Ήδη, τα στοιχεία δείχνουν μία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Η οικονομία μπορεί να διαταράσσεται από κρίσεις έχει όμως τον τρόπο να βρίσκει τη λύση και να επανέρχεται στην ομαλότητα. Την τελευταία τριετία δε, με στοχευμένες ενέργειες της κυβέρνησής μας η οικονομία στηρίχθηκε με ένα από τα μεγαλύτερα πακέτα μέτρων σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και θωρακίσθηκε ακόμη περισσότερο. Αυτό που είναι στοίχημα για μας ως Ελλάδα είναι να καλύψουμε το χαμένο έδαφος των προηγούμενων δεκαετιών μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία. Και αυτό κάνουμε.

Τα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή της Ευρώπης ως προς την ανάπτυξη πετυχαίνοντας ρυθμούς διπλάσιους το 2022, και τριπλάσιους το 2023 από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έχουμε μεγάλη αύξηση των εξαγωγών, ενώ τόσο το 2021 όσο και το 2022 σπάσαμε το ρεκόρ των ξένων άμεσων επενδύσεων.

Από την άλλη, η ανεργία έχει πέσει από το 17% που την παραλάβαμε στο 11% – και αυτά εν μέσω πρωτόγνωρων προκλήσεων-, οι φόροι μειώνονται, και οι μισθοί σταδιακά αλλά σταθερά αυξάνονται. Τον Απρίλιο μάλιστα, επίκειται η τρίτη κατά σειρά αύξηση στον κατώτατο μισθό την οποία φέρνει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Παρά τις προκλήσεις, η Ελλάδα δείχνει ότι μπορεί πλέον να αξιοποιεί τις πολλές ευκαιρίες στον νέο κόσμο που αναδύεται, ανακτώντας την αξιοπιστία της και τον σεβασμό που αξίζουν οι πολίτες της.

3 Η διερεύνηση και αξιοποίηση των πολλών δυνατοτήτων της τεχνολογίας υπήρξε, νομίζω, η σημαντικότερη παρακαταθήκη της πανδημίας. Η εμπειρία της εξ αποστάσεως εργασίας, στην  πρώτη της ευρεία εφαρμογή, αποτιμήθηκε από πολλούς εκ των συμπολιτών μας θετικά.

Ώστε, από μία λύση ανάγκης φαίνεται πως τηλεργασία και υβριδικός τρόπος απασχόλησης ήρθαν για να μείνουν επωφελεία τόσο των εργαζομένων, των επιχειρήσεων, αλλά και των πολιτών ευρύτερα σε πολλές περιπτώσεις.

Ταυτόχρονα βέβαια, φανερώθηκαν και τα όρια αλλά και οι αδυναμίες του μοντέλου αυτού. Ειδικά, στον χώρο της εκπαίδευσης, σας το λέω ως εκπαιδευτικός, συνειδητοποιήσαμε όλοι παγκοσμίως ότι τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει επαρκώς την διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία. Το σίγουρο είναι πως μέσα από μία πρωτόγνωρη κρίση, η ανθρωπότητα είχε την ευκαιρία να αναθεωρήσει και, σε πολλές περιπτώσεις, να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο είχε μάθει να λειτουργεί και να οργανώνει την καθημερινότητά της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χώρα μας: η πίεση της πανδημίας αποτέλεσε καταλύτη επιτάχυνσης του αναγκαίου εδώ και αρκετές δεκαετίες ψηφιακού μετασχηματισμού της, τον οποίο πιστώνεται φυσικά η τωρινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και ο υποδειγματικός στο έργο του Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης.

Αναμφίβολα, η ψηφιακή εποχή στην οποία ούτως ή άλλως έχουμε μπει, έχει αλλάξει και θα συνεχίσει να αλλάζει ακόμη περισσότερο τον τρόπο διοίκησης των εταιρειών έως και τη λειτουργία του Δημοσίου.

Η τηλεργασία ή υβριδική εργασία νομίζω αναγνωρίστηκαν για πολλούς από εμάς ως πολύτιμα ψηφιακά συμπληρώματα και μηχανισμούς υποβοήθησης της δραστηριότητάς μας, που πλέον αποτελούν κομμάτι της νέας εργασιακής πραγματικότητας και για τη χώρα μας.

Σε αυτές μάλιστα κρύβονται δε, σημαντικές ευκαιρίες ευρύτερης ανάπτυξης, τις οποίες έχουμε ξεχωρίσει στρατηγικά ως κυβέρνηση. Ενδεικτικά, αναφέρω την περίπτωση των ψηφιακών νομάδων στους οποίους η παρούσα κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός μας είδε ένα σημαντικό στοίχημα ανάπτυξης που πρέπει να κερδίσει η Ελλάδα του 2030.

4 Ο αριθμός των γυναικών στο επιχειρείν είναι αλήθεια ότι έχει σημειώσει αύξηση τα τελευταία χρόνια. Ακόμη πιο σημαντική επιτυχία των γυναικών μας είναι η ανάδειξη ακόμη περισσότερων σε θέσεις ευθύνης τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα.

Πρέπει ωστόσο να είμαστε ειλικρινείς και ιδιαίτερα προσεκτικοί στις σχετικές μας τοποθετήσεις: δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο και όχι μόνο στον κόσμο των επιχειρήσεων, αλλά και σε άλλα πεδία, όπως αυτό της πολιτικής. Για πολλές δεκαετίες οι γυναίκες δεν απολάμβαναν τις ίδιες ευκαιρίες στην εργασία και στην εν γένει δημόσια ζωή. Θεσμικά αυτό έχει διορθωθεί, ενώ οι πρωτοβουλίες της παρούσας κυβέρνησης έρχονται να πάνε τα πράγματα ένα βήμα παρακάτω, ενδυναμώνοντας τη θέση της σύγχρονης γυναίκας.

Ξεχωρίζουν οι πρωτοποριακές θεσμικές μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Εργασίες τόσο για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εργασιακής και ενδοοικογενειακής βίας κατά γυναικών αλλά και τη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής των γυναικών.

Το ζητούμενο ωστόσο της πραγματικής ισότητας μεταξύ των δύο φύλων, ένα ζητούμενο πραγματικό, το οποίο έχει ανάγκη η ίδια η κοινωνία πρώτα απ’ όλους,  απαιτεί την συνεχή προσπάθεια από όλες και όλους. Το γεγονός ότι, επί παραδείγματι, η σύγχρονη γυναίκα καλείται πολύ πιο συχνά από τους συναδέλφους της να αποδεικνύει την αξία της σε μία θέση ευθύνης είναι απόδειξη του πόσο βαθιά ριζωμένα ακόμη και στη συνείδηση των ίδιων των γυναικών βρίσκονται συγκεκριμένα στερεότυπα που βάλλουν τις γυναίκες.

Η εμπειρία της αγοράς μαρτυρά ότι οι γυναίκες, όχι μόνον είναι ικανές, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ακόμη καλύτερες από τους άντρες συναδέλφους τους, ενώ σημαντικές έρευνες έχουν δείξει ότι εταιρείες με μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε θέσεις ευθύνης παρουσιάζουν καλύτερα στοιχεία ανάπτυξης.

Παρόλα αυτά, ακόμη και σήμερα αναρωτιόμαστε αν μια γυναίκα μπορεί να ηγέτης και πόσο καλά μπορεί να το κάνει αυτό.

Γι’ αυτό, μεγάλη είναι η ευθύνη που πέφτει ιδίως σε όσες γυναίκες κατέχουμε κάποια θέση ευθύνης: έχουμε χρέος να δίνουμε πρώτα οι ίδιες τον αγώνα για την πραγματική ισότητα των δύο φύλων, στην πράξη και με συνέπεια.

Σίγουρα, το βάρος μίας τέτοιας ευθύνης είναι μεγάλο, οφείλουμε ωστόσο αυτόν τον αγώνα τόσο ως ελάχιστο φόρο τιμής για όσα γυναίκες με πολύ λιγότερα πέτυχαν για όλες εμάς τα περασμένα χρόνια, όσο και για το μέλλον – κορίτσια και αγόρια – συνολικά της χώρας μας.

ΖΩΗ ΡΑΠΤΗ

Υφυπουργός Υγείας

Αρκεί να σας δώσω ένα παράδειγμα για να αντιληφθείτε το βάθος της κρίσης και της οικονομικής επιβάρυνσης που προκάλεσε η παράνομη και απάνθρωπη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία: Στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχει πλέον δελτίο για την προμήθεια λαχανικών και φρούτων από τα σούπερ μάρκετ.

Η κατάσταση στην Ελλάδα, δόξα τω Θεώ, είναι εξαιρετικά καλύτερη από πολλές δυτικές χώρες. Γι’ αυτό εργάζεται καθημερινά η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

2 Η οικονομική κρίση και η ακρίβεια είναι… αδελφάκια του πληθωρισμού. Αυτό έχει διδάξει η παγκόσμια ιστορία αλλά και η συλλογική μας εμπειρία, στην Ελλάδα. Και είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα για το οποίο δεν υπάρχουν ούτε απλές ούτε γρήγορες λύσεις.

3  Θα παραμείνει σε ένα ποσοστό, όχι ολοκληρωτικά. Τίποτε δεν μπορεί να υποκαταστήσει την προσωπική επαφή – τόσο στις οικογένειες όσο και στην επαγγελματική σφαίρα.

Θυμίζω ότι οι μεγάλες εταιρείες στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, μετά τη λήξη του συναγερμού από την πανδημία είπαν στους εργαζομένους να επιστρέψουν στα γραφεία τους και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό παρέμεινε στο καθεστώς της τηλε-εργασίας. Ακόμα και για την ψυχική υγεία  των εργαζομένων  η  τηλεργασία δεν μπορεί να είναι αποκλειστική ούτε μακράς διάρκειας.

Όμως η δυνατότητα τηλεργασίας για μια ημέρα εβδομαδιαίως όπως για παράδειγμα εφαρμόζεται από πολλές επιχειρήσεις στη χώρα μας, αποτελεί ένα σημαντικό «εργαλείο» που προσφέρει τη δυνατότητα στον εργαζόμενο να περιορίσει τις μετακινήσεις του και να  διαμορφώσει ένα πιο δημιουργικό πρόγραμμα, μέσα στην εβδομάδα, αναλόγως των προσωπικών του υποχρεώσεων.

4 Οι γυναίκες που προσπαθούν, έχουν κατάρτιση και συνεργατικό πνεύμα και όραμα για τις επιχειρήσεις όπου εργάζονται είναι καλύτερες από τους άνδρες και τις γυναίκες που δεν προσπαθούν, δεν έχουν κατάρτιση και συνεργατικό πνεύμα και όραμα.

Το ζήτημα να αποδείξουμε ότι είμαστε «καλύτερες» λόγω φύλου είναι εκτός τόπου, χρόνου και λογικής. Εμείς, ως γυναίκες διεκδικούμε τη θέση που μας αξίζει, όχι κατ΄ απονομήν, αλλά ακριβώς επειδή πιστεύουμε στην αξία μας και στην ισότητα των ευκαιριών.

Το  Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία με δεκαετή ορίζοντα που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, τι ακριβώς περιλαμβάνει;

Το Σχέδιο αυτό εκπονήθηκε από μια  35μελή Εθνική Επιτροπή Ψυχικής Υγείας από διακεκριμένους επιστήμονες στο πεδίο, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και  με την τεχνική υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα μέλη της Επιτροπής, την οποία συστήσαμε, υπέβαλαν προτάσεις για την ανάπτυξη των απαραίτητων δομών, δράσεων και προγραμμάτων σε όλη την Ελλάδα, ώστε να καλυφθούν όλες οι ανάγκες του πληθυσμού, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες.

Συνοπτικά, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης αποτελείται από 10 άξονες που αφορούν καταρχάς στην κατάργηση της ιδρυματικής περίθαλψη, στην ανάπτυξη υπηρεσιών για ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ και συναφείς διαταραχές.

Επίσης αποσκοπεί στην ανάπτυξη υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην κοινότητα για τον γενικό πληθυσμό  και στην ενσωμάτωσή τους στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και στην ανάπτυξη υπηρεσιών για παιδιά και εφήβους και ψυχιατρικών υπηρεσιών, καθώς και στην ολοκλήρωση του Πανελλαδικού δικτύου Κοινωνικών Συνεταιρισμών για την κοινωνική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών. Στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνονται κι άλλοι στόχοι όπως η καθολική εφαρμογή της Τομεοποίησης, της Ποιότητας και ασφάλειας των υπηρεσιών, η προαγωγή της έρευνας, η μείωση των ακούσιων εισαγωγών, η ένταξη των ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας, η προστασία της ψυχικής υγείας των εργαζομένων και των δικαιωμάτων των ασθενών και των οικογενειών τους  και η καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος.

Τέλος περιλαμβάνεται και η ανάπτυξη σχεδιασμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία ή οι φυσικές καταστροφές (συνέπειες κλιματικής αλλαγής, σεισμοί κ. α.).

ΑΝΤΖΕΛΑ ΓΚΕΡΕΚΟΥ

Πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ)

1 H εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία  έχει επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία. Κι  αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή η Ουκρανία είναι μια σημαντική παραγωγός χώρα σε πολλούς κλάδους, όπως η γεωργία, η εξόρυξη, η βιομηχανία και η τεχνολογία. Η Ρωσία βέβαια  είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας στην παγκόσμια οικονομία και η επιδείνωση των σχέσεων με τη Δύση έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα διεθνώς.

Όλο αυτό ως συγκυρία αποτελεί  σημαντικό κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη κάτι που ήδη το ζούμε. Η κατάσταση όμως αυτή όπως βιώνουμε  και στη χώρα μας, έχει ήδη  επηρεάσει τις τιμές των υπηρεσιών των πρώτων υλών, όπως του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς η Ουκρανία είναι μια σημαντική διαμετακομιστική χώρα για αυτές τις πρώτες ύλες προς τη Δύση.

Επιπλέον, η επιβολή κυρώσεων από τη Δύση κατά της Ρωσίας έχει επηρεάσει την εμπορική δραστηριότητα και τη ροή κεφαλαίων ανάμεσα στη Ρωσία και την Ευρώπη. Και να πω επίσης εδώ στο θέμα του τουρισμού που είναι πολύ σημαντικός παραγωγικός τομέας για τη χώρα μας που ναι μεν  μπορεί η Ρωσία και η Ουκρανία μπορεί να μην  είναι  από τους μεγαλύτερους επισκέπτες που συμβάλλουν  στην ενίσχυση της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας, όμως η πολιτική αβεβαιότητα και η ανησυχία που προκαλεί όλη αυτή η ανθρωπιστική πάνω από όλα αλλά και οικονομική κρίση επηρεάζει τις τουριστικές αποφάσεις πολλών ταξιδιωτών και από άλλες χώρες.

Επιπλέον, ο πόλεμος αυτός  επηρεάζει σημαντικά και το κλίμα επενδύσεων, το εμπορικό περιβάλλον αλλά και την ελληνική οικονομία με πολλούς και  έμμεσους τρόπους.

Καθώς είναι γεγονός ότι η αύξηση των πετρελαϊκών τιμών της ενέργειας  και η αβεβαιότητα  οδηγεί ήδη σε αυξημένο κόστος για τους ταξιδιώτες αλλά και για τις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από την εισαγωγή πετρελαίου και άλλων καυσίμων. Συνεπώς, ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει έντονα τουρισμό άρα και  την οικονομία της Ελλάδας.

2 O αυξημένος πληθωρισμός είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που παρατηρείται σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και ανεπτυγμένων οικονομιών. Kαι σίγουρα ορισμένοι από τους πιο  κύριους λόγους της αύξησης αυτής είναι μεταξύ άλλων οι εξής:

1) Η   Αύξηση των τιμών των πρώτων υλών: Οι τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και άλλων πρώτων υλών έχουν αυξηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό επηρεάζει την τιμή πολλών αγαθών και υπηρεσιών, αυξάνοντας έτσι τον πληθωρισμό. Ένα άλλο στοιχείο είναι η αύξηση της ζήτησης.

Καθώς η αύξηση της ζήτησης για πολλά αγαθά και υπηρεσίες, όπως τρόφιμα, προϊόντα πολυτελείας και είδη ηλεκτρονικής, οδηγεί σε αύξηση των τιμών. Επίσης παρατηρούνται πρωτοφανείς καθυστερήσεις στις παραδόσεις, αλλά και  έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων που σίγουρα έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς έχουν αυξήσει το κόστος των μεταφορών αλλά και το κόστος προϊόντων και υπηρεσιών. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν ανασφάλεια και ακρίβεια μαζί που επιβαρύνουν έμμεσα τον τελικό καταναλωτή.

3 Η πανδημία του COVID-19 έχει αλλάξει δραματικά τον τρόπο εργασίας  σε πολλά πεδία. Η ανάγκη για κοινωνική απόσταση και αποφυγή συνωστισμού οδήγησε στην εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Αυτή η αλλαγή πιστεύω δεν ήταν κάτι προσωρινό, αλλά ήταν κάτι που ήρθε για να μείνει.

Πολλές εταιρείες ήδη έχουν αντιληφθεί τα οφέλη της εξ αποστάσεως εργασίας, όπως η μείωση των εξόδων σε ενοίκια και υποδομές γραφείων, η αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και η δυνατότητα να προσλάβουν ταλαντούχους εργαζομένους από οπουδήποτε στον κόσμο. Ωστόσο, η εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι κατάλληλη για όλες τις θέσεις εργασίας. Π.χ. στον κλάδο του τουρισμού είναι απαραίτητη η επαφή με τον επισκέπτη δεν μπορεί να γίνει εξ αποστάσεως.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, επίσης η φυσική παρουσία των εργαζομένων στο γραφείο είναι αναγκαία για τη σωστή λειτουργία μιας επιχείρησης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η συνεχής απομάκρυνση των εργαζομένων από τους χώρους εργασίας μπορεί να έχει αρνητικές τελικά  επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα επομένως όλα είναι καλά αλλά θέλουν μέτρο.

4 Η παρουσία των γυναικών στην ηγεσία των επιχειρήσεων έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της ισότητας των φύλων στον επαγγελματικό χώρο.

Μάλιστα βλέπουμε ήδη πολλές γυναίκες επιτυχημένες ως ηγέτιδες να  αποδεικνύουν την ικανότητά τους καθημερινά στην επιχειρηματική κοινότητα.

Παρόλα αυτά, οι γυναίκες συναντούν εμπόδια στον δρόμο τους προς την ηγεσία, το γυάλινο ταβάνι που πολλές φορές λέμε αλλά και η ανισότητα στις ευκαιρίες ανόδου και αμοιβών.

Επιπλέον, οι αντιλήψεις και τα στερεότυπα για τις γυναίκες στην ηγεσία συχνά προκαλούν προκαταλήψεις και αντιστάσεις από ορισμένους στελέχη ή εργαζόμενους στην εταιρεία.

Παρόλα αυτά, με τη συνεχή πρόοδο της ισότητας των φύλων και την αντίληψη της σημασίας της πολυπολιτισμικότητας και της διαφορετικότητας, είναι σίγουρο ότι η παρουσία των γυναικών στην ηγεσία πιστεύω ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται στο μέλλον.

Και φυσικά κάτι που σίγουρα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η επιτυχία στην ηγεσία δεν εξαρτάται από το φύλο, αλλά από την ικανότητα του να είσαι ηγέτης, την ευελιξία στον τρόπο σκέψης αλλά και στην ψυχική ανθεκτικότητα.

ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης

1 Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, σε έναν πόλεμο που έχει κοστίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους και οδήγησε στη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με 7,8 εκ. Ουκρανούς πολίτες να εγκαταλείπουν τη χώρα και σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της Ουκρανίας να εκτοπίζεται.

Επιπροσθέτως, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022 έχει οδηγήσει σε μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των λιπασμάτων, του σίτου, των μετάλλων και της ενέργειας, τροφοδοτώντας την επισιτιστική κρίση και το πληθωριστικό κύμα που σαρώνει την παγκόσμια οικονομία.

Τούτων λεχθέντων, η Ελλάδα συμμερίζεται τις ανησυχίες για την τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κατάσταση σχετικά με την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως λόγω των συνεπειών της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας έχουν οδηγήσει μεταξύ άλλων και σε υψηλότερο και ευρύτερο πληθωρισμό παγκοσμίως από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.

Όπως αναφέρει το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση (Ιανουάριος 2023), η παγκόσμια οικονομία είναι σε τροχιά επιβράδυνσης φέτος και αναμένεται να ανακάμψει το 2024, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι οι προοπτικές είναι λιγότερο ζοφερές από ό,τι στις προβλέψεις του Οκτωβρίου 2022 με την ανάπτυξη να καταγράφει μεν το κατώτατο σημείο της, τον πληθωρισμό δε να υποχωρεί.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εξωγενείς προκλήσεις ορίζουν, σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο το πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να πορευθεί η χώρα μας, αλλά και τη στρατηγική κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει.

Κοινώς, οι επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης θα συνεχίσουν να υφίστανται και στην Ελλάδα, όπως δήλωσε πρόσφατα και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, προσθέτοντας, εντούτοις, πως η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας θα είναι καλύτερη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Το 2022, με την ολοκλήρωση της πρόωρης αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ, την έξοδο από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και την έγκριση των τελευταίων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ, καταφέραμε να γυρίσουμε σελίδα, αφήνοντας πίσω μας το επώδυνο κεφάλαιο της οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας.

Η ελληνική οικονομία δεν έχει απλώς καλές επιδόσεις, αλλά αποδεικνύεται ότι διαθέτει και ισχυρή ανθεκτικότητα όπως και ευοίωνες προοπτικές καθώς:

• Έχουμε πετύχει υψηλό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και εκτιμάται ότι φέτος θα έχουμε τρεις φορές μάλιστα υψηλότερο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης.

• Είχαμε ρεκόρ επενδύσεων και εξαγωγών το 2022 και εκτιμάται ότι ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων θα είναι ο υψηλότερος μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών χωρών μέχρι και το 2024.

• Είχαμε σημαντική μείωση της ανεργίας και των κόκκινων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.

• Είχαμε σημαντική δημοσιονομική σταθερότητα και τεράστια μείωση, πρωτόγνωρη σε ευρωπαϊκά επίπεδα του λόγου χρέους προς ΑΕΠ.

Βασικός στόχος της οικονομικής πολιτικής το 2023 είναι η Ελλάδα να έχει πρωτογενές πλεόνασμα που θα την οδηγήσει και στην επενδυτική βαθμίδα ώστε να κεφαλαιοποιήσουμε τα άνωθεν συλλογικά επιτεύγματα,της κοινωνίας και της Πολιτείας, για τα οποία εργαστήκαμε μεθοδικά, συνεκτικά και υπεύθυνα, κάτω από πρωτόγνωρα δύσκολες συνθήκες.

Πλέον, το 2023,  καλούμαστε να διαφυλάξουμε τους καρπούς των θυσιών των προηγουμένων ετών και να ισχυροποιήσουμε περαιτέρω την οικονομία μας και συνολικά τη χώρα μας.

Ως κυβέρνηση, συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση αυτή, με σχέδιο, υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα.

2 Η πανδημική κρίση της περιόδου 2020-2021 δημιούργησε παγκόσμια οικονομική συρρίκνωση και διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Για την αντιμετώπισή τους, οι κυβερνήσεις  προσέτρεξαν στην υλοποίηση σημαντικών δημοσιονομικών μέτρων στήριξης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ οι  Κεντρικές Τράπεζες των ανεπτυγμένων χωρών υλοποίησαν μέτρα νομισματικής χαλάρωσης.

Οι συνθήκες πληθωρισμού υπό αυτό το πρίσμα θα μπορούσαν να είναι ελεγχόμενες, εάν δεν μεσολαβούσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που ανέτρεψε τα δεδομένα.

Το γεγονός ότι οι δυο αυτές χώρες είναι σε παγκόσμιο επίπεδο προμηθευτές ενέργειας, πρώτων υλών, αγροτικών προϊόντων και μετάλλων, δημιούργησε εκτίναξη των τιμών και επιβάρυνε την ισορροπία ζήτησης-προσφοράς, διογκώνοντας υπέρμετρα τις πληθωριστικές πιέσεις.

Ένα πρόβλημα που ήρθε να προστεθεί σε αυτά που δημιούργησαν η μεγάλη επιβράδυνση της κινέζικης οικονομίας λόγω της πολιτικής zero covid, αλλά και οι αρνητικές συνέπειες του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Aυτό το εκρηκτικό μείγμα, δημιούργησε ένα νέο πληθωριστικό κύκλο εν εξελίξει, με αποτέλεσμα οι ανεπτυγμένες χώρες να βρίσκονται αντιμέτωπες με πληθωρισμό ιστορικών διαστάσεων, μεταξύ 8-12%, που είχε να καταγραφεί αρκετές δεκαετίες.

Τα μέτρα που λαμβάνονται είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε οικονομική ύφεση (διαφαίνεται πιο ήπια του αναμενομένου) και σε αύξηση της ανεργίας, περιορίζοντας τις πληθωριστικές πιέσεις.

Τέλος, αξίζει να επισημανθεί το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλεται κυρίως στην υπερβάλλουσα ζήτηση, σε αντίθεση με την Ευρωζώνη που οφείλεται σε θέματα προσφοράς, αύξησης του ενεργειακού  και διατροφικού κόστους καθώς είναι πολύ πιο εξαρτημένη από τις χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Επομένως, η αντιμετώπιση του προβλήματος διαφέρει στις ανεπτυγμένες χώρες και γι’ αυτό απαιτείται διαφορετικό μείγμα πολιτικής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για να αντιμετωπιστεί.

3 Το 2020, η πανδημία ανάγκασε πολλές επιχειρήσεις να υιοθετήσουν νέα μοντέλα εργασίας για να μπορέσουν να λειτουργήσουν ομαλά και αποτελεσματικά.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα της Forrester που διεξήχθη σε συνεργασία με τη VMware (https://www.performance.gr/an-it-wake-up-call/), το 2020, το 80% των οργανισμών χρειάστηκε να επιταχύνουν τη στρατηγική για την εξ αποστάσεως εργασία και το 65% έπρεπε να βρει λύση άμεσα. Πολλές εταιρείες και φορείς υιοθέτησαν πολιτικές για την υποστήριξη της απομακρυσμένης εργασίας, ακόμη και αφού άρχισαν να υποδέχονται με ασφάλεια υπαλλήλους πίσω στις εγκαταστάσεις τους επαναπροσδιορίζοντας τη λειτουργία τους.

Είναι κοινός τόπος ότι η τηλεργασία συνεπάγεται διαφορετική οργάνωση της εργασίας και  της διοίκησης και αυτή την πραγματικότητα ανακαλύπτουν σήμερα επιχειρήσεις και εργαζόμενοι.

Η τηλεργασία εφαρμόζεται πλέον σε παραλλαγές, όπως η υβριδική οργάνωση της εργασίας (δηλαδή κάποιες μέρες-ώρες  με φυσική παρουσία, και άλλες με τηλεργασία), η οποία σε πολλές περιπτώσεις γίνεται η νέα κανονικότητα για τις επιχειρήσεις.

Ωστόσο, με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία, δεν  είναι όλα τα επαγγέλματα και όλες οι  θέσεις εργασίας δυνατόν να υπαχθούν σε τηλεργασία. Εξού και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν υιοθετηθεί σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες στη νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας, που ενώ επιτρέπουν την ευελιξία των εργαζομένων, δεν υπονομεύουν την παραγωγικότητα και την ευημερία των επιχειρήσεων.

Στην πατρίδα μας, στο επίπεδο των συλλογικών διαπραγματεύσεων (εθνικό, κλαδικό, επιχειρησιακό), το θέμα της τηλεργασίας αντιμετωπίζεται από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη ως ένα πεδίο εποικοδομητικής συνδιαλλαγής, αλλά και ως μία σύγχρονη πρόκληση σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Ειδικότερα, στις συλλογικές συμβάσεις που συμφωνήθηκαν το διάστημα 2021 – 2022,  το πλαίσιο για τη ρύθμιση της τηλεργασίας είναι σαφέστερα οριοθετημένο και αντιμετωπίζει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο τα θέματα εφαρμογής της τηλεργασίας.

Με τις νέες τεχνολογίες και τις σύγχρονες μορφές οργάνωσης εργασίας, η αξιοποίηση της εξ’ αποστάσεως εργασίας (τηλεργασία, εργασία σε πλατφόρμες, υβριδικά μοντέλα) θα τεθεί στο άμεσο μέλλον ως βασικό αντικείμενο των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα, όπως διαμηνύουν οι ειδικοί.

Σε κάθε περίπτωση, στη χώρα μας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ (Δεκέμβριος 2022) σε δείγμα 251 επιχειρήσεων, σε περισσότερα από τα μισά καθήκοντα των εργαζομένων μπορεί να εφαρμοστεί τηλεργασία, η οποία αποτελεί σημαντικό συντελεστή προσέλκυσης νέου προσωπικού/ταλέντου.

Αξιοσημείωτοι παράγοντες είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλά και το μοντέλο εταιρικής κουλτούρας που έχει ως αφετηρία την εμπιστοσύνη.

Πιο αναλυτικά σύμφωνα με τη σχετική έρευνα σε περισσότερες από 250 επιχειρήσεις που διεξήγαγε ο ΣΕΒ το διάστημα Σεπ-Οκτ 2022:

– Το 55% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι πλέον περισσότερα από τα μισά καθήκοντα των εργαζομένων μπορούν να υλοποιηθούν από απόσταση.

– Σχεδόν 7 στις 10 επιχειρήσεις αξιολογούν ως μάλλον/σίγουρα θετικά τα αποτελέσματα της τηλεργασίας.

– Σε ποσοστό 41% οι επιχειρήσεις παρείχαν εκπαίδευση στη χρήση ψηφιακών μέσων και εργαλείων επικοινωνίας.

– Οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι το υβριδικό μοντέλο εργασίας προτιμάται από σχεδόν 9 στους 10 εργαζόμενους.

– Περίπου 4 στις 10 επιχειρήσεις εφαρμόζουν υβριδικό μοντέλο  έως 2 ημέρες την εβδομάδα ενώ οι 3 στις 10 επιχειρήσεις το εφαρμόζουν έως 3 ημέρες.

– Η δυνατότητα τηλεργασίας θεωρείται στοιχείο προσέλκυσης προσωπικού από 7 στις 10  επιχειρήσεις, ενώ περισσότερες από τα 2/3 θεωρούν ότι η τηλεργασία επέφερε αλλαγές στην κουλτούρα των επιχειρήσεων.

Σε τελική ανάλυση, ο παραγωγικός μετασχηματισμός, η μετάβαση προς την πράσινη οικονομία σε συνδυασμό με την πρόσβαση σε τεχνολογίες και τον  εκσυγχρονισμό των αντικειμένων εργασίας μπορεί να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των εργαζόμενων στην Ελλάδα που μπορούν να εργαστούν από απόσταση, απολαμβάνοντας τα οφέλη της τηλεργασίας.

Η απομακρυσμένη εργασία είναι πλέον μέρος της ζωής μας. Μένει να κατανοήσουμε πώς να τη διαχειριστούμε με τον πιο επωφελή τρόπο τόσο για τους εργαζόμενους, όσο και για τις επιχειρήσεις.

4 Οι γυναίκες που βρίσκονται στην ηγεσία επιχειρήσεων αναμφίβολα ασκούν με επιτυχία τα καθήκοντά τους, όπως αναφέρουν επιστημονικές μελέτες απ’ όλον τον κόσμο που τεκμηριώνουν τα μετρήσιμα οφέλη της παρουσίας γυναικών στα διοικητικά συμβούλια για τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα, μελέτη της Credit Suisse το 2012 έδειξε ότι μεταξύ 2005-2011 επιχειρήσεις με τουλάχιστον μία γυναίκα στο Δ.Σ. πέτυχαν απόδοση ιδίων κεφαλαίων 16%, 4% μεγαλύτερη απ’ όσες χωρίς γυναικεία εκπροσώπηση. Το 2009, δύο Βρετανοί οικονομολόγοι, οι Νικ Ουίλσον και Αλί Αλτανλάρ, διαπίστωσαν ότι η παρουσία μιας τουλάχιστον γυναίκας στο Δ.Σ. μείωνε την πιθανότητα χρεοκοπίας κατά τουλάχιστον 20%.

Η πιο πρόσφατη μελέτη της Εrnst & Young, Time for Diversity, καταγράφει τις απόψεις μελών και προέδρων διοικητικών συμβουλίων ευρωπαϊκών εταιρειών και αναδεικνύει τις θετικές συνέπειες στις επιδόσεις των επιχειρήσεων.

Τα μέλη Δ.Σ. μάλιστα που μετείχαν στην έρευνα ανέδειξαν μια σειρά από επιχειρήματα υπέρ της γυναικείας εκπροσώπησης.

Οι γυναίκες είναι κατά κανόνα πιο έτοιμες να ακούσουν τις απόψεις και να αντιληφθούν την οπτική γωνία του συνομιλητή τους.

Κατανοούν ευκολότερα τις επιπτώσεις των ενεργειών τους στο περιβάλλον τους, δείχνουν μεγαλύτερη επιμονή, υιοθετούν μια πιο μακροπρόθεσμη θεώρηση των πραγμάτων και δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για θέματα όπως η βιωσιμότητα και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.

Αρκετοί από τους συναδέλφους τους παραδέχονται ότι έρχονται πιο προετοιμασμένες στα συμβούλια και συχνά θέτουν τα πιο καίρια ερωτήματα.

Πιστεύω ακράδαντα ότι αν καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε όλες τις οικονομικές και επιχειρηματικές δυνατότητες των γυναικών, η προσπάθειά μας για περαιτέρω ανάπτυξη θα οδηγήσει σε μια ισχυρότερη και πιο ανθεκτική οικονομία και κοινωνία.

Όπως επισήμανε πρόσφατα και ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης «στόχος της ελληνικής κυβέρνησης, είναι να διευρυνθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα και σε άλλους καίριους τομείς της ελληνικής οικονομίας, αλλά και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές με παράλληλες δράσεις ενίσχυσης του επιχειρηματικού πνεύματος, αλλά και της σωστής πληροφόρησης και ενημέρωσης».

Άλλωστε η θέση της γυναίκας στο επιχειρείν έχει αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης καθώς σύμφωνα με την έκθεση της μελέτης της ICAP CRIF για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα με δείγμα 43.193 επιχειρήσεων, τον Νοέμβριο 2022, την τελευταία 10ετία, καταγράφεται σταδιακή αύξηση 6,2% της εισόδου των γυναικών στο επιχειρείν και από 19,6% το 2014, αυτή φτάνει σήμερα στο 25,5%, ενώ το 2022 αντιστοίχως,  επί συνόλου 43.193 επιχειρήσεων της έρευνας, ποσοστό 25,5% εξ αυτών διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη (11.002 εταιρείες).

Όσον αφορά τη νομική μορφή με την οποία λειτουργούν οι εταιρείες, παρατηρείται ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής των επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες, στο σύνολο του δείγματος, εντοπίζονται στις:

• Ομόρρυθμες Εταιρείες (31,9%)

• Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (30,2%)

• Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (30,1%)

• Μονοπρόσωπες Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (27,3%)

• Μονοπρόσωπες Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (25,3%)

• Ετερόρρυθμες Εταιρείες (24,6%) | Ανώνυμες Εταιρείες (22,3%).

Αξίζει να επισημανθεί ότι, από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες στη χώρα μας οι οποίες διευθύνονται από γυναίκες – ανώτατα στελέχη, ποσοστό 82,6% αυτών λειτουργούν ως Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.).

Οι δε εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες, φαίνεται βάσει των στοιχείων ότι πετυχαίνουν διαχρονικά καλύτερες επιδόσεις σε όλους τους δείκτες κερδοφορίας, στην πλειοψηφία τους είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η μεγαλύτερη συγκέντρωση εντοπίζεται στα νησιά του Ιουνίου και του Αιγαίου, καθώς και στην Κρήτη, ενώ δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού και εμπορίου.

Όπως αντιλαμβάνεστε έχουμε ακόμα μεγάλη απόσταση να διανύσουμε. Ωστόσο, στο τέλος της διαδρομής τα οφέλη για τις επιχειρήσεις, την κοινωνία και τη δημοκρατία μας θα είναι σημαντικά.

ΣΟΦΙΑ ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ

Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ)
ρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ)
Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού

1 O ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας αναμένεται να επιβραδυνθεί σημαντικά το 2023, με τις εκτιμήσεις των ειδικών να κάνουν λόγο για ρυθμό μεγέθυνσης χαμηλότερο του 3%, ακριβώς εξαιτίας της ιστορικών διαστάσεων ενεργειακής κρίσης που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Μία κρίση που συντηρεί σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα τις πληθωριστικές πιέσεις, περιορίζει σημαντικά την εμπιστοσύνη και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και αυξάνει τους κινδύνους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Λόγω του ιστορικά υψηλού πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες αναγκάστηκαν να αυξήσουν τα επιτόκια με ρυθμό που είχαμε να δούμε από το 1980 και οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης κινδυνεύουν με ύφεση.

Η σημαντικότερη επίπτωση όμως είναι ότι επέστρεψε ο φόβος του πολέμου στην Ευρώπη, γεγονός που σε κάθε περίπτωση αυξάνει την αβεβαιότητα γενικότερα αλλά και στην οικονομία.

Αυτός ο φόβος δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν άλλο.

2 Στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-09, οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου εφάρμοσαν υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική, τυπώνοντας στην ουσία χρήμα, για να διοχετεύσουν στο σύστημα τη ρευστότητα που χρειαζόταν έτσι ώστε να υποστηριχθεί η έξοδος από την κρίση και η ανάκαμψη της οικονομίας.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες λειτούργησαν για σχεδόν μία δεκαετία σε καθεστώς μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων. Υπήρξε δηλαδή άπλετη ρευστότητα διεθνώς, γεγονός που συνέβαλε αργότερα στην κλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων.

Μετά τα πρωτοφανή μέτρα στήριξης που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση που προκλήθηκε μετά τα lockdown από την ταχεία επανέναρξη των δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, πυροδότησαν το καλοκαίρι του 2021 το πρώτο στάδιο της ενεργειακής κρίσης.

Μίας κρίσης που κλιμακώθηκε πολύ επικίνδυνα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς επιβλήθηκαν διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας και η Μόσχα απάντησε κλείνοντας τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου.

3 Είναι αλήθεια ότι η εξ αποστάσεως εργασία έδω-σε λύσεις σε μία συγκυρία που η αγορά και στο σύνολό της η οικονομία έπρεπε να βρει τρόπους να λειτουργήσει υπό τις πρωτοφανείς συνθήκες της πανδημίας.

Είναι στη διακριτική ευχέρεια των επιχειρήσεων να επιλέξουν το δρόμο που θα ακολουθήσουν μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας.

Πρόκειται για ένα θέμα που σχετίζεται τόσο με την εταιρική κουλτούρα κάθε επιχείρησης, όσο και με τις προθέσεις των εργαζόμενων.

Μελέτη του πανεπιστημίου Stanford, έδειξε ότι μέσω της τηλεργασίας μειώνονται οι παρατυπίες κατά 35%.

Επίσης, η εξ αποστάσεως εργασία συμβάλλει στον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών. Έρευνες και στην Ελλάδα δείχνουν ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι υπέρ της συνέχισης του μέτρου, με τον βασικότερο λόγο να είναι ότι γλιτώνουν την ταλαιπωρία των μετακινήσεων και την κίνηση στους δρόμους, ειδικά στην Αθήνα.

4 Επιτρέψτε μου αρχικά να πω ότι ενώ ο αριθμός των γυναικών που ηγούνται επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερος από το παρελθόν, δεν σημαίνει ότι είναι και ικανοποιητικός.

Μάλιστα, η σχετική έρευνα της Grant Thornton έδειξε ότι το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις μειώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες στο 28% το 2022, από 33% το 2021.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απασχολούν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση αυξήθηκε στο 22% το 2022, από 13% το 2021.

Επίσης, θα ήταν λάθος να πει κάποιος ότι όλες οι γυναίκες διοικούν άριστα και καλύτερα από τους άνδρες. Το να γενικεύουμε καταστάσεις δεν κάνει καλό ούτε στην επίλυση των προβλημάτων, ούτε όμως και στο δημόσιο διάλογο. Πιστεύω όμως ότι οι γυναίκες έχουν όλα τα προσόντα που χρειάζονται για την καλύτερη δυνατή διοίκηση μιας επιχείρησης.

Είναι επίσης αλήθεια, ότι ένας σημαντικός αριθμός ερευνών τα τελευταία χρόνια, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες σε διοικητικές θέσεις έχουν θετικό αντίκτυπο στην κερδοφορία μιας επιχείρησης.

Είμαι πεπεισμένη ότι οι γυναίκες πρέπει να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια και καλώ τις επιχειρήσεις να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος ίσων ευκαιριών που θα συμβάλλει και σε μία κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.

PAILLETTE PALAIOLOGOU

Vice President M&O Division, South East Europe, Black Sea and Adriatic (SEEBA) Zone Bureau Veritas

1 Γεγονότα κομβικής σημασίας, όπως ένας πόλεμος, επηρεάζουν όπως γνωρίζουμε όχι μόνο τους άμεσα εμπλεκόμενους αλλά και χώρες που δεν σχετίζονται άμεσα με τα γεγονότα αυτά καθαυτά. Εξαιτίας του γεγονότος ότι αλλάζουν τα δεδομένα και οι ισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία, η οποία επηρεάζεται ευθέως από το ξέσπασμα ενός πολέμου, ο αντίκτυπος γίνεται φανερός στο σύνολο σχεδόν της παγκόσμιας κοινότητας.

Η διαταραχή του ελεύθερου εμπορίου οδηγεί σε μειωμένη διαθεσιμότητα ορισμένων αγαθών με άμεσο αποτέλεσμα αλλαγές στις τιμές. Η επιμήκυνση του χρόνου που διαρκεί μια πολεμική σύρραξη συντείνει ακόμη περισσότερο στη συνέχιση αλλά και στη δυσκολία διαχείρισης των δυσμενών αποτελεσμάτων του πολέμου στην παγκόσμια οικονομία.

2 Η παγκόσμια οικονομία λειτουργεί εν γένει με βάση τους νόμους της αγοράς, οι οποίοι διαταράσσονται εξαιτίας γεγονότων παγκόσμιου βεληνεκούς, όπως ένας πόλεμος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι συσχετισμοί προσφοράς και ζήτησης να οδηγούν σε φαινόμενα πληθωρισμού που επηρεάζουν ακόμη και αναπτυγμένες χώρες. Συνήθως λαμβάνονται μέτρα από τη μεριά των κυβερνήσεων ή σε συλλογικό επίπεδο (π.χ. σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης) ώστε να καταπολεμηθούν οι συνέπειες στην οικονομία, όσο αυτό είναι εφικτό.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα τα επιθυμητά ούτε επαρκή. Η οικονομική εξομάλυνση προϋποθέτει να εκλείψουν τα φαινόμενα που προκάλεσαν εξαρχής τη δυσπραγία.

3 Η πανδημία του  COVID-19 μέσα σε όλα τα δεινά που προκάλεσε άνοιξε και νέους δρόμους όσον αφορά τη διοίκηση των επιχειρήσεων. Η εξ αποστάσεως εργασία δοκιμάστηκε στο πεδίο και σε πολλές περιπτώσεις δίχως επαρκή προετοιμασία. Ωστόσο το αποτέλεσμα απέδειξε ότι υπάρχουν εναλλακτικές που μας επιτρέπουν να εργαστούμε υπό νέες συνθήκες. Δεδομένου ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί προτεραιότητα της πλειονότητας των επιχειρήσεων στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, η τηλεργασία αποτελεί ένα παράδειγμα εναλλακτικής επιλογής που μπορεί να συνδράμει προς αυτή την κατεύθυνση.

4 Η παρουσία των γυναικών στην ηγεσία επιχειρήσεων είναι κάτι που το αντικρίζουμε όλο και πιο  συχνά πλέον. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι γυναίκες έχουν αποδείξει επανειλειμμένως κι επί σειρά ετών τόσο τις ικανότητες τους όσο και την επιμονή τους, έχουν καταφέρει να κατακτήσουν επάξια τη θέση τους στην αγορά εργασία σας, πολλώ δε μάλλον στην ηγεσία πολλών επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων.

Αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα που δεν προκαλεί καμία εντύπωση. Αντίθετα θα έλεγα, οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως αναπόσπαστο κομμάτι του επιχειρηματικού κόσμου, ζωτικής σημασίας θα έλεγα. Το συγκριτικό πλεονέκτημα έγκειται στις ικανότητες, τον επαγγελματισμό, την αφοσίωση και την οξυδέρκεια του κάθε εργαζόμενου, είτε είναι άνδρας είτε γυναίκα, προκειμένου να εξελιχθεί και να προοδεύσει στον επαγγελματικό στίβο.

Πιστεύω ακράδαντα ότι ο ασφαλέστερος τρόπος να επιτύχει κανείς ότι στοχεύει είναι να θέτει τον εαυτό του ως ίσο προς ίσους, αποδεικνύοντας τις ικανότητές του οι οποίες είναι αντικειμενικές, αδιαμφισβήτητες και ανεξάρτητες φύλου.

KATIA ΜΙΝΑΡΔΟΥ

Corporate Communication Manager Poseidon Marine Supplies

1 Καταρχάς δεν κρίνω ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έγινε χωρίς λόγους. Ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν ήταν σαφής ως προς το αίτημά του να μην υπάρχει στρατιωτική βάση του ΝΑΤΟ κοντά στη Ρωσία. Δυστυχώς όμως για άλλη μία φορά η αμερικανική επεκτατική πολιτική έκανε το «θαύμα» της. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογώ έναν πόλεμο, ο οποίος έχει θύματα αθώους (περισσότερους από 200.000 μέχρι στιγμής) και θα πρέπει να προλαμβάνεται μέσω της διπλωματίας. Απλά απαντώ στο «χωρίς ουσιαστικούς λόγους». Κλείνοντας έναν χρόνο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ο απολογισμός όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία είναι διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα και στην παραγωγή, άνοδος των τιμών της ενέργειας και υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχει ανατρέψει τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία.

Ειδικότερα όσον αφορά την ενέργεια και το περιβάλλον θα ήταν μία κατάλληλη στιγμή στην ιστορία μας να επισπεύσουμε τη μετάβασή μας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να ανεξαρτητοποιηθούμε πιο γρήγορα από τα ορυκτά καύσιμο (πετρέλαιο και φυσικό αέριο). Αντ’ αυτού, κάναμε βήματα προς τα πίσω. Ήδη η Γερμανία μέσα στο 2022 έθεσε σε λειτουργία εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα εν μέσω ανησυχιών για το πώς θα αντέξει (η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης παρεπιπτόντως) στο ενδεχόμενο πλήρους διακοπής της παροχής ρωσικού αερίου. Συχνά η προσωπική μου σκέψη είναι πώς θα ήταν ο κόσμος μας αν τα χρήματα από τις εξορύξεις και τις έρευνές τους, ή οι κρατικές δαπάνες για τα αμυντικά οπλικά συστήματα στα οποία αναγκάζεται να επενδύσει κάθε χώρα διοχετεύονταν σε επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή την παιδεία.

2 Ο πόλεμος οδήγησε σε διακοπές εφοδιασμού και παραγωγής παγκοσμίως. Οι διακοπές  της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία εκτόξευσαν τις τιμές της ενέργειας στα ύψη.  Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί απότομα παντού και έχει μειώσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Λαμβάνοντας υπόψη τις αβέβαιες οικονομικές προοπτικές, το αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης (ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων παγκοσμίως) και την άνοδο της τιμής των κεφαλαιουχικών αγαθών, οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο καθυστερούν τις επενδύσεις τους.

3 Θα παραμείνει αλλά σε μικρότερο ποσοστό. Το σίγουρο είναι ότι η πανδημία μας ώθησε αρκετά προς την τηλεργασία. Πλέον, όμως αφού οι περισσότεροι εργαζόμενοι έχουμε τη δυνατότητα επιστροφής στον χώρο εργασίας μας, η πορεία της εξ αποστάσεως εργασίας θα εξαρτηθεί από τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη, τη φύση της εταιρίας και τη διάθεσή της να επενδύσει σε αυτή τη νέα μορφή απασχόλησης.

4 Δυστυχώς το ποσοστό των γυναικών στις υψηλότερες θέσεις ακόμη παραμένει μικρότερο και άνισο σε σύγκριση με το ποσοστό των ανδρών. Σίγουρα έχουν γίνει αρκετά βήματα κυρίως από γυναίκες οι οποίες έχουν τη δική τους επιχείρηση. Όμως οι εργοδότες προτιμούν τον ανδρικό πληθυσμό όσον αφορά τα ανώτερα στελέχη. Δεν θα ήθελα να επικεντρωθώ στο αν οι γυναίκες ασκούν την ηγεσία επιτυχημένα. Η απάντησή μου είναι ναι όσο και οι άντρες, γιατί θεωρώ ότι αυτό έγκειται στον άνθρωπο και όχι τόσο στο φύλο του. Περισσότερο θα ήθελα να τονίσω ότι οι γυναίκες έχουν να διανύσουν ακόμη αρκετό δρόμο για τη δίκαη επαγγελματική μεταχείριση και την ίση πληρωμή με τους άνδρες συναδέλφους.

ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΚΑΦΕΤΖΗ

Οικονομολόγος ΜΒΑ – Αντιπρόεδρος Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων -Ζάππειο Μέγαρο

1 Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει παγκόσμιες αναταράξεις και έχει επιβραδύνει την αναπτυξιακή πορεία πολλών οικονομιών, ειδικά στην Ευρώπη. Ένας πόλεμος όπου κανείς μας δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα διαρκούσε κατ’ αρχάς, τόσο μεγάλο διάστημα.

Ο πόλεμος έχει προκαλέσει διόγκωση στις τιμές της ενέργειας, πληθωριστικές πιέσεις, επισιτιστική κρίση και αναταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, εκτός από τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως ένα νέο κύμα προσφύγων. Όλα αυτά επικάθονται στην οικονομική κρίση που προηγουμένως είχε προκαλέσει η πανδημία.

Γενικότερα, από το 2020 μέχρι και σήμερα δεχόμαστε μια παρατεταμένη περίοδο εξωγενών κρίσεων, η επίδραση των οποίων είναι έντονη και στην ελληνική οικονομία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, οι επιπτώσεις των προαναφερθέντων κρίσεων επηρεάζουν το 1/3 των παγκόσμιων οικονομιών και αναμένεται, όχι απλά να συνεχιστούν το 2023, αλλά να ενταθούν.

2 Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη έξαρση πληθωρισμού των τελευταίων δεκαετιών, η οποία κατά κύριο λόγο είναι αποτέλεσμα της προαναφερθείσας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η εισβολή αυτή είχε ως συνέπεια να ξεσπάσει έμμεσα ενεργειακός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, καθώς είχαμε έντονη ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.

Αποτέλεσμα αυτής της εξάρτησης ήταν η αύξηση του κόστους της ενέργειας και ακολούθως η αύξηση αυτή, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις τροφίμων να προκαλέσει ανατιμήσεις, με επακόλουθο την άνοδο του πληθωρισμού.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως για πρώτη φορά στην ιστορία του Ευρώ, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη -την περίοδο του πολέμου- έφτασε σε διψήφιο ποσοστό.

3 Η τηλεργασία μπήκε απότομα στη ζωή μας τον Μάρτιο του 2020, με αφορμή την πανδημία και χωρίς να υπάρξει περίοδος προσαρμογής.

Πέρα από την πανδημία όμως, η τηλεργασία εφαρμόστηκε και στην περίπτωση των έντονων καιρικών φαινομένων που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη κακοκαιρία «Μπάρμπαρα». Είναι πρόδηλο πως η τηλεργασία είναι μία κατάκτηση για το μέλλον η οποία επιτρέπει να μην χάνονται ώρες εργασίας και να συνεχίζει η αγορά να κινείται.

Υπό την έννοια αυτή είναι κάτι που  θα παραμείνει στη ζωή μας και έχει πολλά να προσφέρει. Είναι σημαντικό, όμως, να τηρούνται εξίσου τα εργασιακά δικαιώματα, να δίνονται ίσες ευκαιρίες εξέλιξης στους εργαζομένους που είναι σε τηλεργασία και να υπάρχει αναγνώριση του κόπου και της προσπάθειας όσων εργάζονται από απόσταση.

4  Είναι γεγονός ότι σε σχέση με το παρελθόν ο αριθμός των γυναικών που βρίσκονται στην ηγεσία επιχειρήσεων είναι σημαντικός.

Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα το ποσοστό τους σε σχέση με αυτό των ανδρών παραμένει σημαντικά μικρό.

Το 2020 σε έρευνα του ΟΗΕ διαπιστώθηκε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο μόλις το 27% των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες και μόλις το 7% είναι μέλη διοικητικών συμβουλίων. Οι γυναίκες έχουν αποδείξει ότι ασκούν την ηγεσία με επιτυχία, αλλά βαθιά ριζωμένα στερεότυπα πολλές φορές λειτουργούν ως εμπόδιο στο να εξελιχθούν επαγγελματικά.

Το σίγουρο είναι πως χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες σε ηγετικές θέσεις, οι οποίες θα βρεθούν στις θέσεις αυτές μέσα από τον υγιή ανταγωνισμό και όχι λόγω της ποσόστωσης φύλου.

Τα περιθώρια για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών στον επιχειρηματικό κόσμο είναι πολλά, αρκεί να εφαρμόζεται ουσιαστικά η πολιτική των ίσων ευκαιριών.

Η κοινωνία αλλάζει, τα ταμπού βλέπουμε ότι σπάνε και καταρρίπτονται το ένα μετά το άλλο, γεγονός που μου επιτρέπει να είμαι βέβαιη ότι η ανοδική πορεία των γυναικών σε θέσεις κλειδιά στον εργασιακό, επιχειρηματικό και πολιτικό χώρο είναι μονόδρομος.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ – ΠΑΛΟΥΜΠΗ

Πρόεδρος Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος

1 Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία, λόγω κυρίως της διακοπής τροφοδοσίας της Ευρώπης από τη Ρωσία με φυσικό αέριο. Αυτό έχει παρασύρει τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων, των μεταφορών, με αποτέλεσμα η ευρωπαϊκή ανάκαμψη, η οποία αναμενόταν μετά την πανδημία να μην είναι πλέον ορατή.

Παράλληλα η διακοπή των εξαγωγών δημητριακών από την Ουκρανία, η οποία είναι ένας από τους πλέον σημαντικούς παγκόσμιους σιτοβολώνες, έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα σιτοδείας σε πληθυσμούς της Ασίας και της Αφρικής, οι οποίοι λιμοκτονούν και στερούνται στοιχειώδους τροφής.

Επίσης, η εισβολή ενισχύει τη γενικότερη αβεβαιότητα και τον πολιτικό κίνδυνο στην περιοχή, με αρνητικές επιπτώσεις στον τομέα της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, ενώ ο παγκόσμιος χρηματοοικονομικός τομέας έχει ήδη υποστεί σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις με πτώσεις των δεικτών των αγορών μετοχών και συναλλάγματος σε όλο τον κόσμο. Σημαντικότερη ωστόσο είναι η ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή που έχει επιπτώσεις στην οικονομία, καθώς οι πρόσφυγες και οι εκτοπισθέντες θα χρειαστούν βοήθεια και υποστήριξη για να επανενταχθούν στην κοινωνία και να βρουν εργασία και στέγη.

Στο χώρο του πολιτισμού, στο οποίο δραστηριοποιούμαι, η μείωση του οικογενειακού προϋπολογισμού  μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των εσόδων των μουσείων και πολιτιστικών φορέων από εισιτήρια και εμπορικές δραστηριότητες (ενοικίαση αιθουσών και πωλητήριο).Επίσης, στις μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες συγκαταλέγονται η αναμενόμενη μείωση των ιδιωτικών χορηγιών και δωρεών, εξαιτίας της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας εν γένει.

Στις πληγείσες περιοχές, οι πολιτιστικοί θησαυροί και τα μνημεία της περιοχής έχουν υποστεί ζημιές και καταστροφές και οι πολιτιστικές ανταλλαγές έχουν περιοριστεί σημαντικά λόγω της αβεβαιότητας και των εντάσεων στην περιοχή.
Γενικότερα, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια κλιμακούμενη κρίση με πολλές αβεβαιότητες και κινδύνους, οι οποίοι θα επηρεάσουν την παγκόσμια οικονομία για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα για την εξομάλυνση της κατάστασης και την ανασυγκρότηση της περιοχής, καθώς αυτό θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή και στην αποφυγή μακροπρόθεσμων αρνητικών επιπτώσεων στην παγκόσμια οικονομία.

2 Μετά από μία περίοδο πολύ χαμηλού πληθωρισμού η οποία υποβοηθήθηκε από την πανδημία του κορονοϊού και τους επιβληθέντες λόγω αυτής περιορισμούς, με το πέρας της πανδημίας οι τιμές ανέβηκαν και έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων χρόνων.

Οι αιτίες ήταν αφ’ ενός η ταχεία ανόρθωση της οικονομίας  μετά την πανδημία και η επανάληψη των συνήθων οικονομικών διαδικασιών, αφ’ ετέρου οι ψηλότερες τιμές της ενέργειας που προέκυψαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Συνολικά, ο πληθωρισμός είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο που επηρεάζεται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, οι οποίοι συνήθως αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Ο πληθωρισμός μπορεί να επηρεάζεται από γεωπολιτικούς παράγοντες, όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία,  από την κρίση στη προσφορά ενέργειας καθώς και από κλιματικές καταστροφές, που μπορούν να προκαλέσουν αύξηση των τιμών για πρώτες ύλες, προϊόντα και υπηρεσίες που εξαρτώνται από αυτούς τους παράγοντες.

Επιπλέον, η πανδημία του COVID-19 επηρέασε τον πληθωρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς η διακοπή της παραγωγής και η περιορισμένη προσφορά οδήγησαν σε αυξημένες τιμές για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες.

3 Κατά τη γνώμη μου η εξ αποστάσεως εργασία που καθιερώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, θα παραμείνει, τουλάχιστον σε ορισμένους κλάδους εργασίας και για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων.

Από την υποχρεωτική εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας λόγω κορονοϊού προέκυψαν σημαντικά θετικά στοιχεία όπως: η διαμόρφωση ευέλικτου ωραρίου, η μείωση του κόστους και του χρόνου μετακίνησης.

Επιπλέον, η εξ αποστάσεως εργασία επέτρεψε στις εταιρείες να απασχολούν εργαζομένους από διαφορετικές περιοχές ή ακόμη και χώρες, έχοντας έτσι πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία δεξιοτήτων και ταλέντου.

Στις σημαντικές θετικές επιπτώσεις της εξ’αποστάσεως εργασίας συγκαταλέγεται ακόμη, ο περιορισμός των ατμοσφαιρικών ρύπων εξαιτίας της  μείωσης της κυκλοφορίας οχημάτων. Υπάρχουν βέβαια και αρνητικά, όπως η δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ των συναδέλφων. Η άμεση επικοινωνία είναι τις περισσότερες περιπτώσεις πιο αποδοτική. Εκτιμώ ότι βρισκόμαστε σε φάση καθιερώσεως της εξ αποστάσεως εργασίας για ορισμένους κλάδους εργαζομένων.

4 Το γεγονός και μόνο ότι τίθεται μια τέτοια ερώτηση φανερώνει οπισθοδρόμηση. Οι επιχειρήσεις χρειάζονται ένα ικανό στέλεχος να τις διευθύνει. Αν αυτό θα είναι άνδρας ή γυναίκα δεν θα πρέπει να συγκαταλέγεται στους παράγοντες που θα καθορίσουν την επιλογή του.

Πιστεύω ότι οι γυναίκες μπορούν να ασκήσουν την ηγεσία με επιτυχία και να αναλάβουν περισσότερες ηγετικές θέσεις στις επιχειρήσεις στο μέλλον.

Υπάρχουν πολλές μελέτες που καταδεικνύουν ότι οι γυναίκες έχουν συχνά διαφορετικές δεξιότητες και προσεγγίσεις στην ηγεσία σε σχέση με τους άνδρες, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πιο καινοτόμες και επιτυχημένες λύσεις για τις επιχειρήσεις.

ΕΙΡΗΝΗ ΣΤ. ΝΤΑΙΦΑ
CEO STAVROS DAIFAS MARITIME CORP. S.A.

Εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλος Πολιτισμού Δήμου Πειραιά Γενική Γραμματέας HELMEPA

1 Μετά από το μεγάλο διάστημα αβεβαιότητας που προκλήθηκε από την πανδημία του Covid-19, από τις αρχές σχεδόν της περασμένης χρονιάς, η Ουκρανία εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας, έχει καταστεί εμπόλεμη ζώνη. Οι επιπτώσεις που προκλήθηκαν από τη σύγκρουση αυτή, πέραν των νεκρών, των αμάχων και των προσφυγικών ροών που δημιούργησαν, αποδεικνύονται πολύ πιο σοβαρές και σημαντικές για την επιχειρηματικότητα και την οικονομία ολόκληρου του πλανήτη. Αιφνίδια, οι δρόμοι ανεφοδιασμού τροποποιήθηκαν, οι τιμές των εμπορευμάτων εκτινάχθηκαν και τα εμπορικά πρότυπα διαφοροποιήθηκαν σε πρωτόγνωρα επίπεδα.

Παρ’ όλα αυτά η Ναυτιλία και το ανθρώπινο δυναμικό της σε όλες τις βαθμίδες, έχει αντιμετωπίσει με επιτυχία τις  δυσκολίες της εποχής μας με πολύ θετικά αποτελέσματα για τους περισσότερους τομείς της και το βέβαιον είναι ότι η Ελληνική Ναυτιλία με την τεχνογνωσία που διαθέτει, την προσήλωση στο όραμά της και την προσαρμοστικότητά της, αντιμετωπίζει για άλλη μια φορά με αίσια αποτελέσματα, τις προκλήσεις και τις αλλαγές των καιρών.

2 Είναι βέβαιο ότι η αμηχανία και ο φόβος  που προκλήθηκε στην παγκόσμια οικονομία από τα τρία σχεδόν χρόνια της πανδημίας, εξελίχθηκαν σε ένα Διεθνές οικονομικό σοκ, μαζί με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον φόβο των διαφόρων γεωπολιτικών κινδύνων που συνεχώς  αυξάνονται. Παρ’ όλα αυτά, οι τελευταίες διαπιστώσεις συγκλίνουν πως η παγκόσμια οικονομία έχει καλύτερες αντοχές απ’ ότι αναμενόταν και πιθανότατα αυτή η χρονιά να είναι αναπτυξιακά πολύ καλύτερη απ’ όσο έδειχνε.

Πιστεύω, ότι η ύφεση θα κρατηθεί σε απόσταση, ιδίως για χώρες της ευρωζώνης, ενώ θετικό βήμα είναι και το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας.

Χαρακτηριστικό  δε είναι, ότι ο πληθωρισμός που ανέβηκε παντού σε πολύ ψηλά επίπεδα, γνωρίζει πλέον μια σχετική επιβράδυνση και προβλέπεται μια σοβαρή ανάκαμψη της ανάπτυξης για το 2024.

3 Η τηλεργασία που κατά τη διάρκεια της πανδημίας χρησιμοποιήθηκε ως «αναγκαίο κακό», δεν είναι κάτι καινούργιο. Τα οφέλη της είναι γνωστά εδώ και χρόνια στον επιχειρηματικό κόσμο όπως επίσης και οι ενδοιασμοί που έχουν καταγραφεί.

Οι συνέπειες και οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν από τον COVID-19 έφεραν την τηλεργασία ως αναπόσπαστο και συχνά πρωταγωνιστικό στοιχείο της σύγχρονης επιχειρηματικής πραγματικότητας.

Ένα στοιχείο που κατά την άποψή μου θα παραμείνει, διευρύνοντας τους εργασιακούς ορίζοντες με νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες.

Σημαντικό ρόλο στην παγίωσή της, φέρει το γεγονός πως αν και αρκετοί είχαν φοβηθεί πως εξαιτίας της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας το σύστημα θα καταρρεύσει, οι εργαζόμενοι αποδείχθηκαν περισσότερο παραγωγικοί απ’ όσο αναμενόταν και σε πολλές περιπτώσεις σημειώθηκε αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας.

Γνώμη μου είναι ότι θα παγιωθεί ένα υβριδικό μοντέλο απασχόλησης, που θα συνδυάζει την παραδοσιακή μορφή απασχόλησης με την τηλεργασία.

4 Αν και οι γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων και πόσο μάλλον στην ηγεσία επιχειρήσεων δεν είναι όσες θα έπρεπε, η ανέλιξή τους τα τελευταία χρόνια είναι πράγματι σημαντική.

Οι γυναίκες έχουν αποδείξει την αξία τους, τόσο χάρη στις γνώσεις  και τις ικανότητές τους, όσο και χάρη στο ταλέντο και την προσαρμοστικότητά τους.

Πολλές έρευνες έχουν αναδείξει πως Συμβούλια με αξιόλογη παρουσία γυναικών έχουν αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματικά και επιχειρήσεις με γυναίκες στις ηγετικές θέσεις είναι πιο κερδοφόρες.

Το γυναικείο ηγετικό μοντέλο, φέρνει διεύρυνση δεξιοτήτων, ιδεών και επικοινωνίας ενώ χαρακτηρίζεται από ενσυναίσθηση, αφοσίωση και συνεργατικότητα, αξίες πολύ απαραίτητες και σημαντικές στην εποχή μας.

Σήμερα οι γυναίκες έχουν πολύ μεγαλύτερη άνεση να σπουδάσουν και να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά σε όποιο τομέα επιθυμούν, χωρίς να περιορίζονται από ξεπερασμένες και κοντόφθαλμες κοινωνικές και άλλες συμβάσεις.

Ο επιχειρηματικός στίβος άλλωστε, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας, έχουν αποδεχτεί ότι οι ικανότητες, οι γνώσεις, τα ταλέντα και ο δυναμισμός ενός ανθρώπου, είναι το διαβατήριο του για την επιτυχία και όχι το φύλο του.

Εάν πραγματικά επιθυμούμε έναν πιο υπεύθυνο και ισορροπημένο κόσμο, η ένταξη περισσοτέρων γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι η επιταγή των καιρών!

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΧΩΜΑΤΑ ΜΑΡΓΕΤΗ

Magister Juris Oxon
Associate Member of Association of Average Adjusters
Vice Chairman of MARGETIS MARITIME CONSULTING

1 O πόλεμος της Ουκρανίας και οι ασταθείς γεωπολιτικές συνθήκες επέβαλαν  την υιοθέτηση άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, μέσω επιτάχυνσης σημαντικών επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης, αξιοποίηση ορυκτών και εναλλακτικών καυσίμων όπως το υδρογόνο, βιοκαύσιμα, ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας της Κολωνίας (IW) που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, ο πόλεμος του Πούτιν κόστισε πέρυσι στην παγκόσμια οικονομία «πολύ πάνω από 1.600 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ».

Επιπλέον, ο πόλεμος προκάλεσε προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία στον εφοδιασμό και στην παραγωγή. Οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί απότομα παντού, υπήρξε κλιμάκωση των πρώτων υλών, αυξήσεις των αγαθών, μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και αύξηση του κόστους δανεισμού.

2 Στην Ευρώπη τα κράτη μέλη αναζητούν νέες εμπορικές συνεργασίες στην ενέργεια και ευέλικτες στρατηγικές, προκειμένου αφενός να εξασφαλίσουν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας τους και αφετέρου να διαχειριστούν τις αρνητικές συνέπειες που επέφερε η ενεργειακή κρίση και η κλιμάκωση του κόστους των πρώτων υλών, των τροφίμων και των βασικών εμπορευμάτων.

Οι επιχειρήσεις αναζητούν τρόπους διαχείρισης του αυξημένου κόστους, επανεξετάζοντας τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες.

Στην Ελλάδα  μεγάλη έμφαση έχει δοθεί σε λήψη μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, στη ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ και ενθάρρυνση έργων αποθήκευσης και αντλησιοταμίευσης, εξηλεκτρισμό των μεταφορών, ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων, προώθηση έργων υποδομών σε δίκτυα ηλεκτρισμού και αερίου, βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος και προώθηση  κλιματικά ουδέτερων πόλεων και δράσεων κυκλικής οικονομίας. Πέραν των ανωτέρω δράσεων αυξάνει συνεχώς η τάση των επιχειρήσεων να υιοθετούν δράσεις θετικές για την κοινωνία και το ανθρώπινο δυναμικό τους, βελτιώντας κοινωνική διάσταση του ESG, για το οποίο η συζήτηση είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο παρά τη συμπερίληψή του έως κάποιο βαθμό στις πρόσφατες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις.

3 Μία από τις πρακτικές που τείνει να γίνει κανονικότητα και την οποία κληρονομήσαμε από το COVID 19 είναι η εξ αποστάσεως εργασία, στην οποία προσαρμόστηκαν εργαζόμενοι και επιχειρήσεις, ψηφιοποιώντας και προσαρμόζοντας τα δεδομένα και τον τρόπο λειτουργίας τους. Χρειάζονται ακόμα ενέργειες και διαμόρφωση κατάλληλης εταιρικής κουλτούρας για την οριοθέτηση του χρόνου της εξ αποστάσεως απασχόλησης που δεν πρέπει να καταστρατηγείται.

Δεν πρέπει να αγνοούνται, ωστόσο, τα πλεονεκτήματα της εξ αποστάσεως εργασίας και η συμβολή της στη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων με την ελαχιστοποίηση των εγχώριων αλλά και διεθνών μετακινήσεων με μέσα μαζικής μεταφοράς  ή ιδιωτικής χρήσεως αυτοκίνητα. Τα περιβαλλοντικά οφέλη αυτού του τρόπου εργασίας είναι τόσο πολλά που ακόμα και μετά την πανδημία, οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο δεν παραλείπουν να εντάσσουν στη στρατηγική τους την εξ αποστάσεως εργασία για τη διαχείριση του ανθρακικού τους αποτυπώματος. Παράλληλα με αυτό, καθώς η τεχνολογία επιτρέπει σε περισσότερους ανθρώπους να επικοινωνούν και να αποθηκεύουν πληροφορίες εξ αποστάσεως, η κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια γραφείων έχει επίσης μειωθεί. Από σχετική έρευνα στην Αμερική παρατηρήθηκε ότι η εργασία από το σπίτι μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 600.000 αυτοκίνητα.

4 Κομμάτι της βιώσιμης στρατηγικής των επιχειρήσεων που είναι υψηλά στην ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των κρατών είναι η ισότητα των φύλων στο χώρο εργασίας. Κανένα κράτος μέλος δεν έχει επιτύχει πλήρη ισότητα των φύλων και η πρόοδος εξακολουθεί να συντελείται με αργούς ρυθμούς. Κατά μέσο όρο, τα κράτη μέλη έλαβαν 67,4/100  βαθμούς στον δείκτη ισότητας των φύλων της ΕΕ για το 2019, η οποία έχει βελτιωθεί κατά μόλις 5,4 βαθμούς από το 2005. Αυτή η απόκλιση δεν οφείλεται στον τρόπο άσκησης της εξουσίας από τις γυναίκες αλλά στα κοινωνικά στερεότυπα που κυριαρχούν και εμποδίζουν τις εταιρείες να αναδείξουν τη γυναικεία οργανωτικότητα, αποτελεσματικότητα και ευελιξία.

Σύμφωνα με σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι λιγότερο από 1/3 των μελών του ΔΣ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών απαρτίζεται από γυναίκες, μολονότι ποσοστό 60% των γυναικών αποφοιτούν από πανεπιστήμια. Η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της στοιχεία που εμφανίζουν τουλάχιστον το 50% των γυναικών παγκοσμίως να παρέχει εργασία (αύξηση σε σχέση με το ποσοστό 40% του 1990) χωρίς, ωστόσο, να έχει επέλθει εξομοίωση στις μισθολογικές αμοιβές καθώς τουλάχιστον 24% των γυναικών που εκτελούν τα ίδια καθήκοντα και ευρίσκονται στις ίδιες θέσεις εργασίες δεν λαμβάνουν τις ίδιες αμοιβές. Επιπλέον, το χάσμα μεταξύ των φύλων  διατηρείται στις ευθύνες φροντίδας, τις  θέσεις εξουσίας και τις συντάξεις.

Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη συνιστά βασικό μοχλό της οικονομικής προόδου, εκτιμώ ότι είναι επιτακτική η έντονη παρουσία των γυναικών που πρέπει να συμμετέχουν στην οικονομική ανάπτυξη ως ερευνήτριες, προγραμματίστριες και χρήστριες, και τούτο για να μην ενταθούν οι ανισότητες μεταξύ των φύλων. Προς την κατεύθυνση αυτή θα βοηθήσει η τήρηση επαρκών διαφανών και άρτιων διαδικασιών που θα γνωστοποιούνται μέσω ετήσιων εκθέσεων, ώστε να αποδεικνύονται οι εταιρικές πρακτικές και η κουλτούρα των επιχειρήσεων για την  επίτευξη των στόχων που σχετίζονται με την απαγόρευση των διακρίσεων και την ισότητα των φύλων και την αντιμετώπιση δυνητικών έμφυλων προκαταλήψεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και για την κατάρριψη των έμφυλων στερεοτύπων σε όλους τους κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς τομείς, στηρίζοντας την ανάπτυξη αμερόληπτων τεκμηριωμένων πολιτικών.

Ήδη με την Οδηγία (ΕΕ) 2022/2381 η Ευρώπη αναγνωρίζει το πρόβλημα και συνεχίζει να εισάγει κανόνες και μέτρα για την επιτάχυνση της προόδου και τη βελτίωση της ισότητας των φύλων σε διευθυντικές θέσεις εισηγμένων εταιρειών, επιβάλοντας, έως τις 30 Ιουνίου 2026, να κατέχουν γυναίκες τουλάχιστον το 40 % των θέσεων μη εκτελεστικών διευθυντικών στελεχών ή το 33 % όλων των διευθυντικών θέσεων, προβλέποντας κυρώσεις σε περίπτωση που δεν τηρούν  διαφανείς διαδικασίες, δε δημοσιεύουν αυτά τα στοιχεία με κατάλληλο και εύκολα προσβάσιμο τρόπο στους δικτυακούς τόπους τους και δεν επιτυγχάνουν τους στόχους.

Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα και στον κόσμο, ώστε να εξασφαλιστεί συνεχής πρόοδος προς μια πιο ισορροπημένη εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών σε θέσεις εκτελεστικών και μη εκτελεστικών διευθυντικών στελεχών σε διοικητικά συμβούλια και θέσεις ευθύνης, έχοντας ως γνώμονα ένα κοινό σύστημα αξιών και αξιοκρατικά κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι για τις θέσεις ευθύνης, ανεξαρτήτως φύλου, βάσει των προσόντων και των ικανοτήτων τους.

DR. ILIANA CHRISTODOULOU – VAROTSI

Course Leader & Industry Consultant
Lloyd’s Maritime Academy

1 To what extent has the international economy been influenced by the ongoing invasion without any substantial reasons of Russia in Ukraine in February 2022?

It is not surprising that in a global and highly interdependent economy the war of aggression against Ukraine came as an additional shock after the unprecedented health pandemic.

The challenges of the global economy appeared once again in March 2022 but this time in a new context, that of a regional war with international repercussions. Not only the war caused human suffering, but it also exacerbated poverty, food insecurity and inflation.

Post-Covid 19 euphoria of consumers was followed by economic disruption with commodity markets under pressure as Russia and Ukraine are important players and exporters in the agrifood and oil and gas market.

The war is a reminder that uncertainty is the rule rather than the exception and that every human undertaking is exposed to factors that cannot be entirely controlled.

How do we ensure confidence and how do we create opportunities for all in today’s world?

This is the question.

In this vein, as an important component of the international economy, the shipping industry had to address urgent matters such as the safety and security of vessels and crews, increased global vessel demand, insurance and shipping costs, fuel prices, and transit times.

From my end as a maritime professional and Lloyd’s Maritime Academy Course Leader and Industry Consultant, which is the world’s largest provider for professional development, I am very pleased to see abord learners from all over the world, self-sponsored or supported by their companies.

Access to education and life-long learning must not be compromised because of current situation.

Most life-long learners tend to be self-sponsored, and the investment on their life-long learning often represents a sacrifice in their personal or family budget, especially if they come from developing countries.

This must be acknowledged, especially in the present situation, with appreciation.

2 What are the reasons, in your opinion, of high inflation even in developed countries?

High inflation appeared unavoidable.  The statement of UNCTAD in their Report ‘Maritime Trade Disrupted’, “fewer grain shipments over longer distances lead to higher food prices” (UNCTAD, 2022) is of exceptional clarity as to some of the factors which have contributed to the situation that we have been experiencing. To make things more complicated, fewer shipments of vital commodities over longer distances should also be considered against a background of rising shipping/insurance costs and disrupted logistic chains.

In the European Union, Euro area annual inflation according to Eurostat was expected to be 8.5% at the beginning of 2023, down from 9.3% in December 2022.

According to the Hellenic Statistical Authority, in December 2022 inflation in a shipping country like Greece was reported to 7.2% (7.6% according to Eurostat).

In my opinion, not only higher food and energy (oil, gas, electricity) prices are pushing inflation but also the perception of consumers in most countries who lack confidence in the present economic situation, including the potential of their household income growth. This provides the psychological basis needed for the consolidation of the current situation and may work as a vicious circle. It is not by chance that mention was made of “weak confidence” also by the OECD.

3 In our special issue in 2022 we referred to the consequences entailed by the global pandemic. It was stressed that the pandemic had led to a new form of corporate administration with remote work in the epicentre.

Do you believe that remote work is here to stay or was it used provisionally out of necessity?

It should be noted from the outset that 41.7 million people teleworked in the EU in 2021, which is double the number of 2019 according to Eurofound, i.e., the EU Agency for the improvement of working and living conditions.

While remote work has preserved many jobs and has contributed to easing the disruptions of the market during the pandemic, remote work raises several legal issues and impacts on work-life balance.

The right of those who work digitally to disconnect outside of working hours and the clarification of working conditions, including hours of work and rest has gained momentum in public discussions following the pandemic and has given rise to legislative developments.

I believe that remote work is here to stay in some sectors and regarding some jobs/tasks.  Face-to-face interaction will always be needed in certain contexts.

Against this background, life-long learning provided by Lloyd’s Maritime Academy may be an option both for remote and traditional employees as it is conducted remotely without requiring any commitments on real time (asynchronous learning).

Face-to-face training can also be provided to corporations or other organisations via in-corporate tailor-made programmes on the premises of the trainees.

4 Nowadays there is an important number of women at the helm of corporations. Do you believe that they lead successfully so as to see this happening in more companies in the future?

On the one hand there have been studies correlating women in leadership and higher levels of profitability, performance, or productivity; on the other hand, even though women account for around 60% of new University graduates in the EU (EIGE, 2022), the number of female leaders in senior positions is still under-represented – albeit some good news.

Female leadership is especially welcomed by men who are open to inclusiveness and believe in gender equality.

Facts don’t lie, and women are reported to occupy less than 20% of Board seats globally.

From the Boardroom to academia, core academic earners are less than 24% (Eos Foundation’s Women Power Gap Initiative & Others, cited in Flaherty, 2021).

To the extent that societal conditions cannot change the situation, quotas may contribute to gender equality.

In this vein, current legislative developments on the EU level requiring, listed companies in the Member States to have women take up at least 40% of non-executive board seats or 33% of all board director roles by mid-2026 should be welcomed.

Beyond the regulatory framework, from my stance as a Lloyd’s Maritime Academy Course Leader and industry consultant, interacting with learners, regardless of gender or position, who work at sea or ashore, including in leadership roles, what I see is that they are all highly motivated; to free quality time for study, find resources for self-development, create career opportunities, and work hard to make their dream come true.

Inspiring other women or persons to follow their dream is the biggest and the most rewarding challenge of all.

ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΪΛΕ

Καθηγήτρια Παν. Πειραιώς
Διευθύντρια ΠΜΣ Ναυτιλίας και Εργαστηρίου Ποσοτικής Ανάλυσης στη Ναυτιλία, Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών

1 Σε σχέση με το αντικείμενό μου, και μόνο με αυτό, μπορώ να παρατηρήσω ότι η Ρωσική εισβολή μετέτρεψε την κρίση της Eφοδιαστικής Aλυσίδας κατανάλωσης που είχε παρατηρηθεί στη διάρκεια της πανδημίας, με την ιλιγγιώδη αύξηση του κόστους μεταφοράς και την εκτεταμένη δυσλειτουργία της Αλυσίδας, σε κρίση της Aλυσίδας πρώτων υλών όπως και της ενεργειακής Aλυσίδας.

Το φαινόμενο αυτό αποκάλυψε μια σειρά από θεμελιώδη προβλήματα που είχε η εξέλιξη της Παγκοσμιοποίησης και όπως φαίνεται θα οδηγήσει, αργά και βασανιστικά ασφαλώς, σε μερικό επαναπατρισμό της παραγωγής στις ανεπτυγμένες καταναλωτικές κοινωνίες.

Η διαδικασία αυτή ούτε ευθύγραμμη, ούτε εύκολη θα είναι. Και τουλάχιστον στον τομέα που επιστημονικά υπηρετώ πιστεύω ότι θα οδηγήσει σε θεμελιώδεις αλλαγές, την έκταση και τα χαρακτηριστικά των οποίων δεν είναι εύκολο να προβλέψουμε πλήρως.

2Η απάντησή μου, σε μεγάλο βαθμό, συνδέεται με την απάντηση στην προηγούμενη ερώτησή σας. Η κρίση της Aλυσίδας κατανάλωσης και η ιλιγγιώδης αύξηση του κόστους μεταφοράς που η Παγκόσμια Οικονομία βίωσε μετά το 2020 έδωσε τη θέση της σε υψηλότατη αύξηση του παραγωγικού και του ενεργειακού κόστους, παράλληλα με μία σημαντική αύξηση της αβεβαιότητας που είχε αναντίρρητα επιπτώσεις και στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη. Και στην περίπτωση αυτή, το που θα καταλήξει είναι μάλλον αβέβαιο.

3 Νομίζω ότι η εφαρμογή νέων μεθόδων εργασίας, όπως και η εφαρμογή νέων μεθόδων εμπορικής προώθησης και εμπορικών συναλλαγών με τη χρήση της πληροφορικής, ήταν μια συνέπεια της Πανδημίας, που ήρθε για να μείνει. Είναι αναμφισβήτητο ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα στην αλλαγή των εργασιακών σχέσεων αλλά και των επιχειρησιακών -επιχειρηματικών προτύπων.

4 Είναι αλήθεια ότι και οι ευκαιρίες που δίνονται στις γυναίκες αλλά και οι διοικητικές τους επιτυχίες έχουν σημαντικά αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η διαδικασία αυτή ούτε εύκολη ούτε ανέφελη είναι. Ιδιαίτερα στους τομείς της παγκόσμιας ναυτιλίας και της παγκόσμιας παροχής λιμενικών υπηρεσιών, η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών σε όλα τα επιχειρησιακά επίπεδα είναι τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακή. Θα πρόσθετα με βάση τη διεθνή εμπειρία μου ότι αυτή η τάση αύξησης της συμμετοχής των γυναικών είναι εντυπωσιακή και στον Αναπτυσσόμενο Κόσμο (π.χ. Αφρική).

Παρόλο που ορισμένα διαρθρωτικά προβλήματα σε σχέση με τη συμμετοχή γυναικών δεν έχουν λυθεί, αποδεικνύεται ότι η διάκριση με βάση το φύλο δεν είχε και δεν έχει καμιά ουσιαστική βάση.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΡΔΕΡΑ

Πρόεδρος Κλινικών Μαλλιών Bergmann Kord

1 Οι αρχικές δυσοίωνες εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις του ακραίου αυτού γεγονότος, με την πάροδο του χρόνου και την αποτίμηση των γεγονότων, επιβεβαιώθηκαν.

Αντιμετωπίζουμε, πλέον, ένα παγκόσμιο οικονομικό σοκ, μια πολυδιάστατη κρίση με έντονα τα σημάδια και τις επιπτώσεις στην παγκόσμια Οικονομία.

Αν, δε, λάβουμε υπόψη ότι η νέα αυτή δυσμενής πρόκληση ήρθε αμέσως μετά την πανδημική κρίση – την οποία ακόμη δεν έχουμε ξεπεράσει – τότε κατανοούμε γιατί οι πιέσεις προς το σύνολο των κυβερνήσεων  είναι συντριπτικές.

Οι περιστάσεις επιβάλλουν στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, «κουρελιάζοντας» αρχικά μακρόπνοους ή και μεσοπρόθεσμους χρηματοοικονομικούς σχεδιασμούς.

Τα παραπάνω δεν αποτελούν προσωπικές μου εκτιμήσεις καθόσον συμπλέουν με  ανακοινώσεις του ΔΝΤ οι οποίες μιλούν για εύθραυστες καταστάσεις, με το μικρόβιο της αβεβαιότητας να προσβάλλει  τον παγκόσμιο οικονομικό οργανισμό.

Πληθωρισμός στα Ύψη, Τιμές Ενέργειας ανεξέλεγκτες, Αγορές Τροφίμων σε κρίση, Στρατιωτικές δαπάνες σε «πυρ κατά βούληση» φάση, Παγκόσμιο Εμπόριο σε μείωση όγκου και αύξηση τιμών…

Προτεραιότητες σαφώς ο τερματισμός του πολέμου, η δραστική μείωση του Πληθωρισμού και των Χρεών καθώς και η αντιμετώπιση της πανδημίας.

Ένα οικονομικό-ακραίως δύσκολο – puzzle το οποίο ζητά, επίμονα, τη συνθετικά ολοκληρωτική του λύση.

2 Είμαι σίγουρη ότι γνωρίζετε τη γνωστή ρήση με την πεταλούδα που κινεί τα φτερά της στον Αμαζόνιο και επηρεάζει καιρικά φαινόμενα στην Κίνα. Με άλλα λόγια τα σχετικά με τη θεωρία του χάους για τα φαινόμενα εξάρτησης συστημάτων από τις αρχικές συνθήκες.

Ε, λοιπόν, ασθενέστεροι άνεμοι σε μια περιοχή επηρεάζουν την ένταση λειτουργίας ανεμογεννητριών και ως εκ τούτου την παραγωγή ενέργειας στην εν λόγω περιοχή. Ξηρασίες και κρύοι χειμώνες επηρεάζουν εξίσου με τους ανέμους τις οικονομίες των χωρών.

Σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις περισσότερο αυτές των λεγομένων «ανεπτυγμένων χωρών». Αύξηση των τιμών ενέργειας, αύξηση των τιμών Προϊόντων και Υπηρεσιών, ώθηση του πληθωρισμού προς τα πάνω. Και μάλιστα οι επιπτώσεις ακόμη μεγαλύτερες αν η βάση σύγκρισης είναι τα αντίστοιχα νούμερα παρελθόντων ετών κατά τα οποία ευτυχήσαμε να βιώνουμε χαμηλότατα πληθωριστικά επίπεδα.

Δεν ξεχνάμε ότι οι καταναλωτές βγαίνουν ιδιαίτερα στερημένοι από τα «έγκλειστα» χρόνια της πανδημίας.

Με τη χαλάρωση πέρασαν  στη φάση αναπλήρωσης του … «χαμένου» καταναλωτικού τους εδάφους και συμπεριφοράς.

Με αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης.

Με αποτέλεσμα την αύξηση του πληθωρισμού.

Αυτά και πολλά άλλα, δεν αποτελούν χαρακτηριστικό μια συγκεκριμένης κατηγοριοποίησης διαφόρων χωρών αλλά αποτελούν ίδιον ανθρωπίνων λειτουργιών.

Και όσο αυτές θα καθορίζουν τη μικρο-μακρο οικονομική συμπεριφορά άλλο τόσο και ο πληθωρισμός θα στιγματίζει τόσο τους πλούσιους όσο και τους φτωχούς. Άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. Αλλά … όλους !

3 «Ανάγκα και θεοί πείθονται» διότι «άπαντας αυτών κρείσσονας ανάγκη ποιεί».

Η εκ των συνθηκών της πανδημίας επιβληθείσα εξ αποστάσεως εργασία, εκ των πραγμάτων λειτούργησε.

Και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις άκρως αποτελεσματικά.

Υπάρχει η αντίληψη πως αυτός ο καινούριος τρόπος εργασίας, ήρθε για να μείνει και μάλιστα πολλοί το θεωρούν ως το προτιμώμενο μοντέλο στην Ευρώπη.

Θα μου επιτρέψετε να προσυπογράψω την παραπάνω εκτίμηση, μέσα και από τη δική μου αντίστοιχη εμπειρία.

Τα πλεονεκτήματα πολλά, τα μειονεκτήματα λιγότερα. Καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, αύξηση – ποιοτικά και ποσοτικά – της παραγωγικότητας, εξοικονόμηση χρημάτων, περισσότερες επιλογές προσλήψεων, ορθολογική χρήση ενέργειας και της διαθέσιμης τεχνολογίας…

Εν κατακλείδι: Η εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας για ορισμένα επαγγέλματα και κατηγορίες επαγγελματιών, αποτελεί δρόμο «υποχρεωτικής κατεύθυνσης» και μάλιστα χωρίς επιστροφή.

Η λειτουργία στον χώρο εργασίας και της αλληλεπίδρασης μεταξύ  συναδέλφων στον ίδιο χώρο σε συνδυασμό με την εξ αποστάσεως εργασίας, εκτιμώ πώς θα αποτελούν τα μοντέλα απασχόλησης για αρκετό διάστημα εφεξής.

4 Κοιτάξτε, για μένα ο διαχωρισμός μεταξύ φύλων και φυλών στο επιχειρηματικό-επαγγελματικό χώρο, έχει ήδη εκλείψει. Κάποια πράγματα δεν προγραμματίζονται, απλά έρχονται από μόνα τους. Η ηγεσία γένους θηλυκού έχει να επιδείξει πολλές επιτυχίες σε όλους τους τομείς απασχόλησης. Νομίζω ότι το ζητούμενο είναι η αποτελεσματικότητα στην ηγεσία.

Και στην αναζήτηση της υπεροχής αυτό είναι, τελικά, το ζητούμενο!

ΞΕΝΙΑ ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ

Ιδρύτρια Focus Bari, e-satisfaction, MEX
Σύμβουλος Προσωπικής & Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, Συγγραφέας

1 Εκτός από το ανθρώπινο και κοινωνικό κόστος που φέρνει ένας πόλεμος, υπάρχει το προφανές, δηλαδή το υψηλότερο ενεργειακό κόστος κι ο συνεπαγόμενος πληθωρισμός μαζί με το πλήγμα στα υπάρχοντα supply chains.

Γενικότερα όμως, και σαφώς λιγότερο εύκολο να διαχειριστούν τα κέντρα λήψης αποφάσεων, είναι η μεγάλη αβεβαιότητα, με ότι αυτή συνεπάγεται για την οικονομία, κάτι που επηρεάζει τόσο κυβερνήσεις, οργανισμούς, εταιρείες, αλλά και πολίτες-καταναλωτές.

Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη (και σε όλο τον πλανήτη) είναι η μεγάλη ανησυχία των ανθρώπων με τρία θέματα:  τους πολέμους, την κλιματική αλλαγή και την ακρίβεια.

2 Το ενεργειακό κόστος είναι εκείνο που σαφώς «τροφοδοτεί» μεγάλο μέρος του πληθωρισμού, καθώς επηρεάζει μια τεράστια μερίδα αγορών, πρώτων υλών, προϊόντων, και βρίσκεται πίσω από την ανάγκη αυξήσεων των τιμών.  Παράλληλα, λειτουργούν και οι προσδοκίες (συχνά αυτοεκπληρούμενες) εταιρειών και πολιτών που μπορεί να οδηγήσουν σε φαύλο κύκλο ή σπιράλ αυξήσεων.

Ταυτόχρονα, σημειώνεται ύφεση σε αρκετές αγορές, καθώς με την ακρίβεια σε βασικά είδη, οι καταναλωτές αναγκάζονται να κάνουν επανειλημμένες περικοπές εξόδων.  Σε πρόσφατες πανελλαδικές μας έρευνες διαπιστώνουμε ότι όλοι οι Έλληνες (97%) έχουν κάνει τουλάχιστον μια περικοπή—ακόμα και σε βασικά είδη—και αυτό, κατά 60% συμβαίνει επειδή δεν επαρκεί το εισόδημά τους, και κατά 40% επειδή φοβούνται ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις και πληθωρισμό.

3 Παρατηρώντας και τις τοπικές και τις διεθνείς τάσεις μέσα από συνεχείς έρευνες πάνω στο θέμα, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η πανδημία έφερε ένα καινούργιο «status» στις παραδοσιακές εργασιακές σχέσεις, αλλά και στον τρόπο που οι εργαζόμενοι διαμορφώνουν την καθημερινότητά τους.  Όσα επαγγέλματα μπορούν να ασκούνται εξ αποστάσεως, φαίνεται ότι βίωσαν ένα επιτυχημένο πείραμα, και η πλειονότητα σήμερα (πάνω από 67%) δεν επιθυμεί να επιστρέψει στα γραφεία όπως προ-covid:  προτιμούν είτε «υβριδικό μοντέλο» με 1-2 ημέρες στο γραφείο και τις υπόλοιπες από απόσταση, είτε να παραμείνει σε μόνιμη βάση η εργασία από απόσταση.

Η τηλεργασία—και πάλι με βάση έρευνές μας—φαίνεται ότι παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες.

Λιγότερος χρόνος στις μετακινήσεις, περισσότερη αυτονομία/ευελιξία στα ωράρια, βολικότερη ισορροπία προσωπικής-επαγγελματικής ζωής, αλλά και χαμηλότερα λειτουργικά κόστη και ταχύτερη μετάβαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό.   Το μόνο που φαίνεται να λείπει είναι η κοινωνικοποίηση, το ζεστό εταιρικό κλίμα, η ανθρώπινη επαφή, τα οποία ήδη πολλές εταιρίες φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν με μηνιαίες κοινές συναντήσεις και δράσεις, προς την κατεύθυνση του well being των συνεργατών τους.

4 Τα στατιστικά μεγάλων, διεθνών οργανισμών στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η χώρα μας, δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες έχουν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και ψηλότερη βιωσιμότητα.

Από την άλλη μεριά, το σύγχρονο μοντέλο ηγεσίας, που θα προσελκύσει και θα διατηρήσει τα ικανά ταλέντα, απαιτεί ψηλό βαθμό soft skills από τον εργοδότη, χαρακτηριστικά που παραδοσιακά, και βιολογικά, ανήκουν στη γυναικεία φύση.

Προσωπικά πιστεύω στις ομάδες ηγεσίας με ισορροπία φύλου, καθώς και στο σύγχρονο μοντέλο, που θέλει τον ηγέτη να εμπνέει τους συνεργάτες προς ένα κοινό όραμα, να ενθαρρύνει και να ενδυναμώνει τις ομάδες, να αποτελεί πρότυπο και παράδειγμα, και να αγκαλιάζει τις αλλαγές και εξελίξεις με τόλμη και κουράγιο.

Και αυτά είναι ανθρώπινα χαρακτηριστικά, χωρίς διάκριση φύλου!

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ – ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ

CEO, Tototheo Maritime

1 Είναι τραγικό για τον αναπτυγμένο κόσμο να μετρά ένα χρόνο διαρκών πολεμικών συγκρούσεων στην περιοχή της Ευρώπης με παγκόσμιες επιπτώσεις νομίζω ότι καμία αρχική πρόβλεψη δεν έδινε τόσο μεγάλη διάρκεια σ’ αυτό το πόλεμο.

Οι γενικότερες επιπτώσεις του πολέμου στην παγκόσμια οικονομία θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής:

– Απειλή κατά της επισιτιστικής ασφάλειας, η οποία διαφοροποιείται ανά περιοχή ή ανά κράτος.

– Διαταραχές στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα.

– Ενεργειακή ανεπάρκεια, πιο έντονη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με επιπτώσεις στις τιμές της ενέργειας, των καυσίμων και των τροφίμων. Είναι κατανοητό ότι οι αυξήσεις στις τιμές αυτές επηρεάζουν όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, από το νοικοκυριό μέχρι τις οικονομικές πολιτικές στήριξης των κρατών ή των οργανισμών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην έκθεση του Ιανουαρίου 2023 του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναφέρεται ότι το τρέχον έτος θα είναι σημείο καμπής για τη διεθνή οικονομία πριν την ανάκαμψη της ανάπτυξης το 2024 και την επιβράδυνση του πληθωρισμού. Επισημαίνεται όμως ότι ακόμη και φέτος θα πρέπει να περιμένουμε και να είμαστε προετοιμασμένοι για το απροσδόκητο.

2 Με την πανδημία και το πόλεμο στην Ουκρανία, οι τιμές, ιδιαίτερα των τροφίμων και της ενέργειας, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, κι αυτό το γεγονός έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του πληθωρισμού. Σύμφωνα με την Έκθεση του ΔΝΤ για το 2023, ο πληθωρισμός υποχωρεί πλέον καθώς οι προβλέψεις μιλούν για χαμηλότερο ποσοστό για το τρέχον έτος σε σχέση με το προηγούμενο. Πιο συγκεκριμένα και με νούμερα, εκτιμάται σε ποσοστό 6.6% για το 2023 και 4,3% για το 2024.

3 Πιστεύω ότι στην αγορά εργασίας θα επικρατήσει πλέον το υβριδικό μοντέλο, δηλαδή ένας συνδυασμός εξ αποστάσεως και με φυσική παρουσία εργασία. Κι αυτό γιατί υπάρχουν λόγοι που συνηγορούν υπέρ της μιας ή της άλλης λύσης.

Όσον αφορά την εξ αποστάσεως εργασία:

– Η δυνατότητα για εξ αποστάσεως εργασίας που μας προσφέρει πλέον η τεχνολογία.

– Η απαίτηση των εργαζομένων να μη χάνουν χρόνο στις μετακινήσεις, αυτός ο χρόνος μπορεί να αφιερώνεται καθαρά στην πραγματική εργασία.

– Η παροχή αυτενέργειας και αυτοδιάθεσης στους εργαζομένους η επιχείρηση καταδεικνύει έμπρακτα ότι εμπιστεύεται τους εργαζομένους ότι θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους χωρίς «επιτήρηση».

– Η δυνατότητα εύρεσης ταλαντούχου εργατικού δυναμικού από άλλες πόλεις, χώρες και ηπείρους από το σημείο λειτουργίας της εταιρείας. Να σημειώσουμε ότι αυτό αυξάνει τον ανταγωνισμό στην αγορά εργασίας επίσης.

Βεβαίως προϋπόθεση για όλα τα προαναφερόμενα είναι να υποστηρίζει το αντικείμενο εργασιών της επιχείρησης την εξ αποστάσεως εργασία.

Όσον αφορά την εργασία με φυσική παρουσία:

– Ενισχύονται οι δεσμοί μεταξύ των εργαζομένων και το αποτέλεσμα της ομαδικής εργασίας.

– Επικοινωνούνται ταχύτερα και ίσως αποτελεσματικότερα το όραμα και οι αρχές της εταιρείας, καλλιεργείται ταχύτερα η εταιρική κουλτούρα.

– Ενισχύεται ένας άτυπος ανταγωνισμός, καθώς καθένας μπορεί προσωπικώς να αξιολογήσει το έργο που παράγουν τα υπόλοιπα άτομα στην ομάδα του.

Ως CEO εταιρείας παροχής τεχνολογικών λύσεων, τάσσομαι υπέρ ενός υβριδικού μοντέλου με ημέρες εκτός και εντός γραφείου με την τελική επιλογή να συναποποφασίζεται μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου. Θεωρώ ότι έτσι οι εργαζόμενοι είναι πιο ικανοποιημένοι και άρα πιο παραγωγικοί.

4 Νομίζω ότι για μια γυναίκα που ήταν στο τιμόνι του μεγαλύτερου γυναικείου οργανισμού στον χώρο της ναυτιλίας, της WISTA International, με περισσότερα από 4.000 μέλη σε 56 χώρες ανά τον κόσμο, η απάντηση είναι ευθαρσώς:

Ναι!

Όμως, την απάντηση αυτή τεκμηριώνουν και τα παραδείγματα.

Καταρχάς να πούμε ότι είναι γνωστό ότι οι γυναίκες δεν είχαν πρόσβαση σε θέσεις ευθύνης μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες και εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στον επιχειρηματικό, τον ακαδημαϊκό και τον πολιτικό στίβο. Σύμφωνα με έρευνες όμως, αποδεδειγμένα οι εταιρείες που έχουν επενδύσει στην ποικιλομορφία των φύλων στα ανώτερα-ανώτατα ηγετικά επίπεδα έχουν 25%-30% πιθανότητες να είναι πιο κερδοφόρες σε σχέση με τον μέσο όρο της αγοράς.

Παλαιότερα βλέπαμε ότι οι γυναίκες στις θέσεις ευθύνης συχνά υιοθετούσαν ένα στυλ ηγεσίας που έχει διαμορφωθεί από άντρες και απευθύνεται σε άντρες, γιατί ήταν αποδεκτό στον χώρο εργασίας.

Με το αυξανόμενο όμως ποσοστό γυναικών σε θέσεις ηγεσίας, αυτό έχει διαμορφωθεί, ενσωματώνοντας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία αξιοποιούν οι γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτό μόνο θετικό μπορεί να είναι, αφού η διαφορετικότητα ενισχύει την αποτελεσματικότητα.

ΔΑΝΑΗ ΜΠΕΖΑΝΤΑΚΟΥ

CEO, Navigator Shipping Consultants
Concept-Founder, YES Forum

1 Σίγουρα ένας πόλεμος επιφέρει πολλά δεινά και φυσικά ανισορροπίες. Επίσης ένας πόλεμος που συνεχίζει να μαίνεται  στην Ευρώπη για πάνω από έναν ολόκληρο χρόνο, χωρίς να έχει ακόμα σταματήσει, μετά από σχεδόν έναν αιώνα ειρήνης , μόνο αρνητικά μπορεί να επηρεάσει τόσο την γηραιά ήπειρο, όσο και τον υπόλοιπο κόσμο.

Στην παγκόσμια σκακιέρα βέβαια, εκτός από τις κινήσεις των «πρωταγωνιστών», ρόλο παίζουν και οι κινήσεις παικτών που πάντα επηρεάζουν…

Σύμφωνα με έρευνες, ο πόλεμος στην Ουκρανία κόστισε στην παγκόσμια οικονομία δισεκατομμύρια δολάρια, με τις προβλέψεις για τις απώλειες για το 2023 να συνεχίζονται.

Μερικές μόνο από τις συνέπειες είναι οι διακοπές εφοδιασμού και παραγωγής παγκοσμίως, η αύξηση στις τιμές της ενέργειας, η αύξηση του πληθωρισμού  αλλά και του κόστους χρηματοδότησης.

2 Μία από τις βασικές συνέπειες  τόσο της πανδημίας, όσο και του εξελισσόμενου πολέμου στην Ουκρανία, είναι ο πληθωρισμός, που απεικονίζει τον ρυθμό μεταβολής των τιμών σε ετήσια βάση αποτελώντας ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Aνάμεσα στις κυριότερες αίτιες της μεγάλης ανόδου του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, αναμφίβολα η ενέργεια έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό από  τον Ιούνιο, χώρις όμως  να είναι η μόνη. Όπως είναι γνωστό οι αναπτυγμένες χώρες καταναλώνουν πολλαπλάσια από ότι οι αναπτυσσόμενες χωρίς μάλιστα να παράγουν.

Τέλος, η συνεχής αύξηση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών  στις ανεπτυγμένες χώρες που έχουν μεταφέρει την παραγωγή στις αναπτυσσόμενες, έχουν αποτέλεσμα την ύπαρξη εισαγόμενου πληθωρισμού, που λειτουργεί επιβαρυντικά στον τελικό ρυθμό μεταβολής των τιμών.

Επιπρόσθετα η απουσία συνεργιών, μετακύλησης του κόστους  και ελέγχου πληθωριστικών φαινομένων από όλα τα στρώματα είναι σίγουρο ότι δεν βοηθάει στην αντιμετώπισή τους.

3 Όπως έχουμε ξαναπεί η ναυτιλία ήταν ο μόνος κλάδος που δεν σταμάτησε ποτέ, και προσαρμόστηκε στις συνθήκες από την πρώτη μέρα.

Η εξ αποστάσεως εργασία ήταν μια λύση ανάγκης για την ασφάλεια των εργαζομένων. Μετά τα πρώτα δύο χρόνια όπου είχαν επιβληθεί περιορισμοί, είδαμε ότι οι εταιρείες στη συντριπτική τους πλειοψηφία επανέφεραν το ανθρώπινο δυναμικό τους στα γραφεία, με τις μεγάλες λόγω χώρου να είναι ίσως λίγο πιο ευέλικτες.

Με την επαναφορά των ομάδων όμως στα γραφεία παρατηρήθηκαν και οι επιπτώσεις αυτής της “απόστασης”. Οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν και οι ομάδες αποξενώθηκαν. Επίσης σε περιόδους αλλαγών και ανακατατάξεων, νέοι άνθρωποι μπήκαν στις εταιρείες, χωρίς ουσιαστικά να έχουν τη δυνατότητα να τις γνωρίσουν, να τις αφουγκραστούν και να εναρμονιστούν με την κουλτούρα τους. Επίσης μην ξεχνάμε τη νέα γενιά αποφοίτων που η ουσιαστική της επαφή με το πανεπιστήμιο ήταν μέσω webex.

Σαφώς θα υπάρξουν συνέπειες στο εργασιακό περιβάλλον και εδώ.

Για να συνοψίσω, τουλάχιστον όσον αφορά την Ελληνική Ναυτιλία δεν πιστεύω ότι αυτή η λύση ανάγκης θα εφαρμοστεί καθολικά και μόνιμα. Οι Εταιρείες πλέον ξέρουν ότι την έχουν δοκιμάσει, γνωρίζουν τα θετικά και τα αρνητικά και πλέον σε οποιαδήποτε κρίση, γνωρίζουν αν και με ποιο τρόπο πρέπει και μπορεί να εφαρμοστεί προσωρινά.

4  Οι επιχειρήσεις, επιτυχημένες ή μη διοικούνται από ανθρώπους, άντρες ή γυναίκες.

Η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα είναι ότι διοικούν τις επιχειρήσεις τους μέσα από διαφορετικές «διαδρομές»:

Η διαδρομή που επιλέγουν οι γυναίκες χαρακτηρίζεται ως επί το πλείστον από δημιουργικότητα, ευελιξία, υπομονή, σταθερότητα, κατανόηση, συνεννόηση, φροντίδα.

Συνολικά, οι γυναίκες επιχειρηματίες φαίνονται ρεαλίστριες, δίνουν περισσότερη έμφαση στη βελτίωση (έναντι της ανάπτυξης), προτιμούν τη σταδιακή εξέλιξη και αποφεύγουν τα μεγάλα ρίσκα.

Αν έρθουμε τώρα στα σύγχρονα ζητούμενα ηγεσίας των επιχειρήσεων, εν όψει των πολύπλοκων συνθηκών, προκλήσεων και συνεχών αλλαγών, όπως διαπιστώνουμε, τα χαρακτηριστικά, οι ποιότητες και οι δεξιότητες που καλούνται να υιοθετήσουν πιο έντονα οι οργανισμοί είναι ομάδες ηγεσίας με ισορροπία φύλου και αρμονική συνεργασία, ώστε να αξιοποιηθούν τόσο τα ανδρικά όσο και τα γυναικεία χαρακτηριστικά ηγεσίας.

Το ζήτημα είναι να εντοπίζουμε θέματα τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης και βελτίωσης και να αντιδρούμε, να συνεργαζόμαστε και να είμαστε εστιασμένοι στο αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με τους αριθμούς και τα αποτελέσματα που δεν λένε ψέματα, η ναυτιλία παρά τα στερεότυπα που ακόμα υπάρχουν, εργάζεται συνεχώς προς αυτή την κατεύθυνση.

Τα παραδείγματα των επιτυχημένων ναυτιλιακών Εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες συνεχώς πληθαίνουν.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΟΡΔΑΜΛΗ

Corporate Affairs, Prisma Electronics

1 Είναι σαφές ότι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ζούμε σε ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Οι αριθμοί μας δείχνουν ότι από το  δεύτερο εξάμηνο του 2021 σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας στην ΕΕ και παγκοσμίως.

Η τιμή των καυσίμων αυξήθηκε περαιτέρω λόγω της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Αμέσως ξεκίνησε μία πανευρωπαϊκή συζήτηση για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην ΕΕ. Τα προβλήματα έγιναν μεγαλύτερα με την απόφαση της Ρωσίας να αναστείλει τις παραδόσεις αερίου σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτός ήταν ο ένας τομέας της παγκόσμιας οικονομίας που επηρεάστηκε.

Αν δεν είχε επηρεαστεί, οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ δεν θα συμφωνούσαν στη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς ενέργειας, ο οποίος αποσκοπεί στην προστασία των πολιτών και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές.

Όμως, η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει άμεσο αντίκτυπο στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και την οικονομική προσιτότητα των τροφίμων.

Επιπλέον είχε σημαντικό αντίκτυπο στην κινητικότητα των προσώπων και των αγαθών στην ΕΕ και όχι μόνο, ανεξαρτήτως τρόπου μεταφοράς.

Συνεπώς η παγκόσμια οικονομία επηρεάζεται ποικιλοτρόπως.

2 Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι οι δύο βασικοί λόγοι για τον αυξημένο πληθωρισμό στις αναπτυγμένες, αλλά και τις αναδυόμενες χώρες. Θέλω να σταθώ σε δύο σημεία, όπως τα ανέλυσε η τελευταία έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS, τα οποία είναι τα εξής:

– Η άνοδος του πληθωρισμού από το 2020 έως το 2022 ήταν ένα παγκόσμιο φαινόμενο και σε όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.

– Το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στα βασικά αγαθά και στις υπηρεσίες χωρίς τη στέγαση και ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί τρομερά μετά την πανδημία.

3 Στην πρόσφατη κακοκαιρία που είχε την ονομασία «Μπάρμπαρα», υπήρξε εντολή στο δημόσιο τομέα για τηλεργασία και σύσταση στον ιδιωτικό τομέα για τηλεργασία, προκειμένου να περιοριστούν οι μετακινήσεις και να μην κινδυνεύσουν πολίτες από τις επιπτώσεις της κακοκαιρίας.

Συνεπώς η τηλεργασία είναι ένα εργαλείο που θα μπορούν οι εταιρίες να το χρησιμοποιούν ανά περίσταση και περίπτωση, όχι όμως σε μόνιμη βάση

4 Θεωρώ ότι ήρθε η ώρα να καταργηθούν αυτά τα στερεότυπα για τα δύο φύλα και να δοθεί η ευκαιρία στο ταλέντο, στα προσόντα, ανεξάρτητα από το φύλο. Είναι πολλές οι μελέτες που δείχνουν  οι γυναίκες έχουν την ικανότητα και τη φιλοδοξία να αναρριχηθούν σε ηγετικές θέσεις, αλλά έχουν μπροστά τους πολλά περισσότερα εμπόδια, που ίσως ανακόψουν την πορεία τους. Κι επειδή αναφερόμαστε σε έρευνες θα σας μεταφέρω τα εξής:

1. Μια αναφορά της Sodexo βρίσκει ότι οι επιχειρήσεις που τα Διοικητικά τους Συμβούλια αποτελούνται κατά το ένα τρίτο (1/3) ή και παραπάνω από γυναίκες έχουν κατά μέσο όρο 42% υψηλότερα κέρδη και 52% υψηλότερες μετοχικές αποδόσεις (Sunday Times, 29 Σεπτ 2013)

2. Μια έρευνα του 2012 από το Credit Suisse Research Institute μέτρησε την πορεία των τιμών των μετοχών σε 2360 επιχειρήσεις και βρήκε ότι “θα ήταν καλύτερο να επενδύαμε κατά μέσο όρο σε εταιρείες που έχουν γυναίκες στα Διοικητικά τους Συμβούλια παρά σε αυτές που δεν έχουν”

3. Σε μια αναφορά τον Σεπτέμβριο του 2013, το Centre for Talent Innovation της Νέας Υόρκης ανακάλυψε ότι οι εταιρείες με τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ποικιλομορφία είναι κατά 70% πιθανότερο να κατακτήσουν νέες αγορές και κατά 45% πιθανότερο να βελτιώσουν το μερίδιο αγοράς τους

4. Οι γυναίκες είναι καλοί ηγέτες. Σε μία μελέτη 360ο με συμμετέχοντες πάνω από 7000 στελέχη, οι γυναίκες ξεπέρασαν σε σκορ τους άνδρες σε 12 από τα 16 βασικά ηγετικά χαρακτηριστικά. Όσο πιο ιεραρχικά υψηλός ο ρόλος, τόσο μεγαλύτερο το άνοιγμα της ψαλίδας. Ξεπέρασαν τους άνδρες στα εξής:

• Ανάληψη πρωτοβουλιών

• Προσωπική ανάπτυξη

• Επίδειξη ακεραιότητας και ειλικρίνειας

• Πάθος για παραγωγή αποτελεσμάτων

• Ανάπτυξη τρίτων

• Έμπνευση και παρακίνηση τρίτων

• Οικοδόμηση σχέσεων

• Ικανότητες συνεργασίας και ομαδικότητα

• Μεγαλεπήβολη στοχοθέτηση

• Μάχη υπέρ της αλλαγής

• Επίλυση και ανάλυση προβλημάτων

• Δυναμική επικοινωνία.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΑΝΑ

Operation Manager GANMAR Shipping

1 Τα δεινά που προκαλεί ο πόλεμος – όπως οι αυξημένες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, η μείωση της ανάπτυξης και οι πιο σφιχτές χρηματοπιστωτικές συνθήκες – θα είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν σε ένα περιβάλλον που αυξάνονται τα εμπόδια στο διεθνές εμπόριο έτσι κι αλλιώς.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, περίπου 30 χώρες προχώρησαν μετά τον πόλεμο σε περιορισμούς στο εμπόριο ενεργειακών προϊόντων, τροφίμων και άλλων πρώτων υλών.

Πολλές χώρες έχουν ανακοινώσει την απαγόρευση εξαγωγών τροφίμων, θέλοντας να εξασφαλίσουν την κάλυψη των εγχώριων αναγκών τους σε μία περίοδο που ο εγκλωβισμός των ουκρανικών σιτηρών σε πλοία έχει προκαλέσει συναγερμό για επισιτιστική κρίση και μεγάλες αυξήσεις στις τιμές.

Αν η τάση αυτή συνεχισθεί, το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι συνέπειες θα είναι επώδυνες για όλες τις χώρες. Αντίθετα, τονίζει ότι θα πρέπει να μειωθούν τα εμπόδια στο εμπόριο για να περιορισθούν οι ελλείψεις προϊόντων και οι τιμές.

Όσον αφορά τη ναυτιλία, όλα τα παραπάνω μαζί με τη μετάβαση στην απανθρακοποίηση και την πράσινη ναυτιλία δημιουργούν ένα αυξημένου ρίσκου ρυθμιστικό πλαίσιο που οι εφοπλιστές και πλοιοκτήτες θα πρέπει να διαχειριστούν.

2 Έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία πολύ χαμηλού πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, το φθινόπωρο του 2021 ο πληθωρισμός έφθασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται σε τρεις κύριους λόγους: την ταχεία επανεκκίνηση της οικονομίας μας μετά την άρση πολλών εκ των περιοριστικών μέτρων που είχαν ληφθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας, την απότομη άνοδο των τιμών της ενέργειας και αυτό που οι στατιστικολόγοι αποκαλούν «επίδραση της βάσης σύγκρισης».

Η ανάδυση του υψηλού πληθωρισμού από τα βάθη των δεκαετιών του 1980 και του 1990 έχει τις κύριες αιτίες της, επίσης,  στο (λανθασμένα) παρατεταμένο και ισχυρό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών (δημιουργία νέου χρήματος), στην πανδημική ύφεση και στην ενεργειακή κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος.

Η λύση  σύμφωνα με τους ειδικότερους από εμένα είναι η παρακάτω:

– η ΕΚΤ οφείλει να αντιμετωπίσει τον πολύ υψηλό πληθωρισμό με αύξηση των επιτοκίων χωρίς όμως να το “παρακάνει”.

– η  ρευστότητα να κατευθύνεται σε περισσότερο στοχευμένες δράσεις. Για παράδειγμα, χρειαζόμαστε ευρωομόλογα που θα χρηματοδοτήσουν τη πράσινη ενεργειακή αυτάρκεια της ευρωζώνης, η οποία θα πρέπει να συμβεί τάχιστα (από μόνη της αυτή η πολιτική θα συμπιέσει τις πληθωριστικές τάσεις).

– δράσεις (και χρηματοδότηση) της θεσμικής βελτίωσης των χωρών του νότου, ώστε να εξαλειφθεί η θεσμική ανισορροπία που οδηγεί σε παραγωγική ανισορροπία.

– μέριμνα για τη χαμηλότοκη αναχρηματοδότηση του χρέους των χωρών του νότου που προήλθε από τις δίδυμες εξωγενείς κρίσεις (πανδημία και πόλεμος).

– η ευρωζώνη θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η αύξηση της ρευστότητας σε μελλοντικές επεκτατικές νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές θα κατανέμεται με ένταση σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη αυτή τη ρευστότητα (και δεν μπορούν να δανειστούν π.χ. από τις τράπεζες).

3 Η εξ’ αποστάσεως εργασία εφαρμόζεται ήδη  κατά κανόνα,  σε μεγάλες πολυεθνικές, αλλά και μικρότερες εταιρείες στην Ελλάδα.

Η πανδημία δημιούργησε την ανάγκη ώστε «να τη γνωρίσουμε» και στην Ελλάδα αλλά τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματά της, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, την κατέστησαν σαν ένα σημαντικό εργαλείο διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού και παραγωγής. Μείωση πάγιων εξόδων, εξοικονόμηση χρόνου, καλύτερη ψυχολογία του εργαζόμενου, είναι μόνο κάποια ενδεικτικά πλεονεκτήματα που η εξ’  αποστάσεως εργασία φέρει σε μια επιχείρηση αλλά και σε οργανισμούς μια που πολλά διοικητικά συμβούλια ή ακόμη και meetings πλέον γίνονται εξ αποστάσεως.

4 Κάποτε οι ιδιαίτερες συνθήκες και η ανάγκη κάποιας δεδομένης συγκυρίας έφερε τη γυναίκα σε θέση ευθύνης. Σύζυγος ή κόρη κάποιου επαγγελματία ή  επιχειρηματία αναγκάστηκε εκ των συνθηκών να αναλάβει τα ηνία της επιχείρησης.

Το θηλυκό φύλο δοκιμάστηκε σε θέσεις ευθύνης, και απέδειξε ότι έχει διοικητικές ικανότητες, οξύτητα νου και αντίληψη, μπορεί να εργαστεί σκληρά και υπό πίεση και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να διαχειριστεί κάθε είδους κρίσης πολύ καλύτερα από κάποιον άνδρα σε ανάλογη θέση. Πλέον, στη χώρα μας τουλάχιστον, είναι πολλές οι γυναίκες που αποφασίζουν να σπουδάσουν, να εργαστούν, αλλά ακόμη θεωρώ ότι δεν είναι πολλές αυτές που βρίσκονται σε θέση ευθύνης και αυτό οφείλεται σε δύο λόγους:

Αφενός τα στερεότυπα δεν κάνουν  εύκολη την επιλογή μιας γυναίκας σε κάποια τέτοια θέση, αφετέρου δεν θέλουν όλες οι γυναίκες να αναλάβουν ανάλογες υποχρεώσεις.

Δεν έχει να κάνει με το φύλο λοιπόν αλλά με τις ικανότητες, τις γνώσεις, την ιδιοσυγκρασία και τη διάθεση σκληρής εργασίας.

Όπως δεν είναι όλοι οι άντρες ικανοί για κάποια θέση μεγάλης ευθύνης, αντίστοιχα δεν μπορεί να είναι και όλες οι γυναίκες.

Σ’ αυτές που μπορούν όμως, θα πρέπει να δίνεται η ευκαιρία χωρίς καμία επιφύλαξη, διότι έχουμε πλέον αποδεχτεί όλοι – τουλάχιστον στη θεωρία – ότι το φύλο ενός ανθρώπου δεν είναι κριτήριο επαγγελματικής αξιολόγησης.

ΕΙΡΗΝΗ ΒΕΓΚΟΥ

Πρόεδρος του Κέντρου Πολιτισμού ΑΡΓΩ,
Γεν. Διευθύντρια για την “Οικογένεια και το παιδί” στον διεθνή φορέα International Action Art,

Υπεύθυνη τμημάτων χορού στην Χ.Α.Ν. Νίκαιας

1 Η άδικη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σε ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, προκαλεί σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο αποτροπιασμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ρωσία «ήρξατο χειρών αδίκων», όπως έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, ξεκίνησε έναν καταστροφικό πόλεμο με οδυνηρά αποτελέσματα όχι μόνο για τον ουκρανικό λαό και την παγκόσμια οικονομία, αλλά ακόμα και για τους ίδιους τους Ρώσους πολίτες. Είναι χρέος μας να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας που υπερασπίζεται με αυταπάρνηση και ηρωισμό τα εδάφη της απέναντι στον εισβολέα. Σε οικονομικό επίπεδο όλοι έχουμε αντιληφθεί από τις αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος, του φυσικού αερίου, του πετρελαίου, αλλά και των προϊόντων που χρησιμοποιούμε καθημερινά, το τεράστιο σοκ που υφίσταται η παγκόσμια οικονομία. Εξαιτίας του πολέμου πλήττονται οι προμήθειες σιτηρών, με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο να βυθίζονται στη φτώχεια και κυρίως οι πολίτες των αφρικανικών κρατών.

Παράλληλα, ας μη λησμονούμε πως πριν από τον πόλεμο το 40% του φυσικού αερίου που εισήγαγε η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ρωσικό. Η προσπάθεια της Ευρώπης να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο επιφέρει αυξήσεις στις τιμές ενέργειας με την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναζητά εναλλακτικές προμήθειες, κάτι που σαφώς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον προφανώς οι πόλεμοι επηρεάζουν την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, πόσο μάλλον όταν λαμβάνουν χώρα στην καρδιά της Ευρώπης.

2 Είναι γεγονός πως ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί τους τελευταίους μήνες στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κάτι που έχει πλήξει και τη χώρα μας. Το ενεργειακό κόστος και η επακόλουθη αύξηση των τιμών βασικών αγαθών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία αποτελεί έναν βασικό παράγοντα αύξησης του πληθωρισμού. Άλλη μία αιτία αύξησης του πληθωρισμού στις αναπτυγμένες χώρες είναι λόγω της επιβεβλημένης ενεργειακής μετάβασης σε άλλες πηγές ενέργειας πιο φιλικές στο περιβάλλον, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μία πρωτοφανή υγειονομική κρίση λόγω του κορωνοϊού που έχει οδηγήσει σε λοκντάουν και στο κλείσιμο των οικονομιών, καθώς επλήγησαν όχι μόνο οι βιομηχανίες, αλλά μεταξύ άλλων ο τουρισμός, οι αεροπορικές εταιρείες και οι υπηρεσίες αναψυχής. Κάτω από αυτές τις δυσμενείς συνθήκες είναι αναμενόμενη η αύξηση του πληθωρισμού και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες, αλλά και στις ισχυρές οικονομίες του πλανήτη μας.

3 Η πανδημία μας εξοικείωσε με τεχνολογικά επιτεύγματα και διαδικασίες που ναι μεν υπήρχαν, αλλά τις χρησιμοποιούσαν λίγοι. Ποιος δεν θυμάται τις ουρές στις τράπεζες για συναλλαγές που πλέον γίνονται ηλεκτρονικά; Αν και η εξ αποστάσεως εργασία μπήκε για τα καλά στη ζωή μας λόγω της πανδημίας, εντούτοις φαίνεται πως ήρθε για να μείνει.

Για παράδειγμα, παρατηρούμε πως όταν υπάρχουν δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες, τόσο τα σχολεία όσο και πλήθος επιχειρήσεων επιλέγουν την τηλεκπαίδευση και την τηλεργασία αντίστοιχα προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων. Η επιλογή της εξ αποστάσεως εργασίας είναι ωφέλιμη, καθώς η κατάργηση των καθημερινών μετακινήσεων για εργασιακούς λόγους παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο και καλύτερη ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής. Συν τοις άλλοις η τηλεργασία προσφέρει αυξημένη ευελιξία και αυτονομία στους εργαζόμενους, οι οποίοι πλέον μπορούν να οργανώνουν καλύτερα το χρόνο τους και να περνούν περισσότερο χρόνο με την οικογένειά τους. Χωρίς να παραγνωρίζονται τα μειονεκτήματα της τηλεργασίας, όπως το να μετατρέπει κανείς το σπίτι του σε εργασιακό χώρο και να χρησιμοποιεί πολλές ώρες τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, οι μεγάλες εταιρείες ήδη αξιοποιούν αυτό το εργαλείο σε μεγάλη κλίμακα και προχωρούν στην επανεκπαίδευση των εργαζομένων τους για να βελτιώσουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες και να μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες. Συμπερασματικά, ακόμα και μετά το πέρας της πανδημίας φαίνεται πως η εξ αποστάσεως εργασία αναμένεται να εδραιωθεί. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, αλλά και εργαζόμενοι προτιμούν την τηλεργασία, καθώς διαπίστωσαν τα πλεονεκτήματά της τόσο στην παραγωγικότητα της εργασίας όσο και στην ψυχολογική διάθεση των πολιτών.

4 Θεωρώ εξ αρχής απαραίτητο να διευκρινίσω πως θεωρώ εντελώς παρωχημένες αν όχι και επικίνδυνες τις διακρίσεις επί τη βάσει του φύλου. Ωστόσο, η προκατάληψη εξακολουθεί να υφίσταται γεγονός που αποστερεί από τις επιχειρήσεις, αλλά και από την εθνική οικονομία τα οφέλη της παρουσίας των γυναικών στην ηγεσία των εταιρειών. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που με τις ικανότητες και την εργατικότητά τους αποτελούν παραδείγματα τόσο για τις επιχειρήσεις για να τις αξιοποιήσουν αποτελεσματικά όσο και για τις άλλες γυναίκες ως πηγή έμπνευσης. Έρευνες έχουν δείξει πως οι χώρες που επενδύουν σε γυναίκες επιχειρηματίες παρουσιάζουν αύξηση του ΑΕΠ τους. Στις ΗΠΑ υπάρχουν πάνω από 9 εκατομμύρια επιχειρήσεις που ανήκουν σε γυναίκες και οι οποίες παράγουν πάνω από 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Γυναικών Ιδιοκτητών Επιχειρήσεων (National Association of Women Business Owners).

Τα δεδομένα δείχνουν πως στο μέλλον ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις θα διοικούνται από γυναίκες. Αυτό οφείλεται στις γυναίκες που ήδη βρίσκονται στην ηγεσία των εταιρειών και μας δείχνουν πως διαθέτουν διοικητικές ικανότητες που αποτελούν σημείο αναφοράς. Έτσι, οι διακρίσεις και οι διαχωρισμοί του παρελθόντος πλέον σιγά-σιγά ξεθωριάζουν, καθώς οι κοινωνίες μας εξελίσσονται με τις γυναίκες να αποκτούν ισότιμο ρόλο σε σχέση με τους άνδρες, ακόμα και στην ηγεσία ισχυρών οργανισμών. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως έχουν ήδη ξεπεραστεί όλα τα εμπόδια. Παρ’ όλα αυτά διαμορφώνεται σε όλους η αντίληψη πως οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα και ότι δεν υπολείπονται σε τίποτα από τους άνδρες, αρκεί να δοθούν και σε αυτές ίσες ευκαιρίες και κίνητρα. Έχει αποδειχθεί πως οι γυναίκες και θέλουν και μπορούν να είναι πρωταγωνίστριες σε κάθε πεδίο της κοινωνίας, γεγονός που αποφέρει πολλαπλά οφέλη στο κοινωνικό σύνολο.

ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ

Group Marketing Manager GAC Group

1 Σαφώς η παγκόσμια οικονομία έχει επηρεαστεί από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Δύο πολύ μεγάλες χώρες, και συνεπακόλουθα δύο μεγάλες οικονομίες, αντί να παράγουν, πολεμούν.

Δεν μιλάμε για δύο τυχαίες οικονομίες αλλά για τις πρώτες σε παραγωγή σίτου, πετρελαίου, φυσικού αερίου, αλλά και πολλών ζωικών προϊόντων.

Όλα αυτά τα μέτρα περιορισμού, που εφαρμόζονται στη Ρωσία, εννοείται πως επηρεάζουν την αλυσίδα τροφοδοσίας της παγκόσμιας οικονομίας.

Ας δούμε για παράδειγμα τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες.  Πόσα χρήματα χάνονται σε δεξαμενόπλοια που δεν μεταφέρουν πια ρωσικά καύσιμα αλλά και σε φορτηγά πλοία που δεν μεταφέρουν ούτε από, αλλά ούτε και προς τη Ρωσία προϊόντα και παραγωγές.

Ο πόλεμος μόνο κακό κάνει.  Έχουμε δει να πραγματοποιούνται ταξίδια, που δεν θα πήγαινε το μυαλό μας. Το γενικό εμπόριο έχει μεταβληθεί, οι ναυτιλιακές διαδρομές έχουν επηρεαστεί άμεσα και η ανάγκη για ανοιχτά μυαλά και νέες ναυλώσεις είναι αναπόφευκτη. Η παγκόσμια ναυτιλία έχει αλλάξει για να επιβιώσει σε αυτό το ανασφαλές και προκλητικό νέο επιχειρηματικό περιβάλλον.

2 Οι ανεπτυγμένες οικονομίες κυρίως οι ευρωπαϊκές, από τη δημιουργία του ευρώ και μετά, ακολούθησαν μία οικονομική πολιτική που βασίστηκε σε σταθερά μοντέλα ανάπτυξης.

Η σταθερότητα όμως παραβιάστηκε τόσο από την πανδημία όσο και από τον πόλεμο στην Ουκρανία.  Οι τιμές ζήσανε μία περίοδο έντονων διακυμάνσεων που καθορίζονταν από τις τιμές των καυσίμων.  Ακριβά καύσιμα, ακριβές πρώτες ύλες, ακριβά προϊόντα στο ράφι.

Πιστεύω όμως πως η αγορά θα ομαλοποιηθεί, γιατί θα ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί επιβίωσης. Αλλιώς οι τιμές θα πάρουν την ανηφόρα κι ένα παγκόσμιο κραχ όπως αυτό του 1930 θα είναι αναπόφευκτο.

3 Η ανθρωπότητα πέρασε την προηγούμενη τριετία μία πολύ μεγάλη κρίση.  Πολλά μπορούν να λεχθούν για τον COVID-19.  Αυτό που σίγουρα όμως θα πρέπει να ειπωθεί είναι πως το ανθρώπινο είδος για μία ακόμη φορά έδειξε τα αντανακλαστικά του.

Προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα και προκειμένου να μην καταρρεύσει η αγορά, γιατί κακά τα ψέματα η αγορά είναι η κινητήριος δύναμη του πλανήτη μας, βρήκε τις λύσεις που απαιτούνταν για να επιβιώσει.  Η τηλεργασία ήταν μία από αυτές τις λύσεις.  Θεωρώ πως, τόσο όσο ο φόβος μίας υποτροπής της πανδημίας ελλοχεύει η τηλεργασία θα αποτελεί ένα από τα βασικά αναχώματα για την εξάπλωσή της.

Όμως όπως και να το κάνουμε, η φυσική παρουσία, η πραγματική εργασία, ή αν θέλετε αυτή καθ’ αυτή η πραγματική ανθρώπινη επαφή είναι τα αλατοπίπερο της δουλειάς μας.  Όταν λοιπόν εκλείψει ο κίνδυνος θα επανέλθουμε στην κανονική πραγματικότητα.  Απλά θα είμαστε πιο ελαστικοί σε περιόδους που θα χρειαστεί πιθανή τηλεργασία.

Είμαστε πλασμένοι  για την προσωπική επαφή και οτιδήποτε άλλο θα πήγαινε κόντρα στη φύση μας.  Ας μην ξεχνάμε πως από την αρχαιότητα ακόμη ήταν γνωστό πως ο άνθρωπος είναι «φύσει πολιτικόν ζώον» (Αριστοτέλης).

4 Ας δούμε ξανά την ερώτηση.  Ένας σημαντικός αριθμός γυναικών βρίσκεται στην ηγεσία επιχειρήσεων.  Αν θα συνεχίσει ο αριθμός αυτός να ασκεί την ηγεσία και αν θα αυξηθεί.  Για να είναι σημαντικός ο αριθμός, αυτό σημαίνει ότι κάτι πάει καλά.

Η γυναίκα, στην εποχή μας, έχει χειραφετηθεί.  Ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις τους άνδρες, σπουδάζει, μελετά, σκέφτεται, εξελίσσεται και το κάνει πετυχημένα.  Ενώ παράλληλα διοικεί την πιο δύσκολη επιχείρησή της, που είναι το σπιτικό της.  Μια ματιά γύρω μας πείθει για του λόγου το αληθές. Η γυναίκα και ο διαφορετικός τρόπος σκέψης από τον άνδρα μπορεί να συνδράμει στην εξέλιξη των αγορών και των επιχειρήσεων.  Αν και ο αριθμός των γυναικών που διευθύνουν εταιρείες αυξάνεται, υπάρχει ακόμη δρόμος.

Ωστόσο, επιθυμώ την ύπαρξη ενός περιβάλλοντος σεβασμού και συνεργασίας με τους άνδρες για την επίτευξη κοινών στόχων. Δεν είμαστε ανταγωνιστές, είμαστε συνεργάτες στην ίδια αγορά και αφού μπορούμε να συνεργαστούμε για ένα γόνιμο επιχειρηματικό μέλλον, γιατί να μην το κάνουμε;

Δεν είναι ταμπού να έχεις μια γυναίκα ως leader, από τη στιγμή που το κάνει με επιτυχία.

Ναι, λοιπόν πιστεύω ακράδαντα πως ο αριθμός των γυναικών θα αυξηθεί στις διοικητικές θέσεις των επιχειρήσεων μελλοντικά.

ΘΕΟΤΟΚΗ ΤΙΤΗ ΝΤΟΛΑΠΤΣΗ

Πρόεδρος Olympico Vision

1  «Αρχικά, επί της ερωτήσεως σας, είναι αυτονόητο ότι ως ελεύθεροι άνθρωποι και σκεπτόμενοι πολίτες μίας πολιτισμένης Κοινωνίας , καταδικάζουμε διαρρήδην κάθε μορφή ένοπλης εισβολής. Πολύ περισσότερο εμείς, που οι δικές μας πληγές ως Ελλήνων, μισό αιώνα μετά, αιμορραγούν ακόμα. Ωστόσο το μείζον ερώτημα «πια χέρια» και -πιστέψτε με δεν ήταν ένα-άνοιξαν την πόρτα αυτού του όλεθρου και του χαμού, θα προτιμούσα να το αφήσω στους Γεωπολιτικούς Αναλυτές και στην ίδια την Ιστορία, καθώς πρεσβεύω πως /μόνη αυτή/ μπορεί και  εισβάλλει στα μεγάλα και «φωτεινά δωμάτια» των σκοτεινών αποφάσεων. Μόνον -αυτή- ως άλλη Θέμις , απονέμει Δικαιοσύνη και αποκαθιστά την Αλήθεια.

Επανερχόμενη στην ερώτηση σας, θα υπενθυμίσω ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε εκατομμύρια πρόσφυγες, ενώ ένα πλήθος από διανθίζουσες πολυεθνικές Εταιρείες  ανέστειλαν τις δραστηριότητες τους στη Ρωσία. Παράλληλα, η συνεχής αυξητική  τάση στις  τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, έχουν φέρει τους λαούς στα πρόθυρα της απόγνωσης. Κι αυτό, στην καθημερινή σας ζωή, έχει αναχθεί σε εφιάλτη. Ενός εφιάλτη που πήρε τη θέση της ελπίδας για ανάκαμψη και ανάπτυξη, μετά τη μάστιγα της πανδημίας.

Πέραν των παραπάνω, ο πόλεμος έχει επηρεάσει δραματικά τις εμπορικές συναλλαγές και τις αλυσίδες εφοδιασμού, προμηνύοντας πιθανότατα μία μεσοπρόθεσμη επισιτιστική Κρίση. Η παγκόσμια Αγορά σιτηρών υπέστη συντριπτικό πλήγμα, καθώς στη  σκακιέρα των παγκόσμιων εξαγωγών σε σιτηρά, είναι γνωστό πως πριν το ξέσπασμα του πολέμου, Ουκρανία και Ρωσία αντιπροσώπευαν το  25% των προμηθευτών. Σήμερα, στις -εκεί -απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις -κι αυτό με πονά ανθρώπινα και αν θέλετε βιωματικά για προέρχομαι από Αγροτική οικογένεια – ποζάρουν -σήμερα- μόνο σίδερο, φωτιά και θάνατος… Την ίδια ώρα, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί πως εισερχόμαστε πια, στην «κόκκινη περιοχή», καθώς ο πόλεμος έχει πλήξει βαρύτατα τη βιομηχανία και τα προϊόντα του πετρελαίου. Σε ένα άλλο Στατιστικό συμπέρασμα, σε σχετική μελέτη, την οποία πρόσφατα η ίδια διενήργησε, αναφέρεται το μακάβριο πόρισμα, πως ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σήμερα σε συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης -μετά τον πόλεμο- στην Ουκρανία, επταπλασιάστηκε!!!

Θα ήταν επίσης χρήσιμο να αναφερθεί πως σε επίπεδο παγκόσμιας διακυβέρνησης,  στην ομάδα των G20, η οποία, από τη συγκρότησή της και εντεύθεν – ως συντονιστικός παράγοντας – υπήρξε ο πιο σταθεροποιητικός καταλύτης  για στην παγκόσμια οικονομία, σήμερα υπό το πρίσμα της πιθανής αποπομπής της Ρωσίας, σηματοδοτούνται διεργασίες, αν όχι αποδόμησής της, τουλάχιστον δυσλειτουργίας και καθυστέρησης λήψης κρίσιμων αποφάσεων.

Ένας άλλος Τομέας, άρρηκτα συνδεδεμένος με την Παγκόσμια οικονομία είναι εκείνος της Ενέργειας (πηγές/γραμμές μεταφοράς).

Για την Ευρώπη η Ρωσία αποτελούσε τον μεγαλύτερο προμηθευτή σε καύσιμα ορυκτά. Συνακόλουθα οι εξελίξεις  στην προμήθεια των καύσιμων ορυκτών οδήγησε μοιραία στη  ραγδαία  άνοδο των τιμών.

Αν εξαιρέσει κάποιος τη Γαλλία, η οποία έχει -προ καιρού-επενδύσει στην πυρηνική ενέργεια, σήμερα η Ευρώπη , υπό το κράτος των δραματικών εξελίξεων, μεταβάλλει  την προμήθειά της, μέσω  της αύξησης των εισαγωγών σε (LNG), ενώ παράλληλα oι ασθενέστερες οικονομικά

Χώρες, όπως η Ελλάδα,   αναστέλλουν αποφάσεις για παύση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων τους, εκσυγχρονίζοντάς τες  και επενδύοντας σε σύγχρονες μεθόδους αιχμαλωσίας και αποθήκευσης του C02. Ήδη προαναγγέλθηκε από τη ΔΕΗ ότι το σύνολο των λιγνιτικών μας  μονάδων, θα είναι διαθέσιμο και ενισχυμένο από το 2025.

Με αυτά τα δεδομένα, όπως ρεαλιστικά διαμορφώνονται, θα οδεύσουμε -νομοτελειακά- σε μία σοβαρή όξυνση ανισοτήτων μεταξύ των αναπτυγμένων και ασθενέστερων οικονομικά Κρατών της Ευρώπης, αφού θα μειωθεί δραματικά η οικονομική υποστήριξη για την Ενέργεια, προς τις χώρες τους Ευρωπαϊκού Νότου.

2 Η κύρια ειδικότητά μου ως Ψυχολόγου, δεν είναι συμβατή με βαθιές γνώσεις Οικονομίας. Με τις όποιες στοιχειώδεις γνώσεις μου, διότι μελετώ ως φιλομαθής  το Πρόβλημα, εκτιμώ  πως αν αναζητήσουμε τα αίτια, με τη μορφή ετικετών, είναι ιδιαίτερα πιθανό να μη «βρούμε άκρη», καθώς αυτά τα οποία μας οδήγησαν -σε παγκόσμια κλίμακα- στην έξαρση /αυτή/ του πληθωρισμού, διαφέρουν από Χώρα σε Χώρα. Στην Κίνα, ως κύριος παράγοντας αναδεικνύεται εκείνος  των συνεχών LockDowns, στις ΗΠΑ η εφοδιαστική αλυσίδα και το φλέγον ζήτημα των ημιαγωγών. Αντίθετα στην Ιαπωνία, λόγω οικονομικής πολιτικής «ήπιας ανάπτυξης» παρατηρείται μηδενικός πληθωρισμός. Ωστόσο,  αναζητώντας κοινούς παρονομαστές και σημεία σύγκλισης, εκτιμώ ότι θα οδηγηθούμε σε τρεις κύριες παραμέτρους  Στην πανδημία, στον Πόλεμο στην Ουκρανία και σε ότι αφορά την Ευρώπη στην ολοκληρωτική ενεργειακή μας εξάρτηση από Εξωτερικούς προμηθευτές. Και συνακόλουθα στην αβεβαιότητα για την Ενεργειακή μας επάρκεια.

Η μείωση της κατανάλωσης κατά τη διάρκεια της Πανδημίας οδήγησε  στην αποταμίευση. Με την επανεκκίνηση οδηγούμαστε πάντα σε αύξηση ζήτησης, μόνο που κατά τη διάρκεια αυτής μας της αυξημένης ζήτησης, μας προέκυψε το «τέρας» του Πολέμου στην Ουκρανία και οι σεισμικές μεταβολές σε αυτό, που οι ειδικοί  ονομάζουν «εφοδιαστική αλυσίδα». Σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχει πάντα χρονική διαφορά φάσης (καθυστέρηση) ανάμεσα σε προσφορά και αυξημένη ζήτηση. Η συνέπεια είναι και πάλι η αύξηση των τιμών.

Η Ευρώπη θα πρέπει να ζήσει με το Ενεργειακό της πρόβλημα και στη βέλτιστη των περιπτώσεων να το επιλύσει. Δεν θα πρέπει να διστάσει στη λήψη γενναίων αποφάσεων. Ας μην ξεχνάμε πως οι διέπουσες την Οικονομία σχέσεις, είναι σχέσεις μηδενικού αθροίσματος (όταν κάποιος χάνει, κάποιος άλλος κερδίζει…). Το ίδιο συμβαίνει και με τον Πληθωρισμό.

Σήμερα υπό το κράτος της έκρηξης του πληθωρισμού, στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές, τα μέγιστα κέρδη αφορούν το  Πετρέλαιο, το Φυσικό Αέριο και την  Ηλεκτρική Ενέργεια.

Και ο νοών νοείτω…

3 Με βάση έγκριτη έρευνα που διενήργησε η KPMG από 19/2/2021- μέχρι 28/2/2021 και αφορούσε το σύνολο των Ελλήνων εργαζόμενων προέκυψε ως «σχεδόν βέβαιο» το ενδεχόμενο ότι η εξ’ αποστάσεως εργασία ήρθε για να μείνει και στην COVID-19 εποχή…

Το κύριο εύρημα αφορούσε τα άτομα νεαρής ηλικίας, τα οποία απάντησαν θετικά σε ποσοστό, 51% οι άνδρες και 57% οι γυναίκες.

Φυσικά ο θεμέλιος λίθος και αιτία της διάστασης απόψεων μεταξύ των ειδικών των Εταιρειών είναι η παραγωγικότητα. Η επιφύλαξη σχετικά με την  εξ αποστάσεως εργασία όπου αυτή είναι εφικτή, αναφέρεται στην ενασχόληση – κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας- με δραστηριότητες ξένες προς το είδος της. Είναι όμως πράγματι έτσι;

Αναφέρω ενδεικτικά,  τo 2022, ηγετικό στέλεχος της Tesla, απευθυνόμενος προς τους υπαλλήλους της Εταιρείας,  τους ενημέρωσε ότι, ή  θα  εργάζονται 40 ώρες την εβδομάδα σε ένα γραφείο είτε «…να προσποιηθούν ότι εργάζονται κάπου αλλού». Ωστόσο τα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν μετά την πανδημία -μέσω πολλαπλών Στατιστικών ερευνών / μελετών- δείχνουν ότι το εν λόγω ηγετικό στέλεχος  έκανε λάθος. Η εξ αποστάσεως εργασία, είτε δε μειώνει την παραγωγικότητα, είτε κατά τι την αυξάνει.

Προσωπικά, Διατηρώ την πεποίθηση ότι η παραγωγικότητα ενός εργαζόμενου είναι συνάρτηση κυρίως αυτής καθ΄εαυτής της επαγγελματικής συνειδήσεώς του και δευτερευόντως της φυσικής -ή μη- παρουσίας του.

4 Στους καιρούς μας, το αέναα διαφοροποιούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον προαπαιτεί μία πολύμορφη δομή  οργάνων  διοίκησης και ελέγχου,  όπου η λήψη κρίσιμων αποφάσεων να απορρέει ως αρμονική συνισταμένη απόψεων και αντιλήψεων ατόμων διαφορετικού φύλου, ποικίλων προσεγγίσεων και στελεχών που ακολουθούν ίσως διαφορετικές Σχολές επιχειρηματικής Στρατηγικής.

Η εφαρμογή της Θεωρίας της “κοινής σκέψης” και της κοινής ιδιοσυγκρασίας, έχει οδηγήσει βαθμιαία διανθίζουσες επιχειρήσεις στην έλλειψη αποδοτικότητας και ενίοτε στον μαρασμό.

Η προαγωγή των γυναικών-κατά το μέγιστο- στα μεσαία κλιμάκια της ιεραρχίας των επιχειρήσεων, δεν μπορεί παρά να εκπορεύεται από παρωχημένες  προκαταλήψεις,  οι οποίες στερούνται επιστημονικής βάσης και απάδουν προς έναν πολιτισμένο και δημιουργικό τρόπο σκέψης, συστατικά απαραίτητα  για τη δυναμική μία σύγχρονης επιχείρησης.

Ξέρετε, οτιδήποτε δεν θεμελιώνεται επιστημονικά, οτιδήποτε δεν επαληθεύεται με μεθόδους μίας ανθεκτικής Στατιστικής, αποτελεί εικασία, αξίωμα και στη χείριστη των περιπτώσεων προκατάληψη.

Και μέσα σ΄ έναν κόσμο που κάθε μέρα δεν είναι ίδιος που ήταν χθες, σε ένα Θέατρο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που διαρκώς μεταβάλλεται και εξελίσσεται,  το τελευταίο που χρειάζεται μία επιχείρηση σήμερα, είναι η προκατάληψη.

Αν θέλουμε να μιλάμε για Πολιτισμό, για μία Ευρώπη χωρίς διακρίσεις , για μια Κοινωνία με ίσες ευκαιρίες για όλους, χωρίς αναίτιους αποκλεισμούς….

Αν κακίζουμε νυχθημερόν τα εγκλήματα  που διαπράττουν κατά της Γυναίκας, κοινωνίες αλλιώτικες, κοινωνίες ενός άλλου απάνθρωπου κόσμου, τότε -αλλοίμονο -σε τι διαφέρουμε Εμείς από όλους αυτούς; Μήπως μόνο στο μέγεθος της υποκρισίας ; Ξέρω πως κάποιοι πολέμιοι των παραπάνω αντιλήψεων, πρόχειρα θα ανατρέξουν στο αρχέγονο και συνάμα ατυχές ερώτημα…Αντρικός ή Γυναικείος εγκέφαλος ; Ναι θεωρώ φαιδρό το ερώτημα…

Είναι σαν να αναρωτιέται κάποιος πόσο μακριά πρέπει να είναι τα πόδια ενός μέσου ανθρώπου. Η ορθή απάντηση είναι το ίδιο φαιδρή… «Τόσο, όσο να φτάνουν στο έδαφος»…

Μπορώ να σας διαβεβαιώσω λοιπόν ως Ψυχολόγος, πως σ΄ένα φάσμα αμέτρητων κλινικών πειραμάτων και επιστημονικών δοκιμών ανάμεσα σε «εξισωμένες Ομάδες», φύλου, με μεταβλητή το όρο «ευφυία» το αποτέλεσμα που προέκυπτε ήταν πάντα το ίδιο…

Χωρίς να επιθυμώ να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες του γνωστικού μου Αντικειμένου περί ευφυίας Β και λοιπών, σας αναφέρω απλά πως υπήρχαν πάντα στοιχεία -κάποια εντυπωσιακά- που προσέδιδαν υπεροχή στην  Ομάδα των Ανδρών και άλλα το ίδιο εντυπωσιακά στην Ομάδα των Γυναικών , με έναν τρόπο θαρρείς και ο Θεός- ή ενδελεχώς η ίδια η φύση- «δώρισαν» τα πάντα με δικαιοσύνη.

Αν θέλουμε να μιλάμε για πολιτισμό, αν θέλουμε στ’ αλήθεια να κληροδοτήσουμε για τα παιδιά μας,  ένα πιο όμορφο, πιο ανθρώπινο «αύριο» τότε μακράν ημών κάθε είδους διάκριση και στείρα προκατάληψη. Οι καιροί αλλάζουν…

Ας αλλάξουμε κι εμείς..

ΚΡΙΣΤΙΑΝΑ ΠΡΕΚΕΖΕ

ΜΑ Ενέργεια & Περιβάλλον,
Life & Executive Coach
Climate Coaching Alliance member

1 Καθώς συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη σύρραξη στην Ουκρανία, η εκτίμηση του αντικτύπου της στην παγκόσμια οικονομία είναι φανερή αλλά ταυτόχρονα πολυδιάστατη, πολυσήμαντη και σ’ ένα βαθμό διαφορετική για διαφορετικές χώρες, βιομηχανίες και τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Άλλωστε, όπως σε κάθε σύρραξη υπάρχουν κερδισμένοι, αυτοί που κάνουν την κρίση ευκαιρία ή εκείνοι που με διορατικότητα έχουν διαβλέψει σενάρια για το μέλλον.

Μια σοβαρή επίπτωση όμως που συχνά παραβλέπεται, μεταξύ των άλλων διότι είναι δύσκολο να αποτιμηθεί άμεσα οικονομικά, είναι η ζημιά στο περιβάλλον και τελικά στην ανθρώπινη υγεία. Η μόλυνση του αέρα, του υδροφόρου ορίζοντα και του εδάφους στην Ουκρανία είναι θλιβερή πραγματικότητα.

Τοξικά χημικά και βαρέα μέταλλα, κατάλοιπα βομβών, εκρήξεων και πυρκαγιών, θα επηρεάσουν για χρόνια τον σιτοβολώνα της Ευρώπης, που τυχαίνει να φιλοξενεί περισσότερο από το 1/3 της βιοποικιλότητας της ηπείρου μας.

Στη δε Μαύρη Θάλασσα, χιλιάδες δελφίνια ξεβράζονται στις ακτές και το θαλάσσιο οικοσύστημα υποφέρει με άγνωστες ακόμη επιπτώσεις για όλους μας.

Η ενεργειακή κρίση ως αποτέλεσμα του πολέμου αυτού σήμανε και πισωγύρισμα στο θέμα της πράσινης μετάβασης καθώς η ρεαλιστική, άμεση αντίδραση κρατών ήταν η επαναλειτουργία λιγνιτικών σταθμών και η εξεύρεση λύσεων μακριά από τις ΑΠΕ. Αυτό που δεν περιμέναμε ποτέ να συμβεί στην καρδιά της Ευρώπης μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, συνέβη και έφερε μια τεράστια ψυχολογική ανατροπή, πέρα από όσα βλέπουμε στο μέτωπο της οικονομίας και της ενέργειας. Με δεδομένο ότι ο πόλεμος συνεχίζεται, χωρίς να φαίνεται ορίζοντας ανακωχής ή λήξης, είναι ιδιαίτερα δύσκολη η εκτίμηση της επίδρασής του στην παγκόσμια οικονομία τη χρονιά που ξεκίνησε και δεν θα αποπειραθώ να το κάνω.

Εκείνο που πιστεύω είναι ότι θύμα αυτής της σύρραξης είναι εν τέλει η ίδια η παγκοσμιοποίηση και η διεθνής σταθερότητα που αυτή, ως ένα βαθμό, εξασφάλιζε.

2 Ο πληθωρισμός είναι, κατά τους ειδικούς, ένα σύνθετο φαινόμενο και σίγουρα σε λίγες γραμμές είναι δύσκολο να αναλυθεί η σημερινή κατάσταση.

Ήδη πριν την εισβολή στην Ουκρανία, η παγκόσμια οικονομία πάσχιζε να ανακάμψει από την αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, που ήταν απόρροια της πανδημίας.

Η πολεμική σύρραξη απογείωσε τις τιμές ενέργειας και τροφίμων συμβάλλοντας στην πληθωριστική έξαρση σε όλον τον κόσμο.

Το κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου από τη Ρωσία και το γεγονός ότι η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών, έφερε τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη σε επίπεδα ρεκόρ ενώ παραμένουν υψηλά και σήμερα.

Αλλά και στις ΗΠΑ, στα μέσα του 2022, σημειώθηκε το υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού από το 1981, παρόλο που η οικονομία της χώρας δεν εξαρτάται τόσο από τις τιμές του φυσικού αερίου όσο του πετρελαίου.

Το μόνο σίγουρο είναι πως πληθωρισμός και οικονομική ύφεση συνδέονται κι έτσι διάφορα σενάρια εξυφαίνονται για το άμεσο και μακροπρόθεσμο μέλλον.

Αισιόδοξη εκ φύσεως, δεν θα υιοθετήσω τις απόψεις για ένα πιθανό επερχόμενο παγκόσμιο κραχ, που συζητούν ορισμένοι οικονομολόγοι και αναλυτές.

Αναμφίβολα όμως η μάχη ενάντια στον πληθωρισμό δεν έχει ακόμη κερδηθεί.

Μεταξύ άλλων, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι κινήσεις των κεντρικών τραπεζών στη διάρκεια του 2023.

3 Είναι αλήθεια πως το υβριδικό εργασιακό περιβάλλον υιοθετήθηκε διεθνώς εξ ανάγκης το 2020, λόγω της πανδημίας.

Όμως, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, απέδειξε πως λειτούργησε και λειτουργεί καλά. Ορισμένοι μάλιστα λόγοι, το καθιστούν αποδοτικότερο, όπως μείωση του κόστους καθημερινής μετακίνησης των υπαλλήλων, εξοικονόμηση του χαμένου στις μετακινήσεις χρόνου, συχνότερες κι ευκολότερες συναντήσεις στελεχών και τμημάτων, καθόσον διαδικτυακές, ακόμη και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μιας εταιρείας.

Οικονομολόγοι όμως και ειδικοί της απασχόλησης, προειδοποιούν για κρυφούς κινδύνους αν δεν εφαρμόζονται βέλτιστες πρακτικές, επωφελείς για όλους τους εργαζομένους, όπως π.χ. η πιθανότητα να υπάρξουν εμπόδια στην εξέλιξη κυρίως όσον αφορά νεο-προσλαμβανόμενους.

Μελέτη του King’s College, London, το 2022, με τίτλο “The Hidden Risks of Hybrid Working”, αναφέρει, μεταξύ άλλων, το ρίσκο της αποξένωσης που μπορεί να βιώσει ένας εργαζόμενος με συνέπεια την αδιαφορία για τους στόχους της εταιρείας ενώ σημειώνει ότι οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις θα θίξουν περισσότερο τις γυναίκες.

Η εξ αποστάσεως εργασία απαιτεί ταυτόχρονα την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων εκ μέρους του management και φέρνει από μόνη της αλλαγές στην αντιμετώπιση θεμάτων ανθρώπινου δυναμικού.

Οι υπεύθυνοι του HR μιας εταιρείας πρέπει να επιδείξουν ευελιξία σε σειρά θεμάτων, ενώ η διοίκηση καλείται να δει με διαφορετική ματιά όσα προηγουμένως θεωρούνταν δεδομένα.

Στο σημείο αυτό, μπαίνω στον πειρασμό, ως Coach, να σημειώσω ότι διεθνώς αναγνωρίζεται η αξία του Coaching στο να υποστηρίξει τους ηγέτες και τα ανώτερα στελέχη να εμπνεύσουν και να εμπλέξουν τους εργαζομένους τους, στις ιδιότυπες σημερινές συνθήκες.

Ας μη ξεχνάμε ακόμη τη σημερινή τάση, ανάμεσα σε εκπροσώπους της νεότερης γενιάς, να απεξαρτηθούν εντελώς από το δομημένο εργασιακό χώρο και να αναζητήσουν ευκαιρίες ως ψηφιακοί νομάδες, επιλέγοντας με διαφορετικά κριτήρια τον τόπο εργασίας τους.

Πιστεύω λοιπόν ότι το υβριδικό εργασιακό περιβάλλον ήρθε για να μείνει, παρά τις προκλήσεις που η υιοθέτησή του ενέχει.

Άλλωστε, στο μέλλον – περισσότερο κοντινό από όσο ίσως φανταζόμαστε – η τεχνητή νοημοσύνη και οι εφαρμογές της θα κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος και το γραφείο πιθανότατα να είναι μόνο μια εικονική πραγματικότητα!

4 Πιστεύω πως πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία και ο χρόνος να αποδείξουν τι αξίζουν καθώς βρίσκονται στο τιμόνι επιχειρήσεων σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων και αλλαγών.

Στο χώρο της Ελληνικής ναυτιλίας, αφθονούν τα παραδείγματα νέων γυναικών, που ηγούνται με εξαιρετική επιτυχία των οικογενειακών επιχειρήσεων.

Μπορεί να πήραν τα ηνία λόγω απουσίας γιών, αλλά αυτό δεν αναιρεί στο ελάχιστο το αποτέλεσμα.

Η ικανότητα που επιδεικνύουν οι γυναίκες γόνοι πλοιοκτητών να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να αυξήσουν το στόλο τους είναι αναμφίβολα εντυπωσιακή.

Είναι παράλληλα σημαντικό οι σημερινές γυναίκες-ηγέτιδες να προετοιμάσουν και να υποστηρίξουν με τη σειρά τους τις αυριανές ηγέτιδες.

Να λειτουργήσουν ως Leaders – Coaches και να ενδυναμώσουν τη νέα γενιά γυναικών που φιλοδοξεί να ανταγωνιστεί ισότιμα στον επαγγελματικό στίβο.

Η σκυτάλη πρέπει να δίνεται φυσικά στον πιο άξιο, ανεξάρτητα φύλου, αλλά ταυτόχρονα είναι αναγκαίο να αρθεί το εμπόδιο της «γυάλινης οροφής», πραγματικό και ψυχολογικό.

Την επαγγελματική υποστήριξη μεταξύ γυναικών και την ενδυνάμωσή τους έχει ως στόχο η WISTA International διεθνώς και η WISTA Hellas στο χώρο της Ελληνικής ναυτιλίας.

Ανάλογες, πολύ αξιόλογες πρωτοβουλίες υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας για την υποστήριξη των γυναικών γενικότερα στον επιχειρηματικό χώρο, όπως οι Women on Top και Women Act.

Στις ΗΠΑ, παρόλη την πρόοδο στο θέμα του diversity & inclusion, συζητείται τώρα η ανάγκη σοβαρού mentoring σε νέες, ταλαντούχες επαγγελματίες γυναίκες ώστε να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές για την προώθηση της σταδιοδρομίας τους.

Η αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στα ΔΣ εταιρείων, οργανισμών και τραπεζών πρέπει να συμβαδίσει όμως και με την επιρροή τους σε άλλα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Συγκεκριμένα, πιστεύω πως οι γυναίκες πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη συμμετοχή στο δημόσιο βίο. Με 62 γυναίκες στους 300 βουλευτές, 17 δημάρχους στους 331 και μόνο μία (!) από τους 13 Περιφερειάρχες – την κα Ρόδη-Κράτσα στα Ιόνια Νησιά – η αντιπροσώπευση των γυναικών είναι πράγματι άνιση.

Το ζητούμενο είναι να αλλάξει συνολικά η νοοτροπία και να εκλείψουν οι υποσυνείδητες προκαταλήψεις, αλλά και να αρθούν τα ουσιαστικά εμπόδια ώστε μια γυναίκα να μπορεί να συνδυάσει οικογένεια και σταδιοδρομία, χωρίς δυσανάλογες θυσίες.

Προσωπικά, θα θεωρήσω επίτευγμα τη στιγμή που δεν θα αναφερόμαστε στο φύλο του ηγέτη, σε μια επιχείρηση ή δημόσια θέση, αλλά στα πραγματικά χαρακτηριστικά του/της που θα αποτελούν έμπνευση και παράδειγμα προς μίμηση για κάθε νέο/α, ανεξαιρέτως.

Εύχομαι αυτή η στιγμή να μην αργήσει…

 

ΖΕΦΗ ΚΑΡΓΙΔΟΥ

Διευθύντρια Επικοινωνίας
Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.)

1 Η εισβολή της Ρωσίας έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία, αφού διατάραξε αρχικά τις αλυσίδες εφοδιασμού, δημιούργησε αβεβαιότητα και περιόρισε την προβλεψιμότητα στις αγορές ενέργειας, ενώ προκάλεσε ακόμα και επεισόδια επισιτιστικής κρίσης, καθώς μείωσε τη διαθεσιμότητα τροφίμων και πρώτων υλών, με αποτέλεσμα να ανέβουν οι τιμές των τροφίμων σε δυσθεώρητα ύψη, καθιστώντας βασικά αγαθά απρόσιτα για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, ιδιαίτερα στις πιο φτωχές χώρες.

Το φάσμα των επιπτώσεων, είναι ευρύ, τόσο σε γεωγραφική κλίμακα, όσο και σε γεωοικονομική. Καθώς ο πόλεμος γίνεται ενδημικός, η παγκόσμια οικονομία μαθαίνει να ζει με τη δομημένη αβεβαιότητα. Το πιο σημαντικό όμως είναι το κόστος σε ανθρώπινες ζωές και το μακροχρόνιο πλήγμα στις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ χωρών, που δημιουργείται, εμφυτεύοντας τον φόβο βαθιά μέσα στις ψυχές των καθημερινών ανθρώπων.

2 Ο πόλεμος έχει τη δική του ξεκάθαρη συμμετοχή στην εκτόξευση του πληθωρισμού, χωρίς ωστόσο να αποτελεί δικό του γέννημα.

Η προδιαγεγραμμένη ενεργειακή κρίση, επιδεινώθηκε άρδην από την ανασφάλεια του εφοδιασμού φυσικού αερίου, ενώ, όπως είπαμε, ρόλο έπαιξε και η απειλή γενικευμένης επισιτιστικής κρίσης, δεδομένου ότι Ρωσία και Ουκρανία είναι δύο κορυφαίοι εξαγωγείς σιτηρών παγκοσμίως.

Όταν ο πληθωρισμός πλήττει όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες, ιδιαίτερα τους τομείς της ενέργειας και των τροφίμων, αυτό ασκεί πίεση στους καταναλωτές αυξάνοντας με ιδιαίτερη έμφαση το κόστος όλων των μορφών ενέργειας και τα έξοδα διαβίωσης για την οικογένεια.

Ενώ ο Τουρισμός πηγαίνει καλά, ορισμένοι τομείς της αγοράς εργασίας εξακολουθούν να είναι σε δύσκολη κατάσταση. Βγαίνουμε από μια παγκόσμια πανδημία, όπου παρά την επιθυμία μας να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, εξακολουθούμε να βλέπουμε διαταραχές στον τομέα των υπηρεσιών της οικονομίας και σε άλλους τομείς.

3 Από το ξέσπασμα της πανδημίας έως και σήμερα η τηλεργασία καθιερώθηκε ως μορφή εργασίας στην Ελλάδα και παγκοσμίως, με τάση να επικρατήσει ως κυρίαρχη.  Μερικά από τα οφέλη της εργασίας από το σπίτι για εργοδότες και εργαζόμενους περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ευημερίας (well-being) των εργαζομένων, λιγότερο χρόνο μετακινήσεων και τη μείωση του κόστους.

Παρότι η ζήτηση για υβριδική εργασία συνεχίζει να αυξάνεται, αρχίζουμε να βλέπουμε τις περισσότερες από τις μεγαλύτερες εταιρείες να αποφασίζουν να πιέζουν σταδιακά τους υπαλλήλους να επιστρέψουν στην εργασία, αναφέροντας την ανάγκη να έχουμε αυτές τις προσωπικές αλληλεπιδράσεις για βελτιωμένη απόδοση και παραγωγικότητα. Όταν βλέπουμε παγκοσμίως τόσες πολλές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας να αρχίζουν να κάνουν απολύσεις, υποδηλώνει ότι οι εργαζόμενοι μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να απαιτήσουν συνεχείς επιλογές εργασίας εξ αποστάσεως. Αντιθέτως, άλλες επιχειρήσεις, που δυσκολεύονται να βρουν εργαζομένους, μπορεί να αισθάνονται την ανάγκη να συνεχίσουν να παρέχουν επιλογές εξ αποστάσεως εργασίας ως μέσο για να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε μια αγορά όπου μερικές φορές είναι δύσκολο να προσελκύσουν εργαζομένους.

Κατά τη γνώμη μου είναι ιδανικό ένα υβριδικό μοντέλο με συνδυασμό τηλεργασίας και φυσικής παρουσίας των εργαζομένων, σε όσες επιχειρήσεις αυτό είναι εφικτό, καθώς τα επαγγέλματα με πλήρη δυνατότητα τηλεργασίας είναι λίγα, όπως π.χ. τα τηλεφωνικά κέντρα.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται οι επιχειρήσεις να τεκμηριώσουν επαρκώς κατά πόσο είναι εφικτή η άσκηση των εργασιακών καθηκόντων από απόσταση, προκειμένου να μπορούν να λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις.

4 Πιστεύω ότι οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές να είναι καλοί ηγέτες στις επιχειρήσεις, αλλά και στην πολιτική, όπως οι άνδρες. Δεν τους λείπει η αποφασιστικότητα και οι διαχειριστικές ικανότητες. Τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στην πολιτική, πιστεύω ότι οι γυναίκες είναι καλύτερες στο να κάνουν συμβιβασμούς από τους άνδρες συναδέλφους τους. Κατά τη γνώμη μου, οι γυναίκες έχουν ιδιαίτερες ικανότητες – που σε κάποια θέματα τις κάνουν πιο αποτελεσματικές από τους άνδρες όσον αφορά το ότι δείχνουν περισσότερη ενσυναίσθηση, στην πραγματικότητα η ενσωμάτωσή τους και μόνο σε ισότιμο επίπεδο θα δώσει δυναμική που λείπει, ντε φάκτο, ενώ αποδεδειγμένα εκ θέσεων και φύσεως θα συμβάλλουν στον περιορισμό κρουσμάτων βίας, σεξουαλικής παρενόχλησης και θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κουλτούρας διαφορετικότητας και της ανοχής στον  εργασιακό χώρο, προωθώντας την πιο ολιστική εφαρμογή των κριτηρίων ESG.

Τώρα βλέπουμε περισσότερους πολιτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους, αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Φυσικά, οι πρώτες γυναίκες ηγέτες της κυβέρνησης ήταν πολύ επιτυχημένες, στον κόσμο των ανδρών. Ηγέτες όπως η Ίντιρα Γκάντι, η Γκόλντα Μέιρ, η Μάργκαρετ Θάτσερ,  Άνγκελα Μέρκελ κ.λπ. Στην Ελλάδα έχουμε πλέον γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπως και σε αρκετές άλλες χώρες.

Στην Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση του Ελληνισμού (ΠΑΔΕΕ) μετέχουν αυτήν τη στιγμή 94 μέλη Νομοθετικών Σωμάτων και Πολιτειακών Κοινοβουλίων ελληνικής καταγωγής σε 20 χώρες ανά τον κόσμο, εκ των οποίων οι 34 είναι γυναίκες. Στο Διοικητικό μας Συμβούλιο, τα 5 από τα 9 μέλη είναι γυναίκες!

Η μητρότητα μπορεί να δυσκολέψει τις γυναίκες να προχωρήσουν στην καριέρα τους, να ανταγωνιστούν κορυφαία στελέχη και να διεκδικήσουν υψηλές διοικητικές θέσεις. Κάποιοι θα έλεγαν ότι η καλύτερη επιλογή για τις γυναίκες για να επιτύχουν κορυφαίες ηγετικές θέσεις θα ήταν να μην κάνουν καθόλου παιδιά. Δεν συμφωνώ με αυτό. Δεν μπορώ να πω αν μια γυναίκα με ηγετικές φιλοδοξίες θα έπρεπε καλύτερα να κάνει παιδί νωρίς στην καριέρα της ή να περιμένει μέχρι να εδραιωθεί επαγγελματικά. Πιστεύω ότι οι γυναίκες πρέπει να βασίσουν αυτή την απόφαση στις ιδιαίτερες συνθήκες τους και να κάνουν οικογένεια όταν βρουν τον κατάλληλο σύντροφο και νιώσουν ότι θέλουν να κάνουν παιδί και όχι να το προγραμματίσουν εκ των προτέρων με βάση μόνο τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες.

Γνωρίζω ότι δεν έχουν όλες οι γυναίκες το προνόμιο να απολαμβάνουν οικογενειακή στήριξη που να τους επιτρέπει μεγάλο βαθμό αυτονομίας, ενώ είναι συμβατικά επιφορτισμένες με την ευθύνη των παιδιών και συνήθως της κοινής εστίας, ενώ λύσεις  εξωτερικής υποστήριξης είναι κοστοβόρες και δύσκολα μπορεί να ανταπεξέλθουν οικογένειες σε πολλές χώρες.

Είναι αποδεδειγμένο ότι οι χώρες που παρέχουν βοήθεια, με κρατικούς ή οικονομικά προσιτούς παιδικούς σταθμούς, επωφελούνται από ένα μεγαλύτερο και πιο ταλαντούχο εργατικό δυναμικό, ιδιαίτερα στις μέρες του μειούμενου εργατικού δυναμικού.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΟΥΡΛΙΔΗ

Financial Manager and Solicitor
Marpo Group of Companies Worldwide

1 Η τραγωδία που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο, καθώς η απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας επιτείνει την παγκόσμια ενέργεια και επισιτιστική κρίση. Οι χώρες της ΕΕ δρούν από κοινού για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και να προσφέρουν κάποια ανακούφιση στους πιο φτωχούς του κόσμου.

Το δεύτερο εξάμηνο του 2021 σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας στην ΕΕ και παγκοσμίως. Το Μαρτίου του 2022 οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ συμφώνησαν τη σταδιακή απεξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.  Στις 30 και 31 Μαΐου 2022 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να απαγορευτεί σχεδόν το 90% όλων των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία έως το τέλος του 2022. Στις 24 Νοεμβρίου 2022 το Συμβούλιο συμφώνησε σχετικά με το περιεχόμενο των νέων μέτρων που αποσκοπούν στη διασφάλιση και τον επιμερισμό του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ.

Στις 5 Αυγούστου 2022, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό για τη μείωση της ζήτησης αερίου κατά 15% μέσω γραπτής διαδικασίας.

Τον Δεκέμβριο του 2022 θεσπίζεται ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς ο οποίος αποσκοπεί στην προστασία των πολιτών και της οικονομίας από τις υπερβολικά υψηλές τιμές.

Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιείται αυτόματα. Αποφασίστηκε επίσης να καθοριστεί ανώτατο όριο τιμής για το αργό πετρέλαιο και τα λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά που προέρχονται από τη Ρωσία στα 60$ το βαρέλι. Όλο αυτό αποσκοπεί στη σταθεροποίηση των παγκοσμίων τιμών ενέργειας, μετριάζοντας παράλληλα τις δυσμενείς επιπτώσεις στον ενεργειακό εφοδιασμό τρίτων χωρών.

Τέλος το Φεβρουάριο του 2023 το Συμβούλιο αποφάσισε κάποια επιπρόσθετα μέτρα προκειμένου να περιοριστούν οι ανώτατες τιμές για τα πετρελαϊκά   προϊόντα που προέρχονται από τη Ρωσία.

Στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και την οικονομική προσιτότητα των τροφίμων, χάρη στην κοινή γεωργική πολιτική, η διαθεσιμότητα των τροφίμων δεν αποτελεί μείζον πρόβλημα για την ΕΕ. Παρόλα αυτά η μειωμένη εισαγωγή κάποιων προϊόντων όπως αραβοσίτου, σιτάρι, αλεύρι από την Ουκρανία έχει επιπτώσεις.

2 Οι αυξήσεις των τιμών ανησυχεί τόσο τους κεντρικούς τραπεζίτες όσο και τους άλλους καταναλωτές και τα νοικοκυριά. Αν και η σταδιακή αύξηση των τιμών υποδεικνύει μια σταθερά αναπτυσσόμενη οικονομία, η απότομη αύξησή της μετά το «άνοιγμα» των οικονομιών από την πανδημία, έχει προκαλέσει ανησυχίες στις πολιτικές παρατάξεις, δίλημμα στους κεντρικούς τραπεζίτες και αναταραχή στις αγορές. Η αύξηση των τιμών έχει αγγίξει ρεκόρ δεκαετίας, σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ. Ο λόγος έγκειται στο ότι οι καταναλωτές απέφευγαν τις αγορές το 2020, ενώ οι απότομες τιμολογιακές αυξήσεις του 2021 φάνταζαν υπερβολικές. Συνδέονται επίσης με το δημόσιο χρέος το οποίο αυξάνεται σημαντικά κυρίως στις αναπτυγμένες οικονομίες, τα ονομαστικά επιτόκια, αλλά και τον δυναμισμό της ανάκαμψης των οικονομιών τα επόμενα έτη. Οι σχετικές συζητήσεις για τον πληθωρισμό εντάθηκαν ακόμη περισσότερο μετά τις πρόσφατες ανατιμήσεις στα ενεργειακά προϊόντα, έχουν δημιουργήσει εύλογες ανησυχίες και αυξημένη βεβαιότητα διεθνώς.

3 Η τηλεργασία είναι ένας όρος που μπήκε στη ζωή των εργαζομένων αμέσως μετά την εμφάνιση της πανδημίας πριν δυο χρόνια. Φαίνεται όμως πως η έννοια αυτή της εξ’αποστάστεως εργασίας θα διατηρηθεί. Όσο πιο μεγάλες είναι οι επιχειρήσεις τόσο πιο πολύ το νέο αυτό μοντέλο εργασίας αποκτά γερές βάσεις. Το μοντέλο αυτό διευκολύνει τη μείωση του κόστους, οι εργαζόμενοι επωφελούνται από τον περιορισμό των μετακινήσεών τους. Η μεγάλη βέβαια βοήθεια προέρχεται από την τεχνολογία. Παρόλα αυτά σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες στη χώρα μας το 66% των εργαζομένων έχει επιστρέψει στο χώρο εργασίας του, ενώ σε πλήρη τηλεργασία είναι μόνο το 18%.

«Σε πρόσφατη έρευνα του McKinsey Global Insitute σε 8 χώρες καταγράφτηκε ότιποσοστό από 20% έως 25% των εργαζομένων στις χώρες αυτές, το προσωπικό χρησιμοποιεί φορητό υπολογιστή εντός γραφείου, θα μπορούσε να εργαστεί από το σπίτι από 3 έως 5 ημέρες την εβδομάδα. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Boston Consulting Group, το 75% όσων τηλεργάστηκαν την περίοδο της πανδημίας απασχολήθηκαν ατομικά, ενώ το 51% από αυτούς συλλογικά. Το 79% αυτών των εργαζομένων εκφράστηκαν ικανοποιητικά για την απόδοσή τους».

Πηγή: Γιάννης Καρούζος

Άποψή μου, η εξ αποστάσεως εργασία ήρθε και θα μείνει.

4 Η συμβολή των γυναικών στην οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται συνεχώς στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η ενθάρρυνση της γυναικείας επιχειρηματικότητας αποτελεί για πολλές χώρες τη συνισταμένη πολιτικών που στοχεύουν στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού τους δυναμικού και στην καταπολέμηση της ανεργίας.

Μετά από δεκαετίες αγώνων για την ισότητα των φύλων, παραμένει αναπάντητο ερώτημα γιατί ακόμη και σήμερα οι γυναίκες συνεχίζουν να υποεκπροσωπούνται στα υψηλά κλιμάκια της ιεραρχίας των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με έρευνα του ΟΗΕ την 1/1/2020 μόλις το 27% των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες, ενώ πληθυσμιακά υπερτερούν με περισσότερο από το 50% του πληθυσμού. Στην Ευρώπη 1 στους 3 managers είναι γυναίκα. Η Ελλάδα δυστυχώς το 2021 κατέχει την τελευταία θέση στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων της ΕΕ με 27%. Οι γυναίκες μπορούν να είναι καλές ηγέτιδες και managers διότι δίνουν σημασία στο εργασιακό κλίμα και στην ισορροπημένη επαγγελματική ζωή, διαθέτουν μεγαλύτερη εν συναίσθηση, μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, είναι καλές στην επικοινωνία, διαθέτουν μεγαλύτερη συναισθηματική νοημοσύνη.

Έχουν υπάρξει στην Ιστορία φωτεινές προσωπικότητες σε θέσεις ηγεσίας, αλλά είναι δυστυχώς λίγες. Η βασίλισσα της αρχαίας Αιγύπτου Κλεοπάτρα (50πχ – 30πχ), η αυτοκράτειρα Θεοδώρα στο Βυζάντιο (527μχ-548μχ), η γνωστή ως Σιδηρά Κυρία της Μ. Βρετανίας, πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ (1979-1990). Σήμερα περίπου δέκα χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη διοικούνται από γυναίκες στην εξουσία. Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η Κριστίν Μαντλέν Οντέτ Λαγκάρντ, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου η Νγκάζι Οκόντζο – Ιουέιλα, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Ούρσουλα Γκέρτρουντ φον ντερ Λάιεν, στο ΔΝΤ η Κρισταλίνα Ιβάνοβα Γκεοργιέβα-Κίνοβα.

Στην Ελλάδα έχουμε το 2015 τη Βασιλική Θάνου πρώην πρόεδρο του Αρείου Πάγου, το 2020 εκλεγμένη στον ανώτατο αξίωμα της Προέδρου της Δημοκρατίας η δικαστικός και νομικός Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Το 2022 για πρώτη φορά το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών εξέλεξε γυναίκα για πρόεδρο τη Μελίνα Τραυλού.

Το θέμα δεν είναι να αντικατασταθούν οι άντρες ηγέτες από τις γυναίκες, αλλά να δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες εφόσον υπάρχουν τα χαρακτηριστικά και οι προϋποθέσεις. Έχει κυρίως αποδειχθεί εξάλλου ότι η συνύπαρξη των δύο φύλων στις επιχειρήσεις φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, πολλαπλάσια οφέλη και συνέργειες μέσα από τη συμπληρωματικότητα.

SARAH ENGERER

Barrister-at-law
Head of Legal GM Corporate and Fiduciary Services Limited

1 The unprecedented invasion of Ukraine by Russia has undoubtedly brought on a humanitarian, social and economic crisis of a global scale. The long-term impact of loss of life from this war cannot be overstated. It will be felt for generations.

Beyond the immediate impact on the Ukrainian people and on the Ukrainian economy, the European energy sector has been particularly affected. Most recently however gas and oil supplies have dropped, potentially as a result of Russian gas supplies having effectively now been cut-off from European, US and UK markets, weakening the position of Russian exports.

The loss of Ukrainian agricultural exports still threatens food stability in a number of regions and inflationary impacts thereon remain acute. Sea freight and port blockades caused severe disruptions to vital supply chains. In addition, the war has led to reduced trade flows, leading to uncertainty in the global economy. Transportation costs have also increased due to disruptions in the most efficient routes and Ukrainian ports in the region.

Russia’s invasion of Ukraine has likewise had a dramatic, and ongoing, impact on the global shipping industry. The various sectors of the shipping industry were invariably impacted in the short-term and/ or longer-term. The dry shipping sector demonstrated a surprisingly rapid return to the pre-COVID-19 level and subsequently surpassing it. The containership segment experienced an unprecedented surge, generating exceptional returns for a period of time. The tanker market continues to benefit from Russia’s war on Ukraine with LNG-fuelled carriers benefiting the most. Such trends demonstrate the adaptability and resilience of the global shipping industry.

2 The reasons for increased inflation are several. Supply chain disruptions and stock-outs caused by the lingering pandemic, increased demand due to economic recovery, and also the fact that Central Banks find themselves in a predicament that is weakening their ability to respond. Central Banks are stuck between a rock and a hard place as we are currently facing both high inflation as well as low output levels. There is a simultaneous need to stimulate, or heat, the economy whilst needing to cool demand in order to try to control growth in prices.

The so-called “Great Resignation” has also had its impact. It effectively curtailed the supply of labour, employment rates remain high, and inflation is quickly transitioning into wage inflation. Such a vicious wage / inflation cycle traditionally ends with a recession that lasts until unemployment rates begin to increase.

There is no doubt that the pan- demic followed by Russia’s war on Ukraine, exacerbated the global economic situation. Through this, the shipping industry has remained profitable, however the industry has undoubtedly felt the impact of inflation. The shipping industry has also been impacted by the decarbonisation issue, fuel price instability, and rising interest costs. Nonetheless, the industry has shown great resilience, adapting to short and longer term changes and continually seeking efficiency and versatility in terms of operations, finance, and strategic decision making. Profitability is testament to versatility and ability to ride the waves.

3 The COVID-19 pandemic has forced many companies and employees around the world to adopt remote work as a necessity to slow the spread of the virus whilst also allowing business continuity. While it is difficult to predict the future with certainty, many experts believe that remote work is here to stay.

The pandemic has shown that remote work can be successful in many industries and for a variety of job functions. It has also highlighted the benefits of remote work, such as increased flexibility, reduced commuting time, reduced carbon dioxide emissions and access to a wider talent pool. As a result, many companies have shifted their mindset about remote work, some considering making it a more permanent part of their operations others adopting a hybrid set up, even after the pandemic ends.

However, it is important to note that remote work is not a one-size-fits-all solution. Some job functions and industries may not be well-suited for remote work, and some employees may prefer working in an office environment.

Overall, it is likely that remote work will continue to be a part of the work landscape for many companies and employees in the post-pandemic world, but to what extent it will be implemented will depend on the specific needs and circumstances of each organization as well as the job functions.

4 Diversity and inclusion, in general, is important because it brings many benefits. It allows us to better reflect and relate to the world that we operate in. It fosters a better balance of alternative perspectives and as a result, it enriches our understanding of our stakeholders needs. Over the next decade I expect to see a very significant increase in the representation of women in leadership throughout both the business and political worlds.

The truth is that there is no longer a sector that is exclusive to either men or women, nor should there be restrictions. Neither gender excels over the other in leadership qualities. Each gender brings different forte to the table that is inherent to their gender but also their personality. Research is also highlighting that having a variety of managerial styles is beneficial to the working environment.

When focusing solely on leadership traits in women, studies are also showing that some skills are mainly synonymous with women. These include the ability to adapt to circumstances, better communication skills, multitasking capabilities, productivity and conflict resolution.

Our Corporate Team at GM Group comprises a higher percentage of women than men whereas in our Maritime Team the percentage of men and woman is equal. This, purely by coincidence, as our recruitment process is not gender biased rather, it is based on the individual’s capabilities and potential. I firmly believe that having a balanced, diverse work force enhances team relationships, makes for a broad perspective on issues and therefore approach to clients. This ensures that our clients are receiving a bespoke service based solely on their individual requirements.

ΑΓΑΘΗ ΝΑΤΣΗ

Office Director, Oriani

1 Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν πρωτίστως μια ανθρωπιστική καταστροφή, με αμέτρητα θύματα, οικογένειες που εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους και καταστροφές πόλεων σε τεράστια κλίμακα.

Ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία ήταν επίσης σημαντικός, ως αποτέλεσμα ορισμένων θεμελιωδών αλλαγών όπως: η αλλαγή στο ευρωπαϊκό ενεργειακό τοπίο, ο αντίκτυπος στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και μια τεράστια αύξηση της αβεβαιότητας στις αγορές. Ο μεγαλύτερος άμεσος αντίκτυπος ήταν σε σχέση με την ενέργεια – πρώτα το κόστος των ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) αυξήθηκε και συνέχισε να το κάνει καθώς η Ρωσία σταδιακά σταμάτησε όλο και περισσότερο τον εφοδιασμό στην Ευρώπη.

Η Ευρώπη βρήκε εναλλακτικές επιλογές προμήθειας, κυρίως με τη μορφή δαπανηρού LNG, το οποίο έκτοτε συγκρατεί τις αγορές.

Ο επόμενος μεγαλύτερος οικονομικός αντίκτυπος, και επίσης ανθρωπιστικός, ήταν η επίδραση στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Καθώς η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών, η ξαφνική διακοπή αυτής της προσφοράς ανάγκασε πολλές χώρες να προετοιμαστούν για την αντιμετώπιση τεράστιου ελλείμματος εφοδιασμού και στις φτωχότερες χώρες ακόμη και για πιθανά προβλήματα πείνας.

Τέλος, ο αντίκτυπος της γενικής αβεβαιότητας προκάλεσε μεγαλύτερη διακύμανση των αγορών από ό,τι συνήθως. Αυτό σε συνδυασμό με τον αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής απάντησης στον COVID, όπου οι κυβερνήσεις έδωσαν χρήματα για να ξεκινήσουν ξανά τις οικονομίες τους, δημιούργησαν μια κατάσταση όπου οι χώρες έπρεπε να σταθμίσουν τον κίνδυνο πληθωρισμού έναντι του κινδύνου ύφεσης των οικονομιών τους.

2 Το μεγαλύτερο μέρος του πληθωρισμού που βλέπουμε σήμερα μπορεί να αναχθεί στην πανδημία του COVID και τα επακόλουθα του lockdown, καθώς και στις αντιδράσεις των κυβερνήσεων στην κατάσταση κατά την άρση των περιορισμών.

Πρώτον, υπήρχε έντονη ζήτηση αγαθών από τους καταναλωτές όταν άρθηκε το lockdown, οι άνθρωποι ήθελαν να βγουν έξω και να ξοδέψουν τις οικονομίες τους που είχαν συσσωρευτεί με το χρόνο που πέρασαν στο σπίτι.

Οι κυβερνήσεις το υποστήριξαν προσφέροντας οικονομική βοήθεια και ρίχνοντας χρήματα στις αγορές. Ωστόσο, αυτή η υψηλή ζήτηση αντιμετωπίστηκε με έλλειμμα προσφοράς, το οποίο οφειλόταν σε διάφορους παράγοντες – οι εταιρείες είχαν μειώσει την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του lockdown και δεν ήταν έτοιμες ή σε θέση να αυξήσουν ξανά με τον ρυθμό που χρειαζόταν.

Επίσης, ο ναυτιλιακός τομέας εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα με τους περιορισμούς COVID που τέθηκαν στις αλλαγές πληρωμάτων, κάτι που ήταν μια αιτία για καθυστερήσεις από την πλευρά των μεταφορών. Η αύξηση της ζήτησης και η μείωση της προσφοράς ήταν η αρχή της αύξησης του πληθωρισμoύ. Ακολούθησε η αύξηση του κόστους ορισμένων βασικών αγαθών.

Το πιο σημαντικό ήταν η αύξηση του κόστους ενέργειας που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η χρήση της ενέργειας της Ρωσίας ως οικονομικό όπλο. Μια άλλη πρόσθετη σημαντική αύξηση του κόστους ήταν οι τιμές των τροφίμων, μια σημαντική συμβολή στον δείκτη πληθωρισμού και ένας παράγοντας που επηρεάζει τόσο τις αναπτυσσόμενες όσο και τις ανεπτυγμένες χώρες.

Τέλος, η έλλειψη εργατικού δυναμικού σήμαινε ότι οι μισθοί έπρεπε να αυξηθούν και ως αποτέλεσμα αυξήθηκε το κόστος των βιομηχανιών.

Οι άνθρωποι δεν ήθελαν να επιστρέψουν βιαστικά στη δουλειά μετά το lockdown και οι εταιρείες δυσκολεύτηκαν να προσλάβουν εκ νέου τους υπαλλήλους που μπορεί να άφησαν να φύγουν στην αρχή της πανδημίας, εν μέρει επειδή αυτοί οι άνθρωποι είχαν αποταμιεύσεις και δεν δέχονταν πίεση να βρουν νέο εισόδημα.

Αυτό οδήγησε σε αύξηση των μισθών που μετακυλήθηκε στον καταναλωτή ως αύξηση του κόστους των υπηρεσιών, ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στον δείκτη πληθωρισμού.

3  Η πανδημία του Covid-19 ανάγκασε λίγο “βίαια” πολλούς επαγγελματίες να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες και να υιοθετήσουν λύσεις και πλατφόρμες που τους επέτρεψε τη συνέχιση της εργασίας τους.

Ενώ η εργασία από το σπίτι αρχικά αντιμετωπίστηκε από την πλειοψηφία θετικά, στη συνέχεια δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι αυξήθηκαν σημαντικά τα περιστατικά κατάθλιψης.

Μελέτες που έγιναν μετά την άρση του lockdown έδειξαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών είχαν αυξημένη ανάγκη επικοινωνίας κι ένα μεγάλο μέρος αυτής της επικοινωνίας γίνεται μέσα στο εργασιακό μας περιβάλλον.

Παρ’ όλες τις ευκολίες επίσης που μπορεί να παρέχει η απομακρυσμένη εργασία όπως εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων -καθώς δεν υπάρχει η μετάβαση από και προς την εταιρία-, καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών της οικογένεια κ.ά.,  δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού δεν μπορεί απαραίτητα να εξασφαλίσει καλές συνθήκες εργασίας μέσα στο σπίτι (μικρός χώρος, έλλειψη ησυχίας κ.λ.π).

Πιστεύω ότι θα υιοθετηθεί κυρίως ένα υβριδικό σύστημα εργασίας που θα καλύπτει τόσο τις ανάγκες των εργαζομένων όσο και των εταιριών. Θα εξοικονομήσει κόστη καθώς πολλές εργασίες θα μπορούν να γίνονται πλέον και απομακρυσμένα (η απομακρυσμένη εργασία δεν αφορά μόνο τους υπαλλήλους γραφείου) αλλά θα εξασφαλίσει και  την απαραίτητη προσωπική επαφή έτσι ώστε να εξελισσόμαστε ομαλά τόσο σαν άτομα, όσο και σαν επαγγελματίες.

4 Παρότι ο αριθμός των γυναικών στις ηγετικές θέσεις έχει αυξηθεί σημαντικά, το ποσοστό συνεχίζει να παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό.

Σήμερα, μόνο 1 στα 4 ηγετικά στελέχη είναι γυναίκα. Το αν ασκεί κάποιος με επιτυχία την ηγεσία δεν είναι θέμα φύλου αλλά ικανοτήτων, σκληρής δουλειά και επαγγελματισμού.

Πέρα από την επιτυχή άσκηση των τυπικών καθηκόντων τους, οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους, κάνουν περισσότερα για να υποστηρίξουν την ευημερία των εργαζομένων.

Η προσπάθεια αυτή βελτιώνει τη διατήρηση και την ικανοποίηση των εργαζομένων, αλλά δεν ανταμείβεται επίσημα στις περισσότερες εταιρείες, τουλάχιστον όχι ακόμη. Πιστεύω ότι πλησιάζουμε στην εποχή που οι γυναίκες θα αξιολογούνται ισότιμα και θα επιλέγονται με βάση τις ικανότητες και δυνατότητές τους.

ΜΑΥΡΑ ΒΑΓΙΩΝΗ – ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ιδρύτρια και Πρόεδρος ΔΣ Fresh Line

1 Ο πλανήτης κατά καιρούς συνταράσσεται από κρίσεις και μια από αυτές είναι και οι πολεμικές συρράξεις. Σας θυμίζω την πετρελαϊκή κρίση του το 1970 που συντάραξε την παγκόσμια οικονομία. Σήμερα που δεν προκύπτουν συναφείς όψεις με το ’70, η τιμή του πετρελαίου έχει εκτοξευθεί αδικαιολόγητα κατά την εκτίμησή μου.

Και λέω αδικαιολόγητα, διότι το ρωσικό πετρέλαιο είναι μόλις το 10-12% της παγκόσμιας παραγωγής. Τέσσερις φορές λιγότερο από αυτό των αραβικών χωρών. Βλέπω πολύ μεγαλύτερο το κόστος των πληθωριστικών πιέσεων από αυτό της ενέργειας. Μια παγκόσμια συρρίκνωση του ΑΕΠ που μπορεί να ξεπεράσει και το 1%.

Παρόλα αυτά δεν πιστεύω πως η παγκόσμια οικονομία στο τέλος θα καταρρακωθεί. Με σωστές κινήσεις (κρατικές στηρίξεις, ενδυνάμωση τουρισμού, ανάπτυξη κτηματομεσιτικών, αλλά και άλλων πρωτογενών τομέων) η κρίση θα ξεπεραστεί.

Όπως γίνεται πάντα σύμφωνα με την Ιστορία.

2– Το διπλό κόστος ναυτιλίας στις διαδρομές από Ασία – Ευρώπη και Ευρώπη σε άλλες ηπείρους.

– Τα βασικά αγαθά έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.

– Οι ανεπτυγμένες αγορές είναι δυσανάλογα μεγάλες σε σχέση με αυτές των αναδυόμενων χωρών. Και πάλι όμως πρέπει να διαχωρίσουμε τον πληθωρισμό της ζήτησης -που είναι αποτέλεσμα της αύξησης κόστους παραγωγής- και τον πληθωρισμό του κόστους που αντιστοιχεί στους έμμεσους φόρους,τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών και πρώτων υλών, τους μισθούς κ.λ.π.

3 Εξαρτάται για τι είδους εργασία μιλάμε. Οι εργαζόμενοι στην παραγωγή κάνουν χειρωνακτική εργασία και δεν γίνεται να λείπουν. Στον ιδιωτικό τομέα το βλέπω γενικότερα δύσκολο, γιατί η προσωπική επαφή φέρνει αποτελέσματα. Αντίθετα στο Δημόσιο εκτιμώ πως επιβάλλεται κιόλας.

4 Η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πει το μνημειώδες “If you want something said ask a man,if you want something to be done ask a woman”.

Και συμφωνώ απόλυτα.

Όλα τα χρόνια της επαγγελματικής μου καριέρας συνεργαζόμουν με άνδρες σε πολλές μορφές συνεργασίας. Από προμηθευτές, υπαλλήλους, μέχρι στρατηγικούς συνεργάτες.

Ολοι ικανοί και άξιοι.

Ολοι με γνώσεις και απόψεις  σωστές και εργατικότητα. Όμως οι γυναίκες στο τιμόνι μιας επιχείρησης πιστεύω έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα. Είναι πιο αποτελεσματικές,πιο ευφάνταστες και με τεράστια διαίσθηση στον κίνδυνο.

ΦΩΦΗ ΟΛΥΜΠΙΔΟΥ

General Manager Sunseeker Hellas

1 Η παγκόσμια οικονομία και κατ’ επέκταση η ευημερία, επηρεάστηκε άμεσα και έμμεσα από την Ρωσική εισβολή. Η άμεση συνέπεια ήταν η αλματώδης αύξηση στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, λόγω της ανησυχίας για τις εξαγωγές από τις εμπλεκόμενες χώρες, αλλά και από την επίπτωση στις τιμές που έχουν οι αντίστοιχες κυρώσεις. Η έμμεση συνέπεια, απόρροια της Ρωσικής εισβολής αλλά και άλλων παραγόντων, είναι ο πληθωρισμός που έχει επέλθει σε παγκόσμιο επίπεδο.

2 Οι αυξημένες τιμές της ενέργειας, σαν βασικό αγαθό, επηρεάζουν με τη σειρά τους και τα υπόλοιπα αγαθά που εξαρτώνται από αυτό.

Για παράδειγμα, για την παραγωγή των αζωτούχων λιπασμάτων το φυσικό αέριο είναι ίσως το μεγαλύτερο κόστος τους.

Με τη σειρά τους, τα λιπάσματα αυτά έχουν σημαντικό κόστος για την αγροτική παραγωγή και κατά συνέπεια για τα τρόφιμα που φτάνουν στον τελικό καταναλωτή. Με άλλα λόγια, κάθε βήμα της παραγωγής (σε διάφορους τομείς) έχει αυξημένο κόστος, με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να ακριβαίνει δυσανάλογα.

3 Κατά την περίοδο της πανδημίας μεγάλες εταιρίες αναγκάστηκαν να δοκιμάσουν ένα νέο μοντέλο εργασίας.

Φαίνεται ότι η εξ’ αποστάσεως εργασία, αν και είναι κάτι καινοτόμο ιδιαίτερα στις παραδοσιακές εταιρίες, λειτούργησε πρακτικά σε μεγάλο βαθμό.

Αυτό που εφαρμόζεται ήδη σε πολλές εταιρίες και πιστεύω ότι θα εφαρμοστεί σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό στο μέλλον, είναι ένα υβριδικό μοντέλο, το οποίο θα περιλαμβάνει εξ’ αποστάσεως εργασία, καθώς και εκπαίδευση, συναντήσεις, σεμινάρια κα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της κάθε επιχείρησης.

4 Ανήκουμε σε μια γενιά που οι γυναίκες έπρεπε να μοχθήσουν περισσότερο από τους άντρες για να φτάσουν σε ηγετικές θέσεις, έχοντας να αντιμετωπίσουν το κοινωνικό στίγμα, τον σεξισμό, την πατριαρχική κοινωνία και άλλες ‘ξεπερασμένες’ πλέον κοινωνικές πεποιθήσεις στις διάφορες κουλτούρες.

Ασφαλώς, οι ηγετικές ικανότητες δεν εξαρτώνται από το φύλο αλλά από τον χαρακτήρα, τις δεξιότητες, τη μόρφωση και άλλες ικανότητες του κάθε ατόμου. Επομένως, σήμερα έχουμε αντίστοιχα ικανές γυναίκες και άντρες σε ηγετικές θέσεις. Πιστεύω ότι, αν και με αργούς ρυθμούς, εξελισσόμαστε κοινωνικά σε παγκόσμιο επίπεδο και αφήνουμε πίσω μας διάφορα κοινωνικά κατάλοιπα, με αποτέλεσμα να δούμε ακόμη περισσότερες γυναίκες-ηγέτες στο άμεσο μέλλον.

ΑΝΝΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Καθηγήτρια Οικονομικών
Dean, School of Business and Economics
Deree – The American College of Greece

1 Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία εξακολουθεί να είναι επιβλαβής για τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές και να εντείνει την αβεβαιότητα για το μέλλον των διεθνών εμπορικών σχέσεων, με πολυεπίπεδο αρνητικό αντίκτυπο για την παγκόσμια οικονομία.

Άμεσο αποτέλεσμα της εισβολής ήταν η εκτόξευση της τιμής των καυσίμων, η οποία προκάλεσε αύξηση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων και αναστάτωσε την εφοδιαστική αλυσίδα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αυτές οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών των σιτηρών και των τροφίμων γενικότερα εξ αιτίας του πολέμου, αναζωπύρωσαν τον πληθωρισμό και οδήγησαν τις κεντρικές τράπεζες στην υιοθέτηση περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, με αυξήσεις των επιτοκίων.

Η αύξηση των επιτοκίων αποθαρρύνει τις επενδύσεις και ανακόπτει την αναπτυξιακή πορεία των οικονομιών, που μόλις είχαν ανακάμψει από την πανδημία.

Δυστυχώς, το χτύπημα είναι ισχυρότερο για τις φτωχότερες χώρες, όπως και για τα μέρη του πληθυσμού με χαμηλότερο εισόδημα μέσα σε κάθε χώρα.

2 Η κήρυξη του πολέμου από την Ρωσία στην Ουκρανία συνδέεται άμεσα με την άνοδο του πληθωρισμού στην Ευρώπη, λόγω της εξάρτησής της από τις Ρωσικές πηγές ενέργειας και της μείωσης της προσφοράς εκ μέρους της Ρωσίας ως μέσο πίεσης για την αποτροπή αποστολής βοήθειας από τις Ευρωπαϊκές χώρες προς την Ουκρανία.

Παρά την μικρή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες από το ζενίθ του Οκτωβρίου του 2022, ο ρυθμός αύξησης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων παραμένει πολύ υψηλότερος από το ποσοστό του πληθωρισμού που ανακοινώνεται κάθε μήνα και αφορά τον γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος περιλαμβάνει και άλλα προϊόντα που καταναλώνονται από το τυπικό νοικοκυριό.

Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, στις πληθωριστικές πιέσεις συμβάλλει και η κατάσταση στην αγορά εργασίας, όπου η ανεργία βαίνει μειούμενη και οι μισθοί ανεβαίνουν σε αρκετούς κλάδους, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής και κατ’ επέκταση των τελικών τιμών αγαθών και υπηρεσιών.

3 Η εξ αποστάσεως εργασία που εφαρμόστηκε κατά την διάρκεια της πανδημίας, με την βοήθεια της τεχνολογίας και σε όποιες οικονομικές δραστηριότητες ήταν εφικτή, περιόρισε την αναστάτωση που επέφεραν τα αλλεπάλληλα lock-downs στην παραγωγική διαδικασία, μείωσε το κόστος μετακίνησης στα σημεία εργασίας τόσο για ο περιβάλλον όσο και για τους ίδιους τους εργαζόμενους και, σε γενικές γραμμές, βοήθησε στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους.

Από την άλλη πλευρά, εντάθηκε η αποξένωση, μειώθηκε το ομαδικό πνεύμα και η εκμάθηση πάνω στην εργασία, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις το ωράριο εργασίας ξέφυγε από τον έλεγχο τόσο των διοικήσεων όσο και των εργαζομένων, με ανεπιθύμητα αποτελέσματα για την ψυχική και σωματική τους υγεία.

Με την επιστροφή στην κανονικότητα, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί έχουν την δυνατότητα να διατηρήσουν τα στοιχεία εκείνα της εξ αποστάσεως εργασίας που συντομεύουν και διευκολύνουν διαδικασίες και συναλλαγές.

Ταυτόχρονα, αξιοποιώντας την εμπειρία που έχει συσσωρευθεί στην εξ αποστάσεως εργασία, έχουν την δυνατότητα να «γυρίσουν τον διακόπτη» και να λειτουργήσουν ανά πάσα στιγμή και από μακριά, εάν και όταν οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την φυσική προσέλευση στους χώρους εργασίας.

4 Στις σύγχρονες κοινωνίες, οι γυναίκες διακρίνονται σε θέσεις ηγεσίας σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, από την πολιτική ως την φιλανθρωπία και από τις επιχειρήσεις ως την υγεία και την παιδεία.

Παρ’ όλα αυτά, οι ευκαιρίες και οι συνθήκες δεν είναι ίδιες για όλες τις γυναίκες σε όλες τις γωνιές του κόσμου.

Επιπλέον, υπάρχουν ακόμα διαφορές στην αναγνώριση του έργου και στις αμοιβές σε σύγκριση με τους άνδρες που βρίσκονται σε αντίστοιχες θέσεις.

Οι γυναίκες που στοχεύουν σε θέσεις ηγεσίας πρέπει να γνωρίζουν ότι τέτοιες θέσεις είναι γεμάτες προκλήσεις και απαιτούν όχι μόνο γνώσεις πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή τομέα, αλλά και ανθεκτικότητα, επικοινωνιακές δεξιότητες, καθώς και ανεπτυγμένη συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη.

Όταν οι γυναίκες που βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις αναζητούν τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων της διοίκησης μίας επιχείρησης ή ενός οργανισμού αναλύοντας και μαθαίνοντας από τις καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν κάθε φορά, βρίσκονται στον σωστό δρόμο προς μία επιτυχημένη ηγεσία που είναι διατηρήσιμη και μακροπρόθεσμα.