Εισαγωγή
Στις μέρες μας, κοινή επιδίωξη όλων των εμπλεκομένων φορέων στη θαλάσσια βιομηχανία είναι η μεγιστοποίηση των επιπέδων ασφαλείας πάνω στα πλοία και την ξηρά, με στόχο την αποφυγή ατυχημάτων, που στο παρελθόν κόστισαν ανθρώπινες ζωές ή ανυπολόγιστες καταστροφές στο περιβάλλον. Οι έρευνες αυτών των ατυχημάτων και η ανάλυση κινδύνου τους έχουν δείξει ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι η πρωταρχική αιτία σε πολλά γεγονότα και ατυχήματα. Κατά συνέπεια, το διεθνές θεσμικό πλαίσιο της ναυτιλίας μέσω του IMO (International Maritime Organization) του κυριότερου οργάνου της, θέσπισε τον κώδικα ασφαλούς διαχείρισης (ISM Code), όπου προβλέπεται τήρηση προγράμματος εκπαίδευσης στο πλοίο και την ξηρά και αναθεώρησε τη διεθνή σύμβαση STCW (Standards of Training, Certification and Watch-keeping for Seafarers) απαιτώντας τη βελτίωση του επιπέδου εκπαίδευσης των αξιωματικών του πλοίου. Με τη σειρά τους άλλοι φορείς, υπεύθυνοι για τη ναυτική εκπαίδευση, ιδιωτικοί και δημόσιοι, προσάρμοσαν τα προγράμματα εκπαίδευσης των ναυτικών στα νέα δεδομένα.
Τα προγράμματα εκπαίδευσης όμως, για να ολοκληρωθούν και να συμπεριλάβουν όλους τους ναυτικούς, χρειάζονται χρόνο και επιπλέον διάθεση άμεσων χρηματικών πόρων, όταν πρόκειται για ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ή έμμεσων όταν πρόκειται για δημόσια (έξοδα μετακίνησης-διαμονής).
Η χρήση νέων τεχνολογιών δίνει την ευκαιρία για μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce), όπως η ηλεκτρονική εκμάθηση (e-learning), η ηλεκτρονική μέθοδος εκπαίδευσης και διδασκαλίας, που καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα μαθησιακών κατηγοριών, εκπαιδευτικών συνδιασκέψεων, βάσεων δεδομένων, κ.λπ., εξ’ αποστάσεως που ταυτόχρονα με την εφαρμογή των τεχνολογιών πληροφορικής (IT) επιτρέπει τη δυνατότητα τέτοιου είδους εκπαίδευσης στα πλοία και στην ξηρά, προωθώντας ταυτόχρονα το Personalized Learning (PL) σύμφωνα με τις ανάγκες του χρήστη. Την ευκαιρία αυτή της διδασκαλίας εξ’ αποστάσεως έρχεται να καλύψει η ηλεκτρονική πλατφόρμα εκμάθησης SLIM-VRT (Self Learning Integrated Methodology – Virtual Reality Tool).
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα SLIM-VRT (Self Learning Integrated Methodology – Virtual Reality Tool) ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2002 και ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2005. Σκοπός του προγράμματος ήταν να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη μέθοδος αυτό-εκμάθησης (self-learning) και η ανάπτυξη ενός συστήματος που θα εμπλουτίσει το θαλάσσιο εκπαιδευτικό σύστημα, δίνοντας τη δυνατότητα στους υφιστάμενους, τους υποψήφιους φοιτητές, αλλά και σε άλλους ενδιαφερόμενους που εμπλέκονται με το ναυτιλιακό κλάδο, να έχουν πρόσβαση στο SLIM-VRT με τρόπο φιλικό προς το χρήστη, αποτελεσματικό στη μάθηση και υποστηριζόμενο από καινοτόμο τεχνική, η οποία θα είναι κατάλληλη για επέκταση, περαιτέρω ανάπτυξη και εκμετάλλευση.
Ηλεκτρονική Εκπαίδευση και Ναυτικοί
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, θα επιτρέψει, την ανανέωση και την αναβάθμιση της εκπαίδευσης, ώστε να διενεργούνται στο πλοίο μια σειρά μαθημάτων που σήμερα απαιτείται από τους ναυτικούς να τα παρακολουθήσουν στην ξηρά. Επίσης, θα γίνει πραγματικότητα, η ευκαιρία για μελέτη, όποτε και όσο επιθυμεί, βασισμένη στις προσωπικές ανάγκες του χρήστη ενώ βρίσκεται στο πλοίο, καθώς το κόστος σύνδεσης στο διαδίκτυο από το πλοίο θα είναι χαμηλό.
Πρέπει να τονισθεί ότι από ερευνητικές μελέτες διαπιστώθηκε ότι η εκπαίδευση εξ αποστάσεως (distance learning) και οι τάξεις ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (e-learning) είχαν σχεδόν παρόμοια αποτελέσματα και αποτελεσματικότητα με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας. Επιπλέον, οι ερευνητικές μελέτες συχνά επισημαίνουν ότι η θέση των σπουδαστών σε αυτές τις διαδικασίες μάθησης είναι γενικά θετική.
Τα χαρακτηριστικά του e-learning συγκεντρώνοντάς τα σε ένα πίνακα μαζί με τα οφέλη είναι:
| Χαρακτηριστικά του e-learning | Ωφέλει |
| Η εκπαίδευση είναι συνεχής και αποτελεί ολοκληρωμένο κομμάτι της εργασίας.
Υπάρχει έγκαιρη και άμεση πρόσβαση στη γνώση. Η εκπαίδευση μπορεί να γίνεται οπουδήποτε. Η εκπαίδευση μπορεί εύκολα να επικεντρωθεί σε πρόσθετες πηγές. Η εκπαίδευση είναι συνδυαστική και ολιστική. Οι οδηγίες παρέχονται με κέντρο τις ανάγκες του εκπαιδευόμενου. Επισημαίνει τις ανάγκες όλων των τύπων εκπαιδευομένων. |
Η εκπαίδευση δεν είναι μακριά από την εργασία.
Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι πάντοτε έγκαιρες. Υπάρχει σημαντικό κέρδος σε χρόνο και ταξίδια. Οι οδηγίες είναι επικεντρωμένες στις ανάγκες του εκπαιδευόμενου. Μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευόμενοι έχουν την μεγαλύτερη ευθύνη για την προσωπική τους επιτυχία. Αυξάνεται ο ρυθμός διατήρησης των πληροφοριών. |
Πίνακας 1: Χαρακτηριστικά του e-learning και οφέλη.
Ο προγραμματισμός του e-learning παρέχει στο δέκτη πολλές επιλογές, τόσο στην τεχνική, όσο και στη διαμόρφωση περιεχομένου του εκπαιδευτικού υλικού. Η αύξηση της δημοτικότητας και των επενδύσεων στην ηλεκτρονική εκπαίδευση είναι συντελεστής της ζήτησης και της προσφοράς, όπως φαίνεται στον πίνακα 2:
| Ζήτηση | Προσφορά |
| · Αποφυγή της γρήγορης απαρχαίωσης της γνώσης και της εκπαίδευσης.
· Ανάγκη για έγκαιρη εκπαίδευση.
· Αναζήτηση οικονομικών τρόπων που να διασκορπίζουν παγκόσμια τις ανάγκες για εκπαίδευση. · Κενά στην εκπαίδευση και δημογραφικές αλλαγές οδηγούν σε ανάγκη δημιουργίας νέων μεθόδων εκπαίδευσης. · Ζήτηση για ευέλικτο τρόπο πρόσβασης στη δια βίου μάθηση. |
· Με το Internet η πρόσβαση στην εκπαίδευση και η ανανέωση των γνώσεων είναι εφικτή στο χώρο εργασίας αλλά και στο σπίτι.
· Η εκπαίδευση παρέχεται άμεσα με ψηφιακές τεχνολογίες εμπλουτισμένες με διαδραστικά γραφικά. · Καλύτερες εκπαιδευτικές πλατφόρμες κάνουν την ηλεκτρονική εκπαίδευση περισσότερο ελκυστική. · Αύξηση υψηλής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών E-learning. · Δημιουργία λειτουργικών και χρηστικών προϊόντων ηλεκτρονικής εκπαίδευσης. |
Πηγή: Urdan & Weggen (2000)
Πίνακας 2: Ανάγκες και υπηρεσίες του e-learning.
Επίσης η εφαρμογή των ηλεκτρονικών υπολογιστών ως εργαλείο εκπαίδευσης μπορεί να βοηθήσει μια εταιρεία να ενοποιήσει τη γνώση των διαφόρων μελών του προσωπικού της και να προάγει τη μεταφορά της τεχνογνωσίας μεταξύ τους.
Η βελτίωση στην εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να συμφωνεί και με τις απαιτήσεις της STCW, κατά την οποία το προσωπικό των πλοίων πρέπει να έχει την κατάλληλη κατάρτιση, εφ’ όσον οι αρχές στον έλεγχο του προσωπικού, για παράδειγμα, ζητούν από τα μέλη του πληρώματος να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν αμέσως σε περίπτωση ατυχήματος και όχι απλώς να αναζητούν το εκπαιδευτικό υλικό στα ράφια.
Έτσι, το e-learning γίνεται ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο εκπαίδευσης στο ναυτιλιακό κλάδο, είτε ο εκπαιδευόμενος βρίσκεται στο πλοίο, είτε στην ξηρά. Είναι προφανές ότι η σωστή εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού του πλοίου είναι πολύ σημαντική. Αυτό από μόνο του μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πλέον σημαντικά μέτρα μείωσης του κινδύνου. Αλλά, δε χρειάζεται να εκπαιδεύονται “man-machines” ώστε να λειτουργούν ηλεκτρονικά μηχανήματα. Πρέπει να δίνονται στους απασχολούμενους στο ναυτιλιακό κλάδο πρόσθετες γνώσεις και δεξιότητες, αλλά κυρίως να τους δοθεί το κίνητρο ώστε να βελτιώσουν τις ικανότητές τους. Αυτή είναι μια κύρια υπεροχή του e-learning έναντι των προσομοιωτών, των οποίων η χρήση διευρύνεται στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Η ηλεκτρονική εκπαίδευση είναι μια σαφής αλλαγή στον τομέα της μάθησης, που παρέχει με υψηλή ταχύτητα πρόσβαση στη γνώση και την πληροφόρηση. Προσφέρει απευθείας σύνδεση στην εκπαίδευση και τα μαθήματα μπορούν να παραδοθούν οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή, μέσα από ένα ευρύ φάσμα λύσεων όπως, η web-based courseware, ομάδες συζήτησης, απευθείας εικονικές τάξεις, βίντεο και ήχου, web-chat, προσομοιώσεις και παροχή οδηγιών.
Έτσι οι ναυτικοί που χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη ενώ βρίσκονται στη θάλασσα, μπορούν να έχουν σχέδια εκμάθησης που αφορούν ακόμα και την επαγγελματική τους εξέλιξη. Αυτό μπορεί να γίνει με εκπαίδευση μέσω υπολογιστών. Η CBT (computer based training) υποστηρίζει ένα άμεσα ανταποκρινόμενο εκπαιδευτικό περιβάλλον, όπου οι επαγγελματίες μπορούν να αποκτήσουν γνώσεις, όσο το δυνατόν πιο κοντά στις ανάγκες τους και να τις εφαρμόσουν στην εργασία τους.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος SLIM-VRT έγινε έρευνα και συλλογή πληροφοριών για την κατάσταση της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω της ανάλυσης των αποτελεσμάτων της προηγούμενης εμπειρίας από σχετικά προγράμματα, και πρωτοβουλίες που δρομολογήθηκαν στα κράτη μέλη. Σχετικά με τα συστήματα ναυτιλιακής εκπαίδευσης, τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι σε ορισμένες χώρες, το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών έχει πρόσφατα τροποποιηθεί, καθώς και ότι σε άλλες είναι σχεδόν τροποποιημένο, προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της διεθνούς σύμβασης STCW 95. Ωστόσο, ακόμη και μετά από τη συμμόρφωση όλων των χωρών με την STCW 95, εξακολουθούν να υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις στο Maritime Education Training (ΜΕΤ) πρόγραμμα σπουδών από χώρα σε χώρα ή από ίδρυμα σε ίδρυμα μέσα στην ίδια χώρα.
Επίσης μια βασική επίπτωση των σύγχρονων τεχνολογιών σχετίζεται με τη μείωση του μεγέθους των πληρωμάτων. Προφανώς, μια τέτοια ποσοτική επίδραση σημαίνει μια ποιοτική αλλαγή στις γνώσεις και τις δεξιότητες των ναυτικών. Το πρόβλημα είναι να ταιριάζει η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στα πλοία με τις “νέες” απαιτήσεις στη ναυτική εκπαίδευση του προσωπικού, τις βελτιώσεις και, την ίδια στιγμή, την οικονομική και τεχνική αποδοτικότητα των θαλάσσιων μεταφορών. Γι’ αυτό, η ενεργός συμμετοχή των μελών του πληρώματος ως εκπαιδευόμενοι στην εκπαίδευση και την εκπαιδευτική διαδικασία είναι αναγκαία με τη μάθηση να βασίζεται στην τεχνολογία, και τα ηλεκτρονικά συστήματα να χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο πάνω στα πλοία για την κατάρτιση των ναυτικών.
Ένα από τα προβλήματα, όμως, είναι ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν μπορούν να βάλουν από κοινού το Προσωπικό τους σε ένα χώρο για να εκπαιδευτεί, διότι, είτε εργάζονται πάνω στο πλοίο ή βρίσκονται στο σπίτι με άδεια. Θα ήταν λοιπόν χρήσιμο να είχαν αναπτυχθεί εφαρμογές στην εκπαίδευση του πληρώματος στα πλοία.
Το SLIM-VRT
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω απαιτήσεων, το πρόγραμμα SLIM-VRT είναι ένα ολοκληρωμένο καινοτόμο σύστημα e-learning, που παρέχει ένα κατανεμημένο περιβάλλον, βασισμένο στο διαδίκτυο (web), επεκτάσιμο και με πρόσβαση από χρήστες διαφορετικών “τύπων”. Αφορά μία ηλεκτρονική πλατφόρμα αυτοεκμάθησης ναυτιλιακού περιεχόμενου, είτε στην ξηρά, είτε πάνω στο πλοίο, η οποία χρησιμοποιεί αλληλεπιδραστικά πολυμέσα και τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας. Επιτρέπει στους φοιτητές, στους εργαζόμενους, αλλά και στους εργοδότες, την πρόσβασή τους στο σύστημα SLIM-VRT σε οποιοδήποτε χώρο και χρόνο, με τρόπο φιλικό στο χρήστη, ευέλικτο και αποτελεσματικό, ενδυναμώνοντας το ναυτιλιακό εργατικό δυναμικό στο να υιοθετεί γρήγορα τις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν, και τις ικανότητές του στο ταχύτατα αναπτυσσόμενο εργασιακό περιβάλλον.
Τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του συστήματος και αυτά που παρέχει είναι τα ακόλουθα:
- Διάγνωση μεθόδων εκμάθησης και εκπαίδευση
- Παράδοση μαθημάτων
- Μάθημα διαχείρισης
- Διαχείριση Φοιτητών
- Δημιουργία Περιεχομένου
- Πρόσβαση και καταγραφή της διαχείρισης
- Graphical user interfaces
- Θαλάσσιες Υπηρεσίες Προστιθέμενης Αξίας (δηλαδή προσδιορισμός των δεξιοτήτων των ναυτικών, διαθεσιμότητα ναυτικών μαθημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, κ.λπ.).
Η εκπαιδευτική πλατφόρμα
Με την πρόσβαση στην κεντρική σελίδα (Εικόνα 1) δίνεται η δυνατότητα στο χρήστη είτε να εισέλθει (Log in) στο σύστημα είτε να κάνει εγγραφή (Register) ακλουθώντας τον συνήθη τρόπο διαχείρισης μιας ιστοσελίδας.
Εικόνα 1 : Η κεντρική σελίδα του συστήματος SLIM-VRT
Το σύστημα έχει την ικανότητα, ανάλογα με την ιδιότητα των χρηστών, να δίνει πρόσβαση από τρεις διαφορετικές θέσεις:
Τη θέση του εκπαιδευόμενου (Student’s view), αφορά τις λειτουργίες που παρέχει το σύστημα στους πιθανούς φοιτητές και υποστηρίζεται από τη σελίδα πρόσβασης μαθημάτων, και τη σελίδα των υπηρεσιών. Εκεί ο εκπαιδευόμενος φοιτητής έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως, Access course, Document manager, Group manager, κλπ.
Τη θέση του διδάσκοντος (Tutor’s view), αφορά τις λειτουργίες που προσφέρονται από το σύστημα στους διδάσκοντες. Ο διδάσκων μπορεί να εισάγει το εκπαιδευτικό υλικό του μαθήματος, μπορεί να ρυθμίζει τις καταληκτικές ημερομηνίες του μαθήματος (Deadlines), να αξιολογεί τις εργασίες-ασκήσεις των φοιτητών μέσω των αποτελεσμάτων (Statistics and scores), να ορίζει τη βιβλιογραφία του μαθήματος (Bibliography), να αναθέτει ασκήσεις μέσω του ερωτηματολογίου (Questionnaire Wizard) και να ελέγχει τις αιτήσεις του μαθήματος (Application for course).
Τη θέση του διαχειριστή (Administrator’s view) του συστήματος, αφορά το δικαίωμα να διαχειρίζεται όλες τις λειτουργίες του συστήματος. Ο διαχειριστής έχει πρόσβαση σε όλα τα μαθήματα που προσφέρονται από το σύστημα. Με την επιλογή «Your course to administrate», στη σελίδα του μαθήματος, έχει τα ίδια προνόμια με αυτά του διδάσκοντος, συν το προνόμιο της συγγραφής μαθήματος.
Ο «σύμβουλος» (the advisor), μετά την πρώτη σύνδεση (log in) με την πλατφόρμα, ο χρήστης έχει την επιλογή να αξιοποιήσει την υπηρεσία του «συμβούλου». Η επιλογή είναι μια από τις καινοτομίες του συστήματος. Ο χρήστης, επιλέγοντάς την, καλείται να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο και, μέσα από τις απαντήσεις του, ο «σύμβουλος» προτείνει στο χρήστη τα μαθήματα που πρέπει να επιλέξει, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά του.
Τα μαθήματα, δίνουν έμφαση στην ασφάλεια του πλοίου και στην προστασία του περιβάλλοντος, σε όλο το φάσμα των λειτουργιών του πλοίου (φόρτωση, εκφόρτωση, ερματισμό, εφοδιασμό καυσίμων, ναυσιπλοΐα σε κακές καιρικές συνθήκες, ναυσιπλοΐα σε πάγο, κ.ά.). Εισάγουν τους συμμετέχοντες στις βασικές αρχές της ναυπηγικής, στους διάφορους τύπους πλοίων, στους διάφορους τύπους φορτίων και στις διαδικασίες ασφαλούς φόρτωσης, στοιβασίας και ευστάθειας.
Σε δύο από τα τέσσερα μαθήματα που περιλαμβάνονται στο εκπαιδευτικό υλικό της πλατφόρμας έχουν αναπτυχθεί εφαρμογές με πολυμέσα σε εικονική πραγματικότητα αυτά είναι:
- Διοίκηση πλοίου (Shipboard Management)
- Διαχείριση φορτίου (Cargo Handling)
Οι εφαρμογές πολυμέσων και εικονικής πραγματικότητας όπως και οι μελέτες περιπτώσεων, χρησιμοποιούνται σε μεγάλο εύρος λόγω και της φύσης των μαθημάτων. Μερικές από αυτές είναι:
Διαχείριση γέφυρας, όπου ο φοιτητής έρχεται σε επαφή με τα ναυτιλιακά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί σε τρισδιάστατα μοντέλα (Εικόνα 2)
Εικόνα 2: Τρισδιάστατη απεικόνιση κονσόλας στη γέφυρα και Εικονική πραγματικότητα στη γέφυρα.
Chain stopper, ο στραγγαλιστής της αλυσίδας πρόσδεσης σε σημαντήρες (chain stopper) έχει αναπτυχθεί σε τρισδιάστατο μοντέλο και παρουσιάζεται στο φοιτητή ο τρόπος λειτουργίας του.
Εικόνα 3: Ο μηχανισμός πρόσδεσης σε σημαντήρες(chain stopper).
Cargo control room, ο φοιτητής με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας καλείται να κινηθεί ελεύθερα μέσα στο χώρο του CCR, να εξοικειωθεί με τα όργανα που βρίσκονται στον πίνακα χειρισμών (κονσόλα) και τον τρόπο λειτουργίας τους.
Εικόνα 4: Οι μετρητές φορτίου και έρματος με Ολόκληρη την κονσόλα του CCR.
Πιλοτική Δοκιμή και Αξιολόγηση του SLIM-VRT
Η μέθοδος που αναπτύχθηκε για την αξιολόγηση του SLIM-VRT στην πιλοτική δοκιμή του περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
- Αξιολόγηση στη διαμόρφωση για να παρακολουθήσει την εφαρμογή του σχεδίου και να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανάδραση και ο συντονισμός, όσον αφορά την εκπλήρωση των συνολικών στόχων του προγράμματος.
- Αξιολόγηση της πιλοτικής δοκιμής κατά τη διάρκεια και μετά την εφαρμογή της, όπου αξιολογήθηκαν οι τεχνικές επιδόσεις του συστήματος, η εκπαιδευτική μέθοδος, τα εργαλεία, τα υλικά και η ικανοποίηση των χρηστών από πιλοτικούς χρήστες διαφορετικών ειδικοτήτων.
- Αξιολόγηση της συνολικής έκβασης, ώστε να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητά του.
Είναι προφανές ότι η σχεδίαση και η ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού που ταιριάζει στις ανάγκες των χρηστών, προσφέρεται στη δημιουργία νέας κουλτούρας εκπαίδευσης, ενεργοποιεί τους μαθητές και βοηθάει την εξέλιξη στα στάδια απόκτησης δεξιοτήτων. Παρέχει γνώση που σχετίζεται με την εργασία, διευκολύνοντας την επαγγελματική εξοικείωση, με τελικό αποτέλεσμα το σωστό προσανατολισμό της γνώσης. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος προκύπτει ότι η αντίδραση των χρηστών ήταν πολύ θετική σε ό,τι αφορά το εύρος της λειτουργίας και τις καινοτομίες του προγράμματος SLIM-VRT (συμβουλευτική υπηρεσία, Virtual Reality, μελέτη περιπτώσεων). Σχεδόν όλοι οι χρήστες αναγνώρισαν την αποτελεσματικότητα του συστήματος στην εκμάθηση και ήταν πρόθυμοι να καταβάλλουν τέλη για τα προσφερόμενα μαθήματα.
Διάγραμμα 1: Προθυμία για την καταβολή τελών.
Η μέθοδος και η έρευνα που διεξάγεται για την αναγνώριση των προσωπικών αναγκών των εκπαιδευομένων και τις αναδυόμενες απαιτήσεις εργασίας, είχε ως αποτέλεσμα τον ορισμό του κενού της προσφοράς και της ζήτησης, των θέσεων εργασίας, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων στην ανάπτυξη και τη βαθμονόμηση του συστήματος, τα πρότυπα και τους κανόνες που προσδιορίζουν τις απαιτήσεις στην εκπαίδευση και τις ικανότητες από άτομα που θα ήθελαν να αποκτήσουν μια θέση στο πλοίο και στην ξηρά. Η μέθοδος επιτρέπει, ανιχνεύοντας το προφίλ του χρήστη, να του προτείνει ένα σχέδιο σταδιοδρομίας και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης βασισμένο στα προσωπικά χαρακτηριστικά του και στις απαιτήσεις του κλάδου σχετικά με τις θέσεις εργασίας που επιθυμεί.
Οι πιλοτικές δοκιμές για την επικύρωση του SLIM-VRT αποκάλυψε ότι το σύστημα οδηγεί σε βελτίωση των δεξιοτήτων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αντιστοίχιση μιας προσωπικής κάρτας που αφορά την επάρκεια στις απαιτήσεις της αγοράς στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας.
Διάγραμμα 2: Επίπεδο γνώσης πιλοτικών χρηστών πριν και μετά το πρόγραμμα.
Η στρατηγική του προγράμματος ενισχύει τη μη τυπική ευρωπαϊκή διάσταση “αυτοεκμάθησης για εργασία” με κατεύθυνση τον τομέα της ναυτιλίας. Το σύστημα SLIM-VRT προωθεί τη μάθηση στο χώρο εργασίας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κάλυψη των αναγκών εκπαίδευσης στις εταιρείες, είτε χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που αναπτύσσεται επί το σχεδιασμό και την ανάπτυξη εξατομικευμένου περιεχομένου. Δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη των ικανοτήτων μέσω της μεθόδου μελέτης περιπτώσεων και εικονικής πραγματικότητας, το σύστημα βοηθάει τους χρήστες να βελτιώσουν τις γνώσεις τους, βασικά, στο χώρο εργασίας τους και, σχετικά με τους χρήστες ιδρυμάτων, να βελτιώσουν τις βάσεις δεδομένων τους επιστρέφοντας έτσι τη γνώση στα μέλη τους και μετατρέποντας τις προσωπικές δεξιότητες σε επιχειρησιακό κέρδος.
Διάγραμμα 3: Περιεχόμενα μαθημάτων SLIM-VRT.
Από τα διάφορα μέτρα σύγκρισης και κριτήρια επιδόσεων που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των επιπτώσεων από τους ενδιαφερόμενους, προέκυψε ότι το SLIM-VRT είναι ένα ελκυστικό εργαλείο για τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτές, που προωθεί την κοινωνικοποίηση και στηρίζει την επαγγελματική εξέλιξη και την εμπορική εκμετάλλευση, ενθαρρύνει την κινητικότητα της θαλάσσιας εργασίας, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των χρηστών, από τη γενική εμπειρία της χρήσης του προγράμματος SLIM-VRT, είναι θετικά κυρίως, τα καινοτόμα στοιχεία της μεθόδου του προγράμματος, όπως ο σύμβουλος, το Virtual Reality και οι μελέτες των περιπτώσεων, κρίθηκαν ικανοποιητικά στο περιεχόμενό τους και αποδείχθηκε ότι παράγουν αποτελεσματική μάθηση. Επιπλέον η πλειοψηφία των πιλοτικών χρηστών αξιολογεί ως επιτυχή τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα.
Διάγραμμα 4: Επιτυχία στην παρακολούθηση του SLIM-VRT.
Συμπεράσματα – Προοπτικές
Τα κύρια επιτεύγματα του προγράμματος ήταν τα ακόλουθα:
- Μια μέθοδο και μοντέλα πρόβλεψης για τον εντοπισμό των μαθησιακών αναγκών των χρηστών με βάση τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά (user profile), τις ικανότητές τους, τις ανάγκες της αγοράς και τις προοπτικές σταδιοδρομίας (υποσύστημα ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ).
- Βάσεις δεδομένων για τις θέσεις εργασίας, τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των εργοδοτών, τα προσωπικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των εργαζομένων.
- Μια ολοκληρωμένη παιδαγωγική μέθοδο και μεθόδους διδασκαλίας για πολυπολιτισμικές ομάδες.
- Ένα εκπαιδευτικό σύστημα ανοιχτό σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για συνεργασία.
- Τη χρήση της μεθόδου μελέτης περιπτώσεων.
- Κατάρτιση σχετικά με ικανότητες και επαγγελματικά προσόντα και ανάπτυξη εκπαιδευτικού συμβουλευτικού μηχανισμού, με βάση το μοντέλο του συστήματος, ο οποίος θα συνιστά δέσμες των εκπαιδευτικών μαθημάτων που πρέπει να ληφθούν για προοπτικές σταδιοδρομίας που απαιτούνται για τις τρεις ομάδες-στόχους:
- Περαιτέρω εξέλιξη Καριέρας.
- Εναλλακτικής Καριέρας.
- Νεοεισερχόμενους (new comers) στη ναυτιλιακή βιομηχανία
- Μία τεχνική πλατφόρμα ανοικτή για ανάπτυξη και ενσωμάτωση όλων των πρόσφατων τεχνικών επιτευγμάτων.
- Χρήση των διαδραστικών πολυμέσων και τρισδιάστατων γραφικών τεχνικών (3D).
- Σχεδιασμό ενός συστήματος εικονικής πραγματικότητας (VRT) με αποδοτική αρχιτεκτονική, η οποία παρέχει ευέλικτα τρισδιάστατα γραφικά που βασίζονται στις υπηρεσίες και εφαρμογές ηλεκτρονικής μελέτης (e-learning).
- Εκτεταμένη διάδοση των αποτελεσμάτων για ανατροφοδότηση του συστήματος και διατήρηση της καινοτομίας.
Από το στάδιο δημιουργίας του προγράμματος μέχρι την ωρίμανσή του, χρειάζεται να καταβληθούν προσπάθειες, οι οποίες μπορούν να συνοψισθούν ως εξής:
- Εφαρμογή του σημερινού συστήματος στα πλοία, χρησιμοποιώντας τα νέα επιτεύγματα στον τομέα των θαλασσίων ευρυζωνικών επικοινωνιών.
- Προσπάθειες για την ενσωμάτωση στο πλαίσιο των φορέων (κυρίως του ΙΜΟ και της STCW) και να πιστοποιηθεί η νέα ναυτική εκπαιδευτική ιδέα του SLIM-VRT.
- Βελτίωση της βάσης δεδομένων των 3D γραφικών του VRT και μελέτες περιπτώσεων σε περισσότερα πλοία.
- Βελτίωση του εκπαιδευτικού περιεχομένου με νέα μαθήματα και νέο υλικό σχετικά με τη σύμβαση STCW και τα μοντέλα μαθημάτων του ΙΜΟ.
- Εμπλουτισμός του συμβουλευτικού υποσυστήματος (Advisor sub-system), ώστε να καλύψει με περισσότερες λεπτομέρειες τις πολυεθνικές πτυχές της ναυτικής εκπαίδευσης και να γίνει προσπάθεια να προωθηθεί και να καθιερωθεί το σύστημα των υπηρεσιών στους νηογνώμονες και στους ομίλους P & I.
