ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΦΟΔΡΟΤΑΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΙΑΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΧΤΙΔΑ ΕΛΠΙΔΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΣΤΩ ΟΡΙΑΚΗ ΑΠΟΚΛΙΜΑΚΩΣΗ.
Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος – Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Ο πόλεμος στη Συρία έχει συμπληρώσει τα δέκα χρόνια και επί του παρόντος δεν ρίχνει σημεία αποκλιμάκωσης ως και μίας τουλάχιστον οριακής αποδοχής και υιοθέτησης ειρηνευτικής διαδικασίας. Μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια ο πόλεμος στη Συρία καταγράφεται ως ένας από τους πλέον βίαιους, έχει προκαλέσει πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση, πάνω από 400.000 νεκρούς, περίπου 5.8 εκατ. πρόσφυγες σε Τουρκία – Ιορδανία – Λίβανο – Ιράκ και σχεδόν 6,6 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένους, σε πάρα πολλά σημεία της επικράτειας δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που να προκαλεί έστω ηρεμία και χαλάρωση στους κατοίκους, ενώ η επισιτιστική κρίση είναι εμφανής, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τρομακτικές, οι εξτρεμισμοί είναι επικυρίαρχοι, οι εντάσεις της Δαμασκού με τα γειτονικά κράτη έχουν προκαλέσει περιφερειακή αστάθεια, και τα επιμέρους πεδία μάχης να πολλαπλασιάζονται με συνεχή παρουσία και εμπλοκή τρίτων είτε κρατικών οντοτήτων, είτε τρομοκρατικών και ριζοσπαστικών δικτύων.
Συνεπώς επί του παρόντος σε πολλά σημεία επικρατεί τρόμος, τοπικοί ανταγωνισμοί, Ισλαμισμός, θρησκευτικά πάθη, ενώ σε συνδυασμό με τα υπό αποσταθεροποιήση και συνεχείς εντάσεις μέτωπα του Λιβάνου, του Ιράκ, των Κούρδων, και με το Ισραήλ(στα υψώματα του Γκολάν) η περαιτέρω χειροτέρευση είναι πασιφανής. Ο Άσαντ στην λεγόμενη “Μεσογειακή Συρία”, προς γενική έκπληξη πολλών Ευρωπαίων, Αμερικανών και Ισραηλινών στρατιωτικών αναλυτών της περιόδου 2012-2016 έχει επικρατήσει, με την στρατιωτική και αριθμητική συνδρομή των Ρώσων, Ιρανών, Χεζμπολάχ ως και Ιρακινών – Αφγανών Σιίτων αλλά δεν μπορεί με τίποτα να ειρηνέψει και επανενώσει την χώρα του.
Ιρανικές και Ρωσικές βάσεις έχουν συσταθεί μετά τις αρχές του 2016 στην Δαμασκό / Γκούντα – Λατάκεια – Αλ Χμέιμιμ, Χάμα, Χομς και περιφερειακά του κατεστραμμένου Χαλεπίου, πράκτορες της Ρωσικής FSB -GRU ενεργούν στην δυτική Συρία (σε βάρος δυτικών συμφερόντων), μονάδες της διαβόητης Επαναστατική Φρουράς (ΙRGC του υποστρατήγου Γκανί, διαδόχου του αλήστου μνήμης Κασέμ Σολειμανί) του οπισθοδρομικού Χαμενεικού καθεστώτος του Ιράν κυριαρχούν σε αρκετούς τομείς της χώρας, ενώ σε περίπου 2000 τετ χιλιόμετρα γης στη βόρεια Συρία από το Αφρίν, μέχρι την Αλ Μπάμπ, τη Τζαραμπλούς και τοΤαλ Αμπιάντ – Ρας Λέιν εδρεύουν Τουρκικές στρατιωτικές – στρατοχωροφυλακικές και Ισλαμιστικές ομάδες του Τουρκο-ελεγχόμενου Ελεύθερου Συριακού στρατού. Μόνο στο Ιντλίμπ, τελευταίο προπύργιο των σκληροτράχηλων Ισλαμικών και άλλων οργανώσεων (παρακλάδια της Αλ Κάεντα, της Αλ Νούσρα και του ISIS ) βρίσκονται υπερεξοπλισμένοι 7000 και πλέον Ισλαμιστές μαχητές από 35 χώρες (μεταξύ των οποίων από Καύκασο-ανατολικό Τουρκεστάν – Κεντρική Ασία, και την Αφγανοπακιστανική μεθόριο της γραμμής Ντουράντ). Περιφερειακά αλλά και μέσα στο Ιντλίμπ συνυπάρχουν (πχ στον αυτοκινητόδρομο Μ-4 Ρώσοι και Τούρκοι στρατιωτικοί).
Ανατολικά του Ευφράτη και σε αρκετά στρατηγικά σημεία, καθώς και κοντά στις Συριακές πετρελαιοπηγές στη Ντιερ-ελ Ζορ βρίσκονται Αμερικανοί κομάντος της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ / USCENTCOM που ελέγχουν ένα μέρος των Ιρακινό-συριακών συνόρων, ενώ παρά την συντριπτική ήττα του το αλήστου μνήμης Ισλαμικό Κράτος διατηρεί ‘πυρήνες αντίστασης’ όπως και παρόμοιοι υπάρχουν στη νοτιοδυτική Λιβύη, στην υποσαχάριο Αφρική αλλά και σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής και Αφρικής. Αποτέλεσμα είναι οι Αμερικανοί και διάφορα άλλα κράτη να προβαίνουν συχνά σε αεροπορικούς επιλεκτικούς – χειρουργικής ακρίβειας βομβαρδισμούς-, στα πλαίσια της επιχείρησης ΙNHERENT RESOLVE του διεθνούς συνασπισμού σε περιοχές της Συρίας και του Ιράκ, με διαρκή χρήση των βάσεων σε Αλ Ντάφρα/ΗΑΕ, Αλ Ουντέιντ/Κατάρ και ασφαλώς της βάσης Ιντσιρλίκ/Αδάνων στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Ρώσοι, Ιρανοί και Τούρκοι δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται για αλλαγές σε επιμέρους γεωγραφικούς τομείς της Συρίας, αφού οι μεν πρώτοι μετά από χρόνια απραξίας και αποχώρησης από την Μέση Ανατολή σταδιακά έχουν επιστρέψει, και έχουν αναβαθμισμένη παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο. Έχουν δημιουργήσει την “συνδεσμολόγία” (ένα πλέγμα βάσεων) από την Σεβαστούπολη στην υπό παράνομη προσάρτηση Κριμαϊκή χερσόνησο, μέχρι την Λατάκεια. Οι Ιρανοί θεωρούν ότι με την επιρροή τους, έχουν “συγκολλήσει’ Σιιτικά ‘κομμάτια’ από την Τεχεράνη στην Ναγιάφ και την Καρμπάλα, μέχρι βόρεια του Γκολάν προς την ανατολική Μεσόγειο και τον Λίβανο, οι δε Τούρκοι κατέχουν μία υπολογίσιμη περιοχή που τους εξασφαλίζει σε αρκετά επιμέρους σημεία ελεγχόμενες περιοχές απέναντι στην Κουρδική πολιτοφυλακή των PYD-YPG. Συνεπώς τα τρία κράτη της πολυδιαφημισμένης ειρηνευτικής (ως και εκπόνησης συντάγματος!!) διαδικασίας της Αστάνα, έχουν δημιουργήσει τις δικές τους ‘ζώνες επιρροής’ μέσα στην κατατεμαχισμένη Συριακή εδαφική επικράτεια η οποία στα τελευταία δέκα χρόνια είναι ανθρώπινα εξαντλημένη, και λόγω των επιμέρους πολέμων, χρήσης χημικών ουσιών από το καθεστώς Άσαντ, συνολικά εξαντλημένη.
Συμπερασματικά οι όποιες διαμεσολαβητικές προσπάθειες από τα Ηνωμένα Έθνη έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο, ενώ για πολλοστή φορά και σε ένα ακόμα “καυτό’ μέτωπο η ΕΕ η πολυδιαφημισμένη Κοινή Εξωτερικά και Αμυντική Πολιτική είναι παντελώς απούσα. Η Συρία έχει καταστεί χώρος διαδοχικών, ανεξάντλητων, ασύμμετρων, υβριδικών, μη – γραμμικών και ανεξέλεγκτων πολέμων, όπου ενεργούν μισθοφόροι, δοκιμάζονται οπλικά συστήματα, ως και εντολοδόχοι στρατοί και δολοφονικές παραστρατιωτικές ομάδες. Δεν υπάρχει ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας, ενώ δύσκολα θα αποσυρθούν οι ξένες στρατιωτικές μονάδες διαφόρων κρατών. Οι σχέσεις με το Ισραήλ (κυρίως λόγω των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν) είναι πάρα πολύ κρίσιμες και οι βομβαρδισμοί Συριακών θέσεων από την Ισραηλινή αεροπορία καθημερινοί, ενώ ενδεχόμενη προληπτική ενέργεια του Τελ Αβιβ κατά της Τεχεράνης θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Η Αραβική Άνοιξη στην επαρχία Ντέρα της νότιας Συρίας κατά του δικτάτορα Άσαντ του 2011-2012 παρέκκλινε και η χώρα είναι πλέον ένας από τους μαγνητικούς πόλους αστάθειας, εξαγωγής εντάσεων, μικρο- μεσαίων πολέμων, μάχιμης εκπαίδευσης και εμπειρίας Ισλαμιστών, ενώ η περιοχή είναι σε πυκνή ομίχλη και σε εντελώς αχαρτογράφητες κατευθύνσεις.
