Η ναυτιλιακή, συνδρομητική εφημερίδα Maritime Economies αφουγκραζόμενη τις επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν για τον κλάδο της Ναυτικής & Ναυτιλιακής εκπαίδευσης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού COVID -19, παρουσιάζει ειδικό αφιέρωμα με θέμα «Το παρόν και το μέλλον της Ναυτικής & Ναυτιλιακής εκπαίδευσης μετά την πανδημία» το οποίο δόθηκε προς απάντηση σε καταξιωμένους επαγγελματίες του συγκεκριμένου κλάδου.
Capt. Παναγής Τζωρτάτος
COSMOS NAUTICAL TRAINING CENTRE
Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ,ότι η πρόσφατη πανδημία του COVID-19, επηρέασε όλες τις χώρες, τους πολίτες, τους παραγωγικούς και νευραλγικούς τομείς και γενικότερα τις ζωές όλων.
Δεν υπάρχει ανθρώπινη δραστηριότητα, κοινωνική, οικονομική, πολιτική που να μην έχει δεχτεί χτύπημα από την πανδημία αυτή.
Οι κινήσεις, οι ενέργειες και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι διάφορες καταστάσεις έχουν αλλάξει δραματικά.
Η Ναυτική εκπαίδευση, όπως και κάθε άλλης βαθμίδας και μορφής εκπαίδευση, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση της νέας αυτής πραγματικότητας και να μείνει ανεπηρέαστη.
Από το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου υπήρξε αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών κέντρων, σχολών, ακαδημιών.
Εμείς, τόσο σε όλα τα παραρτήματα της COSMOS NAUTICAL TRAINING CENTRE, όσο και στη MEDITERRANEAN MARITIME ACADEMY στη Λεμεσό, συνεχίσαμε τα θεωρητικά μαθήματα μέσω μιας εξελιγμένης πλατφόρμας τηλε-εκπαίδευσης, που λειτούργει σε πραγματικό χρόνο, με άμεση συμμετοχή και επαφή όλων των σπουδαστών με τον εκπαιδευτή και έτσι δεν χάθηκε πολύτιμος χρόνος για την ομαλή συνέχιση λειτουργίας όλων των τμημάτων και σχολείων.
Για την ολοκληρωμένη ναυτική εκπαίδευση απαιτούνται δύο μορφών μαθήματα, τα θεωρητικά και τα πρακτικά.
Τα θεωρητικά, με τη σωστή και έγκαιρη προετοιμασία, τόσο των εκπαιδευτών, όσο και των σπουδαστών, με διαδικτυακό τρόπο, λειτούργησαν ανελλιπώς.
Με τον τρόπο αυτό, τα διάφορα τμήματα, προχώρησαν στην παράδοση των μαθημάτων χωρίς να υπάρξει καθυστέρηση και παράλληλα οργανώθηκαν τα πρακτικά μαθήματα με τέτοιο τρόπο, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα λειτουργίας ώστε να μην επιμηκύνουν ιδιαίτερα το χρόνο ολοκλήρωσης των απαιτούμενων μαθημάτων, σεμιναρίων, κύκλων σπουδών και χρόνου απόκτησης των διαφόρων πιστοποιητικών.
Μετά βέβαια από την επαναλειτουργία των σχολών, εκπαιδευτικών κέντρων και ακαδημιών, συνεχίζονται τα μαθήματα με φυσική παρουσία σπουδαστών και εκπαιδευτών, τηρώντας όλα τα μέτρα και τις απαιτήσεις του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, σε συνδυασμό με τα διαδικτυακά μαθήματα.
Για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του εκπαιδευτικού κέντρου μας, έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια με βασικό γνώμονα την υγεία των επισκεπτών, σπουδαστών και εργαζομένων.
Τα θεωρητικά μαθήματα πλέον, όσο και τα πρακτικά, αλλά και εκείνα όπου απαιτείται η χρήση προσομοιωτών, παρακολουθούνται από μικρότερο αριθμό σπουδαστών για να τηρούνται οι σωστές αποστάσεις ασφαλείας.
Όλοι οι χώροι πλέον έχουν διαγραμμίσεις και μειωμένο επιτρεπόμενο αριθμό εισερχομένων, συμπεριλαμβανομένων των αιθουσών διδασκαλίας, προσομοιωτές, γραφεία, ανελκυστήρες.
Καθηγητές και σπουδαστές, θερμομετριούνται καθημερινά, φορούν προστατευτικές μάσκες, γάντια, απολυμαντικά υγρά.
Σύμφωνα με τα υγειονομικά πρωτόκολλα και για να τηρούνται οι δέουσες αποστάσεις, εκτός από μαθήματα, συνεχίζονται και εργασίες υπάλληλων με διαδικτυακό τρόπο, συνεισφέροντας στην ομαλή λειτουργία του κέντρου.
Όλοι οι χώροι είναι διαρκώς αεριζόμενοι με φυσικό τρόπο και υπό συνεχείς καθαρισμούς και απολυμάνσεις.
Αν και όλοι μας, βιώσαμε καταστάσεις πρωτόγνωρες, ανταπεξήλθαμε με επιτυχία και με τη συμμετοχή όλων, σπουδαστών, Διεύθυνσης, εκπαιδευτών, υπαλλήλων.
Συνεχίζουμε με προτεραιότητα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, προσφέροντας ένα υγιεινό και αξιοπρεπές περιβάλλον για τους σπουδαστές, τους επισκέπτες και τους εργαζομένους προσφέροντας τη διαχρονική εκπαιδευτική ποιότητα στη ναυτική και ναυτιλιακή κοινότητα.
Vangelis Tsioumas, PhD, MICS
Assistant Professor & Shipping Management Program Coordinator at Deree – The American College of Greece
Research Manager, SKILLSEA project, Eugenides Foundation
Maritime Education in the Post-Pandemic Era
The COVID-19 pandemic has affected educational systems worldwide, forcing maritime education institutions to move to remote learning, often with limited experience and training. Although the general sense is that both higher and vocational education schools responded effectively to this unprecedented challenge, coming to grips with a pandemic could never be easy. However, this crisis can provide maritime education institutions with an opportunity to innovate and build new capabilities.
The short-term implications of the unexpected mandatory campus closures might be just the first step along the way to a new educational model. Educators have been compelled to bring their courses online, switching to purely remote instruction. Overall, their response was impressive despite the absence of relevant training in most cases. This reactive response to unanticipated conditions demonstrated the readiness of the sector to embrace the digitalization trend much sooner than expected. In fact, COVID-19 might have acted as an accelerator of the upcoming digital transformation of education. However, it is too early to fully adjust to a completely different teaching paradigm, and this is evidenced by the fact that most instructors are still struggling to familiarize themselves with online platforms and maintain the level of student engagement they had in the traditional classroom setting.
This pandemic has also uncovered the deeper value of in-person learning, which is rooted in the vibrancy of campus life and class interaction. While the first tough adjustment period to remote learning has passed, the transition process is far from over. In fact, educational institutions can capitalize on what they achieved in a few weeks and develop a new strategy that will integrate remote learning with on-campus instruction. For example, the Shipping Management program of the American College of Greece responded to COVID-19 via online teaching and examinations in the Spring and Summer and currently contemplates the adoption of a mixture of online, hybrid, and face-to-face instruction in the next semester. This period presents an excellent opportunity for educational institutions to pilot similar blended learning strategies and build new capabilities that could potentially give rise to novel delivery models in higher education.
In the case of Marine Academies, the necessity to scale up the incorporation of digital tools in the learning process was much more imminent even before the pandemic. This is not to downplay the importance of traditional face-to-face teaching. However, the fact that many students of Maritime Education and Training (MET) institutions would prefer to enrol in courses during their sea period in order to avoid interruptions in their education creates the need for greater flexibility through e-learning platforms. New technologies should not be supposed to phase out lecturing in a classroom environment, but to complement it, enhancing the accessibility and flexibility of maritime education at large. Computer-Based Training (CBT) programs have already become the norm in several METs, but there is still a long way to go. There is a great variety of smart technologies, such as e-learning systems and interactive media, which could propel forward the digital transformation of maritime education.
Lifelong learning is expected to be an essential component of future maritime education, enabling both seafarers and maritime practitioners to continuously enrich their knowledge and keep abreast of new developments in their field. The role of distance learning tools is pivotal in the wider adoption of lifelong learning.
The current crisis has exposed the vulnerability of the maritime sector to external shocks and manifested the need for more effective educational strategies. According to a recent survey conducted by the International Association of Maritime Universities (IAMU), two-thirds of the member universities had to cancel or postpone the practical training. The survey also revealed that maritime universities encountered problems with internet connectivity, ability to use the necessary software, and software availability. An initiative in that direction is the SKILLSEA project, an EU-funded ERASMUS+ (Sector Skills Alliance), which comprises a consortium of national maritime authorities, shipping companies, shipowners’ associations, maritime trade unions, and maritime education providers from 16 European countries. Drawing on the accumulated maritime expertise of Europe, the SKILLSEA project aims to ensure that European maritime professionals will be equipped with the necessary skills in the context of diverse maritime education and training practices. The project aspires to make the maritime sector more attractive to prospective maritime professionals and achieve mobility of all types through the establishment of new tools and educational packages, including digital learning.
The unanticipated requirement for social distancing has forced maritime education institutions to embrace digital tools in order to continue operating. In the wake of COVID-19, teaching in a virtual environment became a mainstream solution instead of a practice with a slow adoption curve. Looking ahead, this crisis could turn into a rare opportunity to reassess critical elements of the current educational approaches in the maritime sector and devise new long-term strategies. A crucial milestone in that process is the wider understanding that digital tools and online instruction are complements and not substitutes of face-to-face learning.
Χρυσούλα Βασιλική Πατρικίου
CEO & Founder Potentia
Ένας από τους πιο έξυπνους και στοχευμένους ορισμούς της Εκπαίδευσης ειπώθηκε από τον Ελβετό φυσικό επιστήμονα και ψυχολόγο Ζαν Πιαζέ: “ Η εκπαίδευση συνίσταται στη διαμόρφωση ανθρώπων δημιουργών, νεωτεριστών και πρωτοπόρων, όχι κομφορμιστών“. Προσωπικά, απολαμβάνοντας τον κεκτημένο τίτλο της αντικομφορμίστριας έχω επιλέξει να υπηρετήσω πιστά αυτή την μορφή Εκπαίδευσης, που επικεντρώνεται στον Άνθρωπο-Δημιουργό, που αναδεικνύει την ευφυΐα του, παροτρύνει την αυτόνομη σκέψη του, ενδυναμώνει τα συναισθήματα του και καλλιεργεί την επιθυμία του για συνεχή μάθηση και προσωπική ανάπτυξη.
Η ομάδα της Potentia, πρωτοπορεί στο παρόν και προετοιμάζει το μέλλον σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας ήδη τρία νέα μοντέλα Εκπαίδευσης σε ναυτικούς και στελέχη Ναυτιλιακών επιχειρήσεων, διδάσκοντας ανθρώπους πώς να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται.
- Από την τυπική Εκπαίδευση στην Δια βίου Μάθηση & Ανάπτυξη. Ο χώρος της Ναυτιλίας στοχεύει πάντα στα υψηλότερα επίπεδα απόδοσης ώστε όλες οι λειτουργίες να είναι αποτελεσματικές προωθώντας την ασφάλεια και την προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Για να επιτευχθεί αυτό οι εταιρείες οφείλουν να είναι ουσιαστικά παρούσες και ενεργές προσβλέποντας στην πνευματική, ψυχική και σωματική ενδυνάμωση των ανθρώπων τους προσφέροντας τους τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να εξελιχθούν σε ηγέτες μέσα από ένα ταξίδι δια βίου μάθησης και ανάπτυξης και όχι τυπικής εκπαίδευσης. Αυτό από μόνο του έχει ιδιαίτερη αξία και εκφράζει τη δέσμευση που έχει η κάθε εταιρεία στην υποστήριξη και ανάπτυξη των ανθρώπων της στοχεύοντας στην ΑΡΙΣΤΕΙΑ. Μόνο τότε η έννοια της δέσμευσης της εταιρείας στους σκοπούς και στο όραμά της γίνεται και δέσμευση των ανθρώπων της.
- Adaptive Learning. Η προσαρμοστική μάθηση είναι μια μεθοδολογία που σπάει τα παραδοσιακά μοντέλα εκπαίδευσης και επιτρέπει στους ανθρώπους να μάθουν με τον δικό τους τρόπο και ρυθμό. Έχει πλεονεκτήματα για τις νεότερες γενιές που εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό της Ναυτιλίας που έχουν προσδοκίες για ευελιξία και αλληλεπίδραση. Η προσαρμοστική μάθηση μπορεί να είναι αποτελεσματική για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, καθώς και για τη δέσμευση και τη διατήρηση του εργατικού δυναμικού, καθώς επιτρέπει στους εργαζομένους να αναπτύξουν εμπιστοσύνη και συνολική τεχνογνωσία. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος άρτια δομημένου, πλαισιωμένο από αξίες και θωρακισμένο με μια ενιαία, δυνατή και ξεκάθαρη κουλτούρα όπου οι άνθρωποι νιώθουν ασφάλεια και εμπιστοσύνη, μεταξύ τους και απέναντι στους Leaders τους.
- From Learn-to-Work to Work-to-Learn. Οι ταχύρυθμες αλλαγές στα κρίσιμα εργασιακά περιβάλλοντα, όπως της Ναυτιλίας, μεταβάλουν τη σχέση μάθησης – εργασίας καθιστώντας τις πιο ολοκληρωμένες και συνδεδεμένες από ποτέ. Αυτό δημιουργεί μια πρόκληση και μια ευκαιρία να σχεδιάσουμε δυναμικά προγράμματα μάθησης με επίκεντρο την εργασία (Work–to–Learn) αποφεύγοντας την γραμμική προσέγγιση (Learn–to–Work). Οι άνθρωποι έτσι αξιοποιούν και αναπτύσσουν τις προσωπικές τους δεξιότητές (soft skills) ακολουθώντας τη φυσική πορεία της εργασίας τους που απαιτεί την εφαρμογή των τεχνικών τους ικανοτήτων (hard skills). Ο αποτελεσματικός αυτός συνδυασμός οδηγεί σε μια ολιστική και πολλά υποσχόμενη διαδικασία μάθησης (learn-unlearn-relearn) δημιουργώντας ένα νέο μοντέλο εργαζομένου, της γνώσης και της μάθησης ( knowledge–worker & learning –worker).
Potentia Project: RISE, GROW, LEAD!
Οι άνθρωποι της Potentia, τολμάμε και φέρνουμε την Αλλαγή στην εκπαιδευτική κουλτούρα της Ναυτιλίας με πλοηγό τα τρία αυτά νέα μοντέλα εκπαίδευσης, σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας ήδη και με απόλυτη επιτυχία το καινοτόμο project RISE-GROW-LEAD® που περιλαμβάνει δύο πρωτοποριακά συστήματα εκπαίδευσης: το Potentia–On–Board® και το Potentia@home®.
Το Potentia–On–Board® ενώνει για πρώτη φορά στην ιστορία της παγκόσμιας ναυτιλίας, ζωντανά, τους ανθρώπους της στεριάς και της θάλασσας σε ένα ταξίδι προσωπικής ανάπτυξης και ψυχολογικής υποστήριξης των Ναυτικών για να συνεχίσουν να εξελίσσονται και να ηγούνται ως δαμαστές και κυρίαρχοι της Θάλασσας. Μέσω της τεχνολογίας και των live τηλεδιασκέψεων, οι ειδικοί της Potentia ‘φιλοξενούνται’ on-board, αλληλοεπιδρώντας με ομάδα ναυτικών εξασφαλίζοντας αρχικά την δημιουργία θετικού κλίματος. Στόχος είναι να δημιουργούμε κάθε φορά ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και συναισθηματικής ασφάλειας. Ο κάθε συμμετέχοντας-ναυτικός δέχεται ένα μεγάλο εύρος ερεθισμάτων, απόψεων και πρακτικών μοντέλων κατά τη διάρκεια των τηλε-συνεδριών και υιοθετεί αυτά τελικά που του ταιριάζουν, αυτά που επιθυμεί ο ίδιος να βελτιώσει δημιουργώντας το προσωπικό του σχέδιο δράσης για να φέρει την αλλαγή ή τη βελτίωση που θέλει στον εαυτό του και στις σχέσεις με τους γύρω του.
Το Potentia @home® έρχεται να προσφέρει υπηρεσίες live & on-demαnd στους ανθρώπους που επιδιώκουν την Αλλαγή μέσω της προσωπικής εξέλιξης και ενδυνάμωσης επενδύοντας τον χρόνο τους στο σπίτι δημιουργικά. Οι θεματικοί πυλώνες του προγράμματος αφορούν σε μηχανισμούς προσωπικής ενδυνάμωσης, ευεξίας και μεθοδολογίας (self)branding. Το Potentia@Home® έχει βασικό χαρακτηριστικό την ελαστικότητα στη σύνθεση της θεματολογίας και αυτό αποτελεί και το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημά. Κοινώς δεν παρέχουμε τυποποιημένα on-line webinars. Η υπηρεσία είναι προϊόν adaptive learning process και αποτελεί συν-δημιούργημα, συμπαραγωγή του εξειδικευμένου συνεργάτη της Potentia και του συμμετέχοντα ή συμμετεχόντων στην εκάστοτε τηλεδιάσκεψη με αναφορά στη θεματολογία, στη σύνθεση των ενοτήτων και στη διάρκεια των συναντήσεων, συνδέοντας τους μαθησιακούς στόχους με τις ανάγκες για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη. Το πρόγραμμα αυτό δίνει αξία στο χρόνο που περνάμε στο σπίτι, αξιοποιώντας εποικοδομητικά τα εργαλεία της σύγχρονης τεχνολογίας συνδυάζοντας τη θετικότητα, το φιλικό κλίμα, την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια που εμπνέουμε ως ομάδα, με τα σημαντικά αποτελέσματα που μπορεί να δει ο κάθε συμμετέχοντας στην προσωπική και επαγγελματική του ζωή. Στόχος μας, είναι να δημιουργήσουμε ένα global “Potentia Community” όπου οι άνθρωποι μαθαίνουν, αλληλεπιδρούν, ενώνονται και αναπτύσσουν συνήθειες (habits) στην καθημερινότητά τους που θα τους αλλάξει τη ζωή προς το βέλτιστο.
Η Potentia υπηρετώντας με ευθύνη και σεβασμό την δια βίου μάθηση και ανάπτυξη των ανθρώπων της Ναυτιλίας, ειδικά σε περιόδους κρίσιμων καταστάσεων, έχει την δυναμική να εμπνεύσει και να διαμορφώσει τον Άνθρωπο-Δημιουργό, τον νεωτεριστή και πρωτοπόρο που θα αλλάξει τον κόσμο.
Βίκυ Αποστολοπούλου
Υπεύθυνη Ανάπτυξης Σχολής Ναυτιλίας,
Μητροπολιτικό Κολλέγιο | Ναυτική Ακαδημία
Η ανθρωπότητα βιώνει μία περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας. Δεν είναι ιστορικά η πρώτη φορά που μία πανδημία απειλεί τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι ευτυχές όμως ότι είναι η πρώτη φορά που η επιστημονική κοινότητα και οι πολιτικές ηγεσίες αντιδρούν με τέτοια ταχύτητα για τον περιορισμό της εξάπλωσης και τη διαχείριση της πανδημίας. Σε αυτή την περίοδο, η εμπιστοσύνη στην δύναμη της επιστήμης και της εκπαίδευσης αποτελεί τη μόνη συνετή επιλογή για διέξοδο από την κρίση, ακόμα και αν επιστήμη και εκπαίδευση δοκιμάστηκαν και επηρεάστηκαν έντονα από την κρίση.
Η πανδημία του κορονοϊού αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ομαλή και απρόσκοπτη συνέχιση των μαθημάτων και της εκπαιδευτικής διαδικασίας ώστε να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν χωρίς απώλειες ολοκλήρωση της ακαδημαϊκής χρονιάς αποτελεί το βασικό στοίχημα των πανεπιστημιών, κολλεγίων και ακαδημιών σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Η πανδημία ανέδειξε τα κενά που δημιουργούνται σε περιόδους κρίσης, καθώς η εκπαίδευση είναι κατά κανόνα υψηλά εξαρτώμενη από την φυσική παρουσία και άμεση διάδραση καθηγητών και φοιτητών στον ίδιο χώρο την ίδια στιγμή, βασίζεται δηλαδή στην λογική της άμεσης και σύγχρονης διδασκαλίας. Η κρίση, ωστόσο, αποτέλεσε και μία τεράστια ευκαιρία για να αναδειχθούν νέοι καινοτόμοι τρόποι διδασκαλίας: η χρήση εικονικού περιβάλλοντος (virtual learning environment), η δημιουργική χρήση των τεχνολογικών εργαλείων εκπαίδευσης, η δημιουργία και υποστήριξη σύγχρονων και ασύγχρονων μορφών διδασκαλίας σε ειδικές εκπαιδευτικές πλατφόρμες, είναι μερικές μόνο από τις μεθόδους που αναπτύχθηκαν ή/ και χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα αυτή την περίοδο για την υποστήριξη των φοιτητών. Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε για το μέλλον της εκπαίδευσης είναι ότι η ευρείας κλίμακας υιοθέτηση μικτής μάθησης (blended learning) ήρθε για να μείνει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς αποτελεί τη βάση για το νέο μοντέλο (paradigm) προσέγγισης της διδασκαλίας με τρόπο που να ενθαρρύνει τη μαθησιακή διαδικασία με τη βοήθεια και χρήση της τεχνολογίας.
Τα ιδρύματα ναυτιλιακής και ναυτικής εκπαίδευσης δεν αποτέλεσαν εξαίρεση στην προσπάθεια υποστήριξης των φοιτητών με ενσωμάτωση νέων τρόπων διδασκαλίας, και η ανταπόκριση στο νέο πλαίσιο που δημιούργησε η πανδημία προχώρησε – με λιγότερες ή περισσότερες δυσκολίες – ομαλά. Για τη ναυτιλιακή και ναυτική εκπαίδευση, ωστόσο, η μεγάλη πρόκληση για το μέλλον δεν είναι η προσαρμογή στα νέα εκπαιδευτικά μοντέλα, αλλά η ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες εκπαίδευσης (πχ. ψηφιακές τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη) και, το κυριότερο, που να αναπτύσσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για τους μελλοντικούς επαγγελματίες της ναυτιλίας. Στη νέα κανονικότητα που διαμορφώθηκε λόγω της έξαρσης του COVID-19, η διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών που θα ενισχύουν την ευελιξία, την προσαρμοστικότητα, την ανθεκτικότητα, την νοοτροπία συνεργασίας, ταυτόχρονα με την εμπέδωση θεωρητικών γνώσεων και την πρακτική εφαρμογή τους, σε ένα περιβάλλον μικτής μάθησης που θα αξιοποιεί ως εργαλείο την τεχνολογία χωρίς να υποκαθιστά την ανάγκη προσωπικής αλληλεπίδρασης καθηγητή – φοιτητή, θα αποτελέσει τη βάση για μία νέα φοιτητοκεντρική ναυτιλιακή και ναυτική εκπαίδευση.
Εν μέσω μίας παγκόσμιας κρίσης, όπως η παρούσα της πανδημίας του κορονοϊού, κανείς δεν μπορεί να κάνει ασφαλείς προβλέψεις για το μέλλον. Είναι, ωστόσο, βέβαιο ότι διαφορετικές περιστάσεις απαιτούν διαφορετικούς χειρισμούς και δημιουργική ευελιξία στον συνδυασμό των ικανοτήτων που απαιτούνται για την διαχείρισή τους. Στο νέο πλαίσιο με τις τόσες αβεβαιότητες, η εκπαίδευση αποτελεί τη μόνη σταθερά που μπορεί και πρέπει να δίνει λύσεις και απαντήσεις. Όσο νεφελώδες και αν είναι το άμεσο μέλλον, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα ανταποκριθούν στην πρόκληση.
Γιάννης Καλαφάτης
Τομεάρχης Διοίκησης, καθηγητής Διοίκησης και Ναυτιλιακών
ΙΕΚ ΑΛΦΑ Γλυφάδας-Πειραιά
Φώτιος –Ευάγγελος Καρλής
Τομεάρχης Ναυτιλιακών, καθηγητής Ναυτιλιακών
ΙΕΚ ΑΛΦΑ Γλυφάδας-Πειραιά
ΙΕΚ ΑΛΦΑ:
Κορυφαίος «προορισμός» ποιοτικών Ναυτιλιακών Σπουδών
Δώδεκα χρόνια μετά από το οικονομικό κραχ του 2008, το οποίο είχε επιδράσεις στις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη, η παγκόσμια οικονομία δοκιμάζεται και πάλι, βιώνοντας τις επιπτώσεις των διαδοχικών lockdowns σε μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου π.χ. Κίνα, Ινδία, αλλά και στην Ευρώπη.
Όπως είναι φυσικό από αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση, η οποία για πολλούς αναλυτές ξεπερνάει σε αναλογίες ακόμα και έναν παγκόσμιο πόλεμο, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος ο κλάδος της Ναυτιλίας. Έτσι λοιπόν, ο ευρύτερος ναυτιλιακός τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις.
Σε αυτές τις δύσκολες εποχές, η ναυτιλιακή βιομηχανία χρήζει – περισσότερο από ποτέ- εξειδικευμένων στελεχών που θα τη βοηθήσουν να εξέλθει όσο το δυνατόν συντομότερα από αυτήν τη νέα κρίση. Η σωστή εκπαίδευση των νέων αυτών στελεχών θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην αποτελεσματικότητά τους στον εργασιακό στίβο.
H παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει εμφανώς προκαλέσει το ενδιαφέρον των νέων για τα ναυτιλιακά επαγγέλματα. Σε αυτό το πλαίσιο, τα «ναυτιλιακά» ΑΕΙ και ΤΕΙ εμφανίζονται εδώ και αρκετά χρόνια στις κορυφαίες προτιμήσεις των υποψηφίων κατά τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων, ενώ τα ΙΕΚ δέχονται αυξανόμενο αριθμό σπουδαστών που αναζητούν επαγγελματικό μέλλον στη Ναυτιλία.
Ειδικότερα, στο ΙΕΚ ΑΛΦΑ, σε Αθήνα, Πειραιά, Γλυφάδα και Θεσσαλονίκη, η υιοθέτηση της βιωματικής διδασκαλίας και του ολιστικού μοντέλου εκπαίδευσης, οι αγαστές σχέσεις συνεργασίας με τη ναυτιλιακή κοινότητα, η άμεση σύνδεση των αποφοίτων με την αγορά εργασίας μέσω ενός ευρέως δικτύου κορυφαίων ναυτιλιακών συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, οι δεκάδες χιλιάδες επιτυχημένοι απόφοιτοι και φυσικά το υψηλό επίπεδο του προγράμματος σπουδών, έχουν αναγάγει τον εν λόγω κορυφαίο εκπαιδευτικό φορέα της χώρας μας σε Νο1 «προορισμό» ποιοτικής ναυτιλιακής εκπαίδευσης!
Το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ιδιωτικά ιδρύματα, τα οποία προσφέρουν προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, δεν αντανακλά μόνο την στροφή των νέων προς τη ναυτιλία, αλλά και την ποιοτική αναβάθμιση της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση αυτή πρέπει να είναι πολυδιάστατη, ολοκληρωμένη και να θέτει τις βάσεις μιας επιτυχημένης καριέρας. Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος δεν θα πρέπει να είναι ο νέος επαγγελματίας να αποκτήσει μια πεπερασμένη θεωρητική γνώση, αλλά να αποκτήσει όλα εκείνα τα εφόδια, ώστε να μπορεί να αναζητά λύσεις από μόνος του, στα προβλήματα που θα αντιμετωπίζει στο καθημερινό επαγγελματικό του περιβάλλον.
Με το πέρασμα των χρόνων, σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν αυξηθεί και οι απαιτήσεις της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας για το επάγγελμα των ναυτιλιακών, λόγω των νέων αυστηρότερων διεθνών κανονισμών. Υπάρχει σταθερή μείωση στη διαθεσιμότητα των ναυτικών του αναπτυγμένου κόσμου, σε σχέση με αυτούς που προέρχονται από τα κράτη της νότιας και νοτιο-ανατολικής Ασίας, εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης της ποσότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών των αξιωματικών και των κατώτερων πληρωμάτων από τις Ασιατικές χώρες, αλλά και της ναυτιλιακής πολιτικής των Ευρωπαϊκών κρατών. Επίσης, έχει παρατηρηθεί μείωση της ποιότητας των ναυτικών υπηρεσιών που προσφέρονται από την Ευρώπη, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες υπηρεσίες από χώρες δίχως ναυτική παράδοση. Κι εδώ παρουσιάζεται η μεγαλύτερη ευκαιρία για τους Έλληνες ναυτικούς και επαγγελματίες Ναυτιλιακών.
Η Εμπορική Ναυτιλία αποτελεί εθνικό κεφάλαιο για τη χώρα μας, μ’ έναν κλάδο που είναι καταξιωμένος όχι μόνο σε ευρωπαϊκό, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρώτη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., με τον ελληνόκτητο στόλο να έχει την πρώτη θέση στον κόσμο. Και σίγουρα, αυτήν την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης, πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα στο έπακρο. Για να παραμείνει όμως η ναυτιλία μας κυρίαρχη τον 21ο αιώνα, χρειαζόμαστε αξιόλογα μέλη εταιρειών. Χρειαζόμαστε άρτια εκπαιδευμένα στελέχη, τόσο στη θάλασσα όσο και στην στεριά. Και αυτό το κενό σωστά καταρτισμένων και εξειδικευμένων στελεχών στοχεύει να καλύψει το ΙΕΚ ΑΛΦΑ με τους απόφοιτους της Σχολής Ναυτιλιακών, εφοδιάζοντάς τους με ανταγωνιστικά προσόντα για την αγορά εργασίας. Η συγκυρία είναι μοναδική για να σπουδάσει Ναυτιλιακά ένας απόφοιτος Λυκείου!
Χρειαζόμαστε δηλαδή να συνεχίσουμε να «καλλιεργούμε» τη ναυτοσύνη μας. Αυτή η έννοια -της ναυτοσύνης- είναι και η ειδοποιός διαφορά των Ελλήνων ναυτικών και επαγγελματικών Ναυτιλιακών. Το συγκριτικό μας πλεονέκτημα, η μεγάλη μας δύναμη, ο λόγος που τα στελέχη Ναυτιλίας από τη χώρα μας είναι περιζήτητα σε όλον τον κόσμο! Μια έννοια της οποίας η πηγή είναι η ίδια η εκπαίδευση. Με τις διδαχές των καθηγητών και των παλαιών ναυτικών, τα νέα στελέχη, είτε εργάζονται στη στεριά, είτε ταξιδεύουν στη θάλασσα, ενστερνίζονται και μαθαίνουν τα ιδιαίτερα «μυστικά» και στοιχεία που τους δίνουν μια επαυξημένη ποιότητα, έναν «πολυμήχανο» τρόπο ναυτιλιακής σκέψης και πάνω απ’όλα, αποδοτικότητα και «προστιθέμενη αξία». Ο νέος επαγγελματίας Ναυτιλιακών γαλουχείται με case studies πάνω στην πραγματική άσκηση της ναυτικής πραγματικότητας, από τα στελέχη που έχουν τεράστια εμπειρία και τη μεταδίδουν με χαρά. Ανεξάρτητα από το Τμήμα της εταιρείας που θα ανήκει το νέο στέλεχος, μαθαίνει την προσαρμογή, την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος, τον διαφορετικό τρόπο προσέγγισης, την επιτυχή έκβαση. Αυτή η διαδικασία είναι η ναυτοσύνη, η οποία ξεκινά από τα θρανία ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος και συνεχίζεται σε ολόκληρη την επαγγελματική πορεία ενός στελέχους.
Η οικονομική κρίση και το οικονομικό αδιέξοδο που προκάλεσε η «έκρηξη» ενός αστάθμητου παράγοντα όπως η πανδημία, ανέδειξε ακόμα περισσότερο την ανάγκη που έχει ο κόσμος τη Ναυτιλία. Τώρα είναι η εποχή της μεγάλης ευκαιρίας, των ικανών στελεχών και των μεγάλων αποφάσεων. Η ελληνόκτητη Ναυτιλία ενισχύει συνεχώς τη θέση της στις διεθνείς αγορές και στο Χρηματιστήριο της Ν.Υόρκης. Μήπως ήρθε η ώρα και για την ελληνική ναυτιλιακή εκπαίδευση να ορθώσει το ανάστημά της;
Καλλιόπη Χ. Λυριντζή
Διευθύνων Σύμβουλος, Ναυπηγός Μηχανολόγος
BSc, MSc, Eur. Ing, Ch. Eng, MRINA
Η σωστή εκπαίδευση είναι απαραίτητη για να διασφαλίσει , ότι οι ναυτικοί του μέλλοντος διαθέτουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να λειτουργήσουν κάτω από το πρίσμα της προηγμένης τεχνολογίας και να συμβάλουν και αυτοί με την σειρά τους , στο να κερδίσουν αξία από την αξιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων οι ναυτιλιακές εταιρείες.
Η ναυτιλία είναι μια σημαντική πηγή άμεσης και έμμεσης απασχόλησης στην Ελλάδα και συνεχίζει να διαδραματίζει βασικό ρόλο στο ελληνικό εμπόριο και τις επιχειρήσεις.
Η διαχείριση πλοίων είναι μια διαδικασία πρώτης γραμμής όσον αφορά την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και τη διαχείριση ανθρώπων , με τους ναυτικούς να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο κινητό εργατικό δυναμικό σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Είναι ζωτικής σημασίας να καθοριστεί πώς η τεχνολογία και οι άνθρωποι μπορούν να ενώνονται για τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών.
Στην QMS , η εκπαίδευση εμπλέκεται σχεδόν σε κάθε πτυχή της λειτουργίας της και θεωρείται ως κεντρικό εργαλείο για την εξασφάλιση στιβαρής, συνεπούς και υψηλής ποιότητας διαχείρισης πλοίων και πληρώματος.
Το ξέσπασμα του COVID-19 και τα απαραίτητα εθνικά μέτρα που λήφθηκαν για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του ιού, προκάλεσαν σημαντική διαταραχή στην παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης, κατάρτισης και κινητικότητας για μαθητές και εκπαιδευτικούς σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η αλματώδης ανάπτυξη των δικτύων και των τηλεπικοινωνιών την τελευταία δεκαετία, έχει ανοίξει καινούργιους ορίζοντες και προσφέρει νέες σημαντικές δυνατότητες. Τα δίκτυα υπολογιστών έχουν εκμηδενίσει τις αποστάσεις και προσφέρουν καινούργιες ευέλικτες μορφές επικοινωνίας. Τα διαδικτυακά εργαλεία, όπως πολλά ψηφιακά εργαλεία (online – webinar – Virtual Reality (VR)) μπορούν να εξυπηρετήσουν διαφορετικούς εκπαιδευτικούς σκοπούς όπως:
- τη σύνδεση εκπαιδευτικών και μαθητών μεταξύ τους όταν βρίσκονται σε ξεχωριστές τοποθεσίες (απ’ όλες τις πόλεις ανά την Ελλάδα ή ανά τον κόσμο, από Δύση σε ανατολή και από Βορρά σε Νότο με ποιότητα και αποτελεσματικότητα).
- την πρόσβαση σε πληροφορίες
- την υποστήριξη της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών με ευέλικτο τρόπο.
Η διαδικτυακή μάθηση είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για όλους στη ναυτιλιακή βιομηχανία, όπου περνάνε συχνά χρόνο μακριά από το σπίτι. Με τα on–line μαθήματά είναι ελεύθεροι να επιλέξουν πότε, πού και πώς θα γίνει το μάθημα, το στυλ και την ταχύτητα που είναι κατάλληλη για εκείνους.
Φυσικά, η online μάθηση δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα εκπαίδευσης και αξιολόγησης. Είναι αλήθεια ότι η διαδικτυακή ηλεκτρονική μάθηση μπορεί να βελτιώσει, τόσο την αποδοτικότητα όσο την αποτελεσματικότητα της κατάρτισης γνώσεων και το κόστος. Οι προσομοιωτές είναι εκείνοι που μπορούν να υποστηρίξουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την απόκτηση δεξιοτήτων. Τα μαθήματα στην αίθουσα είναι επιτυχή διότι η παρουσία ενός εξειδικευμένου εκπαιδευτή, δίνει την αμεσότητα και την εξοικείωση με τους εκπαιδευόμενους, ενισχύει τις δεξιότητες, μοιράζεται εμπειρίες και καθοδηγεί. Έτσι, σε καμία περίπτωση στο άμεσο μέλλον δεν θα εξαφανιστεί η ανάγκη για εξειδικευμένη, πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση. Ωστόσο, θα αλλάξει και θα είναι πιο αποτελεσματική.
Οι επιτυχημένες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι η επένδυση στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη για τους υπαλλήλους τους, είναι στρατηγική προτεραιότητα.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις και τις τροχιές του κλάδου της ναυτιλίας και της διαχείρισης πλοίων, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι σωστές δεξιότητες ενσωματώνονται στους ναυτικούς του μέλλοντος.Βλέπουμε ένα αυξανόμενο πλήθος τεχνολογιών να αναδύεται, και μεγαλύτερη ωριμότητα γύρω από την εκμετάλλευση των δεδομένων. Όλα αυτά θα είναι ένας σημαντικός πυλώνας για την κατάρτιση αναγκών κατάρτισης και την ανάπτυξη λύσεων. Ο ρόλος της εκπαίδευσης θα γίνει πιο στενός και πιο συνεργατικός στη διαχείριση της ναυτιλίας και των πλοίων, εάν οι ιδιοκτήτες θέλουν να παραμείνουν μπροστά από την καμπύλη, για τη διασφάλιση της συνεχούς παραγωγής αξίας από τα περιουσιακά τους στοιχεία.
