Κε Γαλιατσάτο, η επιχειρηματικότητα, όπως και η παγκόσμια κοινότητα, βιώνει πολύ ιδιαίτερες συνθήκες κρίσης, εδώ και τρεις μήνες, που αυτή τη φορά προέρχονται από έναν εντελώς εξωγενή παράγοντα. Πως επηρεάζονται οι εφοδιαστικές αλυσίδες από τις πρωτόγνωρες αυτές συνθήκες;
H εξάπλωση του COVID-19 προκαλεί ριζικές αλλαγές, δεδομένου ότι η επίδρασή του ιού δεν έχει συνοριακούς περιορισμούς και επηρεάζει την ανθρωπότητα συνολικά. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν κινδύνους που αφορούν την ασφάλεια των εργαζομένων, τη διαχείριση των κρίσιμων αποθεμάτων και τη διατήρηση / βιωσιμότητα του μοντέλου λειτουργίας τους. Με στόχο την προσαρμογή στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες που επιφέρει ο COVID-19, είναι σημαντικό για τις επιχειρήσεις και ειδικά για τις λειτουργίες Αγορών & Εφοδιαστικής Αλυσίδας, να επιδείξουν πρωτοφανή ευελιξία. Και όσο και εάν φαντάζει δύσκολο αυτό, αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι ικανές οι εφοδιαστικές αλυσίδες να προσαρμόζονται κάθε φορά στα νέα δεδομένα γρήγορα και να είναι αποτελεσματικές. Αυτό συμβαίνει και τώρα. Με αρκετό κόστος για τις ίδιες τις επιχειρήσεις και τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, και πέραν του αρχικού σοκ των πρώτων εβδομάδων που το lockdown στη βιομηχανική παραγωγή επηρέαζε αναπόφευκτα και την εφοδιαστική, ο κλάδος λειτούργησε γρήγορα, με σωστά αντανακλαστικά και ανεφοδίασε διεθνώς, τα ράφια γρήγορα. Βρήκε λύσεις για την ζήτηση των νέων προϊόντων (φαρμακευτικά, μάσκες, αντισηπτικά κλπ) μετατρέποντας δρομολόγια, ωράρια λειτουργίας, ανεφοδιασμό, τρόπο παραγγελιοληψίας έτσι ώστε ο τελικός καταναλωτής να μην καταλάβει τίποτα. Ο τρόπος που λειτουργούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες, και προσαρμόζονται κάθε φορά στα δεδομένα, είναι παραδειγματικός.
Ωστόσο, το κόστος φαίνεται να είναι μεγάλο για κάποιους τομείς της Αλυσίδας, όπως οι μεταφορές. Είναι έτσι; Υπάρχουν στοιχεία;
Ναι και είναι λογικό. Όταν μιλάμε για το διεθνές εμπόριο που λειτουργεί απρόσκοπτα με την ακρίβεια ρολογιού, και ξαφνικά ένας εξωγενής παράγοντας, άγνωστος, δύσκολα προβλέψιμος και αχαρτογράφητος – ως προς την εξέλιξή του- δημιουργεί μεγάλα κενά (gaps) στην συνέχεια της λειτουργίας του εμπορίου, κάποιοι τομείς θα πληγούν περισσότερο. Έτσι είναι σαφές και μετρήσιμο πλέον, ότι τα μέχρι στιγμής μεγάλα θύματα είναι το μεταφορικό έργο, και δη το αεροπορικό, καθώς ενώ στην αρχή αυξήθηκε η ζήτηση για αυτό, εκτινάχθηκε και το κόστος της αεροπορικής μεταφοράς, συμπαρασύροντας πολλά κομμάτια της αλυσίδας. Αυτό έπαψε βιαίως μόλις επιβλήθηκε και το Lockdown στις αερομεταφορές. Βεβαίως να αναφέρουμε ότι αντιστοίχως το κόστος της μεταφοράς με πλοία, που αντιστοιχεί στο 80% του παγκόσμιου εμπορίου, έχει επίσης αυξηθεί. Η μεταφορά πχ. ενός εμπορευματοκιβωτίου 40 ποδών στη Σαγκάη από το Ρότερνταμ κοστίζει τώρα 58% περισσότερο από την τελευταία καταγεγραμμένη τιμή το 2019, την ίδια ώρα που η καμπύλη ζήτησης ακολουθεί μια εντελώς δική της, ανορθόδοξη πορεία, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για είδη που μόνο πρώτης ανάγκης δεν θεωρούνταν μέχρι πρότινος. Γενικά, η πανδημία θα μπορούσε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη κατάρρευση των διεθνών εμπορικών ροών σε ολόκληρη τη μεταπολεμική εποχή, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου που προέβλεψε ότι το εμπόριο θα μπορούσε να συρρικνωθεί έως και 32% φέτος.
Και στην Ελλάδα πως είναι τα πράγματα; Ακολουθούν την διεθνή τάση; Πως εκτιμάτε ότι έχει «σταθεί» η εφοδιαστική αλυσίδα;
Η Ελλάδα έχει την ιδιαιτερότητα να έχει επιχειρήσεις που ύστερα από 10 συνεχή χρόνια κρίσης, μπορούν να προσαρμόζονται εύκολα σε κάθε νέα συνθήκη. Από την αρχή της κρίσης του covid, οι ελληνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εφοδιαστική αλυσίδα, προσαρμόστηκαν αμέσως, είτε όσον αφορά στα μέτρα που πήραν για την προστασία του προσωπικού τους, είτε στον τρόπο με τον οποίο μετέβαλαν τις παραγγελίες, παραδόσεις, τον τρόπο εξυπηρέτησης εν γένει. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που έγινε συγκεκριμένα για τον κλάδο, προκύπτουν τα σαφή δεδομένα πως το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων επηρεάστηκε σε ποσοστό 20% τον Φεβρουάριο 2020, όταν ενέσκηψε στη χώρα μας ο ιός. Ένα ποσοστό άνω του 50% εκτιμά ότι παρά τα μέτρα της πολιτείας, για μεγάλο χρονικό διάστημα, το κόστος λειτουργίας τους θα είναι αυξημένο σε σχέση με το 2019. Αυτό που ήταν διαφορετικό στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη και την Ασία, πχ, ήταν ότι το 81% των βιομηχανικών επιχειρήσεων ΔΕΝ σταμάτησε την παραγωγή, γεγονός που οδήγησε και στην μη ύπαρξη κενών στη λιανική, όπου υπάρχει επάρκεια προϊόντων, έχει αυξηθεί η ζήτηση, αλλά υπάρχει διπλάσιος χρόνος αναμονής για παραδόσεις, καθώς αξιοποιείται πολύ συχνότερα το online μοντέλο, που έως τώρα κινούνταν χαμηλά στη χώρα μας.
Ποιες οι εκτιμήσεις σας για το μέλλον;
Πραγματικά, είναι δύσκολο να κάνεις εκτίμηση όταν δεν υπάρχουν δεδομένα για την διάρκεια του νέου ιού. Είναι σαφές ότι καθ’ όλο το 2020 οι τάσεις στο εμπόριο θα είναι καθοδικές. Είναι σίγουρο ότι θα επηρεαστούμε αρνητικά από τα «εγκλωβισμένα» εμπορεύματα σε κοντέινερ, λιμάνια και εμπορευματικά κέντρα, καθώς εφόσον δεν έχει λειτουργήσει πλήρως η αγορά λιανικής ακόμη, ποιος να τα ξεφορτώσει και πού να διατεθούν. Είναι σαφές ότι το κόστος της αλυσίδας συνολικά θα κινηθεί ανοδικά, ενώ η ίδια η ζήτηση δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί. Ακόμη δηλαδή και να αρθεί γενικώς το Lockdown του εμπορίου πανευρωπαϊκά, ουδείς μπορεί να προβλέψει τον παράγοντα «φόβο» του καταναλωτικού κοινού να γυρίσει στις παλιές του συνήθειες. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι το μεταφορικό έργο θα συνεχίσει να είναι ακριβό διεθνώς, ενώ η διεθνής πρόβλεψη για παγκόσμια ύφεση το 2020 της τάξεως του 10%, ίσως είναι και εξαιρετικά αισιόδοξη. Είμαστε αντιμέτωποι με ένα φαινόμενο που εξελίσσεται ραγδαία και αλλάζει καθημερινά. Ανάλογη πορεία θα έχει και το «αποτύπωμά» του στην οικονομία και το εμπόριο διεθνώς.
